پروژه دانشجویی مقاله روش صحیح خون گیری از ورید با pdf دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله روش صحیح خون گیری از ورید با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله روش صحیح خون گیری از ورید با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
روش صحیح خون گیری از ورید
مقدمه
متغیرهای مختلفی نتایج آزمایش‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، که این امرحتی در صورت انجام صحیح و دقیق آزمایش در مرحله آنالیتیک (analytic) امکان پذیر می باشد . لذا شناسایی این متغیرها و بدنبال آن استاندارد نمودن روش‌های آزمایشگاهی جهت تفسیر صحیح و استفاده بهینه از داده‌های آزمایشگاهی ضروری می‌باشد .
گروهی از متغیرهاکه در مرحله قبل ازآزمایش(pre analytic) می توانند برروی نتایج آزمایش موثر باشند عبارتنداز: جمع‌آوری ، جابجایی و نقل و انتقال نمونه ، عوامل غیربیولوژیک( نظیر خطا درشناسایی بیمار) ، عوامل بیولوژیک( نظیر وضعیت بیمار در طی نمونه‌گیری و زمان نمونه‌گیری) ، عوامل فیزیولوژیک نظیر سن ، فعالیت ، در بستر بودن ، نوع غذای مصرفی ، مصرف الکل ، سیکل ماهیانه ، چاقی ، داروهای ضدبارداری خوراکی ، وضعیت قرارگرفتن بیمار ، حاملگی ، نژاد ، جنس ، سیگارکشیدن ، زمان نمونه‌گیری و تغییرات دوره ای (ریتم سیرکادین) که موجب تغییر غلظت مواد طی 24 ساعت در خون می گردد.
از میان متغیرهای ذکر شده نحوه نمونه گیری ، از عواملی است که مستقیما بر روی نتایج آزمایش اثر داشته که با آموزش کارکنان مرتبط می توان بسیاری از خطا های این مرحله را کاهش داد .
بدین منظوراین دستورالعمل شامل روش استاندارد نمونه گیری وریدی و مویرگی جهت بیماران سرپائی و بستری با استفاده از منابع معتبر بین المللی و به منظور آموزش رده های مختلف ارائه کنندگان خدمات تشخیصی-درمانی مانند کارکنان آزمایشگاه وپرستاران گردآوری و تهیه شده است.
تجهیزات لازم جهت اتاق نمونه‌برداری
نمونه‌گیری باید در یک محل مجزا ، تمیز و ساکت صورت گیرد . این اتاق بهتر است دارای دستشویی مجزا بوده، ولی در صورت عدم دسترسی به آب ، باید محلول‌های تمیزکننده دست‌درمحل موجود باشد .
1- صندلی نمونه‌برداری : باید دارای دسته قابل تنظیم
باشد بطوری که بیمار بتواند در راحت‌ترین وضعیت جهت نمونه‌گیری روی صندلی بنشیند . همچنین باید دارای حفاظ ایمنی جهت جلوگیری از افتادن بیمار باشد.
2- تخت معاینه
3- سینی جمع‌آوری ویالهای نمونه
4- دستکش : می‌تواند از نوع لاتکس ، وینیل یا نیتریل
باشد . در صورت حساسیت نسبت به دستکش لاتکس ، می‌توان از نوع نیتریل ، پولی اتیلن یا انواع دیگر و آنهایی که فاقد پودر هستند استفاده نمود . همچنین می‌توان از دستکش نخی در زیر دستکش لاتکس یا پلاستیکی استفاده نمود.
*دستکش در صورت آلود گی و یا در فواصل نمونه گیری ها باید تعویض گردد.
5- سوزن (19 – 23G)
6- سرنگ یا نگه‌دارنده مخصوص (holder) جهت استفاده از لوله‌های خلاء (evacuated tube)
7- لانست یکبار مصرف
8- انواع لوله‌های و ظروف در پیچ‌دار یا لوله‌های خلاء
9- بازوبند (tourniquet)
_ نوع یکبار مصرف ترجیحاً غیرلاتکس
_ دستگاه فشارخون ، در صورت استفاده باید روی فشار mmHg40 تنظیم گردد .
_ نوارهای پلاستیکی استاندارد با گیره یا قلاب قابل تغییر
(در صورت آلودگی بازوبند با خون یا مایعات بدن باید دور انداخته شود)
10- یخچال یا یخ باید در دسترس باشد
11- ضدعفونی کننده‌ها :
_ ایزوپروپیل الکل یا اتیل الکل 70%
_ محلول povidone – iodine 1-10 % یا کلر هگزیدین گلوکونات جهت کشت خون
12- گاز پارچه‌ای در ابعاد cm 5×5 یا cm 5/7×5/7 ، استفاده از پنبه پیشنهاد نمی‌گردد . جهت پانسمان باند و گاز نیز باید در دسترس باشد .
