پروژه دانشجویی مقاله تحلیل و بررسی حرکت جوهری یا فرد سیّال مقوله جوهر با pdf دارای 27 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تحلیل و بررسی حرکت جوهری یا فرد سیّال مقوله جوهر با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
چکیده
مقدّمه
مسافت حرکت
اشکال فخر رازی
نقد اشکال فخر رازی
فرد آنی و فرد سیّال مقوله
رابطه حرکت، مسافت، و زمان
مسافت حرکت: مقولهها
دیدگاه مشّائیان
دیدگاه ملّاصدرا
دیدگاه علّامه طباطبائی
تصویر حرکت در جوهر
تصویر فرد سیّال جوهر جسم بدون فرد سیّال عرض
تصویر فرد سیّال جوهر جسم با فرد سیّال عرض
موضوع حرکت جوهری
نتایج بحث فیلسوفان مشّائی درباره موضوع حرکت:
امکان حرکت جوهری
وقوع حرکت جوهری
دلایل حرکت جوهری
دسته اول: اثبات حرکت جوهری بدون توجه به حرکت در اعراض
دسته دوم: اثبات حرکت جوهری از راه حرکت در اعراض
نتیجهگیری
••• منابع
ـ حسنزاده آملی، حسن، ادلّهای بر حرکت جوهری، بیجا، الف. لام. م، 1380
ـ طباطبائی، سید محمّدحسین، بدایهالحکمه، تصحیح و تعلیق عباسعلی زارعی سبزواری، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1420، چ هفدهم
ـ عبودیت، عبدالرسول، درآمدی بر فلسفه اسلامی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1384، چ چهارم
ـ ـــــ ، نظام حکمت صدرایی، تهران، سمت، 1385
ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمّدبن ابراهیم شیرازی)، الحکمهالمتعالیه فی الاسفارالاربعه العقلیه، قم، مصطفوی، 1379، چ دوم
ـ ـــــ ، المشاعر، به اهتمام هانری کربن، تهران، کتابخانه طهوری، 1363
فیلسوفان مسلمان تا پیش از ملّاصدرا، اغلب حرکت جوهری را انکار و آن را نقد میکردند. سرانجام، ملّاصدرا در حکمت متعالیه خود به تجزیه و تحلیل دقیق حرکت جوهری پرداخت؛ به گونهای که اعتقاد به این حرکتْ نقشی اساسی در فلسفه وی ایفا کرد. نگاه ملّاصدرا به این بحث منحصر به فرد است؛ وی با به کارگیری برخی از لوازم حرکت، به اثبات حرکت جوهری میپردازد
در آغاز مقاله حاضر، نویسنده با تبیین برخی از لوازم حرکت (مانند مسافت) و تحلیل فرد سیّال مقوله جوهر، تلاش میکند تصویر دقیقی از حرکت جوهری را ارائه کند. وی در ادامه، با تحلیل وجوه نیاز حرکت به موضوع، بینیازی حرکت از موضوع را اثبات میکند، و در پایان، با نیمنگاهی که به دلایل حرکت جوهری میاندازد، این دلایل را در دستهبندی تازهتری قرار میدهد
کلیدواژهها: تغیر جوهری، حرکت جوهری، حرکت عرضی، مسافت حرکت، مقوله، زمان، موضوع
مسئله حرکت جوهری یکی از اساسیترین مباحث حکمت متعالیه شمرده میشود. پیش از ملّاصدرا، متفکران سرزمینهای اسلامی و حتی غیراسلامی، غالبا حرکت جوهری را انکار میکردند؛ امّا این حکیم توانست، با دلایل فراوانی، حرکت جوهری را اثبات کند و به نتایج بسیار مهمی در اینباره دست یابد
