پروژه دانشجویی تحقیق رایانه با pdf دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق رایانه با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی تحقیق رایانه با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
به جرأت می توان گفت یکی از پدیده هایی که تمام شئون زندگی را تحت تأثیر قرار داده و روز به روز این تأثیر بیشتر می شود رایانه است و به واسطه همین تواناییها و ابزار و در سایه گسترش شبکه فراگیر ارتباطات است که عصر، به عصر انفجار اطلاعات و دنیای بزرگ ما به دهکده کوچک جهانی نام گرفته است. از جنبه های مختلف علوم و کاربردهای پژوهشی در شاخه های مختلف تا زمینه های متنوع تفریحی و اوقات فراغت از دسترس رایانه دور نمانده است و حتی حضور فعال رایانه در زمینه های مختلف سیاسی اجتماعی اقتصادی و نظامی و امنیتی نقش تعیین کننده دارد. ولی متأسفانه این ابزار همانطور که می تواند در خدمت انسان و جامعه بشری می تواند مخرب و ویرانگر باشد.
کامپیوترها روزانه با اتفاقات زیادی رو به روی می شوند یک کامپیوتر به راحتی میتواند به اینترنت متصل شود و ممکن است بدون هیچ گونه اعلام و یا پیوندی که جلب توجه کند مورد حمله ویروسها و برنامه های نظیر آن قرار گرفته یا توسط افرادی که به دنبال طعمه راحتی هستند مورد کاوش قرار گیرد لذا باید کامپیوترهای خود را در برابر آسیبها و سرقتهای نرم افزاری محافظت نموده و با کشف جزئیات تکنیکهای مورد استفاده توسط افراد نابکار می توانیم راههای محافظ کامپیوتر خود را یاد بگیریم.
فصل اول
بیان مسئله
با گذر زمان و ورود رایانه به سازمانها و نیز منازل و به دنبال آن وقوع حوادث الکترونیکی غیر منتظره ضرورت بذل توجه به مقوله امنیت شبکه ها و سیستم های کامپیوتری بیشتر می شود وقایعی که در شبکه های رایانه ای سازمانها رخ میدهد به جهت آسیب پذیری یک نوع سیستم عامل، آسیب پذیری کارگزاران نامه های الکترونیکی و عدم آمادگی کارشناسان مراکز رایانه ای بعضی سازمانها برای مقابله با یکی یا ضد ویروس یا کرم رایانه ای است.
و ممکن است مدیران سازمانها را با این سؤالات مواجه نماید که آیا
آیا باید به سیستم های رایانه ای و شبکه ای اعتماد نمود و به سوی توسعه آن قدم برداشت
آیا ممکن است تمام اطلاعات سازمان با یک ویروس چند کیلوبایتی در معرض نابودی قرار گیرد
آیا لازم است تمام سیستم های کاری سازمان را مکانیزه نمود
و اینجاست که این واقعیت ها میزان آسیب پذیری و مخاطره پذیری ما را در سطح ملی نشان میدهد درست است که زیانهای حاصل از ویروسها و کرمهای رایانه ای و چراغ رایانه ای در سطح دنیا وجود دارد و تمام کشورها سازمانها و شرکت ها از شر آن در امان نیستند ولی چنانچه تناسب بین سطح اتکاء به مکانیزاسیون و نیز میزان ضربه پذیری را میزان قضاوت قرار دهیم شاید جزء کشورهای ضربه پذیر در سطح دنیا قرار داشته باشیم و این نیز
هدف از تحقیق
این روزها در بین سازمانها مخصوصاً سازمانهای دولتی به مقوله امنیت شبکه ها و دادهها بیش از پیش بها می دهند و معمولاً پروژه های تعریفی بدون برنامه ریزی راهبردی و استراتژیک و صرفاً به صورت مقطعی و بخشی و بر اساس محصولات ارائه شده توسط بازار ارائه و اجرا می شوند.
در خیلی جاها تعداد زیادی از شرکتهای فعال در زمینه تکفا از بحث امنیت و اهمیت آن به خاطر خاصیت اساسی آن به ابزاری برای سرپوش گذاشتن بر عدم توانایی ها و یا عدم کارایی ها میباشد بطوری که دیده یا شنیده شده که اشکالات سیستم و یا عدم پیاده سازی استاندارد یا عدم استفاه از آخرین تکنولوژیهای موجود در زمینه یک پروژه دقیقاً به بهانه هایی مانند «باعث کاهش امنیت می شوند» توجیه شده اند.
و متأسفانه برخی شرکتها وقتی با درخواست مشتری در مورد خاصی از تکنولوژی مواجه می شوند که نمی توانند پاسخگو باشند به جای موضع گیری شفاف به بهانههایی مانند«این مورد باعث کاهش امنیت شبکه و سیستم می شود و…» مشتری را از استفاده از تکنولوژی مربوطه باز می دارد و در این میان «امنیت» در IT بدست خود ITکاران به چوپان دروغگویی می ماند که هرچه داد و فریاد کند فایده ای نخواهد داشت.
در اینجا هدف این است که اگر از یک دیدگاه آسیب شناسانه به این مقوله نگاه کنیم روند فعلی و آنچه که به عنوان پروژه های امنیت IT در حال تعریف هستند به خاطر پراکندگی و عدم جامع گرایی و ضرورت شناسی و آینده نگری در آینده دور وقتی عدم کارایی خود را نشان دادند این رویکرد امنیت و طرحهایی همچو تکفا به واسطه دروغگو بودن چوپان، گوسفندان…؟!
