پروژه دانشجویی مقاله مقایسه پارادایم دینی (اسلامی) با پارادایمها

95/3/16:: 8:29 عصر علی م دیدگاه

 

 پروژه دانشجویی مقاله مقایسه پارادایم دینی (اسلامی) با پارادایم‌های اثباتی، تفسیری و انتقادی با pdf دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله مقایسه پارادایم دینی (اسلامی) با پارادایم‌های اثباتی، تفسیری و انتقادی با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله مقایسه پارادایم دینی (اسلامی) با پارادایم‌های اثباتی، تفسیری و انتقادی با pdf

چکیده  
مقدمه  
ماهیت انسان  
ماهیت علم و داده‌های آن  
واقعیت اجتماعی  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله مقایسه پارادایم دینی (اسلامی) با پارادایم‌های اثباتی، تفسیری و انتقادی با pdf

آرون، ریمون، مراحل اساسی اندیشه جامعه‌شناسی، ترجمه باقر پرهام، چاپ دوّم، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1370

اژدری زاده، حسین، تأملی جامعه شناختی بر مباحث معرفتی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، معرفت و جامعه، به‌کوشش حفیظ الله فولادی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1384

ایمان، محمدتقی، کارگاه پارادایم‌های علوم انسانی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1/9/1385

بوردیو، پی‌یر، نظریه کُنش، دلایل عمل و انتخاب عقلانی، ترجمه مرتضی مردیها، چاپ دوم، تهران، نقش و نگار، 1381

پارسانیا، حمید، ایدئولوژی، علم، قم، مؤسسه بوستان کتاب، 1385

جوادی آملی، عبدالله، «سیاست حکمت متعالیّه»، نشریّه پگاه حوزه، ش 229

جوادی آملی، عبدالله، علم و هویت، سلسله نشست‌های علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، 1385

حرعاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا

حکیمی، محمدرضا ودیگران، الحیاه، طهران، دائره الطباعه و النشر، 1360

خسروپناه، عبدالحسین، گستره شریعت، قم، دفتر نشر معارف، 1382

خیری، حسن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد: حداقل وجدان جمعی به منظور برقراری نظم اجنماعی از دیدگاه اسلام، مؤسسه آموزشی و پ‍‍ژوهشی امام خمینی€

رابرتسون، رونالد، جهانی شدن، ترجمه کمال پولادی، تهران، ثالث، 1380

ریتزر، جورج، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، چ چهارم، تهران، علمی،

شجاعی‌زند، علیرضا، دین، جامعه و عرفی شدن، تهران، مرکزی، 1380

شیخ عباس قمی، سفینه النجاه و مدینه الحکم و الآثار، بیروت، مؤسسه الوفا (دار المرتضی)، بی‌تا

شیروانی، علی، سرشت انسان: پژوهشی در خداشناسی، قم، معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامی، 1376

صدر، محمدباقر، فلسفتنا، قم: دار الکتاب الاسلامی، بی‌تا

طباطبایی، سیدمحمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران، شرکت افست (سهامی عام)، بی‌تا

فروند، ژولین، نظریه‌های مربوط به علوم انسانی، ترجمه علی‌محمد کاردان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1372

کلمن، جیمز، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نی، 1377

کلینی، محمد، اصول الکافی، ج1، تهران، مسجد چهارده معصوم(ع)، بی‌تا

گی روشه، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی، تهران، نی، 1383

محسنی تبریزی، علیرضا، جزوه نظریه‌های روانشناسی اجتماعی، بی‌تا

محمدی، رحیم، درآمدی بر جامعه شناسی عقلانیت، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1382

مجلسی، محمدتقی، بحار الانوار، ج17، 51، 52، 84، بیروت: دار الإحیاء التراث العربی، 1403ق

مطهری، مرتضی، انسان در قرآن، قم، صدرا، بی‌تا

نراقی، احمد، معراج السعاده، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، 1375

چکیده

در این نوشتار پارادایم اسلامی در خصوص ماهیّت انسان، ماهیّت علم و داده‌های آن،واقعیّت اجتماعی، با مراجعه به قرآن و روایات و اندیشه‌های صاحب‌نظران اسلامی در مقایسه با اثبات‌گرایی، تفسیرگرایی و انتقادگرایی مورد بررسی قرار گرفته است. انسان در این رویکرد دارای ساحت‌هایی است که دین، جهت‌دهی و هماهنگ‌سازی آنها را عهده‌دار است. حس، عقل، شهود و وحی ابزارهای شناخت بوده و شناختی که از حواس آدمی حاصل می‌شود، زمینه‌ساز تحقق معرفت تحلیلی است. ژانسان دارای سرمایه‌های بالقوه و بالفعل درونی است و محیط زیست آدمی نیز سرمایه‌های زیستی ـ فرهنگی، اجتماعی متفاوتی در اختیار انسان قرار می‌دهد و از این گذر، هویت آدمی شکل می‌گیرد. در خصوص واقعیّت اجتماعی در پارادایم دینی، هم به عامل با اراده و کُنشگر فعّال و هم به وجود ساخت‌های اجتماعی و فضای منبعث از آنها و تأثیر آنها بر فرد توجه می‌شود.

کلید واژه‌ها: پارادایم، دین، اثبات‌گرایی، تفسیرگرایی، انتقادگرایی، ماهیّت انسان، ماهیّت علم، واقعیّت اجتماعی.

 

مقدمه

پارادایم مجموعه قضایایی است که چگونگی درک جهان را تبیین می‌کند. در این تبیین، نوع نگرش به دنیا، چگونگی فائق آمدن بر پیچیدگی‌ها و راهنمایی محققان و دانشمندان علوم اجتماعی در اینکه چه چیزی مهم است، و مشروعیت دارد و چه چیزی منطقی و عقلانی است ارائه می‌شود

یک انگاره، در جهت متمایز ساختن یک اجتماع علمی از اجتماع دیگر عمل می کند. انگاره‌ها می‌توانند گروه‌بندی‌های شناختی درون یک علم را از هم تفکیک کنند. انگاره، تصویری بنیادین از موضوع بررسی یک علم است. انگاره تعیین می‌کند که در یک علم چه چیزی باید بررسی شود. این پرسش‌ها را چگونه باید مطرح کرد و در تفسیرِ پاسخ‌های به دست آمده چه قواعدی را باید رعایت نمود. انگاره، گسترده‌ترین وجه توافق در چارچوب یک علم است و در جهت تفکیک یک اجتماع یا خُرده اجتماع علمی از اجتماع دیگر عمل می‌کند. انگاره سرمشق‌ها، نظریّه‌ها، روش‌ها و ابزارهای موجود در یک علم را دسته‌بندی، تعریف و مرتبط می‌کند

در زیر نموداری به همین منظور ارائه شده است

در این مقاله نویسنده بر آن است تا با رویکرد تفسیری به منا بع اصلی دینی یعنی قرآن و روایات و برداشت‌های صاحب‌نظران دینی، منظر اسلام به ماهیّت انسان، علم و داده‌های آن و واقعیّت اجتماعی را در مقایسه با رویکردهای اثباتی، تفسیری و انتقادی بازشناخته و مدلی از پارادایم اسلامی را ترسیم نماید

ماهیت انسان

اثبات‌گرایان انسان را موجودی منفعت‌طلب، لذت‌جو و منطقی می‌دانند که براساس علل خارجی عمل می‌کند و علل یکسان آثار یکسانی برای انسان دارد. برای شناخت انسان از این منظر باید به رفتار بیرونی توجه کرد که به الگوی مکانیکی از انسان یا رویکرد رفتارگرا می‌انجامد. پدیده‌های انسانی، براساس قوانین عِلّی، قابل توضیح است و امکان پیش‌بینی رفتار میسر است و با اصالت دادن به تفاوت‌های فرهنگی بر نسبی گرایی فرهنگی براساس سرشت انسان باور دارد

در رویکرد تفسیرگرایی، انسان با برخورداری از قدرت معناسازی و تأویل، به جای قرار گرفتن در واقعیت از قبل تعیین شده، به خلق واقعیت می‌پردازد. اصالت درون به جای بیرون، اصالت انسان به جای محیط و اصالت دلائل انسانی به جای عمل محیطی، از شاخص‌های این رویکرد به حساب می‌آید

به اعتقاد آنها رفتار آدمی که در درون متن یا زمینه اجتماعی خاص و به گونه‌ای ذهنی تعیین می‌شود و آگاهی اجتماعی و شناخت خویشتن نیز پا به پای هم در اثر ارتباطات ذهنی از طریق کنش‌های متقابل با دیگران به وجود می آید، خود اساساً در یک ساختار اجتماعی پدید می‌آید

پارادایم مبتنی بر انتقاد، مخالف دید شئ انگارانه اثبات‌گرایی است

به نظر نظریه‌پردازان انتقادی اثبات‌گرایی انسان‌ها را موجودات منفعل و پذیرایی می‌داند که در برابر عوامل مسلط اجتماعی کاری از آنها بر نمی‌آید و فعالیتشان هیچ تأثیری بر ساختارهای اجتماعی بزرگ ندارد. حال آنکه، به نظر آنها، فعالیّت‌های انسان‌ها بر این ساختارها تأثیر متقابل دارند و انسان‌ها را باید به عنوان موجودات خلأ و تأثیرگذار در جریان‌های اجتماعی در نظر گرفت.5 انسان‌ها به ‌رغم خلاقیت، تعقیب تغییرات و انطباق با شرایط، دارای پتانسیل کج فهمی نیز هستند که به استثمار آنان از سوی دیگران می‌انجامد. کُنش‌های جمعی فعال و هدفمند کسانی که در شرایط مشابه قرار دارند، در راستای تغییر شرایط موجود، می‌تواند به رهایی انسان‌ها بینجامد. انسان ماهیتاً به دنبال تغییرات به نفع همگان است. مارکس معتقد بود که انسان‌ها می‌توانند با عمل دسته‌جمعی و آگاهانه‌شان حرکت تاریخ را تسریع کنند

بنا بر نظریات فطرت، انسان دست‌کم در این دنیا و پیش از رسوخ ملکات مختلف در جان او، نوع واحدی است و هویت و ماهیت مشترک دارد. این نوع واحد، بینش‌ها و گرایش‌هایی دارد که در تمام دوران‌ها، در همه مکان‌ها و جامعه‌ها با او و درون اوست

انسان دارای قوا و استعدادهای فراوانی است که در طول زندگی خود با اختیار و انتخاب و اراده‌های دمادم به آنها فعلیّت می‌بخشد. در واقع، انسان در صحنه حیات و زندگی خود را می‌سازد و به خود شکل می‌دهد

