تعریف ذیحساب

ذیحساب طبق ماده 31 قانون محاسبات عمومی : " ماموری است که به موجب حکم وزارت امور اقتصادی و دارایی از بین مستخدمین رسمی واجد صلاحیت به منظور اعمال نظارت و تامین هماهنگی لازم در اجرای مقررات مالی و محاسباتی در وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی و دستگاههای اجرایی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی به این سمت منصوب می شود و انجام سایر وظایف مشروحه ذیل را به عهده خواهد داشت . "

قوانینی که لازم است ذیحسابان به آنها اشراف و آگاهی داشته باشند عبارتند از:

1. قانون محاسبات عمومی

2- قانون مالیاتهای مستقیم

3- قانون تامین اجتماعی

4- قانون مدیریت خدمات کشوری

5- قانون برگزاری مناقصات

6- قانون بودجه

7- قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت

8- قانون تجارت

کنترل داخلی

یکی از مدارک تایید کننده یا مدارک فعالیتهای موسسه کنترلهای داخلی است ، ساختار کنترل داخلی یک موسسه شامل سیاستها و روشهایی است که برای تامین اطمینان نسبی از دستیابی به هدفهای موسسه به وجود می آید . به طور خلاصه ساختار کنترل داخلی شامل کلیه اقداماتی است تا مدیریت اطمینان یابد هر چیز به گونه ای که باید عمل می نماید .

کنترل بودجه ای

یکی از اهداف عمده کنترل بودجه ای ، جلوگیری از ایجاد تعهدات و مخارج زاید از اعتبارات تخصیص یافته و همچنین مصرف به جای اعتبارات هریک از دستگاههای اجرایی است . کنترلهای اولیه در طراحی سیستم حسابداری دولتی موجب می شود از اهمال کاریها ، عدم احساس مسئولیتها ودر نهایت بروز تخلفات و سوء استفاده ها جلوگیری کرد . عدم کنترل اعتبار و زیر مجموعه آن دارای پیامدهایی به شرح زیر است :

1- ایجاد تعهد زاید بر اعتبار Overspending of Appropriation

2- مصرف اعتبار برای مقاصد غیر قانون ی Spending of Illegal purposes

3- انجام هزینه های غیر معقول و نامناسب unwise of Inappropriate Expenditure

تعریف طرح تملک داراییهای سـرمایه ای

" منظور از اعتبار مجموعه عملیات و خدمات مشخصی است که بر اساس مطالعات توجیهی ، فنی و اقتصادی و اجتماعی که توسط دستگاه اجرایی انجام می شود طی مدت معین برای تحقق بخشیدن به هدفهای برنامه توسعه پنج ساله به صورت سرمایه گذاری ثابت شامل یا مطالعه برای ایجاد دارایی سرمایه ای اجرا می گردد و منابع مورد نیاز اجرای آن از محل اعتبارات مربوط به تملک داراییهای سرمایه ای تامین می شود و به دو نوع انتفاعی و غیر انتفاعی تقسیم می گردد.

حسابرسی طرح های تملک داراییهای سرمایه ای

در حسابرسی طرح های تملک داراییهای سرمایه ای می بایست به نکات زیر توجه شود :

1- تشریفات معاملات دولتی طی شده باشد ( موضوع مواد 79 ،80 ، 81 ، 82 ، 83 ، 84 و 88 ق.م .ع و اصلاحیه آن )

2- در صورتی که به طریق مناقصه انجام گرفته ، صورتجلسه مربوط براساس قوانین و مقررات موضوعه تدوین شده باشد .

3- عملیات طرح با موافقت نامه منطبق باشد .

4- آیین نامه تضمینات جهت معاملات دولتی در مورد اخذ ضمانت نامه تعهد انجام کار و پیش پرداخت رعایت گردد.

5- صورتمجلس تحویل کارگاه تنظیم شده باشد .

6- در هنگام پرداخت صورت وضعیت ها ، کسور قانون ی نظیر مالیات ، بیمه ، سپرده ، استهلاک پیش پرداخت و سایر کسور دقیقا" محاسبه و مبلغ خالص طبق بخشنامه شماره 3986 / 290 / 55 / م مورخ 3/ 9/ 86 وزارت امور اقتصادی و دارایی باید انجام گیرد .

7- ضرایب صورت وضعیتها دقیقا " محاسبه شود .

8- کسور قانون ی که از صورت وضعیت ها کسرشده ، بموقع به حسابهای مربوطه واریز شود .

9- در طرحهای امانی ،مثلا" خرید مصالح آیین نامه معاملات دولتی موضوع ماده 80 قانون محاسبات عمومی و تبصره (1 ) ماده (3) قانون برگزاری مناقصات مصوب 1383 رعایت شود . تشریفات معاملات خرید ، در مورد خرید کاملا" رعایت شود .( موضوع مواد 79 ، 80 و 81 ق .م .ع )

10- مجوز خرید معمولا" ذیل درخواست خرید کالا " که بر اساس نیاز واحد درخواست کننده تنظیم گردیده است ، صادر شود ودر ذیحسابی تامین اعتبار شده باشد . کالاهای خریداری شده پس از اعمال حساب در دفاتر یا کارت انبار و صدور قبض انبار و حواله انبار با اخذ رسید ، تحویل واحد درخواست کننده شود .

11- در صورتی که مبلغ صورت وضعیت قطعی از 25 درصد مبلغ اولیه قرارداد تجاوز نماید ، باید دستوراتی را که توسط کارفرما و یا ناظر در مورد تغییرات مقادیر کار ( ماده 29 شرایط عمومی پیمان ) و کارهای جدید ( ماده 30 شرایط عمومی پیمان ) به پیمانکار ابلاغ شده است ارا ئه شود .

12-به هنگام استرداد 50 درصد سپرده حسن انجام کار ، مفاصا های بیمه ، در صورت استفاده از شن و ماسه و سنگ لاشه به ترتیب مفاصا از استانداری و صنایع و معادن اخذ شده باشد .

13- به هنگام تحویل قطعی موضوع پیمان از پیمانکار ، صورت وضعیت قطعی تنظیمی با توجه به صورت وضعیتهای قبلی دقیقا" محاسبه گرددبه نحوی که پیمانکار هیچگونه تعهدی نسبت به موضوع پیمان نداشته باشد.

14- مشخصات کامل فروشنده مانند آدرس ، شماره تلفن در فاکتور خرید قیدشود و در ذیل فاکتور خرید ، مامور مربوط گواهی نماید که کالا به نازلترین قیمت خریداری شده است .

15- در تمام خریدهای انفورماتیکی تا سقف چهل میلیون به اشخاص حقیقی یا حقوق ی به متخصص واگذار شود .

16- در صورتیکه پیمانکار از طریق برگزاری مناقصه انتخاب شده باشد می بایست قبل از هرگونه پرداختهای قطعی و غیر قطعی اعلام وصول قرارداد از معاونت برنامه ریزی و راهبردی استانداری اخذ شود .

17- سرفصلها و دستورالعملهای حسابداری دولتی رعایت شده باشد .



معاملاتی که نیاز به برگزاری مناقصه ندارند موضوع ماده 79

1- در مورد معاملاتی که طرف معامله وزارتخانه یا موسسه دولتی و یا شرکت دولتی باشد .

2- در مورد خرید اموال و خدمات و حقوق ی که به تشخیص و مسوولیت وزیر و یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی در مرکز و یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی در مرکز و یا استان و یا مقامات مجاز از طرف آنها منحصر بفرد بوده و دارای انواع مشابه نباشد .

3- در مورد خرید کالاهای انحصاری دولتی و یا سایر کالاهایی که دارای فروشنده انحصاری بوده و برای آنها از طرف دستگاههای ذیربط دولتی نرخهای معینی تعیین و اعلام شده باشد .

4- در مورد فروش کالاها و خدماتی که مستقیما " توسطوزارتخانه ها و موسسات دولتی تولید و ارا ئه می شود و نرخ فروش آنها توسط مراجع قانون ی مربوط تعیین می گردد.



اصطلاحات حسابرسی

سندvoucher : در حسابداری و حسابرسی سند عبارتست از هرگونه مدرک کتبی که معرف چگونگی وقوع معامله باشد و یا عبارتست از هرگونه نوشته ای مستند ثبت یک فعالیت مالی و دادوستد در دفاتر حساب قرارگیرد .

سند رسیVouching : عبارتست از رسیدگی به صحت اقلام مندرج در دفاتر حساب و صورتحساب و سایر مدارک حسابداری از طریق تطبیق اقلام مذکور با مستندات آنها.

نکاتی که در سندرسی باید مورد توجه قرارگیرد :

1- باید اطمینان حاصل کرد که در نتیجه معامله ، عوضی عاید موسسه شده است .

2- معاملات موضوع سند باید مجاز و با تصویب و اجازه اشخاص مسئول باشد.

3- سند باید به عنوان موسسه مورد رسیدگی صادر شده باشد .

4- دارای مهر و امضاء رسمی موسسه صادر کننده باشد .

5- تاریخ آن مربوط به سال مورد رسیدگی باشد.

6- مبلغ مندرج در آن با دفاتر تطبیق نماید .