اهمیت و ضرورت تحقیق
علاوه بر وجود انواع ویروسها و کرمها و عوامل مخرب که اطلاعات و برنامه ها و حتی خود سیستم را دچار اخلال و مشکل می نماید حملات هکرها بسیار پیچیده و دقیق شده است به طوری که در سال 2003 حدود از بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری گزارش حمله به سیستم های کامپیوتری خود را ثبت کرده اند.
با توجه به این مسائل اتحادیه اروپا در صدد ایجاد استانداردهای امنیتی برای تبادل اطلاعات مانند استفاه از بست کلید عمومی است و آمریکا در این صنعت از بلوغ بیشتری برخوردار است بخصوص برنامه هایی که پس از 11 سپتامزر در آن کشور اجرا شد توانایی آنها را برای جلوگیری از حملات و احیاناً اصلاح سیستم پس از فجایع مختلف- طبیعی و تروریستی- بالا برده است.
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی تحقیق حقوق زن و مرد در جامعه با pdf دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق حقوق زن و مرد در جامعه با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی تحقیق حقوق زن و مرد در جامعه با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
حقوق زن و مرد در جامعه
اما آنان نخواسته و یا نتوانسته اند همهء رقیبان را بالکل از میدان به در کنند چرا با از میان رفتن یک رقیب ، دیگری ای جایگزین می شود و قد علم می کند. پس چاره در قانون گزاری طبیعت است با میل و ارادهء خویش. قوانینی که نوع برتر را تعریف کند و سایرین را مستثنی سازد. این قوانین گاه می تواند بی رحمانه تر از قوانین جنگل معصوم به غلط ظالم خوانده شده باشد؛ هر که سفید تر، برتر؛ هر که قوی تر؛ بهتر؛ ...
در این میان قانونی وجود دارد که شاید از همه کودکانه تر باشد: فرد هم رنگ ، هم نژاد ، هم دین ، هم وطن و هم خون ، ولی پست تر! و آن عضو مفلوک جامعه کسی نیست جز همشهری دست دوم، زن. اینجا دیگر برتری نه نسبی که مطلق است – برتری از آن نوع که انسان بر تمام دیگر موجودات دارد. مرد اشرف مخلوقات است ، نه زن. مرد است که روح خداوند در او دمیده شده است و او تصویر خداوند در بهشت است. زن عضوی ناقص است که به واسطهء مرد خلق شده است و کاری جز این نکرده که مرد معصوم و متعالی را تشویق به خیانت به پدر روحانی اش نموده و باعث اخراج او از خانهء امن و ابدیش گردیده است. زن حیوانی است مکار ، عامل بیچارگی دنیا.
این فرضیه در جوامع ابتدایی هم به نوعی دیگرموثق و معتبر بود. انسان اولیه می بایست قوی باشد تا بتواند مبارزه کند و در مبارزه با طبیعت پیروز شود. انسان ضعیف دوام نمی آورد مگر به حمایت قوی ترها. اما انسان های ضعیف اغلب زنان بودند و ادامهء زندگی شان منوط به حمایت مردان. پس برتری مرد مجدد ثابت می شد.
با انتقال جامعه به مرحلهء کشاورزی، هنوز قدرت بدنی حرف اول را می زد. در جنگ و دفاع از املاک هم زنان جز آن که به اسیری برده شوند و ایجاد دردسر نمایند، کمکی نمی کردند پس آنان مایهء ننگ بودند. در این دوران نیز همچنان الگوی انسان طبیعت بود و این امر برتری را بدون چون و چرابه مردان داده بود. بودند جوامعی که خشم طبیعت چندان گریبانگیرشان نبود و پیش رو زمین های بارور کشاورزی داشتند، مانند جامعهء مصرباستان که رود نیل ، کشتزارهای حاصل خیز را برایشان به ارمغان می آورد. در این جوامع – باز به پیروی از طبیعت – ارزش و برتری به گروهی داده می شد که بیشتر شبیه محیط بودند. این جا زنانی که مصداق باروری بودند؛ یعنی مادران، برتری داشتند. باز هم آن چه مطرح بود باروری زن بود و نه خود او. هنوز هم در جوامع ابتدایی افریقا با شرایطی مشابه می توان نمونه های مادر سالاری را یافت.
اگر رشد جامعهء انسانی را به مراحل رشد بدن انسان تشبیه کنیم، گذار از مرحلهء کشاورزی و ورود جوامع به دوران صنعتی ، پایان طفولیت و ورود به دوران نوجوانی و سرکشی بود. در این دوران ملاک دیگر زور بازو و قدرت نبود چرا که نه تنها زنان، که کودکان شش- هفت ساله نیز می توانستند پای دستگاه ها در کارخانه ها بایستند و کار کنند. حال می بایست دربارهء تمامی ملاک های برتری تجدید نظر به عمل آید و همان زمان بود که تاریخ شاهد جنبش های انسان دوستانه از جمله لغو برده داری، حق آزادی و رای برای زنان و .... گردید.
از آن پس اگر چه عده ای سعی کردند این تحولات را انکار کنند و حقوق را نادیده بگیرند، دیگر توان آن را نداشتند چرا که جامعهء انسانی به شکلی اجتناب ناپذیر مسیر خود را می پیمود.