بنابراین، برخلاف نظریات اگزیستانسیالیست‌ها که معتقدند انسان آغازین هیچ شکل و تعیّن و ماهیت خاصی ندارد و ماهیت آدمی با گرایش‌ها و تصمیم‌های پیاپی او تحقق می‌یابد و لذا وجودش بر ماهیتش تقدم دارد، نظریه با مبنای اسلامی بر آن است که انسان آغازین علاوه بر تعیّن، ویژگی‌ها و اوصافی دارد که میان تمام افراد این نوع مشترک است. انسان در ابتدا چیزی هست نه آنکه هیچ نباشد. گرایش‌هایی دارد. کمال‌هایی دارد. میل و خواست‌هایی دارد. هم‌چنین بینش و شاخت‌هایی دارد. امّا ویژگی خاص انسان آن است که فعلیتی که پیش رو دارد یک فعلیت از پیش تعیین شده نیست، بلکه بسیار گوناگون و مختلف است. انسان تمام آنچه را که می‌تواند داشته باشد، از آغاز ندارد و همه آنچه می‌تواند باشد از آغاز نیست، بلکه چونان ماده‌ای است که صورت‌های بسیار متفاوتی را می‌تواند واجد شود و فعلیت‌های بسیار مختلفی را می‌تواند در خود بپذیرد

پس از آفرینش تازه مرحله اینکه چه باشد و چگونه باشد آغاز می‌شود، انسان آن چیزی نیست که آفریده شده است، بلکه آن چیزی است که خودش بخواهد باشد، آن چیزی است که مجموع عوامل تربیتی و از جمله اراده وانتخاب خودش او را بسازد; انسان بالقوه آفریده شده است

در رویکرد دینی در خصوص ماهیّت انسان دو گونه توصیف وجود دارد: برخی توصیفات ناظر به ماهیّت آدمی پیش از رسوخ ملکات الهی و شکل‌گیری شخصیّت دینی و ایمانی اوست. و «از آیات استنباط می‌شود که انسان فاقد ایمان و جدا از خدا، انسان واقعی نیست»10 و برخی ناظر به شالوده آدمی بعد از اتصاف به دین‌داری است و انسان مطلوب دینی را توصیف نموده است. چنان‌که گفته شده : «انسان اگر به یگانه حقیقی که با ایمان به او و یاد او آرام می‌گیرد بپیوندد، دارنده همه کمالات است»11 امیرمؤمنان علی(ع)، از این منظر، ماهیّت آدمی را عقل و صورت دانسته و موقعیّت عقل را چون روح در کالبد توصیف نموده است، به نحوی که نبود عقل به جسم بی‌جان می‌ماند. «الانسان عقل و صوره، فمن اخطأ العقل و لزمته الصوره لم یکن کاملا ،و کان بمنزله من لا روح فیه»12 و نیز از امام روایت گردیده که جبرئیل بر آدم وارد شد و اظهار نمود که شما را در انتخاب یکی از سه مورد عقل و حیا و دین مخیّر نمودم و آدم عقل را برگزید، پس جبرئیل به حیا و دین گفت تا او را ترک گویند. ولی آن دو گفتند که ما مأموریم که با عقل باشیم، هر جا که باشد.13 امام صادق(ع) نیز شالوده آدمی را عقل می‌داند «دعامه الانسان العقل»14 «جوهر ذات انسان، آگاهی است.»

نظر قرآن به این است که انسان همه کمالات را بالقوه دارد و باید آنها را به فعلیّت برساند، و این خود اوست که باید سازنده و معمار خویشتن باشد، شرط اصلی وصول انسان به کمالاتی که بالقوه دارد ایمان است; پس انسان حقیقی که خلیفهالله است، مسجود ملائکه است، همه چیز برای اوست و بالأخره دارنده همه کمالات انسانی است، انسان به علاوه ایمان است، نه انسان منهای ایمان

انسان با همه اسماء و صفاتی که دارد «جسمانیّه الحدوث و روحانیّه البقاء» است. انسان قافله‌‌ای است که زمینه‌های تجرد روحی، علم و عدل، سمع و بصر، عدل و احسان و; در او هست همه اینها از قوه به مثال می‌روند. از عالَم مثال به عالَم عقل می‌روند و به تجرد کامل می‌رسند. این قافله در حرکت است

«انسان یگانه موجودی است که قانون خلقت، قلم ترسیم چهره او را به خودش داده است که هر طور که می‌خواهد ترسیم کند.»

شهید سیدمحمدباقر صدر در کتاب فلسفتنا، حبّ ذات را اساس حرکت انسان می‌داند که در فطرت انسان به ودیعه گذاشته شده است. او معتقد است رسالت دین جهت‌دادن به حبّ ذات در مسیر تکامل و رضای الهی است. بر این اساس، شهید صدر طبیعت انسان را دارای توانایی و استعداد امور مادی و معنوی می‌داند که حرکت به سوی امور مادی به خودی خود و بدون رادع و مانع فراهم است، ولی شکوفایی استعدادهای معنوی نیازمند تربیت است که دین آن را به عهده دارد. پس، از این منظر، رسالتِ دین جهت‌دهی به حبّ ذاتی است که خود ودیعه‌ای الهی برای حرکت و تکامل انسانی است. چنان‌که اگر جهت‌دهی نشود، موجب سقوط آدمی می‌گردد

شهید صدر «اسلام را راه و مفهوم می‌داند، راه عقل برای تفکر و مفهوم الهی برای جهان».19 به عبارت دیگر، از نظر شهید صدر اسلام هم راه و مسیر را نشان می‌دهد و هم در صدد ارائه بینشی خاص از جهان‌بینی است. وی انسان را دارای دو بُعد مادی و روحی دانسته که بُعد روحی موجب نشاط فکری و عقل آدمی می‌شود و ارتباط این دو بُعد از هم گسیخته نیست، بلکه دائم این دو در هم تأثیر می‌گذارند

ذات انسان را ابعاد شناختی، عاطفی، احساسی، انگیزشی و با استعداد اختیار و قدرت گزینش مجموعه‌ای تحت عنوان «قلب» شکل می‌دهند که در روز نخست پاک و مصفاست. رسول خداˆ فرمود: «کل مولود یولد علی الفطره حتی یکون ابواه یهوّدانه و ینصّرانه»20 «انسان بر فطرت پاک آفریده شده و والدین‌اند که او را یهودی و نصرانی می‌کنند». از این‌رو، ممکن است به فعلیت رسیدن این ابعاد قلب را حرم الله، یا حرم الشیطان نماید. در آدمی غرائز بالفعل وجود دارد و ابعاد فطری در حد استعداد و بالقوه است. گرایش به امور طبیعی و حیوانی انسان، نیاز به آموختن ندارد، ولی ابعاد فرهنگی و چگونه زیستن انسان نیاز به آموختن دارد. از این‌رو، وجه تمایز انسان از غیرانسان را فرهنگ دانسته و به تناسب اینکه خود را چگونه تعریف نماید، تمایلات و خواهش‌هایش شکل می‌گیرد. این ذات ممکن است در غرائز حیوانی در جا بزند و تمام تلاش او برای لذّت بردن در این باب سپری شود، یا ممکن است ذات او در مسیر ادراکات عقلانی، شهودی و الهامات غیبی قرار گیرد و به جهانی ماورائی علاقه‌مند گردد و حظّی از آن عالم برای خود بیاید و خود را در مسیر رسیدن و کامیابی لذائذ این‌گونه امور قرار دهد. پس گرچه حبّ الذات محرک آدمی است، ولی به تناسب فعلیت یافتن ذات در فضا حب و دوستی نیز رنگ می‌پذیرد

به بیان دیگر، آدمی در فضای درونی خود نیز، همچون فضای بیرونی، در تعامل با خویش است. انسان‌ها در تعبیر اتنوژنیک، به شکل‌های گوناگون با خود نیز در تعامل است. تعامل فرد با ادراک یا احساس و عواطف ادراکی که از فطرت و استعدادهای انسانی سرچشمه گرفته یا ادراکی که سخنگوی غرائز و نهاده‌های زیستی آدمی است

 

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی مقاله مؤلفههای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با رو

95/3/16:: 8:29 عصر علی م دیدگاه

 

 پروژه دانشجویی مقاله مؤلفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با رویکرد اسلامی با pdf دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله مؤلفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با رویکرد اسلامی با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله مؤلفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با رویکرد اسلامی با pdf

چکیده  
مقدمه  
قدرت نرم  
قدرت نرم و جمهوری اسلامی ایران  
مؤلفه­های قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران  
فرهنگ و علم  
نقش فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران  
فرهنگ مقاومت و شهادت  
تولید علم و دانش  
دین و اخلاق  
خدامحوری  
رعایت اخلاق  
اجرای عدالت  
الگوسازی بر اساس آموزه ­های دینی  
اهداف و ارزش‌های حکومت  
ارزش‌های سیاسی  
ولایت فقیه  
جاذبه و دافعه  
مطلوب‌های سیاست خارجی  
منابع تقویت‌کننده قدرت نرم  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله مؤلفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با رویکرد اسلامی با pdf

اصغریان کاری، زینب (1389)، دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آسیای میانه، پایان‌نامه ارشد، دانشگاه شهید بهشتی

افتخاری، اصغر و ناصر شعبانی (1389)، قدرت نرم “نبرد نا متقارن تحلیل جنگ 33 روزه حزب الله و جنگ 22 روزه غزه”، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)

افتخاری، اصغر و همکاران (1387)، قدرت نرم و سرمایه اجتماعی(مطالعه موردی بسیج)، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)

ـــــ، (1389)، قدرت نرم فرهنگ و امنیت (مطالعه موردی بسیج)، چ دوم، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)

امیری، کیومرث، خالقی معصومی (1378)، چکیده پایان‌نامه‌های دکتری و کارشناسی ارشد در باره امام خمینی و انقلاب اسلامی در غرب، بی‌جا، باز

ایزدی، حجت‌الله، «مبانی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران» (1387)، مطالعات بسیج، ش41، ص 7-30

بیکی، مهدی (1389)، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، چ دوم، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)

پور احمدی، حسین (1389)، قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران، قم، بوستان کتاب

تاجیک، محمدرضا، «جنبش دانشجویی و سیاست فرهنگی» (دی 86)، آئین، ش10، ص 43- 46

حسین‌زاده، سیدمحمدعلی (1386)، اسلام سیاسی در ایران، قم، دانشگاه مفید

خانی، محمدحسن، «دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها» (پائیز و زمستان 1382)، دانش سیاسی، ش2، ص135-148

دوست محمدی، احمد، «تجدد حیات و نظریه برخورد تمدن‌ها» (زمستان 1380)، حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش54، ص 77 -102

دهشیری، محمدرضا، «گفتگو» (بهمن1382)، اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، ش17

رنجبران، داود، (1388)، جنگ نرم، چ ششم، تهران، ساحل اندیشه

زرشناس، شهریار (1378)، اشاراتی درباره لیبرالیسم در ایران، چ دوم، تهران، سازمان انتشارات کیهان