پیش از ورود به بحث حرکت جوهری، لازم است که بحثهای مقدّماتیتری را طرح کنیم: اصل تغییر و انواع آن، حرکت و تعریف آن، انواع لوازم حرکت، و غیره. با این حال، برای رعایت اختصار کلام، بحث را فقط با یکی از لوازم حرکت ـ که مستقیما با حرکت جوهری در ارتباط است ـ آغاز میکنیم: «مسافت حرکت». البته، ناچاریم در ادامه به «موضوع حرکت» نیز بپردازیم. همچنین، در این نوشتار، از راه نگاه ژرفتر به بحث مسافت حرکت، تبیین فرد سیّال مقوله، و ارائه تصویر روشنی از حرکت جوهری، سعی میکنیم به فهم بهتر حرکت جوهری کمک نماییم. ضمن اینکه، امکان وقوع حرکت جوهری را تبیین، و دلایل آن را دستهبندی و برخی را طرح خواهیم کرد
وقوع حرکت، بدون «مسافت»، امکان ندارد؛ به همین ترتیب، لوازم دیگر حرکت نیز کموبیش در تحقق آن نقش دارند. در آغاز، این پرسش رخ مینماید که: مسافت حرکت چیست؟ فیلسوفان، در پاسخ به این پرسش، معمولاً از «مقوله» یاد میکنند و میگویند: مسافت حرکت همان مقولهای است که حرکت در آن جریان دارد؛ به تعبیر دقیقتر، مسافت حرکت مقولهای است که متحرک در زمان حرکت، در هر «آن»، نوع یا صنفی از آن را دارد که غیر از نوع یا صنفی است که پیش یا پس از آن «آن» دارد. روشنتر اینکه مسافت حرکت مقولهای است که متحرک در زمان حرکت، در هر «آنِ» فرضی، فردی از آن را دارد که غیر از فردی است که پیش یا پس از آن «آنِ» فرضی دارد
گفتنی است، هر کدام از این افراد در یک نوع یا صنف از یک مقوله قرار میگیرند؛ بنابراین، همه این افراد در ضمن یک نوع مقوله یا یک صنف قرار نمیگیرند. برای مثال هنگامی که مقوله کمّ به منزله مسافت حرکت قرار میگیرد، در هر «آنِ» فرضی، اندازه خاصّی به حساب میآید که از نوع یا صنف کمّ پیشین نیست. از اینرو، چند فرد زمانی مصداق یک نوع یا صنف از مقوله کمّ قرار میگیرند که مقدار آنها مساوی باشد؛ در حالی که در حرکت کمّی، در هر «آنِ» فرضی، اندازه آن با اندازه پیشین فرق دارد. بر این اساس، هر فرد در یک نوع یا دستکم در یک صنف از آن مقوله قرار دارد
در تصویر مسافت حرکت، لااقل چهار فرض را میتوان تصور کرد
1 مقولهای که مسافت حرکت واقع میشود همان موضوع حرکت باشد. بر این اساس، حرکت وصفی برای مقوله خواهد بود؛ مثلاً اگر مسافت حرکت کیف باشد، میتوان گفت: الکیف متحرک
2 مقولهای که مسافت حرکت واقع میشود واسطه در عروض حرکت بر موضوع باشد
3 مقولهای که مسافت حرکت واقع میشود جنس حرکت باشد: مقوله جنس، و حرکت یکی از انواع آن باشد. بر این اساس، اگر حرکت در مقوله کیف پذیرفته شود، کیف دستکم به دو نوع کیف متحرک و کیف ساکن تقسیم میشود
4 متحرک در زمان حرکت، در هر «آن»، نوع یا صنفی از مقولهای را دارد که مسافت حرکت واقع میشود و این نوع یا صنف غیر از نوع یا صنفی است که پیش یا پس از آن «آن» دارد. همچنین، از آنجا که نوع یا صنف در ضمن فرد تحقق پیدا میکند، باید فرد را جانشین نوع یا صنف کرد. از نظر ملّاصدرا، فقط این فرض (چهارم) پذیرفتنی است؛ فرضهای سهگانه دیگر ناتماماند.[105]