اما در عصر صنعتی نیز گاه جنبش های مخالف مردسالاری، که به مرور منجر به ایجاد حرکت های فمینیستی – به طور خاص موج اول - گردید ، مشکل را حل نکرد. راه حل های ارایه شده در ابتدا صرفا ترک یک سوی میدان نبرد و الحاق به دیگر سو بود و چون نتیجه نبخشید، کار به انکار کل موضوع مخالفت انجامید. فمینیست های موج سوم بالکل منکر وجود چیزی به نام جنسیت و تفاوت زن و مرد شدند. [1]
زمانی که صحبت از تساوی حقوق زن و مرد می شود،خود این عبارت به معنی یکی ندانستن این دو است. یعنی ما دو پدیده به نام های زن و مرد داریم و قصد آن می کنیم که به آن ها حقوق برابر بدهیم. مشکل اساسی افرادی که امروزه به این مهم می پردازند این است که می خواهند زن و مرد را کاملا یکی بشمارند و از این طریق به اثبات تساوی حقوق بپردازند. مقایسه هایی فیزیکی که گاه انجام می پذیرد حاکی از این غفلت است ؛ مثلا مقایساتی بر روی وزن مغز زنان و مردان. اینان قصد اثبات تساوی زن و مرد- و نه تساوی حقوق زن و مرد - را دارند.
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی تحقیق اختیارات سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای با pdf دارای 8 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق اختیارات سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی تحقیق اختیارات سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
پیشرفت اخیر در ادبیات بودجه بندی سرمایه ای موجب ارایه نظریه جدید اختیارات سرمایه گذاری در دارایی های سرمایهای (Real options) شده است. این نظریه جدید افقی تازه پیش روی محققین و مدیران شرکت ها در زمینه بودجه بندی سرمایه ای گشوده است . اختیارات سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای بر این اساس استوار است که در هنگام انجام سرمایهگذاری در داراییهای حقیقی مثل زمین ساختمان وماشینآلات اختیارات خاصی مشابه اختیارات دارایی های مالی (اختیار خرید و اختیار فروش سهام3 ) نهفته است.
بیر من واشمید (1988) اختیارات سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای را انتخاب سرمایه گذار در هنگام سرمایهگذاری می دانند. آنها پروژه ای را دارای اختیار سرمایه گذاری تلقی می کنند که پس از قبول آن بتوان تصمیمات مهمی در رابطه با آن پروژه اتخاذ کرد که بر ارزشش تأثیر بگذارد. بریلی و مایرز (1996) اختیارات سرمایهگذاری در دارایی های سرمایه ای را حقی برای سرمایهگذاران می دانند که استفاده از آن موجب افزایش ارزش سرمایهگذاری در شرایط مطلوب ومحدود کردن زیان در شرایط نامطلوب می گردد.
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله رایگان پزشکی قانونی با pdf دارای 5 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله رایگان پزشکی قانونی با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله رایگان پزشکی قانونی با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
پزشکی قانونی ـ کارشناسی مشگل
دکتر صمد قضائی
در کتاب چینی سن آن روهو که بسال 1247 میلادی تحریر یافته نوشته شده است :
برای اثبات ابوت فردی نسبت به کودکی که مادر کودک فرزند خود را به آن شخص نسبت می دهد کافی است که از خون آن شخص و کودک مزبور قطره قطره در داخل یک کوزه آب بریزید اگر خونها حل شد و به هم نچسبید و رسوبی بوجود نیامد نسبتی بین آن دو نیست ولی اگر دو خون بهم چسبید و رسوب حاصل گردید نسبت پدر و فرزندی بین آن دو برقرار است . در صورتی که نسبت پدری به شخص متوفایی داده شو د خون کودک را روی استخوان آن فرد متوفی بریزند اگر خون از استخوان به سهولت پاک شد بین آن دو رابطه ای وجود ندارد ولی اگر پاک نشد کودک به آن مرد نسبت داده می شود .
مسلماً چینی های عاقل و فرزانه با انجام دادن این آزمایش وظیفه پزشکی قانونی را بجا می آوردند و به این وسیله به قضات چینی امکان می دادند که باخاطری مطمئن و وجدانی آسوده رأی خود را بدهند و فرشته عدالت را از خود خشنود سازند . امروزه پس از گذشت قرنهای متمادی وسالیان دراز از آن تاریخ باز در پزشکی قانونی برای اثبات همچو ادعائی از آزمایش خون کودک و پدر احتمالی استفاده می شود منتهی برای این امر به یک کوزه آب زلال اکتفاء نمی گردد بلکه برای پی بردن به حقیقت امر بطور عملی ، آزمایشگاههای مجهز و کارکنانی تعلیم دیده و ماهر تجهیز شده اند تا بتوانند با انجام دادن ده ها آزمایش روی گروههای خونی و پروتئینی و ایچ .ال .ای با احتمالی قریب به یقین یعنی 998 در هزار ثابت کنند که فرزند مزبور متعلق به مرد مذکور می باشد یا نه .
اگر در سابق گفته می شد که خون ، اقیانوس وسیعی از دانستنیهاست و مواردی که در ترکیب آن وجود دارد بی نهایت زیاد و اعمال آن عناصر فوق العاده پیچیده و حیرت آور است امروزه اقیانوس وسیع را می توان به هر یک از عناصر خونی اطلاق کرد نه خود خون ، یک سلول خونی به تنهایی دنیایی است و حیرت آور ، علم انسان امروزی ، در جستجوی حقیقت ، نهایت وجودی یک گلبول خونی را تجسس می کند و مطالعه دیگر ، روی خود گلبول نیست که دارای چند میکرن (هزارم میلیمتر)قطر است بلکه روی کروموزومها و از آنها گذشته روی ژنهای آن انجام می گیرد یعنی روی ذذرات موجود ریزی که در حقیقت در حد مولکولی بوده و ریزترین ذرات موجود در عالم حیاتند . بدین ترتیب مشاهده می گردد که تحقیقات امروزی روی خون ، دیگر نمی تواند روی یک کوزه آب زلال انجام گیرد بلکه بطوری که فوقاً اشاره شد برای این منظور نیاز به وجود آزمایشگاههای مجهز و متخصصین کار آزموده می باشد تا بتوانند تاریکی های جهالت و ابهام را به نیروی علم و دانش بشکافند و حقایق امر را واضح و آشکار سازند .