13-ظروف مخصوص دفع سرسوزنهای آلوده (Puncture Resistant Disposal container)
14- وسیله گرم کننده موضع نمونه‌گیری جهت افزایش جریا
ن خون (Warming device)
15- فهرست انواع آزمایش‌ها و درج مقدار خون لازم برای هر آزمایش و نوع لوله مورد استفاده
نمونه گیری وریدی
مراحل نمونه‌گیری
خونگیری صحیح نیاز به دانش و مهارت توأم دارد . جهت ج
مع‌آوری نمونه خون وریدی خون‌گیر کار آزموده باید مراحل زیر را پی‌گیری نماید .
1- انطباق مشخصات برگه درخواست آزمایش با مشخصات بیمار
– بیمار سرپایی: این امر باید با سوال و جواب از بیمار صورت گیرد.
– بیمار بستری: نمونه گیر نباید فقط به برچسب بالای تخت یا یادداشت کنار تخت وی اکتفا کند ، در صورت هوشیاری این انطباق با کمک او ودر صورت عدم هوشیاری بیمار این امر با کمک همراه بیمار یا پرستار باید صورت پذیرد.
2- اطمینان ازرعایت رژیم غذایی پیش از نمونه گیری
بعضی از آزمایش‌ها نیاز به ناشتا بودن و حذف بعضی مواد از رژیم غذایی قبل از خونگیری دارند . محدودیت غذایی و زمانی براساس نوع آزمایش متفاوت می‌باشد و این محدودیتها جهت حصول نتایج صحیح آزمایش ضروری می‌باشد .
3-انتخاب وسایل مورد نیاز
براساس نوع آزمایش ، سرنگ و سرسوزن مناسب یا لوله خلاء انتخاب شود .
در صورت استفاده از سرنگ باید براساس نوع ورید انتخابی ، محل ورید و حجم خون مورد نیاز سرسوزن مناسب انتخاب شود و نوک آن در ابتدا از نظر بازبودن سوراخ ورود خون بازبینی شود . همچنین پیستون سرنگ نیز از جهت سهولت حرکت کنترل گردد .
نمونه گیر باید براساس نوع آزمایش، لوله مناسب از نظر اندازه و
نوع ماده ضدانعقاد انتخاب نماید.
* بطور کلی توصیه می گردد بدلیل رعایت اصول ایمنی از سرنگ و سرسوزن استفاده نشود و لوله‌های خلاء جایگزین آن گردد .
4- استفاده از دستکش
نمونه‌گیر باید از دستکش استفاده نماید
5- وضعیت بیمار هنگام نمونه گیری
بیمار بر روی صندلی نمونه‌گیری نشسته و با مشت‌کردن (به منظور برجسته شدن وریدها) دست خود را بصورت کشیده روی دسته صندلی نمونه‌برداری قرار می‌دهد به گونه‌ای که بازو تا مچ دست در یک خط مستقیم قرار گیرند . باید توجه داشت که بیمار نباید مشت خود را باز و بسته نماید زیرا باعث تغییر بعضی مواد در خون می‌شود .
در صورت استفاده از تخت ، بیمار باید به پشت خوابیده و در صورت نیاز بالشتی زیر بازوئی که نمونه از آن گرفته خواهد شد قرار می گیرد . بیمار دست خود را کشیده بطوری که از شانه تا مچ در یک خط مستقیم قرار گیرد.
*در هنگام نمونه‌گیری بیمار نباید غذا ، مایعات ، آدامس یا ترمومتر ( دماسنج ) در دهان خود داشته باشد .
6- بستن تورنیکه
به منظور افزایش پرشدن ورید از خون و برجسته شدن رگ مورد نظر ، جهت تسهیل ورود خون بداخل سرنگ یا لوله‌های خلاء از بازوبند یا تورنیکه استفاده می‌شود (قابل ذکر است که در موادی نظیر اندازه گیری لاکتات خون نباید تورنیکه بسته شود).بازوبند باید 10-5/7 سانتی‌متر بالای ناحیه نمونه‌گیری بسته شود و نباید بیش از یک دقیقه بر روی بازوی بیمار بسته بماند . در غیر این صورت توقف موضعی خون موجب تغلیظ خون وانتشارآن بداخل بافتهاگشته،که این امر می‌تواند سبب افزایش کاذب تمام ترکیبات پیوند شده با پروتئین و هماتوکریت گردد. در صورتی که بیمار مشکل پوستی داشته باشد بازوبند باید بر روی لباس بیمار یا گاز بسته شود بطوری که پوست او مورد فشار قرار نگیرد. در مواردی که وریدهای سطحی کاملاً مشخص نباشند می‌توان با ماساژ دادن از مچ تا آرنج بیمار و یا به کمک وسیله گرم کننده موضع نمونه گیری باعث اتساع وریدها گردید .