بنابراین حسابرس باید پس از رسیدگی به هرسند آنرا مهر و یا امضاء نماید یا نتوان آن را مجددا" برای پرداخت یا محاسبه دیگری ارائه داد.

تجزیه کردن حساب : تجزیه کردن حساب یعنی بررسی ، تشخیص و طبقه بندی کلیه اقلام بدهکار و بستانکار مندرج در یک حساب دفترکل ، به منظور پی بردن به ماهیت عوامل تشکیل دهنده آن حساب

تایید یهconfirm) ) : اخذ تاییدیه به وسیله حسابرس عبارتست از مکاتبه با بدهکاران ، بستانکاران یا اشخاص و موسسات دیگری مانند بانکها ، به منظور اطمینان از صحت اقلام مندرج در دفاتر و صورتحسابهای موسسه مورد رسیدگی

تطبیق : تطبیق یا کشف مغایرات در حسابرسی به معنای مقایسه دوسری مدارک مربوط به امر واحد که به طور جداگانه تهیه و تنظیم شده است ، به کار می رود . مثل تطبیق اعداد مندرج در حساب بانک در دفترکل با صورتحساب صادره از طرف بانک

ردیابی (Trace)درایی : منظور از ردیابی عبارتست از مطالعه سوابق مربوط به یک فعالیت مالی از آغاز تا پایان . مثلا" برای رسیدگی به خرید دارایی می توان ابتدا فرم تقاضای خرید ، سپس برگ سفارش خرید ، رسید انبار و چکی که در مقابل این خرید صادر شده است مورد بررسی قرارداد .

رسیدگی ( Examine ) : بررسی انتقادی یا پی جویی . " رسیدگی به صورتهای مالی " همان معنای حسابرسی صورتهای مالی را دارد .

چک لیست : هدف از تهیه و تنظیم چک لیست ، عبارتست از اینکه دستگاه اجرایی تحت حسابرسی ، در رابطه با کارهای انجام شده ی سال مورد رسیدگی ، چه میزان قوانین و مقررات مربوط را حسب مورد رعایت نموده است .

کاربرگهای حسابرسی

کاربرگ حسابرسی Audit working paper :

کاربرگهای حسابرسان ، حلقه ارتباطی بین مدارک حسابداری صاحبکار و گزارش حسابرسان است . کاربرگها ، کلیه کارهای انجام شده توسط حسابرس را مستند و گزارش حسابرسان را توجیه می کند . کاربرگهای حسابرسی می تواند به شکلهای گوناگونی باشد ، برخی به شکل صورت مغایرت بانکی یا تجزیه و تحلیل حسابهای دفتر کل ، برنامه های حسابرسی ، پرسشنامه کنرلهای داخلی ، تاییدیه های دریافتی از دستگاه اجرایی و پاسخ درخواستهای تاییدیه نیز گونه هایی از کاربرگهای حسابرسی است . کاربرگهای حسابرسی بایذ حاوی کلیه اطلاعات مربوط به اظهار نظر در باره مطلوبیت ارائه صورتهای مالی صاحبکار باشد .



برنامه حسابرسی دارایی های در جریان تکمیل /ایجاد

برنامه حسابرسی داراییهای در جریان تکمیل / ایجاد مبتنی بر هدفهای کلی است :

1- ارزیابی سیستم کنترل داخلی

2- اثبات مانده حسابها ( آزمونهای محتوا )

الف - وجود داراییها را اثبات کنید

ب -از کامل بودن ثبت داراییها اطمینان یابید .

پ - از صحت محاسبات ریاضی مدارک زیر بنای حسابها (ی مربوط به داراییها ) اطمینان حاصل کنید .

ت -ازمناسب بودن نحوه ارائه و کفایت افشای اقلام داراییها در صورتهای مالی مطمئن شوید.

اثبات وجود داراییها

اولین گام برای اثبات مانده حساب یک دارایی ، اثبات وجود آن دارایی است . و جود داراییهایی چون وجوه نقد ، اوراق بهادار و موجودیهای ******** معمولا" می تواند از طریق مشاهده عینی اثبات شود. هنگامی که داراییهای تحت کنترل اشخاص ثالث قراردارند ( مانند موجودی نزد بانک و کالای امانی نزد دیگران ) دریافت تاییدیه از مستقیم ازآن اشخاص می تواند روش مناسب باشد.

اثبات مالکیت داراییها

روشهایی که وجود دارایی را اثبات می کند معمولا" مالکیت داراییها را نیز تایید می نماید ، برای مثال تاییدیه موجودی نزد بانک ، وجود وجوه نقد و مالکیت شرکت نسبت به آن را مشخص می کند . حسابرسان برای اثبات مالکیت صاحبکار بر اینگونه داراییها باید شواهد و مدارکی چون فاکتورهای خرید و اسناد مالکیت آنها را بازرسی کنند .

ارزشیابی داراییها

بیشتر داراییها به بهای تمام شده ارزیابی می شوند . از این رو ، سند رسی مدارک پرداخت یا سایر شواهد مثبته مربوط به بهای تمام شده تحصیل داراییها ، یکی از متداولترین روشهای حسابرسی است .

صحت محاسبات ریاضی

مبلغ منعکس در صورتحساب ماهانه یا نهایی بابت یکی از اقلام تراز ، تقریبا" همیشه حاصل جمع مبالغ کوچکتری است .

بررسی و آزمون مدارک حسابداری

حسابرسان در ابتدای رسیدگیهای خود باید سیستم حسابداری صاحبکار را بررسی و کیفیت مدارک حسابداری آن را تعیین کنند. بررسی این مدارک ، حسابرسان را از روشهای حسابداری صاحبکار ، مدارک حسابداری مورد استفاده و روشهای کنترل داخلی موجود در شرکت آگاه می سازد. آزمون مدارک حسابداری ، صحت ریاضی مدارک را مشخص می کند و از تامین هدفهای ثبت و طبقه بندی معاملات توسط دفاتر روزنامه و کل ، اطمینان می دهد . هنگامی که حسابرسان تشخیص می دهند مدارک حسابداری یک صاحبکار به طور قابل ملاحظه ای قابل اتکاست می توانند انجام دادن رسیدگیهای لازم برای اثبات مانده حسابها را به حداقل برسانند. برعکس ، مدارک حسابداری برخی از صاحبکاران ممکن است حاکی از معاملات ثبت نشده ، ثبتهای بدون مدرک و اشتباهات ثبتی فراوان باشد . گهگاه، مدارک حسابداری صاحبکار ممکن است چنان نارسا و ناکافی باشد که حسابرسان باید نسبت به صورتهای مالی آن عدم اظهار نظر ارائه کنند .

مراحل خرج

1- تشخیص 2- تامین اعتبار 3- تعهد 4- تسجیل 5- حواله 6- پرداخت

تشخیص ( ماده 17 ق.م .ع ) : عبارتست از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداختهایی که تحصیل یا انجام آنها برای نیل به اجرای برنامه های دستگاههای اجرائی ضروری است.

تامین اعتیار ( ماده 18 ق. م . ع ) : هرفقره ازدستور خرجهای صادره باید جهت تامین اعتبار لازم به ذیحسابی ارسال گردد. مسئولیت این مرحله به استناد ماده 53 ق .م .ع به عهده ذیحساب است . از این رو ذیحساب در هامش هرفقره مجوز خرج ، به واحد اعتبارات دستور اقدام صادر می نماید . مسئول این واحد در صورتی که آن طرح یا برنامه دارای اعتبار تخصیص یافته در فصل و برنامه باشد نسبت به تامین اعتبار لازم اقدام نموده و مبلغ آن را در دفاتر روزنامه و کل و در دفتر معین به برنامه مربوط ، ثبت می نماید ومشخصات آن را در حاشیه مجوز خرج مورد نظر درج نموده و آن را امضاء می کنند وپس از تایید ذیحساب جهت سایر مراحل انجام خرج به واحد ذیربط ، به واحد ذیربط اعاده می دهد . در حال حاضر نگاهداری حساب اعتبارات اکثر دستگاههای اجرایی به صورت مکانیزه از طریق کامپیوتر انجام می شود . بدیهی است در صورت عدم اعتبار کافی در فصل و برنامه مربوط و یا مغایرت دستور خرج با قوانین و مقررات ، ذیحسابی مکلف است این موضوع را کتبا" در حاشیه مجوزخرج واصله ، درج و گواهی نماید . بنابراین ایجاد تعهد در مورد کلیه مجوز خرجها ، منوط به تامین اعتبار می باشد . با توجه به اینکه عمر اجرای اکثر به قریب طرحها ی دستگاههای اجرایی بیش از یک سال مالی است اصطلاحا" طرح ادامه دار می باشد، ذیحسابی در مورد چنین طرحهاییذیحسابی باید به استناد بند ب تبصره 34 قانون پنجساله اول ، بند الف تبصره 5 قانون پنجساله برنامه دوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و بندهای الف وب ماده 61 قانون پنجساله سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ، ملاک ایجاد تعهد در موافقتنامه مربوط قرارداد ،یعنی به میزان اعتبار همانسال تامین اعتبار نماید .