این نمونه از پیشرفتها و تحولات علمی است که در پزشکی قانونی مورد استفاده قرار گرفته و نظایر آن فراوانند یعنی پزشکی قانونی امروزی در کشف حقیقت و پی بردن به رموز حیاتی موجود زنده ای که انسان نام دارد و معمولاً مورد کارشناسی او قرار می گیرد به معلومات اولیه و وسایل ابتدایی اکتفاء نمی کند بلکه با دانشکافی و تجهیزات کامل وظیفه اصلی خود یعنی کارشناسی روی جسم و جان آدمی را که از طرف مجریان عدالت به او محول می شود به انجام می رساند .
می دانیم که مجریان عدالت در انجام وظایف خود جهت صدور رأی صواب نیاز به شناختن حقیقت و اطلاع کامل از کنه مسائل دارند که غالب اوقات به کمک کارشناسان مختلف توفیق آن را می یابند . کارشناسی ، که در رابطه با جسم و جان آدمی مورد مشورت قرارمی گیرد پزشک قانونی است یعنی آنجا که امر قضا نیاز به کسب اطلاع از مسائل مر بوط به انسان دارد به او مراجعه می کند و از او انتظار دارد که با دقت و موشکافی کامل مسأله را بررسی کرده اطلاعاتی صحیح و قابل اعتماد و اطمینان به وی ارائه نماید متأسفانه این امر با مشکلاتی برخورد می کند که ناشی از انسان یعنی از این موجور بیولوژیک است که تابع تمام تحولات و تغییرا ت زیستی بوده و با ثبات و یکنواختی ، سازگاری چندانی ندارد برای روشن شدن این مطلب به چند مثال اشاره می کنیم :
ترس و وحشت ناگهانی و شدید می تواند در بعضی از افراد باعث مرگ آنی گردد در صورتی که در مورد اکثر مردم این چنین نیست همینطور است خوشحالی و هیجان زدگی شدید که می تواند در زمینه مساعدی موجب مرگ آنی شود زن حامله ای امکان دارد با مختصر ضربه ای سقط کند و آبستن دیگری ممکن است متحمل ضربات و صدمات شدیدی مثلاً در یک تصادف اتومبیل بشود و سقط نکند . شخص ممکن است در اثر تزریق یک قطره از داروئی در اثر شوک آنافیلاکتک بمیرد درحالی که چندین تزریق کامل از همان دارو در اشخاص دیگر کوچکترین خطری بئجئد نیاورد . دختر باکره ای ممکن است مورد تجاوز جنسی قراربگیرد ولی بعلت داشتن نوعی پرده (الاستیک)علائم ازاله بکارت یعنی پارگی بوجود نیاید و یا مثلاً در مورد شخص مصدومی که جراحات چندی برداشته و تعیین مدت درمان ، ضرورت پیدا کرده است زمان معقولی مطابق موازین علمی تعیین می شود که امکان دارد در پایان آن مدت شخص بهبودی یابد و مسأله فیصله پیدا کند ولی امکان نیز دارد که همان شخص در اثر افزوده شدن عارضه ای ناشی از سن و سال یا مستعد بودن زمینه مزاجی یا شرایط درمانی نامناسب و غیر صحیح بمیرد و یا ممکن است عارضه ای اضافه گردد که مدت درمان را طولانی تر کرده و مدت تعیین شده را از اعتبار بیندازد و نمونه های فراوان دیگری از این قبیل که نشاندهنده مشکلات کارشناسی روی انسان می باشد که پزشکان قانونی با آن روبرو هستند .