در صورت استفاده از دستگاه فشارخون ، باید درجه آن روی 40 میلیمتر جیوه تنظیم گردد .
در صورت عدم موفقیت در بار اول توصیه می گردد تورنیکه باز شده وپس از 2 دقیقه مجدداً بر روی بازوی بیمار بسته شود.
7- انتخاب ورید مناسب
اغلب مواردنمونه گیری از وریدهای Median cubital و Cephalic صورت می‌گیرد . (شکل 1)
البته وریدهای پشت دست نیز قابل قبول میباشند ولی وریدهای سطح داخلی مچ نباید مورد استفاده قرار گیرند.
ورید median cubital بدلیل سطحی بودن ، درد کمتر و بهتر ثابت شدن در هنگام ورود سوزن و احتمال کمتر آسیب رسیدن به عصب، ( در صورت قرارگیری نادرس
ت سوزن در رگ ) ارجحیت دارد . بدلیل نزدیکی ورید بازیلیک به شریان براکیال و عصب مدین ، فقط در صورت عدم دسترسی به سایر وریدها باید مورد استفاده قرار گیرد .
وریدهای نواحی دیگر نظیر قوزک پا یا اندام تحتانی ، بدون اجازه پزشک نباید مورد استفاده قرار گیرد ( بدلیل احتمال ایجاد عوارضی نظیر فلبیت ، ترومبوز ، نکروز بافت ; )
اگر در طی خونگیری مشکوک به نمونه‌گیری شریانی شدیم ( بدلیل عبور شریان بر اکیال از ناحیه antecubital ) پس از خارج کردن سوزن، باید برای حداقل 5 دقیقه و تا بند آمدن خون ریزی روی موضع فشار مستقیم وارد گردد و سریعاً به پزشک و پرستار مسئول اطلاع داده شود .
بدلیل تفاوت محتوای مواد موجود در خون وریدی و شریانی ، خونگیری شریانی فقط در موارد خاص نظیر بررسی اسید و باز ، الکترولیت ها و بعضی متابولیت ها کاربرد دارد و بعنوان جایگزین خون گیری وریدی نباید منظور گردد.
مگر در شرایط ویژه(بیمارانی که به هیج وجه امکان نمونه گیری وریدی در آنها مقدور نباشد) ،آن هم با نظارت پزشک.
در نهایت نمونه‌گیر باید با انتخاب مناسب‌ترین ورید ، باعث راحتی بیمار گردیده و کمترین خطر آسیب رساندن به اعصاب و شریان ناحیه خونگیری را فراهم سازد .
قابل ذکر است که لمس ورید مورد نظر و تعیین مسیر آن توسط انگشت سبابه جهت تعیین محل خونگیری ضروری است . برخلاف وریدها ، شریانها دارای نبض بوده دارای دیواره ضخیم و خاصیت ارتجاعی بیشتری میباشند. از وریدهای ترومبوزه که حالت ارتجاعی خود را از دست داده‌اند و طنابی شکل شده و به راحتی می‌لغزند نباید خونگیری صورت گیرد .
*موارد زیر باید در انتخاب ورید مناسب در نظر گرفته شود :
¤ نواحی سوخته التیام یافته نباید انتخاب شوند .
¤ ماستکتومی : قبل از خونگیری از دستی که در طرف ماستکتومی شده قرار دارد حتماً باید با پزشک مشورت گردد ( بدلیل خطر مشکلات ناشی از لنفواستاز نباید نمونه‌گیری صورت گیرد .
در صورتی که ورید مناسب دیگری قابل دسترسی نباشد باید نمونه‌گیری از ناحیه‌ای دورتر از محل هماتوم صورت گیرد .
¤تزریق وریدی(یا تزریق خون وفراورده های آن): ترجیحا نمونه گیری نباید از بازوئی که متصل به تزریق وریدی است صورت گیرد(بهتر است از بازوی مقابل نمونه جمع آوری شود) در غیر این صورت از محلی دورتر از تزریق وریدی طبق مراحل زیر باید نمونه گیری صورت گیرد:
– باید حداقل برای دو دقیقه تزریق وریدی قطع گردد (با اطمینان کامل از قطع آن) .