سجادی، عبد القیوم (1382)، شیوه‌های تعمیق بینش سیاسی، قم، بوستان کتاب

سوری، جواد، «جایگاه فرهنگ در روابط بین‌الملل» (بهار 1389)، مطالعات میان فرهنگی،

سیمبر، رضا، و دیگران‌ (1389)، اسلام‌گرایی در نظام بین‌الملل، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)

عالم، عبدالرحمن (1381)، بنیادهای علم سیاست، چ نهم، تهران، نی

فراتى، عبدالوهاب (1377)، رهیافت‌هاى نظرى بر انقلاب اسلامى (مجموعه مقالات)، قم، معاونت امور اساتید و دروس معارف اسلامى

فوکو، میشل (1386)، ایران روح یک جهان بی روح و 9 گفتگوی دیگر با میشل فوکو، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهان دیده، چ پنجم، تهران، نی

فوکویاما، فرانسیس (1385)، جهانی شدن، تهران، نی

قربان‌زاده، قربانعلی (1386)، روابط بین‌الملل از دیدگاه امام خمینی(ره)، تهران، پژوهشگاه امام خمینی و انقلاب اسلامی

قوام، عبدالعلی (1380)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران، سمت

کنگرانی، مهدی (1385)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، جمال الحق

گردشی، حمیدرضا (1381)، مبانی فقهی مشروعیت سیاسی در اندیشه امام خمینی، چ دوم، تهران، مؤسسه فرهنگی قدر ولایت

گلشن پژوه، محمودرضا (1387)، جمهوری اسلامی ایران و قدرت نرم، تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی – دفتر گسترش تولید علم

گیدنز، آنتونی (1374)، جامعه شناسی، تهران، نی

مجتهدزاده، پیروز (1383)، روحیه عدالت‌خواهی و جایگاه آن در هویت ملی ایرانیان، تهران، مؤسسه مطالعات ملّی

محمدی، منوچهر، «منابع قدرت نرم، سرمایه اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران» (تابستان 1387)، پانزده خرداد، ش16، ص22

محمدی، یدالله، «انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی: تقابل و رویارویی دو چهره قدرت (نرم افزاری و سخت افزاری)» (دی 1379)، مصباح، ش36، ص97

مشیر زاده، حمیرا (1388)، تحول در نظریات روابط بین‌الملل، چ چهارم، تهران، سمت

مصلی‌نژاد، عباس (1389)، فرهنگ سیاسی ایران، چهارم، تهران، فرهنگ صبا

مطهری، مرتضی (1383)، پیرامون انقلاب اسلامی، چ بیست و دوم، تهران، صدرا

موسوی خمینی، روح‌الله (1370)، صحیفه نور، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

ـــــ، (بی‌تا)، ولایت فقیه، تهران، پیام آزادی

میلسن ژان و همکاران‌ (1388)، دیپلماسی عمومی نوین؛ قدرت نرم در روابط بین‌الملل، ترجمه رضا کلهر و سیدمحسن روحانی، چ دوم، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)

مینایی، مهدی، «انقلاب اسلامی و جایگاه ژئواکونومیک» (تابستان 1388)، اندیشه انقلاب اسلامی، ش7و8، ص242-244

نای، جوزف (1389)، قدرت نرم ابزارهای موفقیت در سیاست بین‌الملل، ترجمه سیدمحسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران، امام صادق(ع)

ـــــ، (مهر 1389) شبکه‌های اینترنتی بعد کلیدی قدرت نرم در قرن21، سایت باشگاه افسران جوان جنگ نرم،

نقیب‌زاده، احمد (1382)، تأثیر فرهنگ ملی بر رفتار سیاسی ایرانیان، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران

 

چکیده

جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آموزه‌های اسلام و تأکید بر مؤلفه‌هایی مانند فرهنگ و ارزش‌های سیاسی شکل گرفت. این امر ماهیت انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران را از دیگر نظام‌ها متفاوت ساخت. در مفهوم سازی اولیه از قدرت نرم مؤلفه‌هایی مثل فرهنگ، ارزش‌های سیاسی و مطلوب‌های سیاست خارجی بیان گردیده است، بر این اساس، مؤلفه‌های قدرت نرمی که در اسلام مطرح می‌باشد، متفاوت از آن چیزی است که در مفهوم سازی اولیه از این قدرت توسط جوزف نای ارائه شده است. علت این تفاوت در نوع نگاه به قدرت، انسان، اخلاق و خدا است. منابع قدرت نرم اسلامی، بر ارزش‌هایی چون ایثار، شهادت طلبی، معنویت گرایی، عدالت باوری، ولایتمداری، حق گرایی و استقلال طلبی استوار است به گونه‌ای که ضمن ایجاد تحول فرهنگی در سطح داخلی بر روند تحولات خودباوری دینی و بیداری اسلامی در حوزه پیرامونی خود نیز تاثیر گذار بوده است

کلیدواژه‌ها: قدرت نرم، قدرت سخت، فرهنگ، اخلاق، خدا محوری، ولایتمداری، عدالت و جمهوری اسلامی ایران

 

مقدمه

وجه تمایز نظام جمهوری ایران از دیگر انقلاب­های جهان، ماهیت اسلامی، دینی و مردمی بودن آن است. در ابتدای تشکیل این حکومت، اسلام به منزله یک اصل در این خروش و حرکت انقلابی، زمینه تحرک مردم را فراهم ساخت و عامل اصلی پیروزی این انقلاب شد. گویا با ظهور انقلاب ایران به رهبری مرجع روشن‌ضمیر، امام خمینی(ره)، گمشده‌ای آشنا رخ برآورد. خواست درونی امام خمینی(ره) در ایجاد انقلاب، به یک خواست همگانی و بیرونی مبدّل، و در اجتماع مطرح شد. این امر عامل وحدت و تحرک مردم، پیرامون یک خواسته مشترک، یعنی اسلام شد

در این تحقیق به دنبال آنیم تا روشن سازیم که جمهوری اسلامی ایران با الگوگیری و مبنا قرار دادن فرهنگ غنی اسلام به مثابه یک مکتب، و با توجه به ظرفیت­هایی که در ایجاد قدرت نرم دارد، می­تواند به منزله یک عامل ایجابی، دیگران را جذب و همراه خود سازد و در مقابل، در مقام یک عامل سلبی، از نفوذ و رخنه هر گونه فرهنگ بیگانه و یا سلطه آنها جلوگیری کند. بدین منظور، مشکلات و کاستی‌های موجود در نظریه­های غربی، که ناشی از سطحی‌نگری، بی‌توجهی به خدا‌محوری و اخلاق و; است، برطرف می‌شود. مؤلفه­های قدرت نرم اسلامی می­تواند جایگاه مباحث اسلامی را در این موضوع به روشنی بیان کند

پرسش اصلی نوشتار حاضر این‌ است که مؤلفه­های قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران کدام­اند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت، مبانی قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران، بر مؤلفه­هایی مانند اخلاق، خدا‌محوری، ولایت‌پذیری، دعوت، عقلانیت، فرهنگ غنی و; استوار است که شکل‌دهنده ساختار قدرت در جمهوری اسلامی ایران می‌باشند و موفقیت­های زیادی را در داخل و خارج به دنبال داشته‌اند؛ اما در برخی موارد، به دلیل عدم استفاده­ درست از مؤلفه‌­های قدرت نرم، در مقام اجرا با محدودیت­هایی روبه‌رو بوده است. چارچوب نظری مطرح در این تحقیق، رویکرد سازه­انگاری (Constructivism) است که به مثابه یک فرانظریه، بعد از جنگ سرد مطرح شد (مشیرزاده، 1388، ص323). در این نظریه، فرهنگ مهم­ترین مؤلفه این رویکرد را نشان می­دهد (پوراحمدی، 1389، ص310). بنابراین، یکی از شاخصه­های اصلی رویکرد سازه‌انگاری، توجه به ساختارهای فرهنگی و ارزشی، در کنار عناصر مادی است. در واقع، انتخاب سازه­انگاری به‌منزله چارچوب نظری این تحقیق، از آن روست که مدلول این نظریه، ‌ناظر به اهمیت دادن ساختارهای نرم‌افزاری نظام ذهنی و باور­ها است، و جمهوری اسلامی ایران برای نظام ارزش­ها، باورها، دین و اعتقادات اهمیت زیادی قائل می‌شود و مؤلفه­هایی مانند اخلاق، خدا‌محوری و عدالت و;، در شکل‌گیری آن مؤثر است

قدرت نرم

برخی پرفسور حمید مولانا را نظریه‌پرداز قدرت نرم می­نامند و خود ایشان نیز ادعایی دارد که آن را در سال 1986 در کتاب اطلاعات و ارتباطات جهانی: مرزهای نو در روابط بین‌الملل با عنوان قدرت نامحسوس مطرح کرده است (محمدی، 1387، ص24)؛ اما محافل دانشگاهی، از جوزف نای با عنوان نظریه‌پرداز اصلی این نظریه نام می‌برند و وی اولین شخصی است که قدرت نرم را مفهوم‌سازی کرده است. نای، قدرت نرم را شیوه­ای برای رسیدن به نتایج دلخواه، بدون تهدید و تشویق آشکار و ملموس ­دانسته، معتقد است یک کشور و حاکمیت می‌تواند بر این پایه به مقاصد مورد نظر خود برسد؛ زیرا کشورهای دیگر، ارزش­های آن را می‌پذیرند و تحت تأثیر پیشرفت و اندیشه آن قرار می­گیرند، و در نتیجه خواهان پیروی از آن می­شوند. در این مفهوم، مهم­ترین مسئله، تنظیم دستور‌العملی برای جذب دیگران است. بنابراین، قدرت نرم، کسب اهداف مورد‌ نظر، از طریق جذب کردن است، نه از طریق اجبار، زور و پاداش (نای، 1389، ص47). از نظر جوزف نای، منابع قدرت نرم، در‌بردارنده سه مؤلفه فرهنگ، ارزش­های سیاسی و مطلوب­های سیاست خارجی است (نای، 1389، ص51)

 امروزه، از فرهنگ به منزله مهم­ترین منبع قدرت نرم نام برده می‌شود (پوراحمدی، 1389، ص306). قدرت نرم که گاهی آن را قدرت هنجاری، انگاره­ای و عقیدتی می‌­نامند، بر فرهنگ و ارزش‌ها تکیه دارد (اصغریان کاری، 1389، ص32). فرهنگ که در قاموس و عرف بین‌الملل از آن با عنوان قدرت نرم یاد می­شود (پوراحمدی، 1389، ص296)، جهت‌دهنده ذهن و رفتار، در همه حوزه­های اجتماعی است. فرهنگ یک کشور بیانگر شخصیت و هویت یک کشور است (افتخاری و همکاران، 1387، ص174). می‌توان گفت، نظم اجتماعی از طریق فرهنگ ساخته یا بازتولید می‌شود و یا مورد مخالفت قرار می‌گیرد (تاجیک، 1384، ص44)