مرحله تعهد ( ماده 19 ق.م .ع ) : مجوز خرجهای صادره پس از تامین اعتبار ، زمانی به مرحله تعهد می رسند که دینی بر ذمه دستگاه اجرایی ذیربط ایجاد نموده باشند. این دین ناشی از ارائه خدماتی نظیر لیست حقوق و مزایایی که در قبال کار انجام شده تنظیم می گردد و یا تحویل کالایی که پس از انجام خرید طبق تشریفات قانون ی صورت می گیرد و یا قرارداد هایی که برابر مقررات منعقد گردیده و به مرحله اجرا در آمده و یا احکامی که مراجع قانون ی نظیر آرای صادره توسط دادگاه صالحه توام با بار مالی صادر گردیده ، حسب مورد برای دستگاه اجرایی تعهدآور است .

مرحله تسجیل ( ماده 20 ق .م .ع ) : ذیحساب دستگاه اجرایی به منظور تعیین میزان بدهی قابل پرداخت بر اساس اسناد و مدارک ارائه شده طی مراحل مذکور ، این اسناد را باید از دو جنبه مورد بررسی قراردهد . یکی از دیدگاه موازین حسابداری دولتی و دیگری از لحاظ تطبیق با قوانین و مقررات مالی و محاسباتی ، در صورتی که صحت وسقم مدارک از این دوجنبه اثبات شود ، سند تنظیمی دال بر ایجاد دین ، قابل احتساب به حساب قطعی است . در غیر این صورت حسب مورد نسبت به واخواهی آن اسناد به طوط مستدل و مستند و کتبی اقدام خواهد نمود ، تا پس از رفع موارد واخواهی ، بتوان آن را به حساب قطعی منظور و در دفاتر و صورتهای مالی ثبت و منعکس کرد .

مرحله حواله ( ماده 21 ق .م .ع ) : هریک از اسناد تسجیل شده با حواله ای که بالاترین مقام دستگاه اجرایی و یا کسانی که این اختیار کتبا " به آنها ازطرف ایشان تفویض گردیده ، جهت تادیه تعهدات و بدهیهای قابل پرداخت از محل اعتبار مربوط به عهده ذیحساب صادر می گردد .

انواع طرحهای عمرانی : 1- طرحهای انتفاعی : همانطور که از نام آن مشخص است طرحهایی هستند که پس از بهره برداری و بعد از مدتی سود می دهند که باید از محل سود آن به خزانه باز پرداخت گردد . البته مطابق ماده 32 قانون برنامه و بودجه بصورت وام تلقی می شود که باید از محل سود آن به خزانه بازپرداخت گردد.

2- طرحهای غیرانتفاعی : طرحهایی هستند که پس از بهره برداری ، سود ده نیستند و فقط برای افزایش رفاه جامعه و یا نگهداشتن رفاه جامعه در همان سطح موجود ، اجرا می گردند مانند : مدرسه ، جاده سازی

3- طرحهای مطالعاتی : یک دسته از طرحهای مطالعاتی ، مقدمه ای یا پیش زمینهای برای اجرای طرحهای انتفاعی و غیر انتفاعی هستند . مثلا" طرح احداث راه آهن شهری تهران کرج ( یک طرح انتفاعی ) ابتدا نیاز به مطالعه ، عکس هوایی و.....دارد . دسته دوم : از طرحهای مطالعاتی ، مستقل هستند و منجر به اجرای طرحهای انتفاعی و غیر انتفاعی نمی شوند مثلا" : بررسی تاثیر آموزش معلمان بریادگیری دانش آموزان



مراحل اجرای طرح : مرحله اول : مطالعات مقدماتی طرح : 1- مطالعات شناسایی طرح 2- تهیه طرح مقدماتی

مرحله دوم : مطالعات تفضیلی طرح : 1- تهیه نقشه های تفصیلی 2- تهیه اسناد و مدارک مناقصه

مرحله سوم : اجرای طرح : - ارجاع کار به پیمانکار

- انعقاد قرارداد پیمانکاری

- عملیات اجرایی

- تنظیم و پرداخت صورت وضعیتها

- تحویل موقت

- تحویل قطعی

انواع قرارداد های پیمانکاری :

- قرارداد براساس واحد بهاء : پیمانکارتعهد می کند عملیات موضوع پیمان را بر اساس مبلغ معینی که برای هر واحد کار ( مثلا" یک متر خاکبرداری ) پیشنهاد کرده است انجام دهد در این نوع قرارداد برای محاسبه ضریب پیمان ، مبلغی را که پیمانکار بر اساس قیمت های واحد مورد نظر برای مجموع کار محاسبه و پیشنهاد کرده است با برآورد مصوب مقایسه می کنند و اختلاف آن را به عنوان اضافه یا تخفیف در نظر می گیرند با اعمال این در صد تخفیف یا اضافه بر روی برآورد مصوب ، هزینه کار قیمت های واحد قرارداد بدست می آید .

- قرارداد براساس مواد و دستمزد : این نوع قرارداد مشابه قرارداد امانی است و طبق آن پیمانکار توافق می کند عملیات موضوع پیمان را در ازای دریافت دستمزد مستقیم با نرخ ساعتی معین و قیمت مواد و مصالح و سایر مخارجی که کرده است انجام دهد . پیمانکار نرخ ساعتی دستمزد را بر اساس بازیافت دستمزد و هزینه های غیر مستقیم و سود مورد انتظار تعیین می کند .

- قرارداد مقطوع : درمواردی ممکن است کار مورد نظر یا قسمتی ازآن بصورت مبلغ قطعی به

پیمانکارتوافق می کند عملیات موضوع پیمان را در برابر مبلغی به عنوان بهای کل کار انجام دهد .

برنامه حسابرسی اعتبارات تملک داراییهای سرمایه ای

هدف ازرسیدگی به فعالیتهای مالی اعتبارات مذکور ، حصول اطمینان از رعایت قوانین و مقررات مالی و محاسباتی و موازین حسابداری به خصوص حسابداری دولتی در کلیه مراحل انجام خرج است ، اعم از اینکه طرح به صورت امانی و یا به صورت مقطوع اجرا شود .

1- اخذ موافقت نامه و موافقت نامه هایی که در خلال اجرای طرح ، اصلاح شده اند .

2- انطباق موافقت نامه ها هریک از طرحهای در دست اجرای صاحبکار با چگونگی انجام طرحها ، به منظور حصول اطمینان ازمیزان پیشرفت فیزیکی ، اعتباری و غیر مالی طرحها با توجه به موافقت نامه هریک از آنها

3- بررسی چگونگی انتخاب پیمانکار ، به منظور حصول اطمینان ازرعایت قوانین و مقررات مربوط به تشریفات معاملات دولتی در انتخاب آنها

4- تطبیق تاییدیه اخذ شده از سازمان مذکور ، در مورد صلاحیت پیمانکار با مشخصات برنده مناقصه و یا ترک مناقصه

5- بررسی قرارداد منعقده و ضمائم آن در مورد اخذ 5 در صد ضمانت نامه بانکی مربوط به ضمانت نامه حسن انجام تعهدات ( موضوع ماده 34 شرایط عمومی پیمان ) از پیمانکار .

6- در صورتیکه به پیمانکار پیش پرداخت داده شود اطمینان حصول شود که مفاد آیین نامه و یا مصوبه های صادره رعایت شده و پیش پرداخت تسویه شده یا خیر ؟همچنین در هنگام پرداخت ،پیش پرداخت از پیمانکار ضمانت نامه اخذ گردیده و به موقع جهت تمدید ضمانت نامه بانکی با بانک صادر کننده ضمانت نامه مکاتبه و تمدید به عمل آمده است .

7- کسور طبق قانون و مقررات مربوط محاسبه و از هر صورت وضعیت کسر شده باشد .

8- نحوه ی صحیح سند حسابداری تنظیمی و انعکاس آن در دفاتر و تراز عملیات بررسی شود

9- در قبال افزایش مقادیرکار باید در چارچوب موضوع پیمان نامه (حداکثر تا 25 درصد) به پیمانکار ابلاغ شود .( موضوع ماده 29 شرایط عمومی پیمان )

10- در زمان تحویل موقت طبق ماده 40 شرایط عمومی پیمان می بایست پس از بررسی مدارک لازم نسبت به آزاد سازی 5 در صد سپرده حسن انجام کار اقدام نمود : 1- نامه آزاد سازی سپرده 2- اصل صورتجلسه تحویل موقت 3- کپی مفاصاهای مربوطه 4- قبض سپرده

11- طبق ماده 52 شرایط عمومی پیمان می بایست بررسی نمود جهت آزاد سازی سپرده 5 درصد دوم مدارک لازم تنظیم و از پیمانکار اخذ شده باشد : 1- نامه آزاد سازی سپرده 5 % دوم 2- اصل صورتجلسه تحویل قطعی 3- کپی صورتجلسه تحویل موقت 4- قبض سپرده

موزانه حسابها

همواره بایستی بین سمت بدهکار و بستانکار مانده حساب های گروه مستقل حساب های بودجه ای از محل اعتبارات ابلاغی و نیز دریافت و پرداخت از محل اعتبارات ابلاغی ، به شرح ذیل موازنه برقرار باشد :

مانده تخصیص اعتبار+ مانده اعتبار ابلاغی + مانده اعتبار مصوب =دستگاه اجرایی

پیش پرداخت + علی الحساب + تنخواه گردان پرداخت + دارایی در جریان تکمیل یا هزینه = کنترل تخصیص

پیش پرداخت ازمحل اعتبارات ابلاغی + علی الحساب از محل اعتبارات ابلاغی + هزینه از محل اعتبارات ابلاغی = کنترل تخصیص ابلاغی

بانک پرداخت اعتبارات هزینه ای = تنخواه گردان حسابداری

بانک پرداخت اعتبارات ابلاغی = دریافتی از محل اعتبارات ابلاغی

پرداختهای غیر قطعی = تامین اعتبار و ذخیره تامین اعتبار

حساب بانک رد وجوه سپرده + خزانه تمرکز وجوه سپرده + بانک دریافت وجوه سپرده = حساب سپرده های دریافتی



اعتبار مصوب : اعتبار مبلغی است برای مصرف یا مصارف معین ، به منظور نیل به اهداف و اجرای برنامه های دولت که به تصویب مجلس می رسد .