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله تفکیک دو مقام در اندیشه سیاسی»اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی« با pdf دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تفکیک دو مقام در اندیشه سیاسی»اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی« با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله تفکیک دو مقام در اندیشه سیاسی»اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی« با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
مقدمه
انسان موجودی اجتماعی است و لازمه نظم اجتماعی، تشکیل حکومت میباشد. بر ایـن اسـاس، وجـود حکومت در میان بشر، دارای قدمتی دیرین است. از سوی دیگر، تفکر و اندیشیدن ویژگـی ذاتـی انسـان را تشکیل میدهد. بخشی از تفکر، درباره مسائل اجتماعی و از جمله موضوع حکومـت اسـت. »اندیشـه سیاسی« در فضای تفکر و تأمل در باب حکومـت، معنـا و مفهـوم مییابـد کـه طبعـاً از قـدمت زیـادی برخوردار است. این نوع اندیشه گستره وسیعی داشـته، گرایشهـا و گونـههای متعـدد (فلسـفی، فقهـی، کلامی، اخلاقی و;) را شامل میشود. از آنچه ذکر شـد، میتـوان سـخن متفکـر سیاسـی معاصـر، لئـو اشتراوس را دریافت که مینویسد:
اندیشه سیاسی تأمل درباره آراء سیاسی یا ارائه تفسیری از آنهاسـت و منظـور از رأی سیاسـی، خیال، مفهوم، یا هر امر دیگری است که برای تفکر درباره آن، ذهن به خدمت گرفته شـود و بـا اصول اساسی سیاست نیز مرتبط باشد. بنابراین، هر فلسفه سیاسی اندیشه سیاسی است، امـا هـر اندیشه سیاسی فلسفه سیاسی نیست; اندیشه سیاسی که فلسفه سیاسی نیست، خود را افزون بـر چیزهای دیگر، در قوانین، مقررات، شعر، داستان، یـا نشـریات و سـخنرانیهای عمـومی بیـان میکند. اما شکل مناسب برای ارائه فلسفه سیاسی، رساله است. اندیشه سیاسی به قـدمت نـژاد بشر است (اشتراوس، 1373، ص4ـ.(5
اما غیر از گستره وسیع اندیشه سیاسی و توجه به گرایشهای گوناگون علمـی دربـاره آن، نکتـه دیگـری که در بررسی تفکرات سیاسی اهمیت دارد، توجه به مقام اندیشهپردازی است: اینکه یک متفکـر، در چـه شرایط، با چه انگیزه و ناظر به چه چیزی، تأمل و اندیشه نموده است؟ آیا اندیشـه وی کـاملاً انتزاعـی و فرازمانی و فرامکانی بوده، یا با انگیزه حل مشکل زمان و مکان خویش و ناظر به محـیط سیاسـی شـکل گرفته است؟ هر یک از این دو اندیشهپردازی دو مقام و رویکرد هستند کـه بـهرغم ارتبـاط بـا یکـدیگر،
مستقل و مغایر بوده، اقتضائات متفاوتی دارند.
عدم توجه و عنایت به تفکیک میان این دو مقـام، اشـتباهات و خلطهـای زیـادی را در شـناخت و بررسی اندیشههای سیاسی متفکران، بهویژه اندیشه سیاسی فقهای شیعه (که هم دغدغه ارائه اندیشـههای انتزاعی داشتند و هم دغدغه ارائه اندیشههای ناظر به عمل) بـهوجود آورده اسـت. بـرای نمونـه، برخـی نویسندگان در گزارش از تاریخ فقه سیاسی شیعه و تبیین اندیشه سیاسی فقهـای دوره صـفویه و قاجـار، نوشتهاند: فقهای این مقطع تاریخی به مشروعیت دو قطبی حاکمیتـ که در یک طرف، فقها قرار داشـتند و در قطب دیگر، سلاطین ـ اعتقـاد داشـتند. از سـوی دیگـر، در بررسـی دیـدگاه فقیهـانی کـه از نظـام
تفکیک دو مقام در اندیشه سیاسی: »اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی« 921
مشروطیت حمایت کردند، گفته شده است: فقهای مشروطهخواه به مشروعیت حضور مـردم ـ در کنـار فقها و سلاطینـ معتقد بودند. بر همین اساس، اختلاف علما در مشروطه، بر مبنای تفـاوت دیـدگاه آنهـا درباره مشروعیت نقش مردم در حکومت تفسیر شده است؛ چنانکه از منظـر نویسـندگان و تحلیـلگران مذکور، بیشتر فقهای معاصرِ دورههای صفویه، قاجار و مشروطه، به عمومیت ولایت فقیه اعتقاد نداشـتند (کدیور، 1387، ص60-58، 78-73 و 126-112؛ زرگرینـژاد، 1377، ص.(46-15 همچنین ـ بـهعنوان نمونهای دیگر از خلط صورت گرفته دربـاره دو مقـام اندیشـهورزیــ در تحلیـل اندیشـه سیاسـی امـام خمینی برخی برآنند که ایشان اندیشه ثابتی نداشت و بنا بر موقعیتهـا و اقتضـائات متفـاوت، اندیشـه سیاسی ایشان تغییر میکرد؛ چنانکه زمانی حکومت »سلطان عادل با انتخاب و نظارت مجلـس فقهـا« را پیشنهاد نمود، و در دورهای، نظام »مشروطه سلطنتی« را تأیید کرد، و زمانی نظریه »ولایت عامـه فقیـه« را بیان نمود، و در دورهای نیز اندیشه »جمهوری اسـلامی« را مطـرح کـرد (بـرای اطـلاع از چنـد نقـل در
تحلیل تضاد ظاهری اندیشه امام، ر.ک: لکزایی، 1383، ص.(90-69
به نظر میرسد در دهههای اخیر، بخش قابل توجهی از خلـط صـورت گرفتـه در تفسـیر و تحلیـل اندیشه متفکران سیاسی عمومـاً و فقهـای شـیعه خصوصـاً، در سـایه اسـتفاده از چارچوبهـای نظـری
برخاسته از فضای فکری پستمدرن، از جمله نظریات گفتمان، صورت گرفته و رواجیافته است. نوشتار حاضر گامی در جهت عرضه چارچوبی جدید در تحلیل اندیشههای سیاسی، بهویژه اندیشـه
فقهای شیعه، بهشمار میرود که البته نقد چارچوبهای مبتنی بر نسبیتگرایی را نیز درون خود دارد.