به باور جوزف نای، نظریه‌پرداز قدرت نرم، ارزش­های مثبت سیاسی یک کشور در بعد داخلی و خارجی می‌تواند قدرت نرم یک کشور را افزایش دهد. در بعد داخلی، پاسخ‌گو بودن به مردم، رعایت اخلاق و اجرای عدالت، همگی از ارزش­های مثبت یک حکومت است. در عرصه خارجی، هر حکومتی که میزان تعاملات و مناسباتش در عرصه بین‌الملل و منطقه‌ای با نهاد‌های دیگر سنجیده‌تر و همگرا‌تر باشد و اختلاف‌ها را به حداقل برساند و به معاهدات بین‌المللی پایبند باشد، قدرت نرم آن افزایش می‌یابد؛ زیرا موجب جلب اعتماد دیگران و نشان دادن برآیند مثبت از چهره یک کشور می‌شود و این امر امروزه در بعد سیاست خارجی، منجر به جذب دیگران و افزایش قدرت و نفوذ یک کشور می‌شود (بیکی، 1389، ص59ـ61)

دیپلماسی عمومی، یکی از ابزار­های کلیدی قدرت نرم است‌ (میلسن و همکاران، 1388، ص41). جذب قلوب و افکار، در این نوع دیپلماسی مشهود است (گلشن‌پژوه، 1387، ص22)؛ زیرا تلاش بر این است که دیپلماسی، همراه با اخلاق مورد توجه قرار گیرد. از این­رو، امروزه بیشتر کشورها می‌کوشند در دیپلماسی و روابط بین کشورها، خود را اخلاقی نشان دهند. از آنجا که فرهنگ و ابزارهای فرهنگی در بسیاری از موارد، ضمیر ناخودآگاه مخاطبان را هدف قرار می‌دهند و با لطافت و ظرافت غیرمشهود، بر لایه­های عمیق اذهان تأثیر می­گذارد، در مقایسه با سایر ابزار­های شایع در سیاست خارجی، دیپلماسی فرهنگی یا عمومی با سهولت بیشتری بر لایه‌های زیرین جوامع تأثیر می­گذارد. در این دیپلماسی، فرصت بهتری برای حضور جدی بازیگران غیردولتی مهیا می­شود. با توجه به اینکه در قدرت نرم، توأم ساختن دیپلماسی با اخلاق یک امتیاز است و کشورها می‌کوشند خود را بدان متصف سازند، این نوع دیپلماسی، اخلاقی­تر و انعطاف­پذیر­تر است (خانی، 1382، ص137-139)

قدرت نرم و جمهوری اسلامی ایران

امروزه فرهنگ، هویت و روح روابط بین‌الملل را تشکیل می­دهد (پوراحمدی، 1389، ص319). نظام اسلامی ایران از ابتدای تشکیل، دارای مؤلفه­ها و ویژگی­های فرهنگی و اسلامی بوده و این موضوع موجب شده است به دنبال اعمال قدرت فرهنگی در سیاست جهانی باشد. امروزه بیشترین مقاومت در جهان اسلام، از ناحیه فرهنگ صورت می­گیرد و این باعث شده است فرهنگ و تمدن غرب احساس خطر کند. هانتینگتون از نظریه‌پردازان مشهور غربی اذعان می­دارد، اقتصاد و تسلیحات قوی در کشورهای اسلامی ما را به چالش نکشیده، بلکه فرهنگ آنها به گونه‌ای است که در مقابل ما ایستاده­اند و تمدن ما را تهدید می‌کنند (بیلیس، 1383، ص1035). همچنین جوزف نای، نظریه­پرداز مشهور قدرت نرم بیان می­دارد، کشوری مانند جمهوری اسلامی ایران، با توجه به بافت فرهنگی‌اش، که اساس آن اسلام و تشیع است، با قدرت سخت قابل شکست نیست (نای، 1389)

مؤلفه­ های قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران

فرهنگ و علم

نقش فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران

جمهوری اسلامی ایران به لحاظ دارا بودن پیشینه فرهنگی، یکی از قدرت­مندترین کشورهاست. فرهنگ ایران که مبتنی بر اسلام ناب است، با داشتن مذهب تشیع توان بسیج توده­های مردم علیه فرهنگ وارداتی غرب را دارد (رنجبران، 1388، ص64). درخشش انقلاب اسلامی ایران که در قالب یک حرکت مردمی و با تکیه بر ارزش­های فرهنگی مبتنی بر اسلام پیروز شد، نقطه عطفی را در جهت­دهی تحرکات و بیداری اسلامی، با الگوسازی موفق نمایان ساخت (سیمبر، 1378، ص262)

یکی از مهم­ترین الگوسازی­ها، جهت­دهی تفکر دینی در بین اندیشمندان است. آنتونی گیدنز، جامعه‌شناس مشهور انگلیسی، درباره نقش انقلاب اسلامی می­گوید

در گذشته سه غول فکری جامعه‌شناسی، یعنی مارکس، دورکیم و ماکس وبر با کم‌و‌بیش اختلافاتی، فرآیند عمومی جهان را به سمت سکولاریزاسیون و به حاشیه رفتن دین می­دیدند؛ ولی از آغاز دهه 1980 (ظهور انقلاب اسلامی ایران)، شاهد تحقق عکس این قضیه هستیم؛ یعنی فرآیند عمومی جهانی روند معکوس پیدا کرده و به سمت دینی شدن پیش می­رود (گیدنز، 1374، ص75)

طلیعه انقلاب دینی در جمهوری اسلامی ایران توانست به لحاظ فرهنگی، در روابط بین‌الملل، در جنبه‌های ترویج فرهنگ مردم‌سالاری دینی، استقلال‌خواهی، استکبار‌ستیزی، تقویت فرهنگ اصلاح‌طلبی در جنبش­های جدید اجتماعی، فعالیت فکری، فرهنگ و اندیشه­ای افزایش تعامل و تبادل فرهنگی باز‌خیزی و تحرک اسلام در عرصه­های حیات اجتماعی، فرهنگ­سازی برای وحدت تمدن جهان اسلام، احیای نقش جنبش­های آزادی‌بخش و گفتمان‌سازی سیاسی- فرهنگی تأثیر بگذارد (دهشیری، 1382، ص90). همچنین این فرهنگ، که خاستگاه اصلی آن اسلام بود، توانست با ایجاد مرز بین مستکبران و مستضعفان و آگاهی بخشیدن به ملت­های مستضعف، بستری مناسب برای حرکت­های مستقل و آزادی‌بخش، بر اساس خودآگاهی محرومان و مستضعفان فراهم سازد

فرهنگ مقاومت و شهادت

با توجه به مبانی نظری و ریشه­های کسب قدرت در اسلام، می­توان از فرهنگ مقاومت و روحیه شهادت­طلبی به‌مثابه یک مؤلفه قدرت نرم یاد کرد. مقاومت و شهادت در اندیشه سیاسی شیعه، عامل نجات‌بخش و یک هدف استراتژیک تلقی می­شود که خاستگاه آن اعتقادات و باورهای دینی مردم مسلمان است. حضور این دو عنصر در حیات سیاسی و اجتماعی مسلمانان، نقش برجسته­ای در به‌وجود آوردن هویت دینی، فرهنگی و بومی مسلمانان داشته و در هر دوره‌ای که از آن غفلت شده، بیچارگی و ذلت را به‌دنبال داشته است. این دو عنصر (مقاومت و شهادت)، تنها در منظومه فکری و هویت‌ساز مسلمانان یافت می‌شود؛ عناصری که حضورشان برای فرهنگ و تمدن اسلامی هویت‌ساز، و بسترساز اعتماد به نفس و خود‌باوری مسلمانان و ترس و زبونی دشمنان اسلامی است. به عبارت دیگر، هرچه فراموشی جهاد و شهادت در جامعه اسلامی موجب ذلّت مسلمانان آن جامعه می‌شود، به همان اندازه داشتن روحیه جهاد و شهادت، آفریننده قدرت نرم و بالندگی و بازدارندگی در مقابل دشمنان است (محمدی، ‌‌‌‌1389، ص9-10). فوکویاما دراین باره می­گوید: «بال سرخ شیعه شهادت­طلبی است که ریشه در کربلا دارد و شیعه را فناناپذیر کرده ­است» (ایزدی، 1387، ص8)

فرهنگ شهادت‌طلبی به منزله یکی از اصلی­ترین منابع قدرت نرم در بین مسلمانان به شمار می‌آید (افتخاری و شعبانی، 1389، ص99). علی شریعتی در دو سخنرانی معروف خود با عنوان «شهادت و پس از شهادت» بیان کرده است: «هنگامی که حکّام و قدرت‌های جابر و حاکم مردم را با زور و تزویر خاموش می‌کنند، تنها انتخاب آگاهانه شهادت است که می‌تواند سکوت حاکم را شکسته و حاکم را مفتضح سازد. امام حسین(ع) می‌توانست سکوت کند؛ اما با شهادت راه خود را ادامه داد» (حسین‌زاده، 1386، ص210)

برای تبارشناسی مفهوم شهادت‌طلبی در سیر تاریخی ایرانیان، می‌توانیم پیشینه این فرهنگ را در قالب مفهوم «جان­نثاری» در بین ایرانیان قبل از اسلام، اساطیر و ادبیات داستانی پیدا کرد. ورود اسلام به ایران و پذیرش مذهب تشیع با الهام از عاشورا، روحیه شهادت­طلبی را در بین ایرانیان دو چندان کرد (مصلی‌نژاد، 1389، ص335). بر این مبنای تاریخی و اعتقادی، مردم مسلمان ایران در دوران انقلاب و پس از آن، نشان دادند که از شهادت ترسی ندارند. میشل فوکو در این‌باره می‌گوید: «پس از کشتار هفده شهریور که وارد ایران شدم، فکر می­کردم با شهری وحشت‌زده روبه­رو خواهم شد. چون چهار هزار نفر کشته شده بودند. نمی­توانم بگویم مردم را در آنجا شاد دیدم؛ اما واقعاً از ترس خبری نبود؛ حتی شجاعتشان بیشتر شده بود» (فوکو، 1385، ص63). بنابراین، آرزوی شهادت به منزله عامل تولید قدرت نرم در نظام جمهوری اسلامی ایران، که الهام‌گرفته از مکتب عاشورا بود، بین جوانان چنان روحیه­ای به‌وجود آورد که باعث پیروزی در دوران دفاع مقدس شد. امروزه نیز نپذیرفتن سلطه و ذلّت، نمود فرهنگ شهادت‌طلبی است که در بین ایرانیان ظهور و بروز دارد