هدف از ایجاد سیستم کنترل داخلی برای اعتبارمصوب ، عمدتا" عبارت است از اینکه هیچ هزینه از اعتبارات مصوب مربوط تجاوز نکند و وجوه با توجه به قوانین و مقررات مربوط تجاوز نکند و وجوه با توجه به قوانین و مقررات مربوطه در محل خود مصرف شود تا تعهد زایدی بر ذمه دولت ایجاد نگردد و همواره مقامات ذیصلاح دستگاه اجرایی در جریان مصرف اعتبارات مصوب قرارگیرند و خط مشی ها را بر این اساس تعیین نمایند .

موارد کلی که به منظور برقراری سیستم کنترل داخلی مصوب ، باید مورد توجه قرارگیرد ، عبارتند از :

1- آیا ذیحسابی اعتبارات را به ترتیبی که واحد بودجه دستگاه اجرایی ، جدول بندی نموده ، در دفاتر و حسابها اعمال نموده یا خیر ؟

2- آیا ذیحسابی بر مبنای اعتبار مصوب ابلاغی ، طبق دستوالعمل حسابداری ، سند حسابداری منضم به ضمایم مثبته ( مجوز خرج ، مدارک دال بر پرداخت وجه و سایر مدارک قانون ی حسب مورد ) را تنظیم وپس از رسیدگی لازم ، آن را در دفتر روزنامه ثبت و به دفتر کل نقل و در تراز عملیات ماهانه و نهایی ، و یا بر اساس مکانیزهای نگاهداری حساب آن را در رایانه منعکس نموده یا خیر ؟



تخصیص اعتبار : عبارتست از تعیین حجم اعتبار ، برای یکسال یا دوره معین در سال ، به منظور اجرای برنامه ها ، عملیات و سایر پرداختهای مورد لزوم

هدف اصلی از برقراری سیستم کنترل داخلی تخصیص اعتبار ، یکی نظارت برپیشرفت فعالیت هریک از دستگاههای اجرایی و دیگری اینکه هرفقره تامین اعتبار ، از محل اعتبارات تخصیص یافته انجام گیرد . نکات کلی که در مورد برقراری سیستم کنترل داخلی تخصیص اعتبار می بایست رعایت شوند ، عبارتند از :

@ میزان اعتباری که طی سال به دستگاههای اجرایی اختصاص داده می شود ، ماخذ تامین اعتبار ذیحسابی است ، این امر می بایست در رسیدگی به اسناد مورد توجه قرار گیرد .

@ بررسی شودآیا ذیحسابی بر مبنای اعتبار تخصیص یافته ، طبق دستور العمل حسابداری سند حسابداری منضم به برگه حواله اعتبار تخصیص یافته را تنظیم نموده و پس از رسیدگی لازم ، آن را در صورتهای مالی اعمال حساب نماید .



تامین اعتبار : عبارتست از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبار مصوب برای هزینه معین .

نکات کلی که در برقراری سیستم کنترل داخلی تامین اعتبار باید مورد توجه قرارگیرد ، عبارتند از :

@ مجوز خرجهای صادره با موافقت نامه های مربوطه تطبیق داده شود تا در صورت عدم انطباق با مصادیق مندرج در موافقت نامه ، موارد مغایرت در کاربرگ ها درج شود .



تنخواه گردان پرداخت ( موضوع ماده 27 ق.م .ع ) : عبارتست از وجهی که از محل تنخواه گردان حسابداری از طرف ذیحساب با تایید رییس دستگاه اجرایی یا مقام مجاز از طرف ایشان ، برای انجام برخی از هزینه ها در اختیار واحدها و یا مامورینی که به موجب قوانین و مقررات مربوط مجاز به دریافت تنخواه گردان پرداخت هستند ، قرار می گیرد تا به تدریج بر اساس هزینه های انجام شده و ارائه اسناد آن به ذیحسابی ، در صورت لزوم مجددا" وجه دریافت شود .

نکات کلی زیر در مورد برقراری سیستم کنترل داخلی تنخواه گردان پرداخت ضرورت دارد :

- به منظور رسیدگی در امر پرداختها ، می بایست بررسی شود که تنخواه مزبور در قالب فصول هربرنامه تامین اعتبار شده ودر دفاترذیحسابی اعمال حساب شده است ، مضاف براینکه طبق ماده 8 آیین نامه نحوه واگذاری تنخواه گردانها ،عامل ذیحساب از تنخواه گردان دریافتی بابت هریک ازمواد هزینه ویا هر طرح برای پرداختهای مربوط به سایر مواد و طرحها مجاز نخواهد بود .

- مهلت تسویه وبرگشت مانده وجوه مصرف نشده از محل تنخواه گردان واگذاری از محل اعتبارات هزینه ای هرسال حداکثر تا پایان روز بیست و پنجم فروردین ماه سال بعد و در مورد تنخواه گردان پرداخت از محل اعتبارات سرمایه ای هرسال تا بیست و پنجم تیر ماه سال بعد



پیش پرداخت ( prepayment) مطابق ماده 28 ق.م.ع ، پیش پرداخت عبارتست از پرداختی که از محل اعتبارات مربوط بر اساس احکام و قرارداد ها طبق مقررات پیش از انجام تعهد صورت می گیرد . مبالغ قابل پرداخت بصورت برای انواع قرارداد ها به شرح ذیل است :

1- برای خدمات مربوط به مطالعه و خدمات تحقیقاتی ، معادل بیست درصد (20 %) مبلغ اولیه حق الزحمه مربوط و برای خدمات مربوط به دوره ساخت و تحویل معادل ده درصد (10 %)مبلغ اولیه حق الزحمه مربوط

2-بابت قرارداد های پیمانکاری و نصب معادل بیست در صد ( 20%) مبلغ اولیه پیمان است .

3- بابت قرارداد های ساخت تجهیزات ، مبلغ پیش پرداخت ، 25 % مبلغ اولیه قرارداد خواهد بود .

هدف از برقراری سیستم کنترل داخلی برای پیش پرداخت ، عبارتست از اینکه پیش پرداخت فقط مطابق تعریف مذکور ، در قبال اخذ مدارک لازم و کافی به ذینفع پرداخت شود و به موقع نسبت به تسویه آن اقدام گردد.

نکات زیر در مورد برقراری سیستم کنترل داخلی پیش پرداخت ضرورت دارد :

میزان پیش پرداخت نباید از 25 % مبلغ قرارداد تجاوز کند و بابت پیش پرداخت واگذاری ضمانت نامه بانکی اخذ گردد.

به هنگام پرداخت های قطعی مطابق قوانین و مقررات مربوط و قرارداد منعقده ،پیش پرداخت مستهلک و تسویه شود و در صورت اخذ تضمین بابت پیش پرداخت ، به موقع نسبت به ابطال آن اقدام گردد .

علی الحساب (( on Account مطابق ماده 29 ق.م.ع علی الحساب عبارتست از پرداختی که بمنظور ادای قسمتی از تعهد و با رعایت مقررات انجام می گیرد . همچنین مطابق ماده 60 قانون اخیر الذکر ، در مواردی که بنا به عللی تسجیل و یا تعهد اسناد و مدارک لازم برای تادیه تمام دین مقدور نبوده و یا پرداخت تمام وجه مورد تعهد میسر نباشد ، می توان قسمتی از وجه تعهد انجام شده را تحت عنوان علی الحساب به تشخیص مقامات مجاز پرداخت نمود .

مطابق تبصره یک بند الف ماده 37 شرایط عمومی پیمان چنین قید شده است :

هرگاه به عللی صورت وضعیت ارسالی از طرف مهندس مشاور مورد تایید کارفرما قرار نگیرد ، کارفرما پس از وضع کسور تعیین شده در این ماده ، تا 70 درصد مبلغ صورت وضعیتی را که مهندس مشاور ارسال نموده است ، به عنوان علی الحساب و در مدت مقرر در این ماده در وجه پیمانکار پرداخت می کند و صورت وضعیت را همراه با دلایل رد آن ، برای تصحیح به مهندس مشاور بر می گرداند ، تا پس از اعمال اصلاحات لازم در مدت حداکثر 5 روز ، برای کارفرما ارسال شود و بقیه مبلغ به پیمانکار پرداخت گردد .