فخر رازی در تصویر حرکت در مقوله کمّ و کیف، اشکالی را بر کلام فلاسفه وارد ساخته است. این اشکال را میتوان به مقولههای دیگری هم تعمیم داد که مسافت حرکت قرار میگیرند. به باور فخر رازی، اگر در هر «آن» نوعی از مقوله کمّ یا کیف و به تعبیری دقیقتر فردی از آن تحقق یابد، به گونهای که در دو «آن» یک فرد از آن مقوله وجود نیابد، یا حرکتی روی نمیدهد یا تتالی آنات روی میدهد. بر این اساس، با توجه به تعمیم مذکور، میتوان گفت: مسافت قرار گرفتن هر مقوله را یا باید به معنای نفی حرکت دانست یا باید ملازم با تتالی آنات پنداشت. اینکه در هر «آن» فردی از مقوله تحقق یابد، به گونهای که در دو «آن» یک فرد از آن مقوله وجود نیابد، یا بدین معناست که هیچیک از انواع مقوله موردنظر به صورت بالفعل در خارج تحقق ندارند و فقط ممکن است موجود بشوند (که در این صورت، در این مقوله، حرکتی رخ نمیدهد)، یا بدین معناست که انواع مقوله به صورت بالفعل تحقق دارند (که در این صورت، هر کدام در یک «آنِ» جداگانه موجودند و بین آنها زمانی نیست؛ از اینرو، تتالی آنات که محال است رخ میدهد.)[106]
تصویری که ملّاصدرا از مسافت حرکت ارائه میکند هیچکدام از نفی حرکت و تتالی آنات را به دنبال ندارد؛ زیرا بالقوّه بودن افراد مذکور به معنای نفی حرکت نیست، بلکه صرفا به این معناست که جسم متحرک، به نحو نامتمایز و اجمال، واجد افراد مقوله مزبور و به اصطلاح واجد افراد مسافت است. از اینرو، این افراد به نحو «نامتمایز» موجودند. پس، تتالی آنات نیز روی نمیدهد؛ زیرا افراد مذکور بالقوّهاند و به صورت اجمال و نامتمایز وجود دارند؛ به این معنا که متحرک در حین حرکت، در هر «آن» فرضی، فردی بالقوّه ـ نه بالفعل ـ از مقوله مزبور را داراست.[107]
شاید گفته شود که قوام افراد به تمایز و تشخّص است؛ از اینرو، افراد مذکور، به علّت نداشتن تمایز، در خارج موجود نمیشوند. زمانی این افراد وجود پیدا میکنند که حرکت قطع شود؛ امّا چون حرکت قطع نمیشود، هیچگاه مقولهای که مسافت حرکت قرار میگیرد فرد بالفعلی نخواهد داشت. بنابراین، جسم متحرک در حین حرکت در هیچ مقولهای نخواهد بود: نه در کمّ، نه در کیف، نه در وضع و نه در أین. پرواضح است که این نتیجه پذیرفتنی نیست.[108]
محقق دوانی در پاسخ به این اشکال میگوید: جسم متحرک فقط پیش از حرکت (در حال قوّه محض) و پس از حرکت (در حال فعل محض) دارای اعراض مذکور است؛ از اینرو، در حال حرکت، بین آنها قرار دارد. بر این اساس، جسم یا باید واجد اعراض و فرد آنها باشد یا باید بین اعراض قرار گیرد که در این صورت، تنها متحرک در آن مقوله است و فردی از آن مقوله به حساب نمیآید
و القدر الضروری هو أن الجسم لایخلو عن تلک الاعراض و التوسط فیها و أمّا أنّه لایخلو من أفرادها بالفعل فلیس ضروریا و لامبرهنا علیه بل البرهان ربّما اقتضی خلافه.[109]
با این حال، ملّاصدرا پاسخ مزبور را نمیپذیرد؛ زیرا متحرک همچنان جسم است و جسم، بدون أین، وضع، کمّ، و کیف (و اعراض دیگر)، وجود خارجی ندارد؛ بنابراین، مسافت حرکت را باید به گونهای تبیین کرد که با این مشکل روبهرو نشود.[110]
کلمات کلیدی:
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.