تولید علم و دانش

 

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی مقاله شهید صدر و چالشهای پیش روی جامعه اسلامی با

95/3/16:: 8:29 عصر علی م دیدگاه

 

 پروژه دانشجویی مقاله شهید صدر و چالش‌های پیش روی جامعه اسلامی با pdf دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله شهید صدر و چالش‌های پیش روی جامعه اسلامی با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله شهید صدر و چالش‌های پیش روی جامعه اسلامی با pdf

چکیده:  
مقدمه  
1 چالش های فکری  
تهاجم از بیرون  
تحجر از درون  
تأویل های التقاطی  
2 راهبرد شهیدصدر در مواجهه با چالش ها  
توحیدمحوری  
وحدت اسلامی  
دولت اسلامی  
مرجعیت صالح درمان عصر غیبت  
ویژگی های مرجعیت صالح  
وظایف و اختیارات مرجع صالح  
رابطه امت و مرجعیت در دولت اسلامی  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله شهید صدر و چالش‌های پیش روی جامعه اسلامی با pdf

نهج البلاغه (1379)، ترجمه محمد دشتی، قم، مستشرقین

جمشیدی، محمدحسین (1377)، اندیشه سیاسی شهید رابع شهیدمحمدباقر صدر، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی

حائری، سیدکاظم (بی تا)، مباحث الاصول، قم، مکتب الاعلام الاسلامی

حسینی، محمد (1989م)، الاسس الاسلامیه الامام الشهید السید محمد باقر صدر، بیروت، دارالفرات

خراسانی، رضا (1390)، بررسی وظایف فرد و دولت در تحقق شریعت، پایان نامه دکتری، دانشگاه باقرالعلوم(ع)

دکمجیان، هرایر (1377)، جنبش های اسلامی معاصر در جهان عرب، ترجمه حمید احمدی، تهران، کیهان

رفاعی، عبدالجبار، ابعاد نواندیش شهید صدر (بی تا)، پگاه حوزه، ش 79ـ80

صدر، سیدمحمدباقر (بی تا الف)، المحنه، قم، ذوالفقار

ـــــ (بی تا ب)، عمل صالح از دیدگاه قرآن، ترجمه جمال موسوی، بی جا، بی نا

ـــــ (بی تا ج)، الاسلام یقود الحیاه، تهران، وزارت ارشاد اسلامی

ـــــ (بی تا د)، منابع القدره فی الدوله الاسلامیه، بیروت، التعارف للمطبوعات

ـــــ (بی تا ه)، اهل البیت تنوع ادوار و وحده هدف، بیروت، التعارف للمطبوعات

ـــــ (بی تا و)، فدک اهل البیت، المجموعه الامله السید الصدر، لمؤلفات التعارف للمطبوعات، بیروت

ـــــ (بی تا ز)، نقش پیشوایان شیعه در بازسازی جامعه اسلامی، ترجمه علی اسلامی، تهران، روزبه

ـــــ (بی تا ح)، تشیع یا اسلام راستین، ترجمه علی اکبر مهدی پور، تهران، روزبه

ـــــ (بی تا ط)، رسالتنا، تهران، مکتبه النجاح

ـــــ (1403ق)، دور الائمه فی الحیاه الاسلامیه، بیروت، دارالزهرا

ـــــ (1408ق)، فلسفتنا، بی جا، المجمع العلمی للشهید صدر

ـــــ (1982م)، الاسس المنطقیه للاستقراء، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات

ـــــ (1981م)، المدرسه القرآنیه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات

ـــــ (1979م)، اقتصادنا، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات

ـــــ (1399ق (الف))، لمحه فقیه تمهیدیه عن مشروع دستور الجمهوریه الاسلامیه فی ایران، تهران، جهاد النباء

ـــــ (1399ق (ب))، خلافه الانسان و شهاده الانبیاء، تهران، جهاد النباء

ـــــ (1981م)، الفتاوی الواضحه، بیروت، التعارف للمطبوعات

غفوری، خالد، فقه النظریه لدی الشهید صدر (بی تا)، فقه اهل بیت (ع)، ش20

قپانچی، صدرالدین (1984م)، بحوث فی خط المرجعیه، بی جا، بی نا

مخلصی، عباس، نگاهی به تلاش های احیاگرایانه شهید صدر (بی تا)، حوزه، ش 79ـ80

مزیانی، محمدصادق، شهید صدر منادی وحدت (1379)، حوزه، ش 79 ـ 80

مطهری، مرتضی (بی تا)، الغدیر و وحدت اسلامی، تهران، ارشاد اسلامی

موسوی، سیدمحمد (بی تا)، زندگی نامه شهید آیت اله صدر، قم، بشیر

چکیده

جوامع بشری همواره با چالش‌ها و مشکلاتی روبرو بوده‌اند و اندیشمندان و متفکران هر جامعه در هر عصری، با تلاش زیاد در صددند تا با شناخت و درمان این مشکلات، راه زندگی اجتماعی را هموارتر نمایند. در این میان، محدودند اندیشمندانی که در هر دو عرصه شناخت و درمان معضلات توفیق داشته باشند. اما شهید سیدمحمدباقر صدر را می‌توان از اندیشمندانی دانست که به درستی در هر دو عرصه شناخت و درمان چالش‌ها توفیق زیادی داشته است.   این مقاله، از طریق بازخوانی آثار این اندیشمند برجسته، نشان داده است که وی در عرصه فکر و اندیشه، جامعه اسلامی را با سه آسیب تهاجم از بیرون و تحجر و التقاط از درون مواجه دانسته و با نوآوری فقهی و کلامی خود در صدد حل این آسیب‌ها برآمده است. در عرصه سیاست و اجتماع علامه شهید، پس از شناخت چالش‌ها، درمان آن را در ابداع فقه‌النظریه دانسته و معتقد است که معضلات سیاسی در جامعه اسلامی را می‌توان به پشتوانه این نظریه و از طریق وحدت اسلامی و با اتکا به دولت اسلامی و مراجعه به مرجعیت صالح در عصر غیبت، درمان نمود

کلیدواژه‌ها: آسیب‌شناسی، تحجر و التقاط، دولت اسلامی، وحدت اسلامی، مرجعیت صالح، جامعه اسلامی، شهید صدر

 

مقدمه

امروزه، عصر تلاقی اندیشه ها و تفکراتی است که در پرتو رشد و توسعه تکنولوژی رسانه ای اعم از نوشتاری، دیداری، پدیدار گشته و منشأ بسیاری از چالش های فکری و سیاسی شده است. جامعه اسلامی نیز با ایده ای مواجه شد که معتقد است، اسلام باید با تغییرات زمان دگرگون گشته و دنباله رو جریان زندگی انسان باشد؛ چراکه اسلام به گمانشان، به گونه ای که بر پیامبر نازل شده نمی تواند وضع زندگی موجود انسان را توجیه کند و به ناچار برای تطبیق دین با زندگی، بر مسلمانان واجب است که اسلام را به رنگ تازه ای درآورند تا با وضع موجود عصر حاضر منطبق گردد؛ به عبارت دیگر، اسلام را باید با وضع و اوضاع جاری زندگی تطبیق کرد، نه زندگی را با قوانین عمومی اسلام

امروزه بسیارند جوانان مسلمانی که پیش تر با احساس دینی وارد جوامع غربی شده و یا با تفکرات نو و اندیشه های جدید مواجه شدند، به تدریج موضع انفعالی گرفته و در مواردی نیز برای حفظ ارزش های خود، مبتلا به التقاط فکری شده و به نوعی در دام اندیشه های نو گرفتار می شوند. در همین زمینه، علامه شهید، با درک صحیح و شناخت ابعاد این چالش ها و با این اعتقاد که شریعت اسلام به عنوان شریعتی دائمی و جهان شمول، برای جوامعی که دائم در تحول و تطور هستند، نه تنها احکامی متغیر دارد، بلکه احکام خود را با لحاظ اهداف و مبانی و ارزش های اسلامی، تناسب با زمان و مکان تشریع می کند تا جامعه اسلامی در چالش قرار نگیرد

این مقاله، با بهره گیری از آثار شهید صدر، تلاش می کند در دو بخش چالش های فکری و سیاسی را از منظر ایشان، بازخوانی نموده و راهکارهای ایشان را در قالب نوآوری های کلامی و فقهی، برای برون رفت از آن فرا روی تشنگان حقیقت و پویندگان طریقت قرار دهد

 

1 چالش های فکری

آغاز قرن بیستم میلادی، شروع خودباختگی ها در برابر پیشرفت های علمی و فناوری غرب بود. تلاش بسیاری از اسلام گرایان در آن برهه، بیش از همه، استناد به دیدگاه ها و فرضیه های رایج در غرب بود و محک زدن مفاهیم اسلامی به سنجه غربیان، تلفیق میان میراث و دارایی خود با برخی دستاوردهای غرب در آن زمان بالا گرفت. اما اندیشمندانی چون علامه شهید محمدباقر صدر، تلاش کردند تا با تکیه به جایگاه عقل اسلامی و بنیادهای ذاتی اسلام، غرب شیفتگی و مرعوبیت برخی نواندیشان را در برابر پیشرفت های تکنولوژیکی، کم رنگ کنند

آن هنگام که سطحی اندیشی و ساده انگاری بر نوشته های بسیاری از اسلام گرایان سایه افکنده بود و عده ای تلاش می کردند با تفسیرهای تجربی، علمی و ترمودینامیکی آیات قرآن، در برابر این خودباختگی ها مقاومت کنند، شهید صدر به پژوهش های عمیق و شگرفی روی آورد و ضمن بررسی مشکلات امت اسلامی و پی گیری علل ناکامی ها، میراث و متون مقدس و آموزه های وحیانی را موشکافانه کاوید و دیدگاه های جدیدی را ابداع کرد تا علاوه بر هم راستا بودن با روح نیازهای زمانه، از این غرب باوری جوانان جامعه اسلامی جلوگیری کند. علامه شهید در بررسی مشکلات امت اسلامی و پی گیری عوامل ناکامی ها، یادآور سه نوع آسیب و چالش در اندیشه اسلامی شد که این سه چالش از درون و بیرون، عرصه را بر اسلام اصیل و مسلمانان تنگ کرده بود