گزارش حسابرسی

در گزارش حسابرس ، پس از عنوان گزارش ، نتایج رسیدگی به عمل آمده ، به ترتیب زیر درج می گردد :

پاراگراف مقدمه : در این پاراگراف ابتدا به قانون ایجاد دستگاه اجرایی تحت رسیدگی که معمولا" محدوده فعالیت ، وظایف و اختیارات دستگاه را مقرر نموده ، پرداخته می شود وبعد به سایر قوانین و مقررات مترتب بر فعالیتهای مالی دستگاه تحت رسیدگی از جمله مشمول قانون محاسبات عمومی و یا قانون خاص ، قانون بودجه سال مورد عمل کل کشور ( در صورتی که در تبصره ها مورد خاصی در رابطه با فعالیتهای مالی دستگاه تصریح شده باشد ) همچنین به محدودیتهایی که احیانا" در سایر قوانین در مورد نحوه رسیدگی مقررگردیده باشد می پردازیم و چنانچه حسابرسی طرح است مختصری از هدف طرحها که در قانون تصریح گردیده است آورده می شود . متعاقب آن به سیستم حسابداری که دستگاه از آن تبعیت می نماید اشاره می شود ( در صورتی که سیستم حسابداری موارد خاصی مقرر نموده باشد ) در نهایت به موضوع ، حیطه ، نحوه ، سال و یا ماه مورد رسیدگی پرداخته می شود به نحوی که خواننده ذیصلاح بتواند با مطالعه این مقدمه در جریان کم و کیف قوانین و محدوده ، چگونگی و سال مورد رسیدگی قرار گیرد .

پاراگراف دوم : تصریح مبانی رسیدگی ( استانداردهای حسابرسی دولتی ) ، مستندات قانون ی که بر آن اساس رسیدگی انجام گرفته ، تفکیک بر مسئولیتهای قانون ی مقامات مجاز در مراحل انجام خرج ، شواهد ، مدارک ، اسناد دفاتر و گزارشهای مربوط که در ضمن رسیدگی مورد استفاده ، عمل و استناد قرارگرفته اند و یا محدودیتهای قانون ی که مانع رسیدگی از بعضی ازاطلاعات مالی شده است و نهایتا " نتایج هریک از رسیدگی های به عمل آمده که از کاربرگهای تنظیم شده ذیربط ، استخراج گردیده است و در نهایت توضیحات و نکات مهم و عمدهای که حسابرسان در حین رسیدگی با آن مواجه گردیده اند ، اشاره شود .

پاراگراف سوم : اظهار نظر در مورد توصیه ها وپیشنهاداتی که در رابطه با نارسایی هایی که در گزارش سال قبل تصریح گردیده است ، بدین ترتیب که مسئولین ذیصلاح دستگاه اجرایی تا چه اندازه به توصیه ها عمل نموده اند و چنانچه پیشنهادی مورد توجه قرار نگرفته علت چیست و سایر مواردی که در این زمینه در گزارش سال قبل آمده است .

پاراگراف چهارم : اظهارنظر در مورد نقاط ضعف سیستم کنترل داخلی در صورتی که اظهارنظر مزبور در حدیک پاراگراف نمی باشد ، در این پاراگراف صرفا" اشاره شود که گزارش مزبور به پیوست گزارش حسابرس ، ارائه شده است .

پاراگراف پنجم : اظهارنظر مستند ، مستدل و مدلل نسبت به صحت و سقم فعالیتهای مالی هریک ازگروه حسابهای مستقل به نحوی که خواننده ذیصلاح گزارش ، در جریان وضعیت فعالیتهای مالی دستگاه تحت رسیدگی قرارگیرد . چنانچه در ضمن رسیدگی تخلفات ناشی از اجرای قوانین و مقررات و موازین حسابداری دولتی توسط مسئولین ذیربط مشاهده شدکه اثر قابل توجهی در فعالیتهای مالی به جا می گذارد و قابل طرح و پیگرد قانون ی در مراجع قضایی دیوان محاسبات می باشد ، در این قسمت با ذکر دلایل قانون ی لحاظ می گردد . همچنین اظهارنظر در مورد محدودیت های قانون ی که مانع دسترسی و حسابرسی به بعضی از اطلاعات ، اسناد و مدارک موجود در امور مالی شده است ( در صورت وجود چنین موانع قانون ی ).

پاراگراف آخر: تاکید بر موضوعات خاص ، توصیه ها ،رهنمودها و پیشنهادها و راه کارهای عملی به منظور بهبود و انسجام هرچه بیشتر در مدیریت امور مالی که به تشخیص حسابرسان تذکر آنها مفید و موثر در فعالیتهای مالی سنوات آتی می باشد .

«فهرست مطالب»

مقدمه    1
فصل اول: شناخت ملزومات کارگاه    2
    1. شناخت چوب    3
    2. شناخت ابزار    5
    3. شناخت مواد    16
فصل دوم: شناخت رشته های آموزشی و میزان فضای لازم    18
    1. معرق    19
        الف) شناخت    19
        ب) ابزار و مواد    19
        ج) فضای لازم    19
    2.  منبت    21
        الف) شناخت    21
        ب) ابزار و مواد    21
        ج) فضای لازم    21
    3. مشبک    23
        الف) شناخت    23
        ب) ابزار و مواد    23
        ج) فضای لازم    23
فصل سوم: ویژگی های کارگاه    24
    1. مشخصات کارگاه    25
        الف) وسعت کارگاه    25
        ب) روشنایی و تهویه    26
        ج) تأسیسات کارگاهی    28
        د) طراحی فضای ساختمانی کارگاه    30
    2. بررسی ضوابط و استانداردهای اجزاء کارگاه    31
        الف) توضیحات    31
        ب) مراحل تهیه سرانه فضاها    32
        ج) احکام فضایابی    35
فصل چهارم: ارائه طرح    36
    1. ارائه آلترناتیو و بررسی محاسن و معایب    37
    2. ارائه طرح بهینه و بررسی محاسن    57
نتیجه گیری    60
فهرست منابع و مأخذ متن    62
فهرست منابع تصاویر    64
گزارش کار عملی    65
فهرست منابع تصاویر کارعملی    72

استانداردهای آموزشی کارگاه های چوب صنایع دستی
فصل اول
شناخت ملزومات کارگاه
1. شناخت چوب
چوب یکی از اصلی ترین و قدیمی ترین مصالح بوده است. انسان نخستین طریقه شکل دادن به چوب را برای ساخت و تهیه ابزار مختلف فرا گرفت. ابزار و وسایل چوبی نخستین و حتی ساختمان ها و تزئینات چوبی ادوار ماقبل تاریخ، نشانگر اهمیت چنان ماده ای است که قبل از فلز و همزمان با سنگ در اختیار بشر درآمده و از آن در راه‌های مختلفی مثل تهیه ابزار و مایحتاج زندگی، سلاح، ساختمان و … استفاده کرده است.
فرانک لوید رایت پس از طراحی خانه داروین در شیکاگو در مورد مصالح به کار رفته در طراحی این ساختمان (که عمدتاً چوب است) می گوید:
«چوب صمیمانه ترین و اساسی ترین مصالح است. انسان عاشق پیوند با آن است، دوست دارد آنرا لمس کند و دیدن آن را خوش می دارد».
چوب طبیعی پیچیده دارد. مثلاً چوب درخت بالزا، که قابلیت شکل پذیری زیادی دارد، جزو چوب های سخت محسوب می شود. اما چوب درخت شوکران که درساخت ستون های خانه کار برد دارد، از انواع چوب های نرم به شمار می آید. از طرفی دیگر درختان بلوط همگی دارای چوب سخت می باشند. چوب به رغم ظاهر جامد و محکمش، زنده است و لایه های درونی آن رشد می کنند.
چوب ها با درجه اهمیتی که در صنعت و هنر دارند، باید مورد توجه و نگهداری های ویژه قرار گیرند. در نگهداری چوب ها، توجه به نکاتی چون حفاظت در برابر آفتاب، باران و آفات و همچنین کنترل میزان رطوبت هوا، اهمیت بسیاری دارد.
 
2. شناخت ابزار
اره فلکه:
بیشتر جهت برش چوبهایی با ضخامت زیاد به کار می رود.
اره فلکه به لحاظ وزن زیاد، داشتن جثه بزرگ، عدم توانایی جابجایی در سطح کارگاه و نیاز به چاله خاک اره، باید در قسمتی از کارگاه که مناسب شرایط برش با این اره می باشد، جاسازی و ثابت شود.
اره چکشی:
یکی از ابزار برش است که قابل حمل و نقل است و نیاز به فضای ثابتی ندارد و دارای دو نوع عمود بر و افقی بر می باشد . (تصویر شماره 1)
تصویر شماره 1- اره چکشی عمودبر
اره فارسی بر:
از این اره برای برش های 45 درجه استفاده می شود، نوع دستی آن قابل حمل و نقل است ولی نوع برقی آن نیاز به فضایی دارد تا در آن ثابت شود. (تصویر شماره2)
تصویر شماره 2- اره فارسی بر از نوع دستی
سنباده دیسکی:
شامل صفحه ای دوار و متصل به موتور می باشد که روی آن سنباده ای قرار دارد و با حرکت دورانی خود سطح کار را سنباده می زند.
این ابزار به جهت ایجاد گرد و خاک باید در فضایی جداگانه استفاده شود. همچنین دستگاه سنباده دیسکی قابل حمل و نقل می باشد.