1. تبیین سه واژه
»اندیشه سیاسی«
با وجود استعمال و کاربردِ زیاد اصطلاح »اندیشه سیاسی(Political Thought) «، متفکران سیاسی کمتـر بـه توضــیح آن پرداختهانــد. در تعــاریف ارائهشــده نیــز اختلافنظرهــایی وجــود دارد (اشــترواس، 1373، ص4ـ؛5رِدهد، 1373، ص11؛ بشیریه، 1376، ص16ـ.(17
مفهوم مورد نظر از واژه »اندیشه سیاسیتا« حدی تعریف عامِ استنباطشده از عبارات لئـو اشـتراوس است که در سطور قبل ذکر شد؛ همچنانکه برخی محققان و نویسندگان مفهوم عام را از عبارات مـذکور دریافتهاند (رجایی، 1373، ص یک ـ چهار؛ سیدباقری، 1388، ص25؛ حقیقت، 1383، ص294ـ.(295
بر این اساس، »اندیشه سیاسی« را چنین تعریف میکنیم: »مجموعه تأملات انجام شده از سوی یـک اندیشمند یا گزارههای ارائهشده از سوی یک مکتب، در عرصه اصول اساسی سیاست.«
031 ، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان 3931
مطابق این تعریف، برای تحقق اندیشه سیاسی، لازم نیست: .1 اندیشـه، منسـجم (مـنظم و سـازگار) باشد. .2 بر آنها استدلال شده باشد. .3 توسط متفکری که دارای عنوان »متفکر سیاسـی« اسـت، صـورت پذیرد. .4 از مرحله تأمل، به قالب بیان و ارائه درآمده باشد. آنچه در صدق اندیشـه سیاسـی اهمیـت دارد سه نکته است: .1 مجموعه تفکر و گزاره باشد، نه تفکر موردی و تکگزاره یا گزارههای بسـیار محـدود. .2 تفکر و گزاره در عرصه اصول اساسی سیاست باشد، نه آنکه مربوط به حوادث جزئی سیاسی و ارائـه تحلیل در این حوزه باشد. .3 اندیشهورزی ـ نه از سوی یک فرد عادی، بلکه ـ از سوی یـک مکتـب یـا متفکر مصطلح (که درعرف و مقام استعمال، عنوان متفکر و اندیشمند بر او صدق کند)، صورت گیرد.
تعریـف و تفســیر مختــار از اصــطلاح »اندیشــه سیاســی«، مطــابق ارتکــاز ذهنــی و اســتنباط و فهم عمومی است.
»محیط سیاسی«
اگرچه به تعریف روشنی از واژه »محیط سیاسی« دست نیافتیم، اما در فرهنگنامههای علـوم اجتمـاعی و سیاسی، درباره واژه »محیط(Environment) « و نیز »محـیط اجتمـاعی(Social Milieu) « برخـی تعـاریف و توضــیحات ذکــر شــده اســت (گولــد و کولــب، 1376، ص758؛ بیــرو، 1375، ص366؛ آقابخشــی و افشاریراد، 1379، ص.(546
با کمی تغییر و اصلاح در تعاریف ارائهشده، »محیط« چنین تعریـف میشـود: »شـرایط خـارجی کـه یک موجود زنده در آن جای گرفته و موجـود زنـده را دربـر دارد.« همچنـین »محـیط اجتمـاعی« ــ بـا بهرهگیری از تعریف آلن بیرو (بیرو، 1375، ص(366 ـ عبـارت اسـت از: »مجمـوع شـرایط، اوضـاع و مقتضیات چارچوب حیات اجتماعی که اعضای یک جامعه یا گروه با آن مواجه میشوند.«
با توجه به آنچه ذکر شد، میتوان »محیط سیاسی« را ـ کـه خـود جزئـی از »محـیط اجتمـاعی« است ـ چنین تعریف کرد: »مجموع شرایط، اوضاع و مقتضیات سیاسی که اعضای یـک جامعـه یـا گروه با آن مواجه میشوند.« به عبارت کوتاهتر، محیط سیاسی عبارت است از: »وضـعیت سیاسـی حاکم بر زندگی فرد یا گروه.«
»عمل سیاسی«
براساس تحقیق انجام شده، واژه ترکیبی »عمل سیاسی« در کتابها و فرهنگنامههای مرتبط، کمتـر مورد توجه و تفسیر قرار گرفته است (درباره برخـی تعـاریف، ر.ک: عـالم، 1390، ص28؛ راسـخ، 1391، ص800؛ میراحمدی و دیگران، 1389، ص99 و 133ـ.(134
تفکیک دو مقام در اندیشه سیاسی: »اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی« 131
بهرغم تعاریف محدود از »عمل سیاسی«، اما واژه مشابه فارسی آن، یعنی »رفتار سیاسـی«، بسـیار بـه کار گرفته میشود: »رفتار سیاسی(political behavior) « اصطلاحی است کهوسیعاً» مختص علوم سیاسـی آمریکایی« دانسته شده است و اشاره دارد به فعالیتهای سیاسی افراد و پیامدهایی که این فعالیـت بـرای نهادهای سیاسی دربر دارد. بر این اساس، »مطالعه رفتار سیاسـی، موضـوعاتی ماننـد مشـارکت یـا عـدم مشارکت در سیاست، رفتار رأی دهندگان، تکوین سلوک سیاسی، و شکل گرفتن افکار عمـومی را دربـر میگیــرد« (آبرکرامبــی و دیگــران، 1376، ص285؛ نیــز ر.ک: گولــد و کولــب، 1376، ص443؛ هیــوود، 1387، ص105ـ.(106
مقصود از واژه »عمل سیاسی« متفاوت از »رفتار سیاسی« مصطلح اسـت. تعریـف نگارنـده از »عمـل سیاسی« عبارت است از: »موضع و اقدامی که یک فرد یـا گـروه در فضـای محـیط سیاسـی و نـاظر بـه شرایط زمانی و مکانی خاص انجام میدهد.«
