پروژه دانشجویی تحقیق رابطه پایبندی مذهبی با الگوهای ارتباطی زوجین با pdf دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق رابطه پایبندی مذهبی با الگوهای ارتباطی زوجین با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
چکیده
مقدمه
روش
جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری
ابزار‌های پژوهش
پرسشنامه الگوهای ارتباطی کریستنسن، سالاوی(1984)
پرسشنامه پایبندی مذهبی جان بزرگی (1388)
یافته‌ها
بحث در یافته‌ها
منابع
قرآن کریم، ترجمه ی عبدالمحمد آیتی، تهران، سروش،
ابراهیمی، امراله، «مقایسه میزان اثربخشی رواندرمانی یکپارچه گرای دینی با درمان شناختی – رفتاری و دارویی افراد مبتلا به افسرده خویی»، پایان نامه دکتری روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان،
احمدی، سید احمد؛ فاتحی زاده، مریم، «بررسی رابطه الگوهای ارتباطی زوجین و میزان رضایتمندی زناشویی زوجین شاغل در دانشگاه اصفهان»، خانواده پژوهی، ش 2، تابستان 84، ص109-120
احمدی، خدابخش، «نقش اعتقادات دینی در آسیب شناسی فرهنگی خانواده»، علوم رفتاری، ش 1،پاییز 86، ص 9-16
احمدی، زهرا و همکاران، « بررسی اثربخشی شیوه زوج درمانی ارتباط شی ء بر الگوهای ارتباطی زوجین»، خانواده پژوهی، ش 6، تابستان 85، ص 105 – 117
حرعاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی،
خدایاری فرد و همکاران، «رابطه نگرش مذهبی با رضایت مندی زناشویی در دانشجویان متأهل»، خانواده پژوهی،ش 10، تابستان 86، ص 612-620
جان بزرگی، مسعود، «ساخت و اعتبار یابی آزمون پایبندی مذهبی بر اساس گزاره های قرآن و نهج البلاغه»، مطالعات اسلام و روانشناسی، ش 5، پاییز 88، ص 79 -107
جان بزرگی، مسعود؛ رفیعی هنر، حمید، «رابطه جهتگیری مذهبی و خودمهارگری»، روانشناسی و دین، ش 1، بهار 89، ص 31-42
دانش، عصمت، «افزایش سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار با مشاوره از چشم انداز اسلامی»، مطالعات روان شناختی، ش 2، تابستان 89، ص 5- 25
دلاور، علی، احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، انتشارات رشد، 1383
رضایی، مهدیه و دیگران، «تأثیر زوج درمانی هیجان مدار بر بهبود الگوهای ارتباطی جانبازان مبتلا به PTSD ناشی از جنگ و همسرانشان»، خانواده پژوهی، ش 6، بهار 89، ص 43-58
کیانی، احمد و دیگران، «ابعاد جهتگیری مذهبی و مرزهای ارتباطی خانواده: همبستگی بنیادی»، روانشناسی و دین،ش 3، پاییز 89، ص 93-106
طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه ی سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، جامعه مدرسین،
عبادت پور، ب، «اعتباریابی پرسشنامه الگوهای ارتباطی»، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت معلم تهران،
محمدی ری شهری، محمد، منتخب میزان الحکمه، ترجمه حمید رضا شیخی، قم، دارالحدیث،
مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، 1403 ق
——، روضه المتقین، قم، بنیاد کوشانپور، 1406 ق
نظری، محمد علی، مبانی زوج درمانی و خانواده درمانی، تهران، علی،
نوری، حسین، مستدرک الوسایل، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی، 1408 ق
وفایی، طیبه و همکاران، «مقایسه الگوهای ارتباطی همسران جانباز و عادی»، طب جانباز، ش 5، پاییز 88، ص 20-26
Brown, E., Orbuch, T. L., Bauermeister, J. A. (2008). Religiosity and Marital Stability Among Black American and White American Couples, Family Relations, 57 , 186–
Call, V. R. A., & Heaton, T. B. (1997). Religious influence on marital stability. Journal forthe Scientific Study of Religion, 36, 382-
Caughlin, J. P. (2002). The Demand/Withdraw Pattern of Communication as a Predictor of Marital Satisfaction Over Time. Human Communication Research, Vol. 28 No. 1, p 49-
Chamberlain, T.J. & Hall, C.A., (2000). Research on the Relationship Between Religion and Health: Realized Religion, Philadelphia & London: Templeton Foundation
Christensen, A. &Sullaway, M.(1984). Communication Patterns Questionnaire. Unpublished Manuscript, University of California, Los Angeles
Jerrigan, F.A &Nack, N.(1978). Emotion status measurement. Abingdon, UK: Radcliffe medical press
Gottman, J. (1994). Why Marriage succed or Fail. New York: Simon & Schuster
Veroff, J., et. al. (1981). Mental health in American patterns of help seeking from 1957–1976 New York: Basic Books
Heavey, C. L., Christensen, A., &Malamuth, N. M. (1995).The longitudinal impact of demand and withdrawal during marital conflict. Journal of Consulting and Clinical Psychology,63, 797–801
- Kim Y.M. & Others. (2004). Spirituality and affect.A Function of changes in Religiouseaffiliation.Journal of family psychology. . Vol 13. Issue 3,
- Lambert, N. M. &Dollahite, D. C. (2006). How Religiosity Helps Couples Prevent, Resolve, and Overcome Marital Conflict, Family Relations, 55, 439–449
- Lichter, D. T., Carmalt,J. H. (2009). Religion and marital quality among low-income couples, Social Science Research, Volume 38, Issue 1, Pages 168-
- Mahoney, A. (2005). Religion and Conflict in Marital and Parent-Child Relationships, Journal of Social Issues, Vol. 61, No. 4, pp. 689-
Roth, P. D. (1988). “Spiritual Well-Being and Marital Adjustment.” Journal of
Psychology and Theology, 16(2), 153–158
Shrum, W. (1980). “Religion and Marital Instability: Change in the 1970s” Review
of Religious Research, 21(2), 135–147
Veroff, J., et. al. (1981). Mental health in American patterns of help seeking from 1957–1976 New York: Basic Books
Walsh, F. (2009). Spiritual Resources In Family Therapy, New York: The Guilford
این پژوهش با هدف بررسی رابطه پایبندی مذهبی با الگوهای ارتباطی زن و شوهر انجام گرفته است. حجم نمونه، شامل 121 زوج (242 نفر) از زوجین مراکز دانشگاهی تربیت معلم و حوزوی شهر اصفهان بود که با روش چند مرحله‌ای به صورت تصادفی انتخاب شد. برای اندازه‌گیری متغیرهای پژوهشی از پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین کریستنسن و سالاوی و پرسشنامه پایبندی مذهبی جان‌بزرگی استفاده شده است. داده‌ها با استفاده از روشهای آماری مختلف، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن بود که بین پایبندی مذهبی و نوع الگوهای ارتباطی زوجین در سطح (01/0 > p) رابطه معناداری وجود دارد. همچنین تفاوت معناداری بین الگوهای ارتباطی زوجین (ارتباط سازنده متقابل، ارتباط توقع/کناره‌گیری، ارتباط توقع زن /کناره‌گیری مرد و ارتباط اجتنابی متقابل)، در افراد پایبند به مذهب در مقایسه با افراد ناپایبند به مذهب تفاوت معناداری وجود دارد. می‌توان از طریق پایبندی مذهبی، الگوهای ارتباطی زوجین را پیش‌بینی کرد و احتمالاً با تغییر آن، الگوهای ارتباطی را نیز تغییر داد.
کلیدواژه‌ها: الگوهای ارتباطی زوجین، پایبندی مذهبی و ناپایبندی مذهبی.