سنباده لرزان:
عمل سنباده زنی را از طریق لرزش خفیف کف، که ورقه سنباده به آن متصل شده، انجام می دهد . این وسیله قابل حمل و نقل می باشد. (تصویر شماره 3)
تصویر شماره 3- سنباده لرزان
سنباده نواری:
از این دستگاه برای سنباده قطعات مسطح و قطعات کوچک استفاده می شود . (تصویر شماره 4)
تصویر شماره 4- سنباده نواری
ماشین سنگ:
برای تیز کردن مغار و مته و … استفاده می شود . ماشین سنگ باید بر روی یک میز ثابت شود. (تصویر شماره 5)
تصویر شماره 5- ماشین سنگ
ماشین چند کاره:
دستگاهی است که بر روی آن رنده، دریل، اره و در بعضی از انواع آن سنباده وجود دارد. این دستگاه نیاز به فضایی دارد که در آن ثابت شود.
ماشین کف رند:
برای برداشتن لایه ای نازک یا ضخیم از روی چوب به منظور صاف شدن، باریک شدن و … استفاده می شود.  این دستگاه احتیاج به فضایی دارد که در آن ثابت شود. (تصویر شماره 6)

تصویر شماره 6- ماشین کف رند
ماشین گندگی:
برای یک ضخامت کردن چوب ها از این دستگاه استفاده می شود. این دستگاه نیز باید در فضایی ثابت شود. (تصویر شماره 7)
تصویر شماره 7- ماشین گندگی
دریل:
از این دستگاه برای ایجاد سوراخ استفاده می شود. و شامل دو نوع دستی و برقی می باشد، همچنین قابل حمل و نقل است. (تصویر شماره 8)
تصویر شماره 8- دریل
منگنه زن:
وسیله ای است که با استفاده از نیروی خارجی، یک اتصال موقت به نام سوزن بر روی کار بوجود می آورد.  این دستگاه قابل  حمل و نقل می باشد.
پیستوله:
وسیله ای جهت پاشیدن رنگ می باشد و چون در هنگام پاشیدن رنگ امکان ریختن رنگ در اطراف کار وجود دارد، نیاز به فضایی جدا از سایر فضاهای کارگاه دارد. ضمناً این عمل باید در فضایی انجام شود که گرد و خاک وجود نداشته باشد زیرا گرد و خاک بر روی رنگ می نشیند و ایجاد ناهمواری در سطح رنگ شده می نماید. (تصویر شماره9)

تصویر شماره 9- پیستوله
تنگ دستی (پیچ دستی):
برای محکم کردن قطعات و همچنین برای بستن کارهای بزرگ و سنگین استفاده می‌شود  این وسیله قابل حمل ونقل است. (تصویر شماره 10)

تصویر شماره 10- تنگ دستی
گیره رومیزی:
برای بستن همه قطعات استفاده می شود گیره رومیزی باید بر روی میز ثابت ود.
سوهان:
از سوهان برای سائیدن چوب و شکل دادن و انجام کار تکمیلی استفاده می شود.  سوهانها قابل حمل و نقل می باشند.
چوب ساب:
از چوب ساب نیز برای سائیدن چوب استفاده می شود و قابل حمل و نقل می‌باشد.
چکش:
برای ضربه زدن به قطعات یا بعضی از ابزار استفاده می شود و قابل حمل و نقل است.
مغار:
ابزاری است که با لبه تیز خود چوب را می تراشد و انواع مختلف دارد. این وسیله قابل حمل و نقل است. (تصویر شماره 11)
تصویر شماره 11- انواع مغار
میز کار:
از وسایل اصلی کار می باشد. میز کار باید به اندازه کافی محکم و مقاوم باشد استاندارد معمول برای ارتفاع میز، حدود کمر است.  میز کار باید در محل مناسب ثابت شود.
پیشکار:
قطعه چوب یا نئوپانی است که از عرض وسط آن، یک مثلث متساوی الساقین وجود دارد و کار روی آن قرار می گیرد. پیشکار روی میز نصب می شود و شکاف آن بیرون از سطح میز قرار می گیرد.
اره موئی (کمان اره):
از این اره در برش های طولی و قوسبری استفاده می شود و قابل حمل و نقل است.
مشتی:
وسیله ای چوبی، است که به وسیله آن پیج کمان اره باز و بسته می شود. این وسیله قابل حمل و نقل می باشد.
میخ:
یکی از عوامل متصل شدن قطعات یکدیگر می باشد و قابل حمل و نقل است.
پرگار:
از این وسیله برای انتقال اندازه، کشیدن قوس، دایره و در بعضی از موارد خط کشی و غیره …. کمک گرفته می شود.  این وسیله قابل حمل و نقل است.
گونیای فلزی:
از این وسیله برای گونیا بودن زیر کار، همچنین رسم کردن خطوط عمودی و یا امتحان قائم بودن زوایا و … استفاده می شود  و قابل حمل و نقل می باشد.
کاردک و لیسه:
از این وسیله برای بتونه کاری استفاده می شود و قابل حمل و نقل می باشد.
قلم مو:
در رنگ کاری کاربرد دارد و قابلیت حمل و نقل دارد.
 
3. شناخت مواد
پلی استر:
یک نوع محافظ است که شفاف بوده و در برابر رطوبت، حرارت و … تا حدود زیادی مقاوم می باشد. «رویه های پلی استر خیلی سخت، محکم، مقاوم به حلالها و مقاوم  به اشیایی با گرمای ملایم می باشند.»  پلی استر به جهت استفاده از مواد شیمیایی و دارا بودن بوی تند باید در مکانی جدا از سایر مکان های کارگاه استفاده شود، همچنین کفپوش محل باید در برابر مواد شیمیایی موجود در پلی استر مقاوم باشد.
سیلر و کیلر
سیلر برای پر کردن خلل و فرج چوب در اولین مرحله رنگ کاری استفاده می شود و از کیلر به عنوان رنگ نهایی استفاده می شود . شرایط مکان استفاده از سیلر و کیلر مانند پلی استر می باشد.
چسب چوب:
در برابر رطوبت مقاومت زیادی ندارند، قدرت چسبندگی بالایی دارند و با آب حل می شوند.

چسب فوری:
مدت چسبندگی کوتاه و قدرت چسبندگی آن زیاد است. چون چسب فوری قابلیت اشتعال دارد باید در نگهداری آن دقت لازم را به عمل آورد.
خمیر مشکی:
از مقدار مورد نیاز رزین به همراه دوده صنعتی (گرانول) تشکیل شده است.  و شرایط استفاده از آن مانند پلی استر می باشد.
پولیش (واکس).
ماده ای خمیری است که در دو نوع زبر و نرم موجود می باشد.
تینر فوری:
برای رقیق کردن انواع رنگ کاربرد دارد. برای نگهداری آن باید دقت کافی داشت زیرا تینر قابل اشتعال می باشد.
بتونه:
برای پر کردن درزها، شیارها و … کاربرد دارد. کفپوش محل استفاده از آن باید از قابلیت شستشو برخوردار باشد.
 
فصل دوم
شناخت رشته های آموزشی و میزان فضای لازم
1. معرق
الف) شناخت:
معرق کاری چوب عبارت است از بوجودآوردن نقش ها و طرح های مختلف که از کنار هم قرار دادن چوب های مختلف در کنار یکدیگر، به وجود می آید و انواع مختلفی دارد .
«سابقه معرق کاری و آموزش آن در اداره کل هنرهای سنتی به سال 1309 ه.ش بر می‌گردد.»
ب) ابزار و مواد:
اره مویی، مشتی، میزکار، پیشکار، پرگار، پیچ دستی، چکش، چوب ساب، سوهان، میخ‌کش، صابون، پیستوله، سنباده، دریل، ماشین سنباده نواری، ماشین سنباده گرد، ماشین سنباده لرزان، اره عمود بر، گونیا، بتونه، پلی استر، خمیر مشکی، تینر فوری، سیلر، کیلر، چسب فوری، چسب چوب.
ج) فضای لازم:
هر معرق کار، برای انجام کار معرق به فضاهای زیر احتیاج دارد:
1.    فضایی برای برش چوب های بزرگ که جای کافی برای ثابت کردن وسایل برش داشته باشد.
2.    فضایی برای برشکاری که در این فضا میز کار قرار گیرد. ابعاد مناسب میز کار برای هر فرد در حدود m6/0*1 می باشد. ضمناً فاصله بین میزها باید به گونه ای باشد که عبور ومرور از میان آنها راحت باشد.
3.    فضایی برای سنباده زدن که به جهت ایجاد گرد و غبار، باید جدا از فضای کار باشد.
4.    فضایی برای رنگ کاری چون در معرق عموماً از رنگ‌ها و رویه های شیمیایی، استفاده می شود، باید فضای مورد نظر مجهز به سیستم تهویه، همچنین کفپوش مقاوم در برابر مواد شیمیایی باشد.
5.    فضایی برای نگه داری محصولات
6.    فضایی برای انبار کردن مواد اولیه
 