– جهت نمونه گیری ، بازوبند باید در محلی دورتر از تزریق وریدی(زیر آن ناحیه)بسته شود (با ترجیح انتخاب ورید دیگر)
– دور ریختن 5 میلی لیتر ابتدای نمونه و پس از آن جمع آوری خون جهت لوله های مورد نیاز
– باید محل نمونه گیری نسبت به تزریق وریدی و بازوئی که از آن نمونه گیری صورت می گیرد در برگه در خواست آزمایش درج شود.
¤کانولا ، فیستولا ،گرافت عروقی:
بازوی متصل به کانولا با مشورت پزشک واجازه او قابل استفاده می باشد.
بازوی متصل به فیستول (جهت دیالیز) نباید به طور معمول جهت خون گیری مورد استفاده قرار گیرد . در صورت امکان باید از بازوی مقابل نمونه گیری صورت گیرد.
¤ وجود لوله (Indwelling Line) یا (Vascular Access Device) VAD
در صورت وجود هرگونه لوله یا VADجهت تزریق دارو ، مایعات…با در نظر گرفتن ملاحظات زیر نمونه گیری مجاز می باشد:
باید اطمینان از عدم نشت هوا (به منظور جلوگیری از ایجاد همولیز) در کلیه ملزومات جمع آوری خون صورت گیرد. در صورت امکان نباید از مسیری که قبلا با هپارین شسته شده است ، نمونه خون تهیه گردد(در صورت اجبار احتمال آلودگی با هپارین و رقیق شدن نمونه باید در نظر گرفته شود). جهت خون گیری ، ابتدا مسیر با 5 میلی لیتر محلول سرم فیزیولو
ژی استریل شسته شده ، 5 میلی لیتر ابتدای خون یا معادل 6 حجم فضای مرده (منظور از فضای مرده حجم خونی است که در داخلVAD می ماند) دور ریخته شود.
8- تمیزکردن محل نمونه‌گیری
ناحیه نمونه‌گیری به کمک گاز آغشته به ایزوپروپیل الکل یا اتیل الکل70 % بصورت حرکت دورانی از داخل به خارج تمیز می‌شود . پس از خشک شدن موضع درهوا به منظور جلوگیری از همولیز و کاهش سوزش ناشی از تماس نوک سوزن با الکل و پوست، نمون
ه‌گیری صورت می‌گیرد .
جهت کشت خون ضروری است دقت بیشتری جهت ضد عفونی کردن محل نمونه‌گیری صورت گیرد . کلرهگزیدین گلوکونات جهت نوزادان دو ماهه و بزرگتر و همچنین بزرگسالان دارای حساسیت نسبت به ید پیشنهاد میگردد . ابتدا موضع با الکل70 % تمیز شده سپس با محلول povidne – iodine 1-10% یا کلرهگزیدین گلوکونات ضدعفونی شده و پس از خشک شدن مجدد ، موضع با الکل جهت حذف ید و کلرهگزیدین تمیز میگردد . بدنبال خونگیری درب شیشه‌های کشت خون نیز باید بر طبق دستورالعمل سازنده آن نیز ضدعفونی گردد .
*در صورت نیاز به تماس مجدد پوست جهت لمس ورید مناسب ، باید مجدداً موضع ضدعفونی گردد .
9- نمونه گیری
با زاویه 30 درجه یا کمتر در حالی که قسمت مورب نوک سوزن به سمت بالا است ، سوزن لوله‌های خلاء (به همراه نگه دارنده) یاسرنگ باید وارد ورید شود .
*به محض ورود خون بداخل سرنگ یا لوله خلاء باید بازوبند بازگردد .
در صورت استفاده از لوله خلاء باید تمهیدات زیر صورت گیرد :
* باید حتی‌الامکان سوزن در رگ ثابت نگه داشته شده و اولین لوله با فشار به سوزن مرتبط شود
* لوله‌ها باید تا خاتمه مکش پر از خون شوند . پس از وقفه جریان خون اولین لوله از سوزن جدا شده و لوله‌های بعدی به سوزن مرتبط می‌شوند .
* لوله‌های حاوی ماده ضدانعقاد وخون باید بلافاصله پس از پرشدن مخلوط شوند (10-5 مرتبه سروته نمودن) .جهت جلوگیری از همولیز نباید لوله ها به شدت مخلوط گردند .