تهاجم از بیرون

باور اسلامی با دو جبهه به پهنای الحاد شرق تا استعمار فرهنگی غرب رویاروی بود: از یک سو، مادیت فلسفی و اخلاقی به سرعت در جوامع اسلامی نفوذ و گسترش می یافت، و از سوی دیگر، استعمار در سیمای مکتب ها و فلسفه های ساختگی خود هویت جوامع اسلامی را نشانه گرفته بود. در این برهه، که اندیشمندان اسلامی سخت در رنج و بیم قرار داشته و تلاش و همت خود را برای رویارویی با این هجمه ها به کار می گرفتند، سیدمحمدباقر صدر به تلاش هایی عمیق روی آورد تا بدین وسیله، هم اندیشه کمونیستی را به چالش کشیده و هم در برابر دین ستیزی استعمار موضع گرفته باشد. وی با نگارش دو کتاب فلسفتنا و اقتصادنا، هر دو جبهه تهاجم را هدف قرار داد. در این دو کتاب، جهان بینی و افکار مادی و ماتریالیستی شرق و غرب در معرض نقدهای جدی قرار گرفت. وی ناتوانی تفکر و آرای آنان را در تبیین خط مشی درست زندگی به تصویر کشید (ر.ک: مخلصی، بی تا)

اگرچه شهید صدر از خطر کمونیسم در عراق رنج می برد، ولی وجود این خطر در سایر جوامع اسلامی، رنج او را بیشتر می کرد، خود در این باره می نویسد

من الان احساس رنج و محنتی بزرگ می کنم؛ زیرا عراق با خطر کمونیسم روبرو شده است. ولی اگر رنج من برای خدا باشد، و اینکه خداوند در زمین مورد پرستش قرار گیرد و مردم گروه گروه از دین خدا خارج نشوند، آن گاه است که به یک درجه و بدون هیچ تفاوتی بین عراق، ایران، پاکستان و یا هریک از کشورهای جهان اسلام نسبت به هر خطری که اسلام را تهدید کند، رنج و محنت خواهم داشت (صدر، بی تا الف، ص28)

این رنج و محنت، نه تنها او را از پای در نیاورد و ناامید نکرد، بلکه برای آلام آن، دست به حرکتی شایسته زد و کتاب های مذکور را نگاشت و در آن، تنها مکاتب و آرای مهاجم را نقد و ارزیابی نکرد، بلکه در یک بررسی مقایسه ای تئوری های اسلام را نیز ارائه کرد تا مسلمان در هجمه قرار گرفته، در خلأ فکری و ایدئولوژیک قرار نگیرد. به علاوه، برتری اندیشه های اسلامی را نیز واقف گردد. البته این نکته ای است که در آغاز کتاب فلسفتنا به آن اشاره کرده، می نویسد

اسلام باید در برابر میدان داری مکاتب، سخن را بگوید. البته با بیانی قوی و عمیق، صریح و روشن باشد و موضوع انسان و زندگی اجتماعی و حکومت را فرا گیرد تا در این میدان داری، مسلمانان، بتوانند سخن خدا را به مردم برسانند; و این کتاب بخشی از آن سخن است که در آن مسئله جهان بینی اسلام بررسی می شود (صدر، 1408ق، ص6)

شهید صدر در کتاب یاد شده، علاوه بر پاسخ گویی به دیدگاه های معرفت شناسانه مارکسیسم، تازه ترین جلوه اندیشه ماتریالیستی(یعنی پوزیتیویسم)، را نقادی کرده است. پوزیتیویسم که شاید اوج ماتریالیسم علمی در قرن نوزدهم و نیمه نخست قرن بیستم بود، در واقع شورشی بود علیه فلسفه و گرایش دینی و اخلاقی؛ زیرا تنها به روش شناسی تجربی تکیه کرده و داده هایی را علمی می دانست که فقط از طریق این روش به دست می آمد و مدعی بود گزاره های دینی، چون با روش تجربی به دست نمی آیند، خالی از معنا و طرح آنها بیهوده است

این تفکر، با تشکیک در معناداری گزاره های دینی، در حقیقت، بنیادی ترین و شدیدترین حمله را به اندیشه و معرفت دینی وارد ساخت. علامه شهید، از محدود متفکران اسلامی بود که در اثر فلسفی و منطقی خود، به پاسخ گویی به شبهه های معرفت شناسی این نحله پرداخت (مخلصی، بی تا، ص130). به این ترتیب، به سهم خود نسل جوان و درگیر زمان خود و آیندگان را در جهت ایستادگی و مقابله در برابر هجمه مکاتب جدید غربی مجهز کرد

تحجر از درون

پدیده تحجر یکی از آفت هایی است که از دیرباز، از درون موجب رکود اندیشه در جامعه اسلامی بوده است. این واژه، که در لغت به معنی سنگ شدن است، در اصطلاح به معنای نادیده گرفتن حقایق، دل مردگی و امتناع انسان از پذیرش حق و روی گردانی از خداوند است (ر.ک: فرهنگ معین)

منظور از تحجر، در این نوشتار، این است که اندیشمندان، به ویژه علمای دین، حقایق موجود در جامعه اسلامی را نادیده گرفته و فقط به حل مسائل فردی بسنده کرده، و خود را موظف به پیچیدن نسخه درمان مشکلات فردی و امور شخصی مسلمانان بدانند و در مقابل مسائل فراوان سیاسی اجتماعی آنان سکوت کردند. به این دلیل که راه پرفراز و نشیب است. این پدیده در دهه های پیشین در دو حوزه ایران و عراق، به جدّ ظهور و بروز داشت؛ حوزه ای که با تکیه بر اندیشه اسلامی اش توانسته بود مسلمانان را چنان به حرکت و جنبش وادارد که قدرت بزرگ روزگار خود را تسلیم اراده و رفتار خویش نمایند. البته ناگفته نماند که حوادث مشروطه و مسائل پیش آمده پس از آن، در این امر بی تأثیر نبوده است

استدلال آنان این بود که این راه پرفراز و نشیب است؛ راهی بسیار دراز است به اندازه ای که با این تلاش های ناچیز، نمی توان به جایی رسید و از مشکلات عبور کرد. هیچ کس قادر نیست چشم انداز خود را به آخر کار برساند. اما علامه شهید، در پاسخ می نویسد

راه دراز است. ولی در مقابل چه مقصدی؟ وقتی مقصد دعوت به خدا و راه خدا باشد، دوری و درازی راه چیزی نیست. مگر مسلمان می خواهد در پایان این راه به برگ و نوایی مادی برسد; شک نیست سر راه پر از خار و خس است. هیچ کس نمی گوید راه هموار است. این راه، راه بازسازی است و راه بازگشت امت به قرآن، راه برگشت به مرکزی که از آن منحرف گشته است. در این راه، خارها دست هایی را که می خواهد آنها را از سر راه برکند، خون می اندازد و زخمی می کند، ولی سرانجام خار ضعیف در برابر اراده آهنین و عزم استوار انسان ها، تسلیم می گردد (صدر، بی تا ب، ص 9 – 11)

آنچه که علامه برای یافتن آن تلاش می کرد، دست یافتن دیدگاه های ناب اسلام درباره جامعه، تاریخ، سیاست و اقتصاد بود. در این مقام، افق های فراوانی گشود که در این زمینه جز اندیشورانی اندک، کسی او را پیشی نگرفته بود. وی در این راه، روشی را پیش گرفت که اندیشوران گذشته به آن توجه نداشته و یا کمتر کسی این چنین روشی داشت. روش او، پژوهش تمام جنبه های یک موضوع بود، نه بررسی تفکیکی و وجدانگرانه. به عنوان نمونه، وی حتی به زندگی و تاریخ ائمه شیعه نگاهی متفاوت داشت؛ رویکردی که زندگی هر امام در نظر گرفته و تاریخ حیات آن معصوم را به مثابه یک پدیده کلی و نه جزیی بنگرد. ائمه را یک کل واحد و پیوسته برشمارد و از نشانه ها و اهداف مشترک این کل سخن بگوید. شهیدصدر در این باره می نویسد

می توان با کلی نگری به زندگی ائمه معصوم به دستاوردهای تازه ای دست یازید که جزیی نگری از آنها بی بهره است؛ زیرا با نگاه شمولی و کلی می توان به پیوندهایی پی برد که میان رفتار امامان وجود دارد (صدر، 1403ق، ص 58)

تأویل های التقاطی

 

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی تجربیات مدون آموزشی نقش معلمان و مدرسه در پرورش خ

95/3/16:: 8:28 عصر علی م دیدگاه

 

 پروژه دانشجویی تجربیات مدون آموزشی نقش معلمان و مدرسه در پرورش خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان با pdf دارای 58 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تجربیات مدون آموزشی نقش معلمان و مدرسه در پرورش خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تجربیات مدون آموزشی نقش معلمان و مدرسه در پرورش خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان با pdf

مقدمه    
وظایف نظام آموزشی در مورد خلاقیت دانش آموزان    
پژوهش در عمل معلم پژوهنده و تأمین و تربیت پژوهشگر    
ضرورت و اهمیت برنامه معلم پژوهنده در تحول آموزش و پرورش    
اهداف، چگونگی و روش اقدام پژوهی در ایجاد تحول در آموزش و پرورش    
چیستی و چرایی معلم پژوهنده و پژوهش در عمل    
برنامه معلم پژوهنده در آموزش و پرورش و چالش های پیش روی معلمان    
نقش مدرسه در رشد و تکامل دانش‌آموزان    
ویژگی های مدرسه خوب    
ویژگی های مدرسه خوب (از لحا ظ کالبدی و سخت افزاری)    
راه کارها و پیشنهادات    
چگونه دانش آموز خلاق می شود    

عوامل موثر بر خلاقیت    
ویژگی های افراد خلاق    
موانع بروز خلاقیت    
آموزش و پرورش و خلاقیت    
ویژگی‌های دانش آموز خلاق    
روش‌های ایجاد تفکر خلاق    
روابط انسانی در مدارس باعث پیشرفت می شود    
ا صول مهم درایجاد روابط حسنه از سوی مدیر مدرسه    
راه ایجاد رابطه حسنه با معلمین (کارکنان)    
منابع    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی تجربیات مدون آموزشی نقش معلمان و مدرسه در پرورش خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان با pdf

1ـ روانشناسی رشد، علی اکبر شعاری نژاد، انتشارات اطلاعات، تهران

2ـ تربیت ماهنامهی پرورشی وزارت آموزش و پرورش سال 21ـ شماره4 ـ دی 84 صفحات 60ـ62 نام مقاله «خلاقیت و زمینهسازی برای رشد آن» دکتر محسن ایمانی و افسانه رنجبر

3ـ پیوند نشریه ماهنامهی آموزشی ـ تربیتی آبان 82ـ صفحات 38ـ40 مقاله «راههای شناخت و شکوفایی خلاقیت در دانش آموزان» وجیهیه کمنییان

4ـ تربیت ماهنامهی پرورشی وزارت آموزش و پرورش سال 19 شماره 2ـ آبان 82صفحات 47ـ48 مقاله «شناخت خلاقیت» غزاله حشمتی

5ـ تربیت، ماهنامهی پرورشی وزارت آموزش و پرورش ـ سال 21ـ شماره 6ـ اسفند 84 صفحات 40ـ44 مقالهی «آموزش و پرورش و خلاقیت» زهرا صباغیان