با استفاده از اصطلاحسنّت«» در فقه شـیعه و اقسـامی کـه بـرای آن ذکـر میشـود، میتـوان »عمـل سیاسی« را دارای اقسام سهگانه ذیل دانست: »قول سیاسی« (اعم از نوشـتار و گفتـار)، »فعـل سیاسـی« و »تقریر سیاسی.«
2. تفکیک میان »اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی«
»اندیشه سیاسی ثابت« عبارت است از: مجموعه گزارههای انتزاعی، کلی و دایمی در حوزه سیاست که اصالتاً ناظر به زمان و مکان خاص نیست. در مقابل، »الگوی سیاسی« عبارت است از: مجموعـه گزارههای عینی در حوزه سیاست که اصالتاً ناظر به زمان و مکان خاص اسـت. بـه عبـارت دیگـر، مؤلفهها و قضایای »اندیشه سیاسی ثابت« کلی و دایمـی اسـت و در ظـرف کلـی و دایمـی بـودن، ممکن است به صورت خاص، ناظر به محیط سیاسـی نیـز باشـد. امـا قضـایای »الگـوی سیاسـی« عکسبه هستند؛ یعنی اصالتاً ناظر به محیط سیاسی میباشند، هرچند ممکن اسـت کلیـت و دایمـی بودن نیز از آنها فهم شود. »اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسـی« بـهعنوان دو نـوع و دو قسـم تشکیلدهنده اندیشه سیاسی، میتوانند حوزه وسیعی داشته باشند. مهمترین مسـئله ایـن دو، تبیـین
ویژگیهای حکومت مطلوب است:
بهطور معمول، مکاتب و متفکران سیاسی از منظری کلی و بـدون آنکـه نـاظر بـه وضـعیتی خـاص باشند، نوعی از حکومت را، که دارای شرایط و ویژگیهای مشخص است، مطلوب میداننـد. در مقابـل، انواع و وضعیتهای دیگری را ـ که ویژگیهای وضعیت مطلوب در آنها نباشد ـ غیرمطلـوب ارزیـابی
231 ، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان 3931
میکنند، هرچند بهسبب مبـانی متفـاوت، دیـدگاه مکاتـب و متفکـران در زمینـه نـوع مطلـوب و انـواع غیرمطلوب حکومت، با یکدیگر تفاوت دارد. انواع غیرمطلوب نیز در یک مرتبه قرار نمیگیرند، بلکه بـه میـزان نزدیکـی بـه وضـعیت مطلـوب و ایـدهآل، طبقهبنـدی میشـوند. البتـه متفکـران در ترسـیم ایــن وضعیتها، یکسان نیستند. برخـی اندیشـمندان بـا اسـتقراء انـواع حکومتهـا، ترسـیم کـاملی از انـواع حکومت و میزان مطلوبیت آنها ارائه میکنند، یا دستکم برای خود مشخص میسـازند. برخـی نیـز بـه صورت ناقص این کار را انجام میدهند. در نهایت، عدهای نیز صرفاً به نوع مطلوب پرداختـه، مراتـب و درجات بعد را تعیین نمیکنند. به نظر میرسد حتی در فرض اخیر نیـز بـا تأمـل دروضـعیت مطلـوبِ ترسیمشده و شرایطی که اندیشمند برای موقعیت ایدهآل بیان کرده است، تا اندازهای میتـوان بـه مراتـب
و درجات مطلوب بعدی مورد نظر وی دست یافت؛ زیرا ترسیم وضعیتِ مطلوب، درواقع، بیـان شـروط و قیود است؛ در این صورت، فقدان هر شرط، بهمنزله نزول به مرحلـه و درجـهای پـایینتر از وضـعیت ترسیمشده است. البته ممکن است تشخیص طبقهبندی درجات پایینتر به لحاظ میزان مطلوبیت آنهـا از منظر اندیشمند، مشکل بوده و در مواردی امکانپذیر نباشد.
اندیشمندی که دارای اندیشه سیاسی ثابت است، اگر به وضعیت جامعه زمان خود نظـر کنـد و بخواهد با توجه به » محیط سیاسی«، بهترین نوع حکومت و نظام سیاسی را، که قابـل تحقـق در آن شرایط است، مشخص کند، طبعاً بر اساس اصول و عناصر ثابت اندیشه سیاسی خود به ارائه دیدگاه میپردازد. به عبارت دیگر، پاسخی که اندیشمند سیاسی به »محیط سیاسی« خود میدهد بـر مبنـای »اندیشه سیاسی ثابت« خواهد بود. در این زمینه، اندیشمند در ابتدا، مطلوبترین نـوع حکومـت در اندیشه سیاسی ثابت خود را بر شرایط موجود و »محیط سیاسی« میسنجد؛ اگر آن نوع حکومت را قابل تحقق در شرایط و محیط خاص خود ببیند نظریه و پاسخ او به محیط سیاسی، مدل و طرحـی خواهد بود بر اساس مطلوبترین حکومت. اما اگر به هر دلیل، حکومت ایدهآل را در شرایط خاص سیاسی و عینی جامعه زمان خود قابل تحصیل نداند، طبعاً نزدیکترین وضعیت و نوع حکومتی به مورد مطلوب، پیشنهاد وی در مدلسازی سیاسی خواهد بود. در صورتی که این درجه و مرتبه نیز از منظر وی ممکنالحصول نباشد، نظریه وی الگویی خواهد بود از آن نوع حکومت که درجه سوم از مطلوبیت را در اندیشه سیاسی ثابت برای وی داراسـت. درواقـع، اندیشـمند سیاسـی در پاسـخ بـه »محیط سیاسی«دنبال،به حاکمیتِ حکومتِ »قدر مقدور« است. بـه همـین سـبب، الگـو و طرحـی سیاسی را بر مبنای بهترین نوع حکومتی که مقدور میبیند، پیشنهاد میدهد. چنـین پاسـخی را کـه
اندیشمند سیاسی به محیط سیاسی میدهد »الگوی سیاسی« مینامیم.