*در صورت عدم ورود خون به سرنگ یا لوله خلاء ، سوزن را کمی جابجا نموده تا بدرستی درون ورید قرار گیرد. جابجایی بیش از حد سوزن پیشنهاد نمی‌گردد ، زیرا برای بیمار ناخوشایند و دردناک است . در بیشتر موارد نمونه‌گیری مجدد در محل زیر نمونه‌گیری اولیه یا از بازوی دیگر بیمار پیشنهاد میگردد .
در صورت عدم موفقیت بیش از دو بار بهتر است از نمونه گیر دیگری جهت خونگیری استفاده شود و در صورت نیاز پزشک را مطلع نمود .
پس از جاری شدن روان خون به داخل سرنگ یا لوله‌های خلاء باید مشت بیمار باز شود .
درپایان نمونه‌گیری سرسوزن به آرامی از رگ بیمار خارج گردیده و گاز تمیز با فشار کم بر روی موضع قرار داده می شود .
10-دفع سر سوزن
بدون گذاشتن درپوش سرسوزن باید توسط ظروف مخصوص، سرسوزنهای آلوده از سرنگ جدا ودفع گردند. سپس نمونه خون به آرامی در ظروف مربوطه تخلیه شود .
11-تخلیه خون
نمونه‌هایی که در لوله‌های حاوی ماده ضدانعقاد ریخته می‌شود باید بلافاصله و به آرامی 5 تا 10 بار مخلوط شوند . در صورتیکه نمونه در لوله بدون ماده ضدانعقاد ریخته می‌شود باید به آرامی در جدار داخلی لوله تخلیه گردد .
هنگامی که طی یکبار نمونه‌گیری، از لوله‌های متعدد خلاء پلاستیکی یا شیشه ایی جهت آزمایش‌های مختلف استفاده می‌شود، نمونه خون (به منظور جلوگیری از تداخل ضد انعقادهای مختلف) باید بر طبق اولویت‌های زیر در لوله‌ها جمع‌آوری شود:
1- لوله کشت خون
2- لوله حاوی ضدانعقاد سیترات سدیم جهت آزمایش‌های انعقادی ( درپوش آبی در لوله‌های خلاء )
3- لوله جهت سرم (بدون ضدانعقاد) با یا بدون فعال کننده لخته،بایا بدون ژل (درپوش قرمز در لوله‌های خلاءویا لوله های حاوی ژل جداکننده)
4- لوله حاوی هپارین همراه یا بدون ژل جداکننده پلاسما (درپوش سبز در لوله‌های خلاء)
5- لوله حاوی ضدانعقاد EDTA ( درپوش بنفش در لوله‌های خلاء )
6- لوله حاوی مهارکننده گلیکولیتیک (درپوش خاکستری در لوله‌های خلاء )
ترتیب جمع آوری نمونه در لوله دوم وسوم با توجه به اثر فعال کننده های لخته یا ژل در لوله های پلاستیکی جمع آوری سرم با آزمونهای انعقادی مطرح گردیده است .ولی در صورت استفاده از لوله های شیشه ای بدون افزودنی جمع آوری لوله سرم می تواند قبل از لوله سیتراته صورت گیرد.
در صورتی که از ست پروانه‌ایی (یا اسکالپ وین) استفاده میگردد، جهت آزمونهای انعقادی ابتدا می بایست قسمت اول نمونه دریک لوله (جهت حذف فضای مرده ) تخلیه شده ونمونه مورد نیاز در لوله دیگری جمع آوری گردد.
12- اقدامات پس از نمونه گیری
پس از خاتمه نمونه‌گیری ، باید موضع از نظر بندآمدن خون‌ریزی و یا بوجود آمدن هماتوم کنترل گردد . درصورتی که خون‌ریزی بیش از 5 دقیقه ادامه یابد ، می بایست تا بند آمدن خون بر روی گاز در محل نمونه‌گیری فشار وارد آورده ، سپس روی آن بانداژ مجدد صورت گیرد و به بیمار توصیه شود برای مدت حداقل 15 دقیقه بانداژ را روی محل نگه‌داری کند . در صورت نیاز به پرستار یا پزشک نیز اطلاع داده شود .
13- برچسب گذاری نمونه
* بلافاصله پس از اتمام نمونه‌گیری باید برچسب حاوی اطلاعات زیر بر روی لوله‌ها و ظروف حاوی نمونه خون بیمار الصاق گردد :
– نام ، نام خانوادگی بیمار
– شماره شناسایی
– تاریخ
– زمان نمونه گیری(بخصوص درردیابی دوز درمانی داروها TDM)
– نام فرد خون‌گیر
کلمات کلیدی:
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.