2. منبت
الف) شناخت:
منبت کاری یکی از شاخه های صنعت چوب می باشد، که فنی توأم با هنر به شمار می رود. منبت کاری در صنعت چوب، کاری است که بیشتر جنبه تزئینی دارد. امروزه دستگاه های پیشرفته کامپیوتری C.N.C ، کار منبت را به زیبایی و راحتی انجام می دهند. اما با این وجود هنوز کار دست ارزش خود را از دست نداده و در میان مردم از محبوبیت خاص خود برخوردار است. 
منبت کاری از قدیم، در ایران رواج داشته است. کنده کاری روی چوب یکی از ارزشمدنترین هنرهای سنتی ایران باستان بوده است.
منبت کاری شامل دو نوع می باشد. یکی کنده کاری مسطح (نقش برجسته) و دیگری مجسمه سازی.
ب) ابزار و مواد:
چاقوها، مغارها، چوب ساب، سنگ سنباده، دریل، اره برقی، سنباده، چکش، گیره،  پیچ دستی، گیره رومیزی، میز کار، بتونه، سیلر، کیلر، تینر فوری.
ج) فضای لازم:
هر منبت کار، برای انجام کار منبت، به فضاهای زیر احتیاج دارد:
1-    فضایی برای برش چوب های بزرگ
2-    فضایی برای کنده کاری که در این فضا میز کار قرار می گیرد. ابعاد مناسب میزکار برای هر فرد در حدود m 60/0*1 می باشد. میزکار باید وزن مناسب داشته باشد تا در اثر ضربات چکش نلرزد.
3-    فضایی برای سنباده زدن
4-    فضایی برای رنگ کاری
5-    فضایی برای نگه داری محصولات
6-    فضایی برای انبار کردن چوب
3. مشبک
الف) شناخت:
هنر مشبک قدمتی دیرینه دارد. از زمانی که انسان های نخستین از غارنشینی به صحرا نشینی رو آوردند و با سنگ برای خود خانه ساختند، برای روشنایی خانه، پنجره ای از پوست حیوان، چوب و  … که سوراخ سوراخ شده بود، تعبیه کردند. کم کم این سوراخ ها به اشکال هنری تبدیل شدند.
هر مشبک با تراش دادن چوب، فلز یا سنگ، آن را سوراخ سوراخ و سبک می نماید.
ب) ابزار و مواد:
اره مویی، دریل دستی، سنباده، میزکار، سیلر، کیلر، تینر.
ج) فضاهای لازم:
هر مشبک کار، برای انجام کار مشبک به فضاهای زیر احتیاج دارد:
1- فضایی برای برشکاری که در این فضا، میزکار قرار می گیرد. ابعاد مناسب میز کار برای هر فرد m60/0*1 می باشد.
2- فضایی برای رنگ کاری
3- فضایی برای نگهداری محصولات

فصل سوم
ویژگی های کارگاه
1. مشخصات کارگاه
الف) وسعت کارگاه:
وسعت کارگاه های استاندارد شده، با توجه به شرایط زیر پیش بینی می شود:
1-فضای لازم برای ماشین آلات، با در نظر گرفتن اینکه بعضی از آنها در هنگام انجام کار فضای بیشتری را برای تردد احتیاج دارند.
2-فضای لازم برای انبار کردن چوب و سایر لوازم مصرفی
3- فضای مناسب برای محصولات
4- وسعت کافی برای جابجایی ابزار و تولیدات.
5- وسعت لازم با توجه به تعداد افراد برای ایجاد محل های خدماتی چون رختکن, سرویس, قسمت اداری و …

ب) روشنایی و تهویه:
اندازه پنجره، میزان نور طبیعی را کنترل می کند. اندازه پنجره در سطح یک دیوار می‌تواند با عوامل دیگری بجز نور تعیین شود، مثل جنس دیوار، شرایط خصوصی بودن و دید نداشتن به فضا، نوع تهویه ونحوه بسته شدن فضا و … بنابراین برای تعیین نور طبیعی ای که یک فضا می گیرد، محل قرارگیری و جهت پنجره می تواند مهمتر از اندازه آن باشد.
برای فراهم ساختن روشنایی و تهویه مناسب در کارگاه عوامل زیر را باید در نظر  گرفت:
1-    با روشنایی مطلوب، راندمان کار افزایش یافته و حوادث ناشی از کمبود نور رخ نخواهد داد. بنابراین باید به نکات زیر توجه کرد:
الف) تا حد امکان از نور طبیعی کمک گرفته شود و در صورت استفاده از نور مصنوعی، روشنایی ها باید با فاصله هایی معین در دیوارها یا سقف قرار گیرند تا نور به صورت یکنواخت، محل را روشن سازد. برای کارهای ظریف می توان از نورهای متمرکز بر روی میز های کار استفاده نمود.
ب) حداقل روشنایی، در حدی باشد که با نوع کار و ابعاد آن متناسب بوده و به راحتی قابل دیدن باشد. پیشنهاد می شود در محاسبات Lux 500 در نظر گرفته شود.
2-تهویه مناسب باعث تنفس سالم و کاهش عوارض ناشی از آن می باشد. بنابراین:
الف) سیستم تهویه در فضاهای سرپوشیده باید به گونه ای تعیین شود که در محل کار، برحسب نوع کار، حداقل 30 تا 50 متر مکعب هوا در ساعت تامین گردد.
ب) سرما و گرما به گونه ای پیش بینی شود که در طول فصول سال, درجه حرارت مناسب، در حدود  24-18 فراهم  باشد. پیشنهاد می گردد جهت جلوگیری از تغییرات رطوبت محیط از سیستم تهویه مطبوع یا شوفاژ استفاده شود.
ج) مکش های قوی، برای خروج ذرات و گازهای سمی و مضر ایجاد شده توسط مواد شیمیایی، برای فضاهایی مثل کارگاه رنگرزی و کارگاه برش چوب، ضروری می‌باشد.
 
ج) تاسیسات کارگاهی:
عدم تأمین امکانات و نیازهای ضروری افراد در یک کارگاه می تواند در طولانی شدن مدت کار موثر باشد. بنابراین بررسی ضروریات کارگاه و انجام به موقع آن در راندمان کار نقش مهمی دارد.
1-    برق: روشنایی مناسب درکارگاه، همراه با تعداد  لازم پریز برق باید نصب شود.
2-    تلفن: دسترسی به تلفن در نقاط حساس لازم است.
3-    آب: تمام مراکز شستشو باید به آب سرد و گرم، متصل شوند. ازآنجمله می توان فضای رنگرزی سرویسهای بهداشتی و آبدار خانه را نام برد.
4-    مجاری آبرو: آبروهای سطحی باید دارای در پوش باشند و در جایی مستقر شوند که احتمال زمین خوردن کسی نباشد.
5-    تعویض هوا: برای توالتها بهتر است تعویض طبیعی هوا صورت گیرد در غیر این صورت تعویض هوا به صورت مکانیکی انجام شود. تمام قسمتهای کارگاه، به تعویض طبیعی هوا نیاز دارند و اگر کافی نباشد، باید وسایل مکانیکی نصب شود از آنجمله فضاهای رنگرزی، کارگاه برش چوب و …. را می توان نام برد...

فهرست منابع و مأخذ متن:
1-    ترنر، شیمی رنگ، دکتر ترپوسیان، اسلامیه، 1374، چاپ اول.
2-    جانسون. جیمز ب، منبت کاری، روش ها و طرح ها، حمید بلوچ، شرکت انتشارات فنی ایران، تهران، 1378، چاپ دوم.
3-    دی. کی. چینگ. فرانسیس، معماری: فرم، فضا و نظم، زهره قراگزلو، دانشگاه تهران، تهران، 1377، چاپ چهارم.
4-    رهنورد. زهرا، مشبک، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، تهران، 1380، چاپ اول.
5-    ریاضت بخش. احمد، صد نکته در کارگاه ساختمانی، مرکز فرهنگی و هنری ایحاء، 1378، چاپ اول.
6-    طوجی. حمید، آموزش معرق کاری، ارمغان، تهران، 1380، چاپ دوم.
7-    طوجی. حمید، منبت کاری، ارمغان، تهران، 1380، چاپ اول.
8-    فروتنی. سام، مصالح و ساختمان، روزنه، تهران، 1380، چاپ اول.
9-    کریم نیا. مینو، معرق روی چوب، پازینه، تهران، 1378، چاپ اول.
10-    گیرشمن. رمان، هنر ایران در دوران ماد و هخامنشی، عیسی بهنام، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1371، چاپ دوم.
11-    نویفرت. ارنست، اطلاعات معماری نویفرت، محمد گوهری نائینی، آذرنگ، تهران، 1379، چاپ اول.
12-    -نیک بخت. محسن، درودگری عمومی، جاودان خرد، تهران، 1379، چاپ اول.
13- نیک بخت. محسن، دستگاه ها و ماشین آلات صنایع چوب، جاودان خرد، تهران، 1381، چاپ اول.
14- ورهلست. ویلبرت، ابزار و مواد و کاربردآنها در هنرهای تجسمی، حشمت اله صباغی، کارگاه هنر، 1366، چاپ اول.
15- Lloyd wright. Frank, Collected writings, Buce books pfeiffer, New york, 1992, pub 1.
 