6- پیوند. نشریه ماهنامهی آموزشی ـ تربیتی ـ آبان 83ـ شماره 301ـ صفحات 25ـ26 مقاله «آیا میدانید چگونه میتوان کودکانی خلاق تربیت کرد؟» ترجمه و تالیف: سلحشور

 

مقدمه

خلاقیت واژه‌ی بسیار مهمی است و پژوهشگران برداشت‌های مختلفی از خلاقیت دارند و بالطبع تعاریف مختلفی از آن ارائه کرده‌اند. تحقیقات نشان داده است که همه انسانها قوه خلاقیت دارند بعضی در یک زمینه خلاقیت بیشتری دارند و برخی در زمینه‌های دیگر، معلمان خلاقیت را در دانش آموزان شکوفا کنند و یا از بین ببرند، بنابراین باید محیط و فضای مساعدی برای رشد و پرورش خلاقیت دانش آموزان فراهم آورد

بدون شک آینده هر جامعه‌ای را خلاقیت افراد آن جامعه می‌سازد و در عصر دانایی محوری، کشوری می‌تواند جایگاه مطلوب در کهکشان رقابتهای اقتصادی فرهنگی و اجتماعی داشته باشد که روی آموزش و پرورش خلاقیت به دانش آموزان خود سرمایه گذای کند، زیرا بنابرنتایج تحقیقات مختلف و برخلاف تصورهای غلطی که خلاقیت را ذاتی می‌دانند، خلاقیت امری اکتسابی است

وظایف نظام آموزشی در مورد خلاقیت دانش آموزان

یکی از وظایف بسیار مهم نظام آموزشی کشور آموزش خلاقیت به دانش آموزان است. برای آموزش خلاقیت روشهایی وجود دارد که به بعضی از آنها اشاره می‌شود

1 – تجارب دانش آموزان را به موقعیت خاص محدود نکنیم، کارهای بدیع و تخیلات کودکان را تشویق کنیم، سئوال‌هایی را مطرح کنیم که مشوق تفکر باشد و از تکرار روشهای معمول و متداول بپرهیزید.سئوال‌هایی که راه‌حل‌های متعددی داشته باشد

2 – برای طرح سئوال‌های غیرمعمول و بدیع ارزش قائل شویم، دانش‌آموزان را تشویق کنیم تا سئوال‌های گوناگونی بپرسند. فراتر از اطلاعات و دانش های معمول گل کنند و راه های مختلف برای مسائل پیشنهاد دهند. آنها را در اظهار اندیشه‌های اصیل و بدیع تشویق کنیم، با نظرهای غیرمتداول و تازه آنها با خوشرویی و احترام برخورد کنیم، حتی اگر فراتر از تصورات ما معلمان باشد

3 – برای خودآموزی و یادگیری اکتشافی فرصت‌هایی را در اختیار آنها قرار دهیم. یکی از ویژگیهای افراد خلاق استقلال شخصی و توانایی پیدا کردن راه حل مسائل به طریق اکتشافی و از راه خودآموزی است. اگر تنها حفظ کردن مطالب و راه حل‌های قالبی مورد تایید معلمان باشد، دانش آموز به حفظ مطالب تشویق خواهند شد، اما اگر اندیشه‌های بدیع تایید شود، دانش آموز به فعالیت‌های خلاق روی خواهد آورد. مهم این است که فکری تازه و کشفی جدید به وقوع به پیوندد

4 – نسبت به تفاوتهای فردی دانش آموزان با احترام برخورد کنیم. برخورد درست معلمان با دانش‌آموزان در رشد استعدادهای خلاق آنها تاثیر فراوان دارد. از وادار کردن دانش آموزان به رقابت چشم و هم چشمی با یکدیگر بپرهیزیم

زیرا هریک از دانش‌آموزان استعداد خاص خود را دارد که او را از دیگری متمایز می‌کند. در پرورش این استعدادهای ویژه دانش‌آموزان بکوشیم

5 – از روشها و فنونهای ویژه برای بالا بردن سطح استعدادهای خلاق استفاده کنیم. تعدادی از روشها و فنون آموزشی وجود دارد که استفاده از آنها در پروراندن استعدادهای خلاق بسیار موثر است؛ مانند روش بارش مغزی آموزش مهارتهای پژوهشی که اجرای این روشها منجر به ایجاد تفکر خلاق و نوآورانه در دانش‌آموزان می‌شود

پژوهش در عمل معلم پژوهنده و تأمین و تربیت پژوهشگر

در اوضاع و احوالی که روحیه سوداگرانه و سودجویانه حاکم بر زمانه، روحیه مطالعه و پژوهش را تحت الشعاع خود قرار داده است و نیز در شرایطی که رسانه های غیرمکتوب مثل تلویزیون، ویدیو، اینترنت، شبکه های ماهواره ای و;به طور چشم گیری وارد زندگی مردم شده، به ناگاه برنامه معلم پژوهنده در آموزش و پرورش ظهور و نمود قوی پیدا نمود و موفق شد بسیاری از معلمان و دست اندرکاران آموزش و پرورش را به سوی خود جذب کند و آنها را از حالت ایستایی به پویایی درآورده و بر این گفته که عنوان می شد:«پژوهش فقط مختص به آدم های دانشگاهی و دانشمندان است و هرکس نمی تواند پژوهش کند»خط بطلان کشید و باعث تحول اساسی درنظام تحقیق و توسعه گردید

باید اذعان نمود که طرح معلم پژوهنده یکی از محورهای تحول در آموزش و پرورش است که توانسته است سال به سال، بلکه روز به روز بر تعداد علاقه مندان خود بیفزاید و انبوه زیادی از فرهنگیان را به سوی مطالعه و تحقیق سوق دهد که مسلماً پژوهش های آکادمیک و مرسوم دانشگاهی نمی توانست در این مدت کوتاه چنین موفقیت بزرگی را کسب نماید

بر این باورم که یافته های پژوهش مرسوم دانشگاهی الهام بخش و محرک کارهای پژوهشی در کلاس درس و ;است و پژوهش های کلاسی و پژوهش های دانشگاهی لازم و ملزوم یکدیگرند.این مقاله که با اهداف بررسی و تحلیل برنامه معلم پژوهنده و جایگاه آن در آموزش و پرورش به رشته تحریر درآمده، اقدام پژوهی را یکی از محورهای مهم تحول در آموزش و پرورش دانسته است و آن را از زوایای گوناگون مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است

 

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی تحقیق صبر و بررسی نقش پیشبین مؤلفههای آن در پرخاش

95/3/16:: 8:28 عصر علی م دیدگاه

 

 پروژه دانشجویی تحقیق صبر و بررسی نقش پیش‌بین مؤلفه‌های آن در پرخاشگری دانشجویان با pdf دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق صبر و بررسی نقش پیش‌بین مؤلفه‌های آن در پرخاشگری دانشجویان با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق صبر و بررسی نقش پیش‌بین مؤلفه‌های آن در پرخاشگری دانشجویان با pdf

چکیده  
مقدّمه  
روش تحقیق  
ابزارهای پژوهش  
یافته‌ها  
بحث و نتیجه‌گیری  
پی‌نوشت‌ها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی تحقیق صبر و بررسی نقش پیش‌بین مؤلفه‌های آن در پرخاشگری دانشجویان با pdf

تکنسیون، ریتا.ال، اتکنسیون، ریچارد. سی، زمینه روان‌شناسی هیلگارد، ترجمه گروهی، تهران، رشد، 1385

ایزدی‌طامه، احمد و دیگران، « صبر، مبانی نظری و کارکردهای روانی-اجتماعی»، مجله علوم انسانی دانشگاه امام حسین(ع)، سال هفدهم، ش78، 1387، ص 101- 128

ـــــ، « مقایسه تأثیر آموزش صبر و حل مسئله بر کاهش پرخاشگری و انتخاب راهبردهای مقابله‌ای دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی»، دانش انتظامی، سال یازدهم، ش 3، 1389، ص 182- 207

حسین‌ثابت، فریده، « اثربخشی آموزش صبر بر اضطراب، افسردگی و شادکامی»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، ش 2، 1387، ص 79- 92

خدایاری‌فرد، محمد و دیگران، « گستره پژوهش‌ها روان‌شناسی در حوزه دین»، اندیشه و رفتار، سال ششم، ش 4، 1380، ص 45- 53

خرمایی، فرهاد، « بررسی مدل ویژگی‌های شخصیتی، صبر و ناامیدی در دانشجویان»، طرح پژوهشی مصوب، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز، 1389

خوشحال دستجردی، طاهره، « نقش صبر در تکامل روحی انسان از دیدگاه عرفا»، مجله زبان و ادب فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ش ‌2، 1383، ص 63- 86

سادوک، بنیامین جیمز و ویرجینیا آلکوت سادوک، خلاصه روان‌پزشکی، ترجمه فرزین رضاعی، تهران، ارجمند، 1387

سامانی، سیامک، « بررسی روایی و پایایی پرسش‌نامه پرخاشگری باس و پری»، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، سال سیزدهم، ش 4، 1386، ص 359- 365

شریف‌رضی(400ق)، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، جلوه کمال، 1387

شکوهی‌یکتا، محسن و دیگران، « مدیریت خشم بر اساس آموزه‌ها اسلامی و روان‌شناسی نوین»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، سال سوم، ش 5، 1388، ص 43- 63

شولتز، دوان، پی و سیدنی الن شولتز، روان‌شناسی شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران، ویرایش، 1387

صدری، محمدرضا و دیگران، « نقش دین در بهداشت روانی»، تازه‌های روا‌‌ن‌درمانی، سال دهم، ش37 و 38، 1380، ص 90- 109

عارفی، مژگان، بررسی پرخاشگری ارتباطی و رابطه آن با سازگاری عاطفی-اجتماعی‌ در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شیراز، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شیراز، 1378

علوی، سلیمان و دیگران، « نقش مذهب در کاهش پرخاشگری»، روان‌شناسی و دین، ش 4، 1385، ص 117- 127

غباری بناب، باقر و محمد خدایاری فرد، « رابطه توکل به خدا، اضطراب، صبر و امیدواری در شرایط ناگوار»، مقالات ارائه شده در اولین همایش بین‌المللی دین و سلامت‌روان، 1379

فانی، داریوش، بررسی رابطه بین راهبردهای شناختی تنظیم عواطف، مهارت‎‌‌های اجتماعی و پرخاشگری در دانش‌آموزان دوره ابتدایی شیراز، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شیراز، 1388

قرآن مجید، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای، تهران، مؤسسه تحقیقاتی فیض کاشانی

کاشانی، محسن فیض، راه روشن، ترجمه محمدصادق عارف، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان‌ قدس ‌رضوی، 1379