گزارش‌های بالینی نشان داده است که علت اصلی و مشترک مراجعه حرفه‌ای مردم به زوج درمانی، مشکلات ارتباطی است.1 خانواده درمانگران بر این باورند که تغییر الگوهای ارتباطی در مقایسه با دیگر عوامل تأثیرگذار در ناسازگاری زناشویی، مانند ویژگیهای شخصیتی و شرایط اجتماعی و اقتصادی عملی‌تر است.2 بر این اساس، ضرورت توجه به الگوهای ارتباطی زوجین، امری است که در چند دهه اخیر مورد توجه پژوهشگران در حیطه زوج درمانی قرار گرفته تا جایی که گاتمن(1994م)، با توجه به نوع الگوهای ارتباطی زوجین، به پیش‌بینی وقوع طلاق می‌پردازد. از سوی دیگر، الگوهای ارتباطی سالم و سازنده، یکی از مهم‌ترین عوامل رضایتمندی زناشویی، و الگوهای ارتباطی معیوب، یکی از علل ایجاد مشکلات زناشویی و نارضایتی شمرده شده است
پژوهش‌ها نشان داده است که عوامل مختلفی در شکل‌گیری این الگو مؤثر خواهد بود. از جمله می‌توان به نقش‌های جنسیتی، تعاملات زوجین در خانواده مبدأ، عوامل محیطی و عوامل فرهنگی و مذهبی اشاره کرد
از میان عوامل یاد شده، مؤلفه مذهب و معنویت از مهم‌ترین عوامل فرهنگی هستند که به تجارب، رفتار و ارزش‌های انسان‌ها معنا و ساختار منسجم می‌بخشند.5 مطالعات مختلف نشان می‌دهد که دین و معنویت پیامدهای مثبت مهمی در روابط زندگی، به ویژه کیفیت زندگی خانوادگی داشته است. باورهای دینی، همبستگی مثبت با سطوح پایین تعارض‌های زناشویی، حمایت معنوی بالاتر و افزایش روابط حمایتی بین والدین و کودکان داشته است.6 جریگان وناک7(1978م)، دین را بهترین عامل ثبات و پایداری در ازدواج و زندگی زناشویی می‌دانند، زیرا عمل به باورهای دینی، موجب افزایش مشارکت کلامی، افزایش میزان شادکامی، کاهش چشمگیر پرخاشگری کلامی و تعارض‌ها و اختلافات زناشویی شده، در نهایت، سبب فزونی رضایت زناشویی می‌شود.8همچنین شرام9 (1980م) در مطالعه‌ای، عوامل مذهبی، مانند مؤلفه‌های مذهبی10 و وابستگی‌های مذهبی11 را بر پایداری زناشویی با یک نمونه 3143 بزرگسال، ارزیابی کرده است. او نتیجه گرفته است که ارتباطی میان مذهب و پایداری زناشویی وجود دارد. روث12 نیز در مطالعه‌ای که بین دو فرقه مسیحی «متدیست»13 و «باپتیست»14 در ایالت کالیفرنیای جنوبی انجام داده، نشان می‌دهد که معنویت، عامل مهمی در خرسندی زناشویی است. دانیل لیچتر و جولی کارمالت15 (2009م)، در پژوهشی به بررسی مذهب و کیفیت زناشویی در زوجین کم درآمد پرداخته‌اند. نتایج تحقیق آنها نشان می‌دهد که بیشتر زوجین مذهبیِ کم درآمد، نمره‌های بالایی از کیفیت زناشویی گرفته‌اند. در پژوهشی دیگر، ادنا برون16 و دیگران (2008م)، به بررسی مذهب و کیفیت زناشویی در زوجین سیاه‌پوست و سفیدپوست امریکایی پرداخته‌اند، نتایج بررسی آنها نشان می‌دهد که احتمال کمتری وجود دارد که زوجین مذهبی طلاق بگیرند. لامبرت ودولاهیت17 (2006م) در پژوهشی به بررسی این موضوع پرداخته‌اند که مذهب چگونه می‌تواند به پیشگیری، حل و مغلوب ساختن تعارض زناشویی کمک کند. آنها 57 زوج از سه مذهب (یهود، مسیحیت و اسلام) در دو ایالت کالیفرنیای شمالی و نیو انگلند انتخاب نموده‌اند. نتایج بررسی آنها نشان می‌دهد که مذهب می‌تواند در سه جهت به فرایند حل تعارض کمک کند: 1 حل تعارض، 2 پیشگیری از وقوع مشکل، 3 آشتی در روابط
با مرور مطالعات مختلف در این زمینه، می‌توان نتیجه گرفت که اثرگذاری دین بر ارتباطات زوجین، به ماهیت و حقیقت دین بر می‌گردد، زیرا دین یک نیروی روانشناختی است که می‌تواند روی نتایج زندگی انسانی تأثیر گذارد. دین یک سیستم اعتقادی سازمان یافته است که شامل ارزش‌های اخلاقی و معنوی، آیین‌ها، عبادت‌های دسته‌جمعی، اعتقاد به خداوند و یا یک نیروی بالاتر، کتاب‌ها و آموزه‌های آسمانی است. مذهب، دستورات و استانداردهایی برای زندگی خانوادگی فراهم می‌کند. همچنین با ایجاد وابستگی گروهی در زمان‌های بحرانی، اجتماع ایمانی را به خوبی حمایت نموده، با برپایی مناسک و مراسم معنادار، به تقویت ارتباطات میان اشخاص و خانواده‌ها کمک می‌کند،18 از این رو به یکپارچگی و انسجام اعضای خانواده پرداخته، روابط میان فردی آنها را اصلاح می‌کند
بنابراین، با توجه به حمایت مطالعات مختلف از اثربخشی دین بر رضایت زناشویی و کیفیت ارتباطات همسران، به نظر می‌رسد که رابطه بین مذهب و الگوهای ارتباطی زوجین، چگونگی اثربخشی دین را بر کیفیت ارتباطات بین زوجین بیشتر توضیح دهد، زیرا زوجین از طریق الگوهای ارتباطی معین با همدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و رضایت زناشویی و کیفیت زندگی آنها براساس پژوهشهای مختلف بستگی به الگوهای ارتباطی آنها دارد.19 بنابراین، پژوهش حاضر بر آن است که رابطه بین پایبندی مذهبی (اسلام) را با الگوهای ارتباطی زوجین بررسی کند. این پژوهش با یک پرسش اصلی رو به روست و آن اینکه آیا بین پایبندی مذهبی و الگوهای ارتباطی زوجین رابطه‌ای وجود دارد؟ بنابراین در این پژوهش، فرضیه‌های زیر بررسی می‌شود
پایبندی مذهبی رابطه مثبت معناداری با الگوی ارتباطی سازنده متقابل دارد
الگوهای ارتباطی زوجین پایبند به مذهب، با الگوهای ارتباطی زوجین ناپایبند به مذهب، متفاوت است
پایبندی مذهبی می‌تواند پیش‌بینی کننده الگوی ارتباطی سازنده متقابل، و ناپایبندی مذهبی می‌تواند پیش‌بینی کننده الگوهای ارتباطی معیوب (غیر سازنده) باشد
این تحقیق از نوع پژوهشهای توصیفی ـ همبستگی است
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله تشیع خلیفه الناصر لدین الله با pdf دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تشیع خلیفه الناصر لدین الله با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
چکیده
الف) خلافت الناصر لدین الله (575 ـ 622ق)
ب) دلایل تشیع خلیفه ناصر لدین الله
نقد و نظر
در پاسخ به شبهات مطرح شده باید گفت:
ج) نقش شیعیان در ساختار قدرت در عصر ناصر لدین الله
1 وزراى شیعه در دوره خلافت ناصر
الف ـ وزارت ابن قصاب و نقش او در تقویت شیعیان
ب ـ وزارت ابن مهدى
ج ـ وزارت ابن امسینیا (604 – 606 ق)
د ـ وزارت مؤید الدین قمى (606ـ622 ق)
2 مناصب دیگر شیعیان در عهد ناصر
نتیجه
کتابخانه
1 قرآن کریم
2 ابن طقطقى، محمد بن على، تاریخ فخرى، ترجمه وحید گلپایگانى، چاپ دوم: تهران، بنگاه نشر و ترجمه، 1360
3 نخجوانى، هندوشاه، تجارب السلف، به اهتمام سید حسن روضانى اصفهان، نشر نفائس محفوظات، 1402ق / 1361
4 عینى، بدرالدین محمود، عقدالجمان فى تاریخ اهل الزمان، تحقیق محمد محمود امین، قاهره، الهیئه المصریه العامه الکتاب، 1407ق/1987م
5 ابن فوطى، کمال الدین ابوالفضل عبدالرزاق بن احمد، الحوادث الجامعه، ترجمه عبدالحمید آیتى، چاپ اول: تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، 1381
6 ابن عماد حنبلى، شذرات الذهب فى اخبار من ذهب، بیروت، دارالکفر، 1414ق/ 1994م
7 همدانى، خواجه رشیدالدین فضل الله، جامع التواریخ، تصحیح محمد روشن و مصطفى موسوى، چاپ اول: تهران، البرز، 1373
8 ابوشامه مقدسى، عبدالرحمن بن اسماعیل، تراجم القرنین السادس و السابع، (الذیل على الروضتین)، چاپ دوم: بیروت، دارالجمل، 1974م
9 ذهبى، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان، سیر اعلام النبلاء، تحقیق شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسى، چاپ نهم: بیروت، موسسه الرساله، 1413 ق / 1993 م
10 ذهبى، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمرى، چاپ دوم: بیروت، دارالکتب العربى، 1409ق/ 1989م
11 صفدى، صلاح الدین خلیل ایبک، الوافى بالوفیات، بیروت، دارصادر، 1405ق / 1985م
12 جوینى، عطامک، تاریخ جهانگشاى، چاپ چهارم: تهران، انتشارات ارغوان، 1370
13 سیوطى، جلال الدین، تاریخ خلفاء، چاپ اول: بیروت، دارالکتب العلمیه، ]بى تا[
14 ابن فوطى، مجمع الآداب فى معجم الألقاب، تحقیق محمد کاظم، چاپ اوّل: قم، موسسه الطباعه و النشر وزاره الثقافه و الإرشاد الاسلامى ـ مجمع احیاء الثقافه الاسلامیه، 1416ق
15 قمى، شیخ عباس، تتمه المنتهى فى وقایع أیّام الخلفاء، تصحیح على محدث زاده، تهران، کتاب فروشى مرکزى، 1373ق/ 1333
16 تهرانى، شیخ آغا بزرگ، طبقات أعلام الشیعه، چاپ دوم: قم موسسه اسماعیلیان،]بى تا[
17 مظفر، محمد حسین، تاریخ شیعه، ترجمه سید محمد باقر حجتى، چاپ اول: تهران، دفتر نشر و فرهنگ اسلامى، 1368
18 سبط ابن جوزى، یوسف بن قزاوغلى ترکى، مرآه الزمان فى تاریخ الأعیان، چاپ اول: حیدر آباد دکن ـ هند ـ دائره المعارف العثمانیه
19 حسینى، غیاث الدین، حبیب السیر، محمود دبیر سیاقى، چاپ سوم: تهران، کتاب فروشى خیام، 1362
20 ابن اثیر، عزالدین على، الکامل فى التاریخ، ترجمه عباس خلیلى، ]بى جا[، موسسه مطبوعاتى علمى، ]بى تا[
21 ابن خلّکان، شمس الدین احمد، وفیات الاعیان فى أنباء أبناء الزمان، چاپ اول: بیروت، دارالاحیاء الترات العربى، 1417ق/ 1997م
22 ابن جوزى، ابوالفرج، المنتظم تاریخ الملوک والامم، بیروت، دارالفکر، 1415ق/ 1995م
23 اربلى، عبدالرحمن، سنبط، خلاصه الذهب المسبوک مختصر من سیر الملوک، تصحیح مکى سید جاسم، بغداد، یطلب من مکتب المثنى، ]بى تا[
24 ابن تغرّى بردى، جمال الدین ابى المحاسن یوسف، النجوم الزاهره فى ملوک مصر و القاهره، تحقیق ابراهیم على طرفان، مصر، الهئیه المصریه العامه للتألیف و النشر، 1391ق / 1971م
25 ابن ساعى، على بن انجب تاج الدین، الجامع المختصر فى عنوان التواریخ و عیون السیر، اصلاح و تعلیق مصطفى جواد، المطبعه السریانیه الکائولیکیه، 1353ق / 1934م
26 شوشترى، نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، کتابفروشى اسلامیه، 1354
27 خلعتبرى، تاریخ خوارزمشاهیان
28 ذهبى، سیر اعلام النبلاء
یکى از مسائل مورد توجه در مورد خلفاى عباسى گرایش هاى مذهبى آن ها است; مسئله اى که بر روابط شیعه و سنّى و تحولات زمانه تأثیر گذار بود. عموم خلفاى عباسى پیرو مذهب تسنن بودند و برخى از آن ها در این مسیر تعصب ورزیده و به خصومت با شیعیان مى پرداختند. در مقابل، برخى از خلفاى عباسى به دلایل مختلفى روابط خوب و برخوردى مثبت با شیعیان داشتند. الناصر لدین الله یکى از خلفاى عباسى است که منابع تاریخى در مورد گرایش شیعى او و بلکه شیعه بودن او سخن گفته اند. بررسى مستندات تاریخى و دلایل گرایش عقیدتى او و اقداماتش در تکریم شیعیان، موضوع این مقاله است
واژگان کلیدى: الناصر لدین الله، تشیع و وزراى شیعه.
ابوالعباس احمد الناصر لدین الله سى و چهارمین خلیفه عباسى بود که در سال 553 ق متولد شد. مادر او کنیزى ترک به نام زمرد بود.2 دوران خلافت ناصر، طولانى ترین دوره خلافت خلفاى عباسى است که نزدیک به چهل و هفت سال طول کشید;3 یعنى از سال 575 ـ 622 ق
ناصر خلیفه اى مقتدر در عین حال باهوش و توانا بود. او توانست با تدبیر و دوراندیشى خود، خلافت عباسى را احیا و به دوران اوج آن، یعنى دوران اولیه عباسیان نزدیک کند. وى به مسائل اجتماعى ـ اقتصادى و وضع رعایا و مردم ضعیف توجه ویژه اى داشت، حتى آن گونه که در تاریخ فخرى آمده است ناصر شب ها در محلات بغداد گردش مى کرد تا از حال مردم آگاه شود.4 ناصر در جهت رفاه حال مردم دستور داد در محله هاى بغداد خانه هایى را بسازند و در آن به نیازمندان افطارى بدهند.5 او سیستمى اطلاعاتى و قوى را در دستگاه خود به وجود آورد و هدف از آن، کنترل تمام مسائل سیاسى ـ اجتماعى بود و در این راه از افراد مختلف به عنوان جاسوس و خبرچین استفاده مى کرد. این سیستم به گونه اى بود که مردم و صاحب منصبان در تمام اوقات فکر مى کردند تحت کنترل هستند و حتى ناصر از اخبار درون خانه آن ها هم مطلع است!
در واقع، هدف اصلى ناصر از این سیستم جاسوسى و اطلاعاتى کنترل اوضاع شهرها و مناطق مختلف بود تا از شورش هاى احتمالى و تضعیف خلافت جلوگیرى شود و شاید همین مطلب یکى از دلایل کاهش آشوب ها و درگیرى ها در عهد ناصر بود. کنترل ناصر به حدى بود که مردم ساده اندیش گمان مى کردند او با ارواح و جنّیان در ارتباط است. این شیوه اطلاعاتى در تمام دوره ناصر وجود داشت تا این که در دوره خلافت ظاهر کنار گذاشته شد، حتى اطرافیان خلیفه از او خواستند که شیوه ناصر را ادامه دهد، ولى او این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت فایده کشف حال مردم در چیست؟
ناصر به مسائل علمى و علماء نیز اهمیت مى داد، به طورى که شیخ شهاب الدین سهرودى (مؤسس فلسفه اشراق) از بزرگان صوفیه و صاحب فتوا به دربار ناصر راه یافت و نماینده سیاسى خلیفه شد.8 خود ناصر نیز مطالعات کامل فقهى داشت، به گونه اى که از علماى زمان خود عقب نبود و در دانش و فهم، بسیار ممتاز بود و مانند دانشمندان آگاه با علما گفتوگو مى کرد.9 ناصر کتابى در زمینه احادیث تصنیف کرد که نامش روح العارفین بود و علماى مذاهب چهارگانه، یعنى شافعى، حنفى، مالکى و حنبلى از آن استقبال کردند. وى اجازه روایت آن کتاب را براى چهار طایفه با خط خود صادر کرد.10 ناصر کتابخانه بزرگى در جنب مدرسه نظامیه بغداد ساخت و کتاب هاى نفیس زیادى را که نایاب بود به آن جا منتقل کرد.11 از آن جا که مى دانست علما و اهل مذهب در جامعه نفوذ زیادى دارند تلاش مى کرد تا با نزدیک شدن به آن ها نفوذ خود را در جامعه تقویت بخشد. البته این بدان معنا نیست که تمام هدف ناصر را سیاسى معنا کنیم، زیرا از ویژگى هاى کلى ناصر مى توان دریافت که او به علم و دانش نیز اهمیت مى داد
فتوت مسئله اى دیگر بود که ناصر به آن توجه داشت. فتیان گروهى بودند که اساس کار آن ها بر آداب جوانمردى استوار بود. چهار ویژگى شخصیتى این گروه، عفت، شجاعت، سخاوت و عدالت بود. ناصر که به اهمیت و نفوذ این گروه پى برده بود به جمع آن ها پیوست و لباس فتوت پوشید و زمانى که مالک بن عبدالجبار، بزرگ گروه فتیان از دنیا رفت ناصر خود ریاست گروه فتیان را بر عهده گرفت و اعلام کرد کسوت فتوتِ همه افراد باطل است و باید مجدداً با دست خود او لباس فتوت بپوشند
ناصر با تیزبینى خاصى که داشت این گروه را نیز تحت سلطه خود درآورد تا از نفوذ آن ها بهره مند شود. شاید بتوان گفت هدف دیگر ناصر از توجه به فتوت، این بود که این امر، امت اسلامى را به یکپارچگى نزدیک مى نمود و موجب توجه همگان به بغداد مى شد، چنان که به همین منظور گروه زیادى در شرق وغرب عالم در دایره فتوت قرار گرفتند
دوران خلافت ناصر (575 ـ 622 ق) با تحولاتى در جهان اسلام مقارن بود: در مصر و شام خلافت فاطمیان به دست ایوبیان در 567 ق منقرض شد و ایوبیان مجدداً مذهب اهل سنت را در قاهره رسمى کردند و به نام عباسیان خطبه خواندند
هم چنین سلسله سلجوقیان در ایران رو به ضعف و انقراض نهاده، و جاى خود را به خوارزمشاهیان دادند. بنابراین، خلافت عباسى در ایران باقى مانده سلجوقیان و قدرت رو به گسترش خوارزمشاهیان روبه رو بود
در دوران خلافت عباسى قبل از آغاز حکومت الناصرلدین الله، به تدریج عباسیان قدرت خود را احیا کردند و ـ چنان که اشاره شد ـ دوران الناصر یکى از دوره هاى اقتدار و ثبات براى عباسیان بود
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی تحقیق بررسی تطبیقی جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی با pdf دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق بررسی تطبیقی جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
چکیده
مقدمه
سؤال‌ها و فرضیه‌های پژوهش
روش تحقیق
جامعه و نمونه
ابزار جمع‌آوری داده‌ها
تجزیه تحلیل داده‌ها
یافته‌ها یافته‌های توصیفی
بررسی سؤال‌ها و فرضیه‌های پژوهش
متغیر وابسته: سلامت روان
بحث و نتیجه‌گیری
پی‌نوشت‌ها:
منابع
اوتادی، مریم، «تاثیر اشتغال زنان بر سلامت روان همسرانشان»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، 1380
بهرامی احسان، هادی و تاشک، آناهیتا، «ابعاد رابطه جهتگیری مذهبی و ارزیابی مقیاس جهتگیری مذهبی»، روانشناسی و علوم تربیتی، سال سی و چهارم، شماره 2، 1383، ص 63-41
بهرامی احسان، هادی و دیگران، «رابطه بین ابعاد جهتگیری مذهبی، سلامت روانی و اختلالهای روانشناختی»، مجله روانشناسان ایرانی، دوره دوم، شماره 5، 1384، ص 42-35
بهرامی، فاضل و رمضانی فرانی، عباس «نقش باورهای مذهبی درونی و بیرونی در سلامت روان و میزان افسردگی سالمندان»، مقالات پژوهشی، دوره ششم، شماره 1، 1384، ص 47-42
بیانی، علی اصغر، و دیگران، «بررسی رابطه جهتگیری مذهبی با اضطراب و افسردگی در دانشجویان»، مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی، سال دهم، شماره سوم (پیاپی، 39)، 1389، 2114-209
جان‌بزرگی، مسعود، «بررسی اثربخشی روان درمانگری کوتاه مدت با و بدون جهتگیری مذهبی بر مهار اضطراب و تنیدگی»، پایان نامه دکتری، تهران دانشگاه تربیت مدرس، 1378
جان‌بزرگی، مسعود، «جهتگیری مذهبی و سلامت روان»، پژوهش در پزشکی، دوره سی و یک، شماره چهارم، 1386 ص 350-345
جعفری، علیرضا، «رابطه جهتگیری مذهبی (درونی- بیرونی) با شیوه های مقابله با استرس در دانشجویان»، فصلنامه علوم رفتاری،1 (1)، 1384، ص 114-91
خدارحیمی، سیامک و جعفری، غلام رضا، «نقش مذهب بر بهداشت روانی، روان درمانی و روانشناسی بالینی»، فصلنامه اصول بهداشت روانی، شماره چهارم، سال اول، 1378، ص 185-197
عبادی، غلام حسین و معتمدین، مختار، « بررسی ساختار عاملی آزمون باورهای غیرمنطقی جونز در شهر اهواز»، دانش و پژوهش در روانشناسی، سال هفتم، 1384، ص 92-73
عباسی، مهدی و جان‌بزرگی، مسعود، «رابطه ابعاد جهتگیری مذهبی با پایداری هیجانی»، روانشناسی دین، سال سوم، شماره سوم، 1389، ص 18-5
غرایی، بنفشه و دیگران « بررسی ارتباط سلامت روان با مذهب درونی و بیرونی در شهر کاشان»، فصلنامه علمی- پژوهشی روانشاسی دانشگاه تبریز، سال سوم، شماره دهم، 1387، ص 65-88
کاویانی، حسین و دیگران، «مصاحبه و آزمونهای روانی»، تهران: انتشارات سنا، 1380
کجباف، محمدباقر و رئیس پور، حفیظ اله، «رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روان در بین دانش آموزان دبیرستانهای دخترانه اصفهان»، دوفصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی، سال اول، شماره دوم، 1387، ص 43-31
لهسایی زاده، عبدالعلی و دیگران، «بررسی رابطه جهتگیری مذهبی و سلامت روانی مهاجران براساس مدل آلپورت و راس: نمونه مورد مطالعه قصر شیرین»،مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال سوم، 1385، ص 149-169
مختاری، عباس، «بررسی رابطه جهتگیری مذهبی و مولفه های خودپنداشت با میزان تنیدگی در دانشجویان دانشگاه تهران و تربیت مدرس»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1379
مطهری، مرتضی، « مقدمه ای بر جهان‌بینی اسلامی “انسان و ایمان“»، جلد اول، تهران: انتشارات صدرا، 1379
مولوی، حسین، «روایی ساختاری ملی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی در دانشجویان ایرانی»، مجله پژوهشهای روانشناختی پاکستان، جلد 17، شماره 3 و 4، 1383
نوغانی، فاطمه و دیگران، «تاثیر آموزش فرهنگ دینداری بر میزان افسردگی» فصلنامه حیات، سال دهم، شماره 23، 1383، ص 56-49
باقری، نوابه، « بررسی رابطه میان باورهای غیرمنطقی و سلامت روان معلمان مقطع راهنمایی و ابتدایی شهرستان چالوس در سال تحصیلی 80 – 81»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم دانشکده روانشناسی، 1380
شفیع آبادی، عبدالله، و ناصری، غلام رضا، نظریه های مشاوره و روان درمانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1378
گردی، فلور، و دیگران، «رابطه سلامت روانی با تفکر غیرمنطقی در دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی»، پژوهش های روانشناختی، دوره 8، شماره 3و 4، 1384 ص 61-45
صادقی، نادر، «بررسی و مقایسه تحریفات شناختی و تفکرات ناکارآمد در مردان معتاد به مواد مخدر و افراد بهنجار»، پایان نامه دوره کار شناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، 1380
اتکینسون، ریتال و همکاران، زمینه روانشناسی، مترجم، محمد تقی براهنی، انتشارات رشد، تهران، 1381
ریچارد پی. هال جین و سوزان کراس ویتبورن، آسیب شناسی روانی، مترجم، یحیی سید محمدی(1384)،جلد دوم، انتشارات نشر روان، تهران، 2003
Allport. G, “Behavioral Science: Religion and Mental Health”, Journal of Religion and Health; 2: 1963, 187-92
Allport, G.W., & Ross J.M. (1967). Personal Religious Orientation Prejudic, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 5. 432-
Alves, R. R. N., Alves, H. N., Barboza, R. R. D., & Souto, W. M. S, “The influence of religiosity on health”Ciência & Sade Coletiva, 15(4) ,2010, 2105-2111
Baker, M., & Gorsuch, R,” Trait aپروژه دانشجویی تحقیق بررسی تطبیقی جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی با pdf iety and intrinsic-extrinsic religiousness” Journal for the scientific Study of Religion,1982, 119-
Cheung, P. & Spears, G, “Reliability and validity of the Cambodian version of the 28-item general health guestionnaire” Social psychiatry psychiatric and epidemiology,1994, 95-
Dalgalarrondo, P,”Religious affiliation and mental health in Brazil” Acta psiquitrica y psicolgica de América latina, 40(4) ,1994, 325
Dew, R., Daniel, S., Goldston, D., McCall, W., Kuchibhatla, M., Schleifer, C., et al, “A prospective study of religion/spirituality and depressive symptoms among adolescent psychiatric patients” Journal of affective disorders, 120(1-3) ,2010, 149-
Ellis, A, ” Changing rational-emotive therapy (RET) to rational emotive behavior therapy (REBT)”Journal of Rational-Emotive and Cognitive behavioral Therapy Psychotherapy, 13: 1995, 85-
Feldman, R.S, “ Understanding Pyschology” New York: Mc Graze Hill,
Goldberg, D.P. & Hillier,V.F, “A scaled version of general health guestionnaire”, psychological Medicine; 9: 1979, 131-
Hasanovi, M., & Pajevi, I, ” Religious moral beliefs as mental health protective factor of war veterans suffering from PTSD, depressiveness, aپروژه دانشجویی تحقیق بررسی تطبیقی جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی با pdf iety, tobacco and alcohol abuse in comorbidity”,Psychiatria Danubina, 22(2), 2010, 203-
Koenig, H. G., Hays, J. C., George, L. K., Blazer, D. G., Larson, D. B., & Landerman, L. R, “Modeling the cross-sectional relationships between religion, physical health, social support, and depressive symptoms” The American Journal of Geriatric Psychiatry, 1997
Neeleman, J., Halpern, D., Leon, D., & Lewis, G, ” Tolerance of suicide, religion and suicide rates: an ecological and individual study in 19 Western countries” Psychological medicine, 27(05),1997, 1165-
O’Connor, D. B., Cobb, J., & O’Connor, R. C, ” Religiosity, stress and psychological distress: no evidence for an association among undergraduate students”, Personality and individual differences, 34(2), 2003, 211-
Palmer, R. F., Katerndahl, D., & Morgan-Kidd, J, ” A randomized trial of the effects of remote intercessory prayer: interactions with personal beliefs on problem-specific outcomes and functional status”, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 10(3), 2004, 438-
Parker, M., Roff, L. L., Klemmack, D. L., Koenig, H. G., Baker, P., & Allman, R. M, ” Religiosity and mental health in southern, community-dwelling older adults” Aging & Mental Health, 7(5), 2003, 390-
Pressman, P., Lyons, J. S., Larson, D. B., & Strain, J. J, ” Religious belief, depression, and ambulation status in elderly women with broken hips” The American journal of psychiatry , 1990
Shreve-Neiger, A. K., & Edelstein, B. A, “Religion and aپروژه دانشجویی تحقیق بررسی تطبیقی جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی با pdf iety: a critical review of the literature“, Clinical Psychology Review, 24(4), 2004, 379-
Thoresen, C. E., & Harris, A. H. S,Spirituality and health: What’s the evidence and what’s needed”,Annals of Behavioral Medicine, 24(1),2002, 3-
Woods, P.J,” Irrationality, profiles for anger and aپروژه دانشجویی تحقیق بررسی تطبیقی جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی با pdf iety”, Journal of Rational-Emotive Therapy, vol. 3, No. 2,
Cash, T.F,” The Irrational Beliefs Test: Its relationship with congnitivebehavioral trait and depression”, Journal of Clinical Psychology, vol. 40, No.6,1984, pp.1399-
Ellis, A,“Overcoming destructive beliefs, feelings, and behaviors”, Amherst, NY: Prometheus Books,
پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان و باورهای غیرمنطقی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی بوده‌اند. نمونه‌ای به حجم 216 نفر به پرسش‌نامه‌های سلامت عمومی، باورهای غیرمنطقی اهواز و جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) آلپورت پاسخ دادهاند. داده‌ها با شاخص‌های آماری، چون میانگین، انحراف معیار، همبستگی، رگرسیون، و تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدهاند. نتایج نشان می‌هد که جهتگیری دینی درونی رابطه منفی و معناداری با خرده‌عامل بی‌مسئولیتی هیجانی دارد و نیز رابطه مثبت و معناداری بین جهتگیری دینی درونی و سلامت روان وجود دارد که این دو رابطه قادر به پیش‌بینی هستند. همچنین جهتگیری دینی درونی و بیرونی به ترتیب رابطه‌های مثبت و منفی معناداری با نشانه‌های اضطراب داشته که این رابطه قابل پیش‌بینی است و عامل‌های باورهای غیرمنطقی می‌توانند سلامت روان دانشجویان را پیش‌بینی کنند. آزمون مانووا نشان می‌دهد که تفاوت معناداری بین دانشجویان زن و مرد، کارشناسی و کارشناسی ارشد از لحاظ جهتگیری دینی وجود ندارد. درمجموع می‌توان گفت تنها جهتگیری دینی درونی می‌تواند سلامت روان و باورهای غیرمنطقی را بهبود بخشد.
کلیدواژه‌ها: دین درونی، دین بیرونی، سلامت روان و باورهای غیرمنطقی.
یکی از موضوعاتی که از دیرباز در حوزه مطالعات و تحقیقات روانشناسی درباره هیجانات منفی و فراهم آوردن سلامت روان مطرح بوده، بررسی تأثیر دینداری و معنویت‌گرایی است و در حال حاضر، مطالعات نسبتاً قابل توجهی وجود دارد که چگونگی تأثیر دینداری و معنویت را بر سلامت جسمی و روانی مد نظر قرار می‌دهند.1 در اولین تحقیقات نظام‌مند آماری در حوزه روانشناسی دین، فرانسیس گالتون مشهور‌ترین کار خود را درباره تأثیر عینی نیایش حاجت‌مندانه انجام داد. از این پس، تحقیقات در حوزه دینداری و موضوعات همبسته با دین ادامه یافت و به تولید نظریه‌های بسیار و احیاناً با نتایج متفاوت منجر شد
روبرت آمونز (1999م) معتقد است که دین تا حدودی به این علت که یکپارچگی شخصیت را فراهم می‌سازد، موجب افزایش بهزیستی می‌شود.3 نوغانی و همکاران (1383) از آموزش مجموعه معارف و فرائض دینی (نماز، روزه و مناجات) و تأثیر آن در جهت تسکین افسردگی بهره برده و به این نتیجه رسیده‌اند که 55 درصد از افرادی که در این بررسی شرکت کردهاند، پس از انجام عبادت‌ها احساس آرامش بهتری داشته‌اند.4 یافته‌های دیگری حاکی از ارتباط معنادار بین مذهب و سلامت روان هستند.5 با وجود این، پژوهشهای دیگری نیز وجود دارند که بر عدم رابطه بین مذهب و سلامت جسمانی و روانی یا رابطه منفی مذهب با متغیرهای یاد شده تأکید کردهاند
با توجه به اینکه در تحقیقات مختلف، آثار مثبت نگرش مذهبی بر سلامت جسمانی و روانی تأیید شده و در موارد دیگر چنین آثاری یافت نشده و حتی بر آثار منفی آن نیز تأکید شده است، در خصوص ناهمسانی این یافته‌ها یک فرضیه این است که عوامل متفاوتی به چگونگی تأثیر دینداری و بهزیستی روانی کمک می‌کند. بنابراین، یافته‌های ناهمسان ضرورتاً ارتباط میان بهزیستی و دینداری را نفی نمی‌کنند، بلکه موقعیت‌هایی را مشخص می‌کنند که ارتباطات در آنها قوی‌تر است. از جمله باید بین نوعی از جهتگیری دینی که به سلامت روانی کمک می‌کند و نوعی که با بهزیستی کمتر رابطه دارد یا ندارد، تفاوت قائل شد.7این مسئله محققان دیگر را بر آن داشته تا تأثیر انواع مذهب را بررسی کرده و مذهب درونی را از مذهب بیرونی تفکیک کنند.8 برای مثال، باتسون و همکارانش یافته‌های 115 مطالعه در مورد همبستگی میان دینداری و بهداشت روانی را تجزیه و تحلیل کرده و دریافته‌اند که 37 مورد از این مطالعات، نشان‌دهنده همبستگی مثبت میان دینداری و بهداشت روانی، و 47 مورد نشان‌دهنده ارتباط منفی است و 31 مورد نیز هیچ‌گونه همبستگی نشان نداده‌اند. این پژوهشگران، نتایج این مطالعات را به صورت جداگانه بر دینداری درونی و برونی تحلیل کردهاند. نتایج تحلیل 115 مطالعه باتسون و همکاران بر دینداری درونی و بیرونی نشان می‌دهد که جهتگیری مذهبی درونی، همبستگی مثبت با بهداشت روانی دارد، اما جهتگیری مذهبی برونی غالباً همبستگی منفی با بهداشت روانی دارد
برخی از محققان10 در پژوهشهای خود به این نتیجه رسیده‌اند که مذهب می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در اثرگذاری بر موقعیت‌های تنیدگی‌زا داشته باشد. به عبارت دیگر، جهتگیری مذهبی درونی اثر رویدادهای غیرقابل کنترل، میزان اضطراب و افسردگی را کاهش می‌دهد. بررسی ارتباط تنیدگی، افسردگی و اضطراب با مذهب نیز نشان داده است که رابطه منفی بین مذهبی بودن و اضطراب وجود دارد.11 در پژوهش جعفری12 در بررسی رابطه جهتگیری مذهبی با شیوه‌های مقابله مشخص شده است که دانشجویان دارای جهتگیری مذهبی درونی بیش از دانشجویان دارای جهتگیری مذهبی بیرونی، از شیوه‌های مقابله‌ای مسئله‌محور استفاده کردهاند. همچنین دانشجویان دارای جهتگیری مذهبی بیرونی بیش از دانشجویان دارای جهتگیری مذهبی درونی از شیوه‌های مقابله‌ای هیجان‌محور استفاده کردهاند.13 غرایی و همکاران14 در پژوهشی درباره ارتباط سلامت روان با مذهب درونی و بیرونی به این نتیجه رسیده‌اند که رابطه معناداری بین مذهب درونی با سلامت روان وجود دارد، ولی این ارتباط در مذهب بیرونی مشاهده نشده است. همچنین تفاوت معناداری بین دو جنس از لحاظ نوع مذهب مشاهده نشده است. درخصوص مقایسه هریک از زیرگروه‌های مقیاس سلامت روان با مذهب درونی نیز کلیه این مقیاس‌ها رابطه معناداری با مذهب درونی داشته، ولی مذهب بیرونی صرفاً با نمره‌های مقیاس افسردگی وخیم، ارتباط داشته است.15 بهرامی و رمضانی فرانی16 نیز در پژوهشی درباره نقش جهتگیری مذهبی(درونی و بیرونی) بر سلامت روان و میزان افسردگی سالمندان به این نتیجه رسیده‌اند که رابطه همبستگی معناداری بین جهتگیری مذهبی با سلامت روان و افسردگی سالمندان وجود دارد؛ بدین معنا که هرچه نمره‌های جهتگیری مذهبی به جهت بیرونی افزایش می‌یابد، نمره‌های اختلال در سلامت روان و افسردگی بالا می‌رود و هرچه نمره‌ها به سمت جهتگیری مذهب درونی تمایل می‌یابد، نمره‌های اختلال در سلامت روان و افسردگی کاهش می‌یابد.17 لهسایی‌زاده و همکاران (1385) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی رابطه جهتگیری مذهبی و سلامت روانی مهاجران براساس مدل آلپورت و راس» به این نتیجه رسیده‌اند که ضریب همبستگی بین جهتگیری درون‌دینی با سلامت روان 79/0 و برون‌دینی 75/0- است و یافته‌های پژوهش آنها پیش‌فرض نظریه آلپورت در مورد رابطه بین سلامت روانی و دینداری و ارتباط آن با سلامت روانی مهاجران را تأیید می‌کند
محور دوم پژوهش حاضر را نقش جهتگیری دینی در باورهای غیرمنطقی و نقش این باورها در سلامت روان تشکیل می‌دهند. همان‌طور که گفته شد، در بسیاری از تحقیقات، رابطه بین جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با سلامت روان به اثبات رسیده و همچنین در تحقیقات دیگری نیز مشخص شده است که باورهای غیرمنطقی بر سلامت روان تأثیر منفی می‌گذارند. برای مثال، گردی و همکاران در پژوهشی تحت عنوان «رابطه سلامت روانی با تفکر غیرمنطقی در دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی» به این نتیجه دست یافته‌اند که سطح سلامت روانی آزمودنی‌ها با میزان تفکرات غیرمنطقی آنها به‌طور کلی، و با انواع توقع تأیید از دیگران، انتظار بیش از حد از خود، واکنش به ناکامی، بی‌مسئولیتی هیجانی، بیش‌دلواپسی اضطرابی، اجتناب از مشکل، و درماندگی برای تغییر معکوس و با کمال‌گرایی معنادار بوده است.19 همچنین نتایج پژوهشی نشان می‌دهد که حالت و میزان بالای اضطرابی که دانشجویان احساس می‌کنند، در موقعیت‌های همراه با فشار روانی بیشتر، با باورهای غیرمنطقی آنها مرتبط است.20 در پژوهش دیگری که روی دانشجویان انجام شده، نشان می‌دهد که باورهای غیرمنطقی برای کنار آمدن با مسائل، به افزایش فشار روانی و پیامدهای منفی منجر می‌شود.21 از آنجا که دینداری تأثیر بسیاری بر بالا رفتن سلامت روان افراد دارد و باورهای غیرمنطقی هم یکی از مهم‌ترین عامل‌های پایین بودن سلامت روان است، می‌توان اینچنین استنباط کرد که دینداری می‌تواند باورهای غیرمنطقی را به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد. بنابراین، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر باورهای غیرمنطقی و سلامت روان و ارتباط این دو مقوله مهم روانشناختی با یکدیگر حائز اهمیت است، زیرا سلامت روانی در قالب پدیده‌ای روانی ـ اجتماعی مستلزم درک و تفسیر درست از امور مرتبط بوده و هر فرهنگی هم براساس معیارهای خاص خود در پی سلامت روانی است
اخیراً در روانشناسی و روان‌پزشکی «شناخت» جایگاه ویژه‌ای در سبب‌شناسی و
درمان اختلالات هیجانی به خود اختصاص داده است و گفته می‌شود که روانشناسی دوباره به نقطه آغازین خود بازگشته است.22 روانشناسی شناختی برخلاف رفتارگرا
معتقد است که رویدادهای ذهنی صرفاً پدیده‌های همایند نیستند، بلکه فرآیندهای
شناختی، بر رفتار تأثیر دارند. نظریه بک در مورد اختلالات هیجانی بیانگر آن است که اولین مؤلفه در این‌گونه اختلالات، حضور افکار منفی خودکار است. به عقیده بک آنچه بیشتر موجب ناخشنودی افراد می‌شود محتوای فکر آنهاست.23 همچنین فلدمن24 معتقد است که الیس ریشه بسیاری از ناراحتی‌ها و اختلالات رفتاری و روانی انسان را در انواع عقاید و باورهای غیرمنطقی که در مورد جهان پیرامون خود دارد، می‌داند.25 نظریه عقلانی ـ عاطفی ـ رفتاری آلبرت الیس یکی از نظریه‌های شناختی است. این نظریه، انواع باورهای غیرمنطقی را عامل اصلی مشکلات انسانی معرفی می‌کند. باورهای غیرمنطقی باورهایی هستند که بر روان فرد سلطه داشته و عامل تعیین‌کننده چگونگی تعبیر و تفسیر و معنا دادن به رویدادها و تنظیم‌کننده کیفیت و کمیت رفتارها و عواطف‌اند. باورهای غیرمنطقی حقیقت نداشته و با واقعیت منطبق نبوده، باید و حکم برای فرد می‌آورند، تعادل فرد را از بین برده، از ایجاد نظم جلوگیری کرده و از مواجهه موفقیت‌آمیز با حوادث تحریک‌کننده جلوگیری می‌کنند
بنابراین، با مرور پیشینه پژوهشی، پژوهشی که به بررسی نقش باورهای غیرمنطقی بر جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) پرداخته باشد، یافت نشد، ولی همان‌طور که بیان شد، پژوهش‌هایی در مورد نقش جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) بر سلامت روان انجام شده است. گزارش یافته‌های متفاوت درباره نقش مذهب بر سلامت روان و یافت نشدن پژوهشی در مورد نقش جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) بر باورهای غیرمنطقی، سبب شد تا تحقیق حاضر انجام گیرد
آیا رابطه معناداری بین جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) با باورهای غیرمنطقی و عامل‌های آن وجود دارد؟
رابطه معناداری بین جهتگیری دینی با سلامت روان و عامل‌های آن، وجود دارد
رابطه منفی و معناداری بین سلامت روان و باورهای غیرمنطقی وجود دارد
آیا تفاوت معناداری بین جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) در دانشجویان زن ومرد وجود دارد؟
آیا تفاوت معناداری بین جهتگیری دینی (درونی و بیرونی) در دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد وجود دارد؟
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی تحقیق رابطه مذهبگرایی و عوامل جمعیتشناختی با سوء مصرف مواد در دانشجویان با pdf دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق رابطه مذهبگرایی و عوامل جمعیتشناختی با سوء مصرف مواد در دانشجویان با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
چکیده
مقدمه
روش‌شناسی پژوهش
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه‌گیری
ابزار سنجش
یافته‌ها
نتیجه‌گیری
منابع
بحرینیان، سید عبدالحمید، و دیگران، «بررسی سوء مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی». مجله طب و تزکیه، ش 53، 1383، ص 78-66
بسطامی، فاطمه، «بررسی روایی و اعتبار مقیاس کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOOOL-BREF) و ارزیابی روایی افزایشی آن»، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه تهران، 1387، ص 102-98
بوالهری، جعفر، «معنویت و رفتارهای پرخطر»، زاهدان: دومین کنگره سراسری رفتاری‌های پر خطر، ص 2و1
بهرامی احسان، هادی، «بررسی مقدماتی میزان اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس جهت گیری مذهبی»، مجله روان شناسی و علوم تربیتی، ش 6(1)، 1380، ص90-67
بهرامی احسان، هادی، تاشک، آناهیتا، «ابعاد رابطه میان جهتگیری مذهبی و سلامت روانی و ارزیابی مقیاس جهت گیری مذهبی»، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، ش 34(2)، 1383، ص 63-41
پورشهباز، عباس و همکاران، «روابط ساختاری عوامل روانشناختی خطرزا و حفاظت کننده مصرف مواد مخدر در نوجوانان»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ش 5(19)، 1384، ص 54-31
رحیمی، سید علی سینا، «بررسی رابطه رفتارهای پر خطر با ویژگیهای شخصیتی و خود انسجامی»، پایان نامه کارشنا سی ارشد روانشناسی، دانشگاه تهران، 1388، ص 129-87
—–، «بررسی مقایسه‌ای سلامت روان و تفاوتهای جنسی دانشجویان در گرایش به رفتارهای پر خطر»، شیراز: چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان کشور، 1386، ص 37-35
سراج زاده، سید حسین، فیضی، ایرج، «مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی در بین دانشجویان دانشگاه‌های دولتی در سال تحصیلی 82-1383»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ش 6(25)، 1386، ص 110-85
سرگلزایی، محمد رضا، و دیگران، «مطالعه فراوانی سوء مصرف مواد مخدر و ارتباط آن با وضعیت فردی و خانوادگی دانشجویان پزشکی مشهد». فصلنامه رفاه اجتماعی، ش 3، (9) 9، 1382، ص 294-283
سیام، شهره، «بررسی شیوع سوء مصرف مواد اعتیاد آور بین دانشجویان پسر دانشگاه‌های مختلف رشت»، مجله طبیب شرق، ش 8 (4)، 1385، ص 285-279
شریف زاده، غلامرضا، «بررسی شیوع استعمال مواد اعتیادآور در دانشجویان پسر دانشگاه‌های بیرجند»، زاهدان: دومین کنگره سراسری رفتارهای پرخطر، 1386، ص 94-93
فراهانی، حجت‌الله، عریضی، حمیدرضا، روشهای تحقیق پیشرفته در علوم انسانی، اصفهان، جهاد دانشگاهی تهران
اله وردی پور، حمید و همکاران، .«بررسی وضعیت سوء مصرف مواد در دانش آموزان و تلفیق عامل خود کنترلی در مدل EPPM»، مجله دانشگاه علوم پزشکی وخدمات در مانی شهیدصدوقی یزد، ش13(1)، 1384، ص31-
Ball, J., et al., “The relationship between religiosity and adjustment among African- American female, urban adolescents”, Journal of Adolescence, v 26, 2003, p 431-
Botvin.J, Gilbert., “Preventing drug abuse in schools: social and competence enhancement approaches targeting individual-level etiological factors”, Addictive Behavior, v 25, 2000, p 887-
Boudreaux, E., et al., “The ways of Religious Coping Scale”, Reliability, Validity, and Scale development, Assessment, v 2, 1995, p 233-
Brown, T. L., et al., “The role of religion in predicting adolescent alcohol use and problem drinking”.Journal of Studies on Alcohol, v 62, 2001, p 696 -
Bry, B. H., et al., “Extent of drug use as a function of number of risk factors”, Journal of Abnormal Psychology, v 91, 1982, p 273-
Chatters, L. M., “Religion and health: Public health research and practice”, Annual Review of Public Health, v 21, 2000, p 335-
Ferrence, R., et al., “Contemporary patterns of nicotine use in Canada and theUnited State,. In Roberta, R., Slade, J., Room, R. and Poe, M.(eds)”, Nicotine and Public Health.American Public Health Association,Washington,DC, 2000, p 287-
Flavio F. M., et al., “God forbid!: Substance use among religious and nonreligious youth.”, American Journal of Orthopsychiatry, v 75, 2005, p 585-
Gartner, J., et al., “Religious commitment and mental health: A review of the empirical literature.”Journal of Psychology and Theology, v 19, 1991, p 6-
George, L. K., et al., “Spirituality and health: What we know, what we need to know”, Journal of Social and Clinical Psychology, v 19, 2000, p 102-
Gorsuch, R. L. ” Religious aspects of substance abuse and recovery”, Journal of Social Issues, v 51, 1995, p 65-
Hawkins, J. D., et al., “Risk and protective factors for alcohol and other drug problems in adolescence and early adulthood: Implications for prevention”, Psychological Bulletin, v 112, 1992, p 64-
Hebert, E., “Ationship between spiritual meaning and purpose and drug and alcohol use among college students”, American Journal of Health Studies. 2005, p 322-
Johnson, K., et al., “The influence of spiritual beliefs and ractices on the treatment preferences of African-Americans: A review of theliterature”. Journal of the American Geriatrics Society, v 53, 2005, p 711-
Katherine M. ; Saunders, J., B., “Religious beliefs and practice, and alcohol use in Thai men”, Alcohol And Alcoholism, v 37(2), 2002-03, p 193-
Koeing, H. G. “Religion and older man in prison”, International Journal of Geriatric Psychiatry, v 10, 1995, p 219-
Maddahian, E., et al., “Risk factors for substance differences among adolescents”, Journal of Substance Abuse, v 1, 1998, p 11-
Mahoney, A., et al., “Religion and the sanctification of family relationships”, review of religious research, v 44(3), 2003, p 236-
Markstrom,C.A. “Religious involvement and adolescent psychosocial development”. Journal of Adolescence, v 22, 1999, p 205-
Maselko, J., &Kubzansky, L. D., “Gender differences in religious practices, spiritual experiences and health: Results from the US General Social Survey”, Social Science & Medicine, v 62, 2006, p 2848-
Mattis, J. “Religion in African American life. In V. C. McLoyd et al.”, African American family life: Ecological and cultural diversity, New York: The Guilford Press, 2005, p 189-
Miller, L., et al., “Religiosity and substance use and abuse among adolescents in the National Comorbidity Survey”. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, v 39, 2000, p 1190 -
Myers. S.,”. Religious Homogamy and Marital Quality:Historical and Generational Patterns”, Journal of Marriage and Family, v 68(2), 2006, p 304-
Newcomb, M. D., et al., “Substance abuse and psychosocial risk factors among teenagers:Associations with sex,age,ethnicity, and type of school”, American Journal of Drug and Alcohol Abuse, v 13, 1987, p 413-
Pardini, D., et al., “Religious faith and spirituality in substance abuse recovery: Determining the mental health benefits”, Journal of Substance Abuse Treatment, v 19, 2000, p 347-
Redican, k.; A Copmparison of Health Risk Behavior Among College Students Enrolled in a Required Personal Health Course Vs. Enrolled in an elective Personal Health Course. Blacksburg, Virginia, 2004, p 204-
Sinha,D. “How does increase risk of drug abuse and relapse”, Psychopharmacology, v 158, 2001, p 343-
Stewart, C., “The influence of spirituality on substance use of college students”, Journal of Drug Education, v 31(4), 2001, p 343-
Takyi, K. B., “Religion and women’s health in Ghana: Insights into HIV/AIDs preventive and protective behavior”, Social Science & Medicine, v 56, 2003, p 1221-
Templin, D., & Martin, M., “The relationship between religious orientation Noun 1.religious orientation – an attitude toward religion or religious practicesorientation – an integrated set of attitudes and beliefsagnosticism – a religious orientation of doubt; a denial of ultimate knowledge of the existence of God; “agnosticism , gender, and drinking patterns among catholic college students”. College Students Journal, v 33(4), 1999, p 488-
Thomas J., et al., “Identifying Mediators of the Relationship Between Religiousness/Spirituality and Alcohol Use” .Journal of Studies on Alchol and Drugs, v 69(1), 2008, p 160-
Wallace, J., M., Forman, T. A., “Religion’s role in promoting health and reducing risk among American youth.” Health Education and Behavior, v 25, 1998, p 721-
Walsh, F., Spirituality in Family Therapy, Guilford Press, 2009, p 5-
Wechsler, H., et al., “Trends in college binge drinking during a period of increased prevention efforts: Findings from four Harvard School of Public Health study surveys, 1993–2001″, Journal of American College Health, v 50(5), 2002, p 203–217
Wills, T. A., et al., “Buffering effect of religiosity for adolescent substance use”. Psychology of Addictive Behaviors, v 17, 2003, p 24-
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مذهبگرایی و عوامل جمعیتشناختی با سوء مصرف مواد انجام شده است. همه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تهران که در سال تحصیلی 1388-1389 مشغول به تحصیل بوده‌اند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می‌دهند. گروه نمونه، شامل 182 دانشجو بوده که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدهاند. ابزار پژوهش «مقیاس مذهبگرایی، بسطامی و بهرامی احسان، 1387)» و «پرسشنامه رفتارهای پرخطر(نسخه 2007)» بوده است. ضریب پایایی مقیاس مذهبگرایی 96/0و ضریب پایایی پرسشنامه رفتارهای پرخطر 67/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد. که بین دانشجویان دختر و پسر در متغیرهای مذهبگرایی، مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر تفاوت معنادار وجود داشته و همچنین مذهبگرایی با مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر همبستگی منفی دارد. نتایج رگرسیون گام به گام مشخص کرد که جنسیّت، مذهبگرایی و تأهل حدود 144/0 از واریانس مصرف سیگار را تبیین می‌کنند. همچنین نتایج رگرسیون گام به گام مشخص کرد که جنسیّت و مذهبگرایی توانسته‌اند در دو گام به ترتیب حدود 146/0و 088/0 واریانس مصرف الکل و مواد مخدر را تبیین کنند.
واژه‌های کلیدی: مذهبگرایی، عوامل جمعیتشناختی و سوء مصرف مواد.
سوء مصرف مواد از قرن‌ها پیش وجود داشته است و با گسترش علم و فناوری، روز به روز بر گونه‌های مختلف مصنوعی و نیمه‌مصنوعی مواد افزوده شده و به این ترتیب، امکان دسترسی آسان‌تر به آنها نیز فراهم گردیده است. اکنون نیز تقریباً کشوری وجود ندارد که از گسترش سوء مصرف مواد در امان مانده باشد.1اگرچه از دیرباز در تمام جوامع بشری سوء مصرف مواد افیونی، عادتی غیر‌اجتماعی و نامقبول تلقی شده است، اما با وجود این، طبقات مختلف اجتماع با این مسئله به صورت جدی درگیر هستند، به طوری که هم‌اکنون مردان و زنان زیادی، خصوصاً از سنین نوجوانی تا میان‌سالی مواد مخدر مصرف می‌کنند و به آن وابسته‌اند.2 این معضل یکی از آسیب‌های مهم اجتماعی است، به طوری که نه‌تنها سلامت فرد و جامعه را به خطر می‌اندازد، بلکه موجبات انحطاط روانی و اخلاقی افراد را نیز فراهم می‌آورد و پیامدهای مختلفی، به خصوص عوارض روانی را هم برای فرد مصرف کننده و هم برای سایرین که به نوعی با او ارتباط دارند، به همراه می‌آورد3
یکی از قشرهایی که مصرف مواد در بین آنها رواج دارد، دانشجویان هستند. دانشجویان معمولاً در محدوده سنی 18ـ24 سال قرار می‌گیرند. بسیاری از آنها بلافاصله پس از پایان دوره دبیرستان، تحصیلات دانشگاهی را آغاز کردهاند، همچنان که بسیاری نیز برای اولین بار از خانه و والدین دور شدهاند. این سبک زندگی سبب می‌شود که دانشجویان برحسب میزان سلامت‌شان با انواعی از تجربههای جدید روبه‌رو شوند و این در حالی است که از الگوی مناسبی بهره‌مند نیستند. [4عوامل بی‌شماری، از جمله عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی، در شروع، ادامه و بازگشت پس از درمان سوء مصرف مواد مؤثرند
بررسی‌های همه‌گیر‌شناسی حاکی از روند رو به افزایش مصرف سیگار، مشروبات الکلی و سایر مواد در بین دانشجویان است.6 بر اساس مطالعات انجام شده 4 درصد از افراد زیر 15 سال و 4/24 درصد در سنین 15ـ19 سالگی مصرف مواد را شروع نموده و در کل 3/56 درصد در سن زیر 24 سالگی به مصرف مواد مخدر رو آورده‌اند7 در یک بررسی ملی در سال 1995م در ایالات متحده در مورد دانشجویان، مشخص شده است که طی 30 روز گذشته، تقریباً 29 درصد دانشجویان سیگار، 5/34 درصد دوره‌های مصرف الکل، 4/27 درصد استعمال الکل هنگام رانندگی و 5/30 درصد هنگام شنا یا قایق سواری استعمال الکل داشته‌اند.8 در ایران نیز شریف‌زاده (1386) در پژوهشی با عنوان «بررسی شیوع استعمال مواد اعتیادآور در خصوص 491 دانشجوی پسر در مقاطع مختلف تحصیلی»، شیوع استعمال سیگار را 30%، تجربه مصرف سیگار 43%، مصرف مواد مخدر 9/9%، تجربه مصرف مواد مخدر 7/22%، شیوع الکلی بودن 5/14%، تجربه مصرف الکل 4/25% و تجربه مصرف قرص اکس 5/7% را گزارش نموده است
یکی از عواملی که اثر کاهنده بر مصرف مواد دارد، دین و مذهب است. نیاز انسان به دین، قدمتی به عمر تاریخ دارد، زیرا بشر از همان آغاز زندگی خود به حامی مقتدر و تکیه‌گاه قدرتمند، احساس نیاز می‌کرده است10 مذهب، سیستم سازمان‌یافته‌ای از باورها، شامل، سنت، ارزش‌های اخلاقی، رسومات و مشارکت در یک جامعه دینی برای اعتقاد راسخ‌تر به خدا یا یک قدرت برتر است11همچنین مذهب و مذهبگرایی به منزله مرجعیت بخشیدن به ساختار روابط و مناسبات انسان در تمام ابعاد آن، در پرتو رابطه انسان با خدا تعریف شده است12هدف مذهب و آموزه‌های معنوی و دینی، به ویژه از نوع راستین، مثبت‌گرا، الاهی، تعالی‌دادن به انسان، اصلاح رفتار او، هدایت و کامل‌کردن مکارم اخلاق برای انسان است13 شواهد پژوهشی به صورت روزافزون از این موضوع حمایت می‌کند14و15 باورهای مذهبی و دینی یکی از جنبه‌های درون فردی در امر سلامت تلقی می‌شوند.16 یافته‌های پژوهشی نیز نشان داده است که پایبندی به مذهب با سلامت جسمی و روانی رابطه دارد
همبستگی منفی و معنادار مذهب و سوء مصرف مواد در پژوهشهای زیادی مشخص شده است. برای مثال، پژوهشهای گارتنر، لارسون و آلن18 (1991م)، فلاویو،کولین، نیری و پارسایی19 ( 2005)م نشان دادهاند که داشتنِ نگرش‌ها و باورهای مذهبی با پیشگیری و کاهش مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر همراه است. ویلز، یاگر و سندی20 (2003)م نیز نشان دادند که دینداری از تأثیر فشار‌های زندگی بر گرایش به مصرف مواد می‌کاهد و در طول زمان نیز میزان افزایش مصرف مواد را مهار می‌کند
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله تطبیق مساجد جامع یزد و اصفهان با pdf دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تطبیق مساجد جامع یزد و اصفهان با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
مقدمه
طرح معماری مساجد جامع یزد و اصفهان در دورانهای مختلف تاریخی
طرح مساجد ایران در دوران اولیه اسلام
معماری مساجد ایرانی در دوره آل بویه (320-447 هجری)
معماری مساجد ایرانی در دوره سلجوقیان (447- 553 هجری)
مسجد جامع اصفهان
معماری مساجد ایرانی در دوره ایلخانان (615-735 هجری)
کنده کاری روی گچ و مرمر و آجرهای سفالی
مسجد جامع یزد
معماری مساجد ایرانی در دوره تیموریان (772-908 هجری)
مسجد جامع اصفهان
معماری مساجد ایرانی در دوره صفویان
موقعیت مکانی و زمانی مساجد جامع اصفهان و یزد
تطبیق بناها و قسمتهای مختلف تاریخی در مساجد جامع یزد واصفهان
مسجد جامع یزد
هزار سال تاریخ در آستانه یک فاجعه
مسجد جامع اصفهان
فهرست منابع
1- دکتر زکی، محمد حسن. کتاب هنر ایران در روزگار اسلام . ترجمه: محمد ابراهیم اقلیدی. چاپ اول 1377 انتشارات صدای معمار
2- وزیری، علینقی. کتاب تاریخ عمومی هنرهای مصور. چاپ چهارم 1377 انتشارات هیرمند
3- علام، نعمت اسماعیل. کتاب هنرهای خاورمیانه در دوران اسلامی. ترجمه: دکتر عباسعلی تفضلی. چاپ اول 1382 انتشارات آستان قدس
4- آیت اللهی، دکتر حبیب الله. کتاب تاریخ هنر ایران. چاپ اول 1380 انتشارات بین المللی الهدی
5- رایس، دیوید تالبوت. کتاب هنر اسلامی . ترجمه ماه ملک بهار . چاپ دوم 1381 انتشارات علمی و فرهنگی
6- آزاد، میترا. کتاب معماری ایران در قلمرو آل بویه. چاپ اول 1381 انتشارات کلیدی
ایستادن در برابر خداوند و سخن گفتن با او، 5 بار در روز، اجتماع در «مسجد» محلی که نه تنها عبادتگاه، بلکه مرکز مهم همه فعالیت های یک جامعه اسلامی است، سبب شد که بنای مساجد در ایران به سرعت پا بگیرد. این بناها در آغاز، بسیار ساده بودند و بر اساس متون و مصالح ساختمانی و سبک های محلی ساخته می شدند. مساجد آغاز ایرانی، نسبت به ساختمان های ساسانی، چندان عظمت و ابهتی نداشتند. متأسفانه هیچ نمونه ای از این مساجد بر جا نمانده است، لیکن تاریخ نویسان آنها را بسیار وصف کرده اند؛ مثلاً در این مساجد علاوه بر نیایش پنج گانه روزانه، به آموزش خواندن و نوشتن و تعلیم تا مدارج بالای علمی می پرداختند. علاوه بر آن، مسجد مرکز تجمع سیاسی- اجتماعی مردم نیز بود. اطلاعات سیاسی- نظامی و اجتماعی در مسجد در دسترس مردم گذارده می شد
امور مختلف همگانی نیز در مسجد حل و فصل می شد. به همین سبب درهای آن همیشه به روی مردم باز بود. هر مسجد، حداقل، یک کتابخانه، یک آب انبار، یک مدرسه، یک درمانگاه و حتی یک غذاخوری همگانی داشت. از این رو باید روز به روز بر وسعت مسجدها افزوده شود. نخستین مسجدهای ایرانی، ساختمانهای کاملی بودند که برای ساختن آنها هزینه زیادی صرف می شد و تزئینات پرخرجی بکار می بردند. با این حال، مساجد نقشه و طرح ثابت نداشتند
مسئله مهم در ساخت مساجد این است که شکل بنا بیشتر از مصالح و متون آن، منشأ آغازین اثری نیرومند و عاطفی است که بخشی از آن از نیازهای عبادی و نیایشی ناشی می گردد. در مسجد نیازمند تشکیلات پیچیده و ویژه ای نیست و با سادگی محض سازگار است. این معماری نه به سنگ اهمیت می دهد و نه به آجر و یا مهارت و تردستی استاد کار. این، بیش از هر چیز، پژواک روح هنرمند و چکیده و عصاره نیروهایی است که بر آن حاکمند و آنرا رهبری می کنند. مطالبی که در این تحقیق آورده شده چکیده ای از خصوصیات مساجد در دورانهای مختلف پس از اسلام می باشد که در هر فصل به بررسی آنها می پردازیم
طرح مسجد در ایران در دوران اولیه اسلامی، از سه روشی پیروی می شد. نخست: مسجد چهار طاق گنبد دار که از روی آتشکده های ساسانی ساخته شده بود؛ دوم: مسجد ایوان دار با پوشش گنبدی، که از کاخهای ساسانی پیروی گردیده بود. سوم: مسجدی که از سبک عربی اقتباس شده و عبارت از صحن بازی بود که چهار طرف آن را رواقهایی قرار گرفته بود. این سبکهای سه گانه در مساجد قرن نهم میلادی به شکوفایی رسید و شکل آنها در دروه آل بویه ترکیب یافته است. در ساختمان مساجد دوره آل بویه، تأثیر روشهای عباسی آشکار بود
خاندان آل بویه، در غرب ایران و جنوب دریای قزوین، توانستند با سیاستی مستقل از قدرت مرکزی بغداد، حکومت را بدست گیرند. این واقعه در قرن 9 میلادی، یعنی اواخر قرن 3 ه. اتفاق افتاد و در نیمه جنوب ایران را به مملکتشان ضمیمه کنند. آنها پیشروی به طرف غرب را آنقدر ادامه دادند تا سرانجام در حدود سال (945 میلادی) به بغداد رسیدند و خلیفه عباسی را مجبور به ترک بعضی از قسمتهای عراق نمودند. در دوره آل بویه حیات فرهنگی شکوفا شد و در مرکز حکومتشان در ایران و عراق تمدنها و فرهنگهایی با رنگ خالص ایرانی به ظهور رسید
در پی کاوش هایی که کاوشگران انجام داده اند دو ستون از ستون های شیوه آل بویه در مسجد جامع اصفهان شناسایی شد. قسمت اعظم این ستونها سالم بوده است. بخشی از این دو ستون در داخل دیوار جدیدی که بعداً ساخته شده، قرار گرفته است. ستون های مدور معظم ردیف بیرونی قبلی در نتیجه این تغییرات مبدل به ردیف دوم شده است
در سال 443 هجری ، طغرل ، بنیانگذار سلسله سلجوقی ، در پی سال ها محاصره اصفهان بالاخره حکومت آل کاکویه را ، در هم شکست . آلب ارسلان جانشین طغرل شد و ملکشاه سلجوقی در سالهای 465 تا 485 ه ق به فرمانروایی رسید و اصفهان را رسما به پایتختی برگزیددر منطقه دورتر به جانب غرب، سلجوقیان از جیحون گذشتند وارد خاک خراسان شدند و پس از کسب پیروزی در 418 ه قدرت را بدست آوردند و از آن به بعد دولت سلجوقیان را در مرو پایه گذاری کردند. از این زمان به بعد است که بیشتر بناهای قابل ذکر در ایران تاریخگذاری می شود، زیرا این عصر، دوران فعالیتهای عظیم و گسترده است
مساجد چهار ایوانی در شهر اصفهان و اطراف آن در دورهء سلجوقی پا به عرصهء وجود گذاشته است و در دیگر نقاط ایران از مکتب معماری اصفهان تقلید کرده اند . یکی از قدیمی ترین و عالی ترین مساجد چهار ایوانی مسجد جامع اصفهان (جامع عتیق یا مسجد جمعهء یهودیه) است . این بنا که بخشهایی از آن بیش از یک هزار سال قدمت دارد به تنهایی موزه ای است که از کلیهء صنایع و فنون بنایی و معمــــــاری که افــــزون بر آن که عالی ترین درجهء استادی و مهارت مردم اصفهان را درمعماری ، طراحی ، آجرتراشی ، نقاشی و گچ بری درهزار سال گذشته به نمایش گذاشته است آمیخته ای است متناسب از کلیهء فنون بنایی که در کنار هم قرار گرفته است . بسیاری از جهانگردان و باستان شناسان بر این باورند که این مسجد در سالهای میان (143 و 152 هجری قمری /= 761 و 770 مسیحی) در زمان خلافت منصور عباسی (136 تا 158 هجری قمری /= 754 تا 775 مسیحی) بر جای یک آتشکده قدیمی احداث شده است . حتی اگر چنین بوده است به جای مسجد مذکور که به سبک عربی و با خشت خام بنا شده بود و استحکام لازم را نداشته است مسجد چهار ایوانی با شکوهی با آجر و با عنایت به استحکام لازم از دورهء ملکشاه سلجوقی پایه گذاری شده است
در دوره‌ی سلجوقی استفاده از گچ در تزیینات، نه تنها در مساجد، بلکه در کاخها و خانه‌های اشراف نیز بسیار متداول بود. تصاویر تزیینی عبارت بود از صحنه‌های شکار و مناظری از دربار. عمق کنده‌کاریها در بعضی موارد آن قدر زیاد بود که به مجّسمه‌سازی شباهت داشت. این نقوش برجسته‌ی گچی عمدتاً در ری (تهران) و ساوه یافت می‌شود
در پانزده بنای بازمانده از دوره‌ی سلجوقی، کاشیهای لعابی مزیّن به شبکه‌های نقوش یا کتیبه‌نویسی در نمای داخل یا خارج به کار رفته است. هنر معرّق‌کاری که در گنبد کبود مراغه (593/1196) عرضه شده است به مرحله‌ای رسید که با کار گذاشتن ردیفهای کاشی لعابدار در زمینه‌ی گچی، شبکه‌ی در هم بافته‌ی پرکار و دقیقی به وجود می‌آورد. ازاره‌ها از جنس کاشی و ستاره‌ای شکل با جلای قهوه‌ای طلایی بود که روی زمینه‌ای سفید رنگ کار گذاشته شده بود. تزیین محرابها نیز به همین گونه بود و برای مثال محراب مسجد میدان در کاشان (623/1226) را می‌توان نام برد. از سلاطین قابل ذکر دوره‌ی سلجوقی، ملکشاه، پادشاه بزرگ این سلسله (465-485/1072-1092) است که پایتخت خود، اصفهان، را به یکی از زیباترین شهرهای آسیا مبدّل ساخت. مسجد جامع اصفهان در زمان این پادشاه ساخته شد و اولین بار در ایران برجهای خیاره‌دار مخروطی در عهد او بنا گردید. بهترین نمونه‌ی این مناره‌های استوانه‌ای شکل مینای عالی در ایران است که به دستور ملکشاه ساخته شده است. این مناره با شبکه‌های نقوش هندسی و نوارهایی از کتیبه‌های کاشی لعابدار تزیین گردیده است
معماری اسلامی ایران، که عاری از هر گونه تأثیر بیگانه باشد و بتوان از آن به عنوان یک معماری اصیل نام برد و معماری دوران سلجوقیان است که قدرت و صلابت و نجابت آن همه در مسجد جامع اصفهان مشهور به « مسجد جمعه» تجلی کرده است. این مسجد یکی از بزرگترین مسجدهای جهان است. لیکن بنیان آن از سلجوقیان نیست و هنوز بخش هایی از عهد آل بویه در آن پا برجاست، اما آنچه که شکوه و عظمت و زیبایی مسجد را سبب می شود از دوران سلجوقیان است. حیاط مسجد به ابعاد 60 ×70 متر، با چهار ایوان که، بوسیله رواق های دو طبقه و کاشی کاری شده بهم پیوسته اند. در وسط هر یک از اضلاع چهارگانه صحن جامع، ایوان های بلند عظیمی قرار داد که بزرگترین آنها ایوان قبله است که با کاشی کاری آذین شده است و به یک شبستان گنبدار باز می شود که این گنبدها به شکل طاقهای جناغی سبک ایرانی دیده می شود
این گنبد را یک کتیبه دایره ای به خط کوفی با آجر برجسته به اسم نظام الدین و سلطان ملکشاه تزیین بخشیده است. قطر این گنبد 17 متر است و بر روی گوشواره های سه پره و به شیوه ی بقعه ی دوازده امام یزد، و لیکن با کمال وقتی برتر، قرار گرفته است. اتاقکهای گنبد مسجد جامع اصفهان، نه تنها در معماری ایران، بلکه در معماری سراسر جهان جزو قشنگترین آثار شناخته شده است
بناهای مذهبی که در عهد خاندان ایلخانی ساخته شد، از سبک معماری سلجوقیان پیروی نمود. معماری مساجد بدون تغییر اساسی حفظ شد و تغییرات، تنها منحصر به طولانی شدن تدریجی عناصر تزیینی بود. این نقشه های اصلی، بر مناطق مختلف بناها رونق و ابهت بخشید، به طوری که بر شکوه سردرها و عظمت و ارتفاع مناره ها افزوده شد
کلمات کلیدی:
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.