فهرست منابع تصاویر:
Pl 1- Cloud. Cordoba, Biblioteca de la talla y  la Madera, Daly s.l, Malage, 1999, Vol III , P49.
Pl  2- Cloud. Cordoba, Ibid, P40.
Pl  3- Cloud. Cordoba, Ibid, P49.
Pl 4- Cloud. Cordoba, Ibid, Vol I, P 61.
Pl  5- Cloud. Cordoba, Ibid, P59.
Pl  6- Cloud. Cordoba, Ibid, Vol III, P 51.
Pl  7- Cloud. Cordoba, Ibid, P 51.
Pl  8- Cloud. Cordoba, Ibid, P 49.
Pl  9- Cloud. Cordoba, Ibid, P 32.
Pl  10- Cloud. Cordoba, Ibid, P 47.
Pl  11- Cloud. Cordoba, Ibid, Vol I, P56.

فهرست مطالب

تشکر و قدردانی :
چکیده :
فصل اول : مقدمه
1ـ1ـ بیان مسئله
1ـ2ـ اهمیت مسئله
1ـ3ـ اهداف تحقیق
بیان فرضیه
1ـ4ـ فرضیه تحقیق
1ـ5ـ اصطلاحات مهم و تعاریف عملیاتی متغیرها
1ـ افسردگی
2ـ شیوع
3ـ دانشجوی بومی و غیر بومی
فصل دوم : مرور بر ادبیات تحقیق
2ـ1ـ افسردگی
2ـ2ـ نشانه های افسردگی
2ـ3ـ طبقه بندی
2ـ4ـ نظریه های افسردگی
2ـ5ـ درمان اختلالات خلقی
2ـ6ـ تحقیقات انجام شده درمورد افسردگی دانشجویان
فصل سوم: طرح تحقیق
3ـ1ـ توصیف روش تحقیق
3-2ـ جامعه تحقیق
3-3- روش نمونه گیری
3ـ4ـ متغیرها و کنترلهایی که اعمال شده است
3ـ5ـ روش جمع آوری داده ها
3ـ6ـ ابزار اندازه گیری
3ـ7ـ روش آماری
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری
5ـ1ـ توصیف روش های مورد استفاده در تحقیق
5ـ2ـ نتیجه گیری
5ـ3ـ توجیه و تفسیر نتایج
5ـ4ـ توصیه برای پژوهشهای بعدی
5ـ5ـ محدودیتها
منابع فارسی
منابع انگلیسی
پیوستها
 
چکیده :
همانطور که می دانیم افسردگی و مانیا یکی از اختلالت خلقی شایع می باشند که بیشتر اختلالات عاطفی نامیده می شوند . اختلالات خلقی گروهی از بیماریهای روانپزشکی می باشند که به شکل خلق پایین و تصورات ذهنی ناهنجار بروز می نمایند .
نمای بالینی افسردگی می تواند بصورت خلق افسرده ، احساس ناامیدی ، احساس غم ، بی ارزشی ، آشفتگی خواب و اشتها و یا فقدان انرژی و میل جنسی بروز کند . این اختلالات می توانند منجر به مشکلاتی در عملکرد شغلی ـ تحصیلی ـ اجتماعی و روابط بین فردی گردند . بدین منظور و جهت شناخت بیشتر وضعیت و شیوع افسردگی تحقیقی را بر روی دانشجویان پسر بومی و غیر بومی دانشگاه تربیت معلم تهران واحد حصارک کرج انجام دادیم . مطالعه با استفاده از تست بک (BDI) بر روی 280 نفر از دانشجویان پسر انجام گردیده است .
روش تحقیقی که از آن استفاده شد ، روش تحقیق یا علّی ـ مقایسه ای با روش آماری مقایسه بین میانگین دردو گروه مستقل و بااستفاده از فرمول t   بوده است . روش نمونه گیری نیز بطور تصادفی ساده و با مراجعه به جدول اعداد تصادفی و به تعداد 140 نفر از هر گروه بوده است . روش جمع آوری اطلاعات نیز با بهره گیری از تست افسردگی بک صورت گرفته است . با قرار دادن نمرات خام درفرمولt    وبا سطح اطمینان 90% و در سطح  به علت کوچک تر بودن عدد بدست آمده از عدد جدول فرض تحقیق معنی دار نیامد و می توان گفت که « تفاوت معنی داری بین میانگین شیوع افسردگی در دو گروه دانشجویان بومی و غیر بومی وجود ندارد .»
 
منابع فارسی
1ـ آناستازی ا .روان آزمایی ـ مترجم : براهنی م.ن1376 تهران . دانشگاه تهران
2ـ اتکینسون ر.ل. اتکینسون ر.س. و هیلگارد 1. زمینه روان شناسی ج1و2 مترجم ک براهنی م. و دیگران 1368 تهران رشد .
3ـ اخوت و دانشمند . ارزشیابی شخصیت 1375 ـ تهران ـ دانشگاه تهران .
4ـ انجمن روانپزشکی امریکا ـ طبقه بندی اختلالات روانی DSMIV ـ مترجم : پورافکاری .ن1374 ـ تبریز .
5ـ بست .ج روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری ـ مترجم: پاشا شریفی ح.وطالقانی .ن 1374 تهران – رشد.
6ـ پروین 1.روان شناسی شخصیت ـ مترجم : جوادی .م.ج وکدیور پ- 1374 تهران .رسا .
8ـ پورافکاری . ن نشانه شناسی بیماریهای روانی 1375 تبریز ـ آزاده .
9ـ دلاور . ع . روشهای تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی 1371 تهران ـ دانشگاه پیام نور .
10ـ راس .ا.ا روان شناسی شخصیت ـ مترجم : جمالفرس 1375 تهران ، روان .
11ـ راس م. افسردگی ـ مترجم : رواندوست و 1369 تهران
12ـ راوک . ج . مباحث عمده در روانپزشکی ـ مترجم : وهاب زاده ج 1369 تهران
سازمان انتشارات آموزش انقلاب اسلامی
13ـ سازمان بهداشت جهانی (WHO) طبقه بندی اختلالات روانی و رفتاری ICD-IO 1992 مترجم : نیکخو . م . غفرانی . م آوادیس یانس 1375 تهران سخن .
14ـ شاملو . س . آسیب شناسی روانی 1368 تهران ـ رشد .
15ـ شفیع آبادی ع . و ناصری ع. نظریه ها در روان شناسی شخصیت 1368 تهران ـ رشد .
16ـ شفیع آباد ع. و ناصری ع . نظریه های مشاوره و رواندرواندرمانی 1368 تهران . مرکز نشر دانشگاهی .
17ـ فیش . ف . آسیب شناسی روانی بالینی ـ مترجم : پورافکاری . ن 1369 تبریز .
18ـ کاپلان . سادوک ب ـ چکیده روانپزشکی بالینی ـ مترجم : پورافکاری ن . 1376 تهران ـ‌ آزاده
19ـ کاپلان . سادوک . ب ـ‌ خلاصه  روانپزشکی جلد 2و 1 ـ مترجم :‌ پورافکاری . ن 1368 تبریز انتشارات ذوقی
20ـ کرولی د. روان شناسی افسردگی زنان ـ مترجم : رحمتی بهزاد . 1375 تهران زریاب
21ـ کریمی ـ ی . روان شناسی شخصیت 1375 ـ تهران . ویرایش
22ـ گانونگ اف . فیزیولوژی پزشکی ـ مترجم : فرخ شادان 1363 ـ تهران ـ چهره
23ـ میلانی فر . ب . بهداشت روانی 1374 تهرن قومس
24ـ فلاحی خشکناب . مقاله در چهارمین کنگره پژوهشهای روانپزشکی و روانشناسی در ایران ـ 1375 «بررسی میزان شیوع و عمق افسردگی در دانشجویان مقیم خوابگهای دانشجویی…»
25ـ ناظم بافقی . علیرضا . «بررسی و تعیین میزان شیوع افسردگی در دانشجویان حقوق دانشگاه آزاد شمال تهران» بر اساس تست بک (تهران 1375)
26ـ فخرایی . سیروس . بررسی مقایسه ای عوامل روانی ـ اجتماعی مؤثر در افسردگی دانشجویان دانشگاه تبریز و علوم پزشکی . (اداره امور پژوهش 1373)
27ـ سیف . ع ـ روش تهیه پژوهشنامه ـ 1375 . تهران . دوران .
28ـ بررسی شیوع افسردگی بین دانشجویان دختر بومی و غیر بومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شرق گیلان ـ لاهیجان ـ 1378 ـ سیده زهرا احسان بخش