تفکیک دو مقام در اندیشه سیاسی: »اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی« 331
براساس آنچه ذکر شد، »اندیشه سیاسی ثابت« را ـ که بخش مهمی از آن درباره مشروعیت حاکم است ـ چنین تعریف میکنیم: »اندیشه سیاسی که گزارههای آن کلی و دایمی بوده، اصالتاً نـاظر بـه محیط سیاسی نیست.«
همچنین تعریف »الگوی سیاسی« عبارت است از: »اندیشه سیاسـی کـه بـر اسـاس مبـانی و اندیشـه سیاسی ثابت، اصالتاً در پاسخ به محیط سیاسی ارائه میشـود (و دربـاره نـوع حکومـت، بیـانگر الگـوی
حکومتیطلوب و قَدْر مقدور متناسب با آن عصر است).«
بهرغم آنچه گذشت، جهت روشن شدنبحث، قیود تعریفِ »الگوی سیاسی« بـه اختصـار، توضـیح داده میشود. با این توضیحات، تعریفِ »اندیشه سیاسی ثابت« نیز وضوح مییابد:
1 اولین عنصر در این تعریف، آن است که »الگوی سیاسی« نوعی »اندیشه سیاسـی« اسـت. اندیشـه سیاسی بر اساس تعریف مورد نظر ـ که قبلاً گذشت ـ عبارت است از: »مجموعه تـأملات انجامشـده از
سوی یک اندیشمند یا گزارههای ارائهشده از سوی یک مکتب، در عرصه اصول اساسی سیاست«؛
2 این اندیشه سیاسی، انتزاعی نبوده، ناظر بـه وضـعیت جامعـه و واقعیتهـای عینـی آن اسـت. بـه عبارت دیگر، »محیط سیاسی« یک جامعه در شرایطی قرار دارد که از نظر متفکر، اقتضای مدل و الگـوی خاصی از حکومت را دارد؛
3 قیداصالتاً«» برای احتراز از برخی اندیشههای سیاسی است که در ظـرف کلیـت و دایمـی بـودن، شامل زمان و مکان خاص شده و به نوعی، پاسـخگوی محـیط سیاسـی اسـت. روشـن اسـت کـه ایـن پاسخگویی اصالت ندارد، بلکه در این اندیشهها، آنچه اصالت دارد کلیـت و دایمـی بـودن آنهاسـت کـه موجب میشود بهعنوان »اندیشه سیاسی ثابت« شناخته شوند. از سوی دیگـر، قیـد مـذکور بـرای داخـل کردن برخی اندیشههای سیاسی است که به ظاهر، کلی و دایمی میباشـد، امـا در اصـل، در پاسـخگویی به محیط سیاسی ارائه شده است؛
4 اندیشه سیاسی ارائهشده بدون مبنـا نیسـت، بلکـه بـر اسـاس مبـانی مشـخص و گزارههـای »اندیشه سیاسی ثابت« پیریزی شده اسـت. درواقـع، »الگـوی سیاسـیبـر« اسـاس نگـاه همزمـانِ دوسویه به »اندیشه سیاسی ثابت« و »محیط سیاسی« خواهد بود: عنصر »محیط سیاسی« در تعریف، تا حدی نشاندهنده ویژگی تغییر و عدم ثبات در مفهوم »الگوی سیاسی« است، اما ایـن مطلـب بـه معنای نادیدهگرفتن ثبات اندیشه و فروغلطیدن به نسبیگرایی در تفکر سیاسی نیست؛ زیرا »اندیشه سیاسی ثابت« دارای اصولی است که این اصول در هنگام مدلسازی و الگوسـازی سیاسـی مطمـح
431 ، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان 3931
نظر قرار میگیرد. در نتیجه، هرچند »الگوی سیاسیاصالتاً« نـاظر بـه شـرایط و موقعیـت زمـانی و مکانی خاص است، اما این نظارت، ریشه در اصول و گزارههای »اندیشه سیاسی ثابت« دارد؛
.5 اندیشه سیاسی در قالب هر دو قسم آن »)اندیشه سیاسی ثابت« و »الگوی سیاسی(« میتوانـد دارای حوزه و مسائل وسیعی باشد . از مهمترین مسائل آن، نوع مطلوب حکومـت اسـت . »اندیشـه سیاسی ثابت« انواع و وضعیتهای گوناگون حکومت را میتواند در خود داشته باشد که هـر یـک واجد مرتبه و درجهای خاص از مطلوبیت نزد متفکر یا متفکران مورد نظـر اسـت؛ دسـتکم، اگـر انواع حکومتی را نیز مشخص نساخته باشد، ویژگیهای مطلوبترین حکومت را بیان کـرده اسـت که تا حدی میتوان انواع و درجات دیگر را از آن استنباط کرد . »الگوی سیاسی« درواقع، نـاظر بـه قدر» مقدورِنوعِ« مطلوب حکومت با توجه به »محیط سیاسی« است. این قدر مقدور ممکن اسـت مطلوبترین نوع و وضعیت حکومت باشد که در اندیشه سیاسی ثابـت مشـخص شـده، و ممکـن است درجه دوم از وضعیت مطلوب باشد، یا درجه سوم و; .
کلمات کلیدی:
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.