محمدی، نورالله، « بررسی مقدماتی شاخص‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه پرخاشگری باس‌ و ‌پری»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش 4، 1385، ص 135- 151

مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1374

موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی€، 1371

نراقی، ملااحمد، معراج السعاده، تهران، دهقان، 1376

نوری، نجیب‌الله، « پیش بررسی پایه‌های روان‌شناختی و نشانگان صبر در قرآن»، روان‌شناسی دین، سال اول، ش 4، 1387، ص 143- 168

Craig .A, Anderson; Brad J. Bushman, “Human Aggression”, Annual Reviews Psycho l, No,53,

Garandeau, A ,”From indirect aggression to Invisible Aggression”, Aggression & violent behavior, vol:11,

Hogg,Micheal.A ,”The sage handbook of social psychology”, Sage publication,inc,

Robin,J&Harvey,Janet,”Social reasoning: An influence on aggression”,new York Clinical Psychology Review, Vol: 21, No, 3,

Shinar, D, “Aggressive driving: the contribution of the drivers and the situation”, Transportation Research,

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پیش‌بین مؤلّفه‌های صبر در پرخاشگری دانشجویان انجام شد. بدین منظور، 300 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز به شیوه «تصادفی خوشه‌ای» به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش، از مقیاس پرخاشگری AQ و پرسش‌نامه مؤلفه‌های صبر استفاده شد. داده‌های پژوهش با استفاده از ضرایب همبستگی و تحلیل «رگرسیون چندگانه» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین مؤلّفه‌های صبر و پرخاشگری در سطح (01/0=P) رابطه‌ای منفی و معنادار وجود دارد و افزایش صبر با کاهش سطوح پرخاشگری همراه است. بین هر یک از مؤلّفه‌های صبر نیز رابطه معناداری با پرخاشگری مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها: صبر، پرخاشگری، دانشجویان.

 

 

مقدّمه

صاحب‌نظران حوزه روان‌شناسی «پرخاشگری» را رفتاری تعریف می‌کنند که به واسطه آن، شخص عملی را به قصد آسیب رساندن انجام ‌دهد.1 در واقع، هدف از رفتار پرخاشگرانه صدمه رساندن جسمانی یا زبانی به دیگری یا نابود کردن دارایی افراد است. آرچر2 «پرخاشگری» را روشی راهبردی می‌داند که پرخاشگر در مواقعی که دچار مشکلات اجتماعی می‌شود آن را به کار می‌گیرد و تداوم این رفتار رابطه مستقیمی با نتیجه استفاده از آن دارد. در حقیقت، این محیط است که مشخص می‌کند فرد در ادامه، برای حلّ معضل اجتماعی از پرخاشگری استفاده کند یا خیر.3 این تبیین درباره پرخاشگری، همسو با نظریه «یادگیری اجتماعی» بندورا4 است. برخلاف روان ـ تحلیلگری که «ناکامی» را علت پرخاشگری می‌داند و معتقد به مفهوم «پالایش» است ـ به این معنا که پرخاشگری به عنوان یک سایق باید با اِعمال خشونت فرد عصبانی کاهش یابد ـ نظریه‌پردازان یادگیری اجتماعی بر نقش سرمشق‌ها در انتقال رفتار تأکید می‌ورزند و به تأثیر  تقویت مثبت توجه دارند. بسته به اینکه شخص چه پاسخ‌هایی را یاد گرفته باشد، به دنبال یک ناکامی، ممکن است از دیگران یاری بطلبد، پرخاش کند، گوشه‌گیری اختیار کند، یا بر تلاش خود بیفزاید. در حقیقت، این دیدگاه معتقد است: دست زدن به پرخاشگری نه تنها میل به انجام آن را کاهش نمی‌دهد، بلکه موجب افزایش رفتار پرخاشگرانه می‌شود

قوّه غضبیه ـ آنچنانکه دانشمندان علم اخلاق معتقدند ـ از هیجان‌های اصلی بشر به شمار می‌رود که طبیعت آدمی بر آن سرشته شده است و از نعمت‌های بزرگ خداوندی محسوب می‌گردد؛ زیرا با آن بقای شخص، نوع و نظام خانواده حفظ می‌شود.6 در فرهنگ اسلامی، همواره بر این نکته تأکید شده است که خشم به صورت غریزی در همه افراد بشر وجود دارد تا موانع حیات و کمال خویش را به وسیله آن دفع نمایند، اما به این نکته نیز تصریح شده است که اگر خشم و بروز آن از حدّ اعتدال خارج شود از دام‌های شیطان خواهد بود

 قرآن در آیه 134سوره آل‌عمران کسانی را که بر غضب خود تسلط دارند این‌گونه معرفی می‌کند: «الَّذِینَ یُنفِقُونَ فِی السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَ الْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ»؛ کسانی که در فراخی و تنگی انفاق می‌کنند و خشم خود را فرو می‌برند و از مردم درمی‌گذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد

تفسیر نمونه، درباره این آیه چنین آورده است

کظم غیظ به طور کنایه، در مورد کسانی است که از خشم و غضب سرشار می‌شوند، اما از اِعمال آن خودداری می‌کنند. فروبردن خشم به تنهایی کافی نیست؛ زیرا ممکن است کینه و عداوت را از قلب انسان ریشه‌کن نکند. در این حال، باید کظم غیظ همراه با عفو و بخشش گردد

روایاتی که از بزرگان دین درباره راه‌های فائق آمدن بر خشم مطرح شده، همسو با نظریه «یادگیری اجتماعی» است و با تأکید بر صبر و بردباری و تدبّر درباره نتیجه عمل، امکان ایجاد تغییرات شناختی و رفتاری به منظور تسلط بر خویشتن را مطرح می‌کند. پیامبر گرامیˆ بردباری را از مهم‌ترین راه‌های مهار نمودن خشم می‌دانند و می‌فرمایند: «نیرومندترین شما ما کسی است که در هنگام خشم بر نفس خود مسلّط باشد، و بردبارترین شما کسی است که در وقت قدرت، ببخشد.»

درباره اکتساب صفت حلم از طریق فروبردن خشم، در معراج السعاده آمده است

و اما کظم غیظ، اگرچه فضیلت و شرافت آن به‌قدر حلم نباشد، لیکن هرگاه کسى برآن مداومت نماید معتاد مى‏شود و صفت ‏حلم از براى او هم مى‏رسد و هم از این جهت،‏ حضرت پیغمبرˆ فرمودند که علم به تعلّم هم مى‏رسد و حلم به تحلّم، که کظم غیظ باشد

«صبر» (بردباری) مفهومی است که متخصصان تعلیم و تربیت اسلامی با آن‌ بیگانه نیستند و آن را ابزاری برای مهار خشم و به دنبال آن، کاهش میزان آسیب‌پذیری افراد و حفظ آرامش روانی می‌دانند. «صبر» استقامت و پایداری در برابر تمامی عواملی معرفی می‌شود که انسان را از رسیدن به کمال فطری بشر بازمی‌دارد.11 در حقیقت، آدمیان برای رسیدن به مراتب کمال، نیازمند صبوری هستند؛ چنان‌که امام علی† می‌فرماید: «صبر کلید دریافتن است و کام‌یابی به دنبال صبر است.»

با وجود اهمیت غیرقابل انکار «صبر» در رضایت روانی افراد، در ارتباط با اثربخشی این متغیر بر سلامت روان، ادبیات قابل ملاحظه‌‎ای به چشم نمی‌خورد. اندک پژوهش‌های انجام گرفته در این زمینه، بر نقش رضایت‌بخش صبر در کاهش و مهار آسیب‌های روانی تأکید کرده‌اند. خدایاری‌فرد و غباری بناب در خصوص رابطه بین میزان توکّل به خدا و صبر با اضطراب، رابطه معنادار بین صبر و امیدواری در شرایط ناگوار را گزارش نموده‌اند.13 بر این مبنا، صبر و توکّل بر کاهش اضطراب در موقعیت‌های ناگوار تأثیر قابل ملاحظه‌ای دارد

یکی از حیطه‌های پژوهشی کاربردی در این خصوص، بررسی اثربخشی آموزش صبر است؛ چنان‌که حسین ثابت طی پژوهشی به این نتیجه دست یافت که آموزش صبر ‌بر افزایش شادکامی و کاهش افسردگی و اضطراب مؤثر است.14 همچنین ایزدی‌ طامه و همکاران او با بررسی و مقایسه تأثیر آموزش صبر و آموزش حل مسئله در پرخاشگری و انتخاب راهبردهای مقابله‌ای در دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی، نشان دادند که روش آموزش صبر در کاهش پرخاشگری و آموزش روش مداخله‌ای حل مسئله در انتخاب راهبرد مسئله‌مدارانه مؤثرتر است15

توجه به نتایج مطالعات موجود، که حمایت‌کننده ارتباط میان صبر و کاهش ناسازگاری‌های روانی و رفتاری است، از یک‌سو و وجود اضطراب‌ و فشار ناشی از ناکامی‌ها و اختلاف عقاید، که غالباً به شکل پرخاشگری و در زمینه روابط بین فردی بروز می‌‌یابد از سوی دیگر، لزوم بهره‌گیری از مولّفه‌های مذهبی همچون صبر را در پاک نمودن جامعه از رفتارهای آسیب‌زا و پررنگ‌تر نمودن نقش منطق و آرامش در مواجهه با مشکلات و ایجاد رضایت روانی مطرح می‌نماید. علاوه بر این، حقیقت زندگی در جامعه اسلامی و تأکید منابع گوناگون بر توانمندسازی انسان‌ها برای ایجاد زندگی سازمان‌یافته‌ای که هر روزش بهتر از دیروز باشد، توجه به صبر به عنوان یکی از مهارت‌های اساسی زندگی و به‌ویژه بررسی میزان مؤثر بودن آن در مهار رفتارهای مخرّب (همچون پرخاشگری) را ضروری می‌سازد. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن مفهوم جامعی از «صبر» و پنج مؤلّفه اصلی آن یعنی «متعالی شدن» (تحمّل سختی‌ها به‌منظور دست‌یابی به هدف والاتر)، «شکیبایی» (بردباری و تاب‌آوری در سختی‌ها)، «رضایت» (پذیرش وضعیت موجود)، «استقامت» (پایداری در انجام امور) و «درنگ» (ایجاد وقفه در مقابل خواسته‌های درونی)، به عنوان یکی از متغیّرهای بنیادی در ارتقای زندگی روانی انسان، تلاش می‌کند رابطه میان مؤلّفه‌های صبر و پرخاشگری و همچنین نقش پیش‌بینی‌کنندگی این مؤلّفه‌ها را بر شکل‌گیری و بروز پرخاشگری در میان دانشجویان بررسی نماید

 

کلمات کلیدی: