پروژه دانشجویی مقاله صعوبت یا سهولت حد و رابطه آن با وضع اسماء عام بر مسما با pdf دارای 37 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله صعوبت یا سهولت حد و رابطه آن با وضع اسماء عام بر مسما با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
چکیده
مقدّمه
صعوبت حد
سهولت حد مفهومی
صعوبت حدّ حقیقی و سهولت حدّ مفهومی
1 معیار ذاتی و عرضی نزد بغدادی
2 رابطه اسم و حدّ نزد بغدادی
حدّ مفهومی و حدّ حقیقی نزد شیخ اشراق
ضابطه اسم و مسمّا نزد شیخ اشراق
اشتراک و افتراق نظریه بغدادی و شیخ اشراق
وضع اسم بر مسمّا در دو نظریه مزبور
نقد صدرالمتألّهین بر نظریه شیخ اشراق
لزوم شناخت مسمّا در نامگذاری
میزان قراردادی بودن نامگذاری
رابطه حدّ و محدود و اسم و مسمّا نزد بغدادی
عدول شیخ اشراق از تعریف مفهومی عام به خاص
نقد نظریه شیخ اشراق
تحلیل نامگذاری اسمهای عام بر مسمّا
اسم جوهری و اسم عرضی
1 اسماء انواع جواهر طبیعی
2 اسم اجناس جواهر طبیعی
اسماء اعراض
اسماء مخترعات و مصنوعات
خلاصه
منابع
پىنوشتها
ـ ابنسینا، الشفاء، البرهان، تحقیق ابوالعلی عفیفی، (قاهره، مطبعهالامیریه، 1375ق)؛
ـ ـــــــــ، رسائل ابن سینا، کتابالحدود، (قم، بیدار، بیتا)؛
ـ ابن کمونه، سعدبن منصور، الجدید فی الحکمه، تحقیق حمید مرعید الکبییسی، (بغداد، مطبعه جامعه بغداد، 1402ق)؛
ـ ارسطو، منطق ارسطو، ج 2، تحقیق عبدالرحمن بدوی، (بیروت، دارالقلم، 1980)؛
ـ اُرموی، ابوبکر، بیان الحق و لسان الصدق، پایاننامه دانشگاه تهران، تصحیح غلامرضا ذکیانی؛
ـ البغدادی، ابوالبرکات، الکتاب المعتبر فیالحکمه، (اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان، 1373)؛
ـ حلی، جمالالدین حسن، الاسرار الخفیه، (قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1379)؛
ـ رازی، قطبالدین، شرح المطالع، (قم، کتبی نجفی، بیتا)؛
ـ ساوی، زینالدینعمربن سهلان، البصائر النصیریه فی علم المنطق، (مصر، المطبعه الکبری الامیریه، بیتا)؛
ـ شهرزوری، شمسالدین محمد، شرح حکمهالاشراق، تصحیح حسین ضیائی تربتی، (تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372)؛
ـ شیخ اشراق، حکمهالاشراق، (تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372)؛
ـ صدرالمتألهین، تعلیقات علی حکمهالاشراق، (قم، بیدار، بیتا)؛
ـ طوسی، نصیرالدین، اساس الاقتباس، چ چهارم، (تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1376)؛
ـ غزالی، ابیحامد، معیارالعلم، (بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410ق)؛
ـ میر سیدشریف، حاشیه شرح المطالع، (قم، کتبی نجفی، بیتا)؛
اکثر منطقدانان مسلمان و در رأس آنها فارابی و ابنسینا پس از ارائه دستگاه جنس و فصلی و ذاتی و عرضی و اینکه حد تام مشتمل بر تمام ذاتیات محدود است، به صعوبت و دشواری حد تام حقیقی فتوا دادهاند
در این میان بغدادی با طرح حد مفهومی و اسمی در علوم، سهولت حدّ تام را مطرح کرده و شیخ اشراق در مقام نقد نظریه تعریف مشائین سهولت حد مفهومی یا اسمی را تأیید کرده است
این دو بین اسم و مسمّا و بین حد و محدود رابطه قائل نشدهاند. از نظر این دو اسم برای مسمّایی است که از آن شناخت داریم و میزان شناخت ما از مسمّا در واقع تشکیلدهنده حدّ مسمّا است
از نظر راقم سطور، رابطه حد و محدود و اسم و مسمّا کلیت ندارد لذا همواره حدّ شیء به میزان شناخت مسمّا تنظیم نمیشود، گرچه فیالجمله ارتباط اسم و مسمّا و حد و محدود قابل قبول است
کلید واژهها
حد تام، ذاتی، عرضی، اسم و مسمّا، حد حقیقی، حد مفهومی یا اسمی، شیخ اشراق، بغدادی
منطقدانان علم حصولی را از یک سو، به تصور و تصدیق و از سوی دیگر، به بدیهی و نظری تقسیم کردهاند. با این تقسیم، تصور به بدیهی و نظری تقسیم میشود. تصورات نظری کلی را میتوان با استفاده از تصورات بدیهی از راه تعریف حدّی یا رسمی معلوم کرد. تعریف حدّی آن است که ذاتیات معرَّف در آن ذکر شوند. تعریف حدّی، خود به دو نوع حدّ تام و حدّ ناقص تقسیم میشود. در حدّ تام، باید تمام ذاتیات محدود، یعنی تمام اجناس و فصول ذکر شوند و هیچ ذاتیای نباید در این تعریف فروگذار گردد. نیاوردن ذاتیای در تعریف آن را از حد تام بودن خارج میکند، اگرچه چنین تعریفی معرَّف را از غیر خودش تمییز دهد
ذاتی در برابر عرضی است؛ همانگونه که در تعریف، میتوان از ذاتیات استفاده کرد، همچنین میتوان از عرضیات استفاده نمود. اما عرضی در منطق، خود اقسامی دارد و در تعریف نمیتوان از هر عرضیی استفاده کرد
عرضی یا لازم است یا مفارق، و عرضی لازم یا بیّن است یا غیر بیّن. «لازم بیّن» آن است که شیئی به صورت بدیهی و بینیاز از استدلال معلوم باشد. در منطق گفتهاند: تعریف رسمی باید از عرضیهای لازم بیّن تألیف شود، و ممکن نیست از لازمهای غیر بیّن تألیف یابد؛ چرا که اگر از لازمهای غیر بیّن تألیف یابد، به دلیل غیر بیّن بودن، بدیهی نیستند و معرَّف را از ابهام بیرون نمیآورند و معلوم نمیکنند. پس همانگونه که اگر ذاتیات ماهیتی معلوم و بدیهی نباشند، نمیتوان آنها را در تعریف حدّی ذکر کرد، همچنین اگر لازمهای ماهیتی معلوم و بدیهی نباشند، نمیتوان آنها را در تعریف ذکر نمود
در یونان باستان پیش از آنکه ارسطو منطق را به نگارش درآورد، شبهه امتناع تعریف مطرح بود. افلاطون این شبهه را از زبان سقراط به عنوان مدافع امکان تعریف مطرح میکند و پاسخ میدهد. ارسطو به گونهای دیگر به این شبهه پاسخ میدهد و امکان تعریف را تثبیت میکند.1 شیخالرئیس به اختلاف دو پاسخ اشاره میکند و پاسخ سقراط به قلم افلاطون را نمیپذیرد و خود بر اساس پاسخ ارسطو به شبهه پاسخ میدهد
شیخالرئیس با آنکه امکان تعریف را تثبیت میکند، ولی بر صعوبت تعریف چه حدی و چه رسمی تأکید میورزد. شیخالرئیس حدّ تام را، که با موضوع این مقاله مرتبط است، با چهار مشکل جدّی مواجه میداند و چارهای نمیبیند جز اینکه به دشواری حدّ تام فتوا دهد
آ. چگونه میتوان یقین کرد چیزی که به عنوان جنس قریب محدود ذکر میشود، واقعا جنس قریب آن است و پایینتر از آن جنس دیگری وجود ندارد؟
ب. چگونه میتوان مطمئن بود چیزی که به عنوان ذاتی آورده میشود، از نوع لازمی نباشد که حتی در ذهن از ملزوم خود جداشدنی نیست؟
پ. چگونه میتوان به دست آورد همه فصول مساوی با محدود جمعآوری شدهاند و آنچه به دست آمده، که سبب تمییز محدود از همه اغیار میباشد، مانع جستوجو از سایر فصول نشده و تمام فصول به دست آمدهاند؟
ت. چگونه میتوان مطمئن بود تقسیم جنس به انواع، به وسیله فصول از نوع تقسیم اوّلی است و فصل دیگری در میان نیست؛ فصلی که جنس را به دو نوع تقسیم کند و یکی از این دو نوع با فصل موردنظر به دو نوع دیگر تقسیم شوند؟ برای مثال، تقسیم جسم به حسّاس و غیرحسّاس را در نظر بگیرید، در حالی که پیش از این تقسیم، جسم به وسیله نمو داشتن یا نداشتن به جسم نامی و غیر نامی تقسیم میشود و جسم نامی به حسّاس و غیر حسّاس. بنابراین، در تحدید حیوان، اگر تقسیم دوم پیش از تقسیم اول در نظر گرفته نشود، بعضی از ذاتیات مانند نامی بودن مورد غفلت واقع میشوند
پس از شیخالرئیس، بغدادی استدلال شیخالرئیس مبنی بر صعوبت حد را ذکر میکند و با مطرح کردن رابطه اسم و مسمّا و اینکه حد به حسب اسم است و اسم هم به حسب حد، نظریه شیخ را به نقد میکشد و سهولت حد را تجویز میکند. شیخ اشراق نیز با اشاره به نظریه بغدادی، سهولت حدّ مفهومی را بر حدّ حقیقی ترجیح میدهد، و در حکمهالاشراق، نقدهایی بر نظریه تعریف ارسطویی ارائه میدهد
منطقدانان پس از بغدادی همچون ابن کمونه، خونجی، ارموی، محقق طوسی، علّامه حلّی، قطب رازی و میر سید شریف تحت تأثیر استدلال شیخالرئیس از یک سو، و تحت تأثیر استدلال بغدادی و شیخ اشراق از سوی دیگر، حد را به «حقیقی» و «مفهومی» تقسیم کرده و حدّ مفهومی را آسان و حدّ حقیقی را دشوار دانستهاند
بغدادی برای اثبات سهولت حدّ تام و نقد نظریه شیخ الرئیس، پس از ذکر ادلّه او، نظریه خود را بر اصولی پایهریزی میکند و بر اساس آنها سهولت حد را نتیجه میگیرد
شیئیت شیء به اوصافی است که از شیء تشخیص میدهیم، و وجود آن اوصاف دلیل است که آن شیء خودش خودش است و اگر آن اوصاف نباشد آن شیء وجود ندارد. بنابراین، ذاتیات شیء همان اوصافی هستند که در حقیقت و واقعیت آن شیء دخیلند؛ به این معنا که هر یک از آنها جزء معنای شیء به حساب میآیند. ذاتی به این معنا نیست که ذات با نبود آن معدوم باشد؛ زیرا شیء با نبود بعضی از اعراض لازم هم معدوم است؛ چه اینکه شیء با نبود بعضی از علل خود معدوم است، در حالی که نمیتوان عرضیات یا هر علتی را جزء ذاتیات به حساب آورد. بنابراین، ذاتی و عرضی و اطلاق اسامی بر مسمّیات نسبت به افراد متفاوت میشوند. وقتی به شخصی میگوییم «او»، که در او ویژگیهای بارزش را، که از قبل تشخیص دادهایم موجود باشند. یکی از آن ویژگیها بدن اوست. بنابراین، تا بدن او نباشد نمیتوانیم به او اشاره کنیم. اما وقتی او به خودش «من» میگوید، هرگز بدنش موردنظر نیست؛ چرا که حقیقت «من» در استعمال او به نفس مجرّدش اشاره دارد، در حالی که استعمال «او» در پیش ما به نفسش اشاره ندارد؛ به این دلیل که اگر او بمیرد، به جسدش هم میگوییم: این جسدِ همان شخص است
تعریفهای حدّی برای اشیا بر حسب اسمهایشان هستند و اسامی برای اشیایی که دارای تعریف حدّیاند بر حسب حدودشان میباشند، بلکه اسامی برای معانی هستند و معانی برای اسامی و به حسب اسامی و نیز برای موجوداتند. اسامی اولا، برای آنچه در اذهان موجودند قرار داده میشوند؛ و ثانیا، برای موجودات در خارج، به حسب آن میزان از معانی که در ذهن موجود شدهاند، و این معانی حدود آن موجودات خارجی به حساب میآیند
بنابراین، ذاتیات مسمّا همان اوصافی هستند که از مسمّا تشخیص داده میشوند و در حدّ آن ذکر میشود، و نیز ذاتیات هویّت موجودی که اسمی بر آنها اطلاق میشود به حسب اسم آن است. پس اوصافی که نامگذاران آنها را هنگام وضع اسم بر مسمّا در نظر گرفتهاند، ذاتیات هویّت موجود به حساب میآیند
بغدادی با این اصول نتیجه میگیرد که دشواری تعریف به طور مطلق یا برای عدهای در بعضی موارد مانند تعذّر و دشواری در قیاسها در تشخیص حدّ وسط است. بنابراین، فرقی بین حدّ و قیاس نیست و دلیلی وجود ندارد که یکی را دشوارتر از دیگری بدانیم و صعوبت را در حدّ مطرح کنیم و در قیاس مطرح نسازیم
بغدادی با توجه به مطالب مزبور، به نقد نظریه شیخالرئیس میپردازد. از نظر او، سختترین مشکلی که شیخ مطرح کرده این است که ممکن است بعضی از فصول مساوی با محدود سبب غفلت از فصول مساوی دیگر شوند و در نقد آن میگوید: اگر فصلی مجهول باشد، بر اساس این اصل که نام گذارند نام را بر شیء بر اساس اوصافی که از آن شناخته است مینهد و شیء را از آن نظر که نام بر آن نهاده است تعریف حدی میکند، دیگر این فصل جزو مفهوم مسمّا به حساب نمیآید و بنابراین، نباید در حد ذکر گردد. پس حد به حسب اسم، حد است و حد به حسب معرفت و شناخت از شیء است. پس کسی که به حسب شناخت نام میگذارد، نام را به حدّی که تفصیل معرفت اوست، تفسیر میکند و مجهول در حد داخل نیست
بر اساس اصول مزبور، بغدادی مشکل دیگر شیخالرئیس در مورد صعوبت حد را پاسخ میگوید و آن عدم تمایز میان ذاتی و لازمهای بیّن است که در ذهن هم از معروض خود جدا نیستند. پاسخ بغدادی چنین است: به دلیل آنکه اسمگذاری بر مسمّا بر اساس معرفت و شناخت است و حد هم بر حسب اسم، بنابراین، مفاهیمی که در اطلاق اسم دخیلند، ذاتی محسوب میشوند و مابقی عرضی به حساب میآیند. از اینرو، حد چندان صعوبت ندارد
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله اهمیت برنامه ریزی تحصیلی و درسی با pdf دارای 55 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله اهمیت برنامه ریزی تحصیلی و درسی با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
مقدمه
کارکردهای برنامه ریزی و مدیریت
برنامهریزی چیست ؟
اهمیت و فواید آموزش برنامهریزی به دانشآموزان
معایب فقدان برنامهریزی درسی برای دانشآموزان
مدل برنامه ریزی آموزشی تایلر
سطوح تصمیم گیری در برنامه درسی از دیدگاه کلاین
دیدگاه سابار
سطوح تصمیم گیری در الگوی گودلد
الگوی نیمه متمرکز در سطح ملی ( کمیته های ملی)
الگوی نیمه متمرکز در سطح استانی / ایالتی ( کمیته های برنامه ریزی درسی)
الگوی نیمه متمرکز در سطح منطقه ای ( کمیته های منطقه ای)
نتیجه الگوها
فواید برنامه ریزی تحصیلی
به روشن شدن اهداف کمک میکند.
از اتلاف وقت جلوگیری میکند.
از اتلاف انرژی جلوگیری میکند.
اصول صحیح برنامه ریزی تحصیلی
اهداف خود را روشن کنید.
اهداف خود را زمان بندی کنید.
مطالعه دروس را به صورت موازی انجام دهید.
تناسب میان دروس را رعایت کنید.
استراحت را در برنامه ریزی خود فراموش نکنید.
برنامه ریزی برای طول سال تحصیلی
فرآیند برنامهریزی
فرآیند برنامهریزی از دوازده گام تشکیل شده که به قرار زیر است:
گام اول: آگاهی از فرصتها (مسائل و نیازها)
گام دوم: تعیین اهداف کوتاهمدت
گام سوم: کسب اطلاعات کامل درباره فعالیتهای مورد نظر
گام چهارم: دستهبندی و تحلیل اطلاعات
گام پنجم: تعیین فرضیهها و شناخت موانع
گام ششم: تعیین بدیلها
گام هفتم: ارزیابی بدیلهای گوناگون
گام هشتم: انتخاب بدیل
گام نهم: تدوین برنامههای فرعی (پشتیبانی)
گام دهم: تنظیم تفصیلی توالی فعالیتها و جدول زمانبندی
گام یازدهم: بیان برنامهها به کمک ارقام بهوسیله تخصیص بودجه
گام دوازدهم: پیگیری پیشرفت کار
مشارکت خانواده در برنامههای آموزشی و تربیتی مدارس
دلایل ضرورت آموزش خانواده
شیوههای مشارکت اولیاء در آموزش و پرورش
موانع همکاری در خانه و مدرسه:
برخی از عوامل موفقیت برنامه های همکاری خانه و مدرسه
برنامه ریزی تحصیلی راهی برای شناسایی توانمندی دانش آموز
راهنمای عملی برنامه ریزی تحصیلی
ارزیابی از پیشرفت کار و مطالعه
منــابع
*سعادتمند، زهره. دوازده رهنمود تربیتی برای اولیاء و مربیان. اصفهان : انتشارات قاصد سحر،1380
*سعادتمند، زهره. تعلیم و تربیت همگام با مراحل زندگی. اصفهان : انتشارات نشاط،1374
*شریعتمداری، علی. رسالت تربیتی و علمی مراکز آموزشی. تهران: سمت،1374
*تایلر, رالف .و اصول اساسی یرنامه ریزی درسی وآموزشی , ترجمه علی تقی پور ظهیر ,تهران انتشارات اگاه
*تقی پور ظهیر , علی, مقدمه ای بر برنامه ریزی آموزشی ودرسی , تهران , انتشارات آگاه
*شعاری نژاد , روان شناسی یادگیری , تهران انتشارات توس
*جوادیان غلامحسین, تدوین برنامه درسی در سطح مدرسه , فصلنامه مدیریت در آموزش وپرورش دوره نهم پائیز وزمستان
*گویا زهرا وایزدی صمد, فصلنامه علمی _ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا , سال دوازدهم شماره ی 42 تابستان 1381چ
*لوی , الف, ترجمه, مشایخ , فریده, مبانی برننامه ریزی آموزشی درسی مدارس, تهران, انتشارات مدرسه
*وکیلیان , منوچهر , نظارت وراهنمایی , تهران , پیام نور
امور درسی یکی از مهمترین فعالیتهاست که اهمیت زیادی در سایر جنبههای زندگی دارد. بر این اساس انجام این فعالیت مهم به نحو احسن بطوری که نتایج خوب و عالی در بر داشته باشد اهمیت زیادی پیدا میکند. هیچ کاری بدون برنامه ریزی فعالیتی کامل نخواهد بود. بویژه مسائل درسی و تحصیلی بیشتری دارند، مدت زمان در آنها مهم است . از آنجاییکه دانشآموزان امروز ، مسئولین، صاحبنظران و متخصصان فردای جامعه اسلامی کشورمان میباشند و با توجه به گستردگی علم، تکنولوژی و تحولات روزافزون فرهنگی، اجتماعی در جهان امروز کسب اصول مدیریت و آموزش و آشنایی با شیوههای برنامهریزی تحصیلی، شغلی، زندگی و; یک امر لازم و ضروری برای دانشآموزان می باشد . زمینهسازی برای شناخت شیوههای برنامهریزی و پی بردن به اهمیت آن در کاربردی کردن در آینده و زندگی براساس نظریهها و یافتههای علمی در مدیریت واداره جامعه یک ضرورت برای دانشآموزان و آیندهسازان کشور میباشد. لذا میتوان گفت که برنامه ریزی، فرآیندی برای رسیدن به اهداف است. بسته به فعالیتها، هر برنامه می تواند که بلند مدت، میان مدت یا کوتاه مدت باشد. برای مدیرانی که در جستجوی حمایتهای بیرونی هستند، برنامه ریزی، مهمترین و کلیدیترین سند برای رشد است.برنامه ریزی می تواند، نقش مهمی در کمک به جلوگیری از اشتباهات یا تشخیص فرصتهای پنهان بازی کند. برنامه ریزی به پیش بینی آینده و ساختن آینده تا حدودی قابل تصور کمک می کند. آن پلی است بین آنجایی که هستیم و آنجایی که می خواهیم برویم. برنامه ریزی به آینده می نگرد
برنامهریزی فرآیند مهم و اساسیای است که در نیل به اهداف ضرورت تام دارد. هنری فایول نخستین صاحبنظری است که مدیریت را به وظایف پنجگانه زیر تفکیک کرده است؛
1) برنامهریزی planning
2) سازماندهی organizing
3) فرماندهی commanding
4) هماهنگی coordinating
5) کنترل (نظارت)controlling
برنامهریزی یعنی پیشبینی و پیشنگری و تدارک وسایل و امکانات مادی و منابع نیروی انسانی برای آینده یکی از اولین و مهمترین اصول مدیریت تلقی میشود. به عبارتی دیگر مدیریت دارای دو کارکرد تصمیمگیری و اجرای تصمیم میباشد که تصمیمگیری، برنامهریزی محسوب میشود
البته علاوه بر اولویت برنامهریزی اصول پنجگانه با یکدیگر رابطه متقابل دارند. امروزه صاحبنظران علم مدیریت، برنامهریزی (تصمیمگیری) را با مدیریت مترادف دانسته و آن را قلب تپنده سازمان تلقی میکنند
برنامهریزی فرآیند تصمیمگیری و پیشبینی درباره کار و فعالیت در آینده است. به عبارتی برنامهریزی فراگرد تعیین و تعریف هدفها، تدارک امکانات و منابع مادی و انسانی برای تحقق اهداف سازمان است. برنامهریزی شامل 4 مرحله زیر میباشد؛
1) هدف گذاری: تعیین هدفها و اولویت آنها
2) پیشبینی: بررسی و پیشنگری منابع و امکانات برای تحقق اهداف
3) بودجهبندی: تشخیص فعالیتها و اقداماتی که با استفاده از منابع و امکانات صورت خواهد گرفت
4) تعیین خط مشیها، روشها و ملاکهای عملیات
برنامهریزی همانگونه که در علم مدیریت در درجه اول اهمیت قرار دارد آموزش آن برای دانشآموزان نیز نقش حیاتی و موثر در زندگی آتی آنان دارد. چون دانشآموزان با برنامهریزی از وقت وانرژی خود به نحو مطلوب استفاده میکنند و ازبلاتکلیفی خارج میشوند. فواید دیگر برنامهریزی عبارتند از
1) جهتدهی به تحصیل و کار دانشآموزان
2) توجه بیشتر به اهداف کوتاه و بلندمدت
3) پرهیز از فعالیتهای تکراری و بیثمر
4) ایجاد هماهنگی بین خانه و مدرسه
5) ایجاد انگیزه برای تحصیل
6) ایجاد و تقویت روحیه نظم و انضباط
7) انجام به موقع تکالیف
8) کنترل جدی اولیا بر فرزندان خود در امور تحصیل و فراغت
9) ایجاد و تقویت روحیه کمالطلبی
10) ایجاد و تقویت روحیه رقابت سالم در بین دانشآموزان
11) نظارت و ارزشیابی میزان پیشرفت تحصیل
12) فرهنگ سازی در بین دانشآموزان برای مطالعه منظم و مستمر
13) استفاده بهینه از وقت برای تحصیل و تفریح
14) علاقهمندی به مطالعه و جلوگیری از خستگی و افسردگی دانشآموزان
15) افزایش خودباوری و خوداتکایی
16) ایجاد روحیه توانمندی برای غلبه بر مشکلات براساس برنامهریزی
17) افزایش روحیه اعتماد به نفس، هویت و ارزشمندی در جامعه
18) ارتقای سطوح علمی و آگاهی دانشآموزان
19) تسریع و تسهیل در یادگیری
20) شناخت میزان تواناییهای خود و شناخت وضعیت فعلی و تصمیمگیری براساس آن
بخش عمدهای از دانشآموزان بخصوص در مناطق شهری از امکانات لازم برای ادامه تحصیل از قبیل مدرسه (فضا) و معلم برخوردار هستند و همه اولیا برای سرنوشت فرزندانشان احساس مسئولیت و دلسوزی داشته و در حد امکان برای آنان امکانات ادامه تحصیل را فراهم میکنند اما بخش عمدهای از افت تحصیلی دانشآموزان بخصوص در دوره راهنمایی و متوسطه نداشتن یک برنامهریزی صحیح و روشن و در نتیجه نداشتن یک هدف روشن است که امکان استفاده مناسب از زمان و انرژی آنان فراهم نمیشود لذا دانشآموزان برای پیشرفت تحصیلی و موفقیت در کسب مسئولیتهای مهم کشوری در آینده باید با برنامههای ثابت و موقت، کوتاه مدت و میان مدت و برنامههای راهبردی وعملیاتی آشنایی داشته باشند که براساس آن زندگی و تحصیلات خود را با یک روند منظم و منطقی که لازمه شکوفایی استعداد و رشد و ترقی آنان میباشد بهبود و اعتلا بخشند
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله تزریق پر کنندگی به منظور پایدار سازی خاک های غیر چسبیده با pdf دارای 60 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تزریق پر کنندگی به منظور پایدار سازی خاک های غیر چسبیده با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
فصل اول
- تزریق پر کنندگی به منظور پایدار سازی خاک های غیر چسبیده
چکیده
1-مقدمه
2-موقعیت و ابعاد منطقه تزریق
3-ملاحظات اجرائی
3-1-آرایش گمانه ها
3-2-فشار تزریق
3-3-مواد تزریق
4-مطالعات موردی
5-نتیجه گیری
فصل دوم
- استفاده از روش های شیمیایی در تثبیت خاک
1-مقدمه
2-آزمایشگاه رویه ها
2-1-طبقه بندی خاک ها
حدود سفتی
3-نسبت رطوبت- چگالی
4-مقاومت فشاری محدوده نشده (USC)
5-نتیجه گیری
فصل سوم
رفتار پرده های سپر فلزی ساحلی در مقابل خاکهای روان شده
چکیده
1-مقدمه
2-فرضیات تحلیل
3-جدول های ویژگی های مصالح (خاک-سازه)، بارهای دینامیکی، شکل ها و نمودارها
5-نتیجه گیری
فصل چهارم
کاربرد روشهای چتری در تونل زنی در زمینهای نرم
چکیده
1-مقدمه
2-روشهای پیش تیرزنی
2-1-تزریق فواره ای کم شیب
2-2-روش Spilling
2-3-روش لوله گذاری سقفی
2-4-پیش تیرزنی توسط سرمته ها فرورفته در زمین
3-سیستم پیش آسترزنی
3-1-تکنیک پیش برش
3-2-تکنیک پیش تونل زنی
4-نتیجه گیری
عملیات تزریق، عبارتست از اقداماتی که طی آن سیالی سخت شونده تحت عنوان دوغاب با عبور از مسیری خاص که توسط عملیات حفاری احداث گردیده است، وارد محیط زمین شده و تحت فشاری معین، درون ناپیوستگی های آن قرار می گیرد
در صورتی که حین فرایند تزریق، تقابل چندانی بین دوغاب و محیط میزبان صورت نگیرد، به گونه ای که دوغاب فضاهای خالی را پرکرده و هیچگونه جابجایی یا تغییر شکلی را در پیکره محیط ایجاد نکند، عملیات تحت نام تزریق پرکنندگی معرفی می گردد. این نوع تزریق را عموما بمنظور رفع مشکلات ژئومکانیکی و پایدارسازی خاک های غیرچسبنده که عموما درشت دانه اند، بکار گرفته می شوند. به علت نفوذپذیری بالا، ورود دوغاب به این قبیل خاکها براحتی صورت می پذیرد. در ادامه، دوغاب سخت شده در فضاهای خالی، موجب ایجاد اتصالات مکانیکی مناسبی در محیط خاک می شود که پیوستگی آن را افزایش خواهد داد. بنابراین، عملیات تزریق پرکنندگی به عنوان یکی از روش های اصلی بهبود خواص مکانیکی در خاکهای غیر چسبنده است
در این مقاله، ضمن بررسی کیفی این عملیات از نظر پارامترهای اصلی آن، یعنی موقعیت و ابعاد منطقه تزریق، ملاحظات اجرایی، آرایش گمانه ها، فشار تزریق و مواد مورد استفاده، به عنوان مطالعه موردی، پروژه بهسازی پی ایستگاه راه آهن کلگن آلمان و تزریق در آبرفت های پی سدالاعلی مصر، مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند
کلمات کلیدی
تزریق پرکنندگی، بهسازی پی، پایدارسازی خاکهای غیر چسبنده
تزریق در خاک، از جمله مباحث مهم در بهسازی پی های خاکی و کم عمق است. بعضی از خاکها به علت نسبت تخلخل زیاد و عدم پیوستگی دانه ها در برابر بارهای وارده بسیار تغییر شکل پذیر هستند. به منظور استحکام این نوع خاکها روش های بسیار متعدد و پیشرفته ای وجود دارد. روش های لرزشی تحکیم خاک، تراکم دینامیکی، زهکشی و.. از جمله روش های بهبود شرایط ژئوتکنیکی خاک است. تزریق دوغاب نیز می تواند به عنوان یک روش بهسازی بکار گرفته شود که بسته به شرایط، دارای تکنولوژی اجرایی مختلفی نیز می باشد. البته شرایط خاص خاک، بویژه چسبندگی ذرات، وجود رس، نفوذپذیری کم در خاک های ریزدانه و.. باعث می گ تا عملیات تزریق در خاک، بسادگی تزریق در سنگ نباشد. همین امر باعث بوجود آمدن تکنیک های متنوع تزریق در خاک می شود که بعضا آنان را از هدف اصلی تزریق، یعنی جانشینی دوغاب به جای سیال موجود در ناپیوستگی ها جدا میسازد. در برخی از روش ها، دوغاب به جای نفوذ در محیط، به عنوان ابزاری جهت فشرده سازی، تحکیم و یا برداشت خاک بکار می رود. تزریق پرکنندگی را می توان نزدیک ترین روش بهسازی ی به تزریق تحکیمی در سنگ دانست. در این فرایند، دوغاب با نفوذ به محیطهای ناپیوسته و پرکردن فضای متخلخل، باعث افزایش مقاومت محیط می گردد. این عمل می تواند در خاکهای درشت دانه و غیرچسبنده بسیار مفید واقع گردد
پایدارسازی خاکهای غیرچسبنده به جهت بهبود مقاومت (مقاومت برشی و مقاومت فشاری) انجام می گردد. بعلت پرشدن فضاهای خالی با مواد سخت شونده، آب بندی خاک نیز بطور همزمان صورت می پذیرد. شکل 1 نشان دهنده دو مورد پایدارسازی خاک در پی ساختمان و محیط اطراف تونل است. در واقع، خاک های پایدار شده، می توانند بعنوان دیواره های حفاظتی نیز بکار روند. از مزایای مهم پایدارسازی، می توان به موارد زیر اشاره کرد
خاک پایدارشده، بارهای ناشی از ساختمان (سازه) را بدون ایجاد تغییر شکل زیاد، به لایه های زیرین خاک منتقل می کند
-خاک پایدارشده، مقاومت لازم برای پی را در شرایط بارگذاری جدید تامین می نماید
-خاک پایدارشده سازه را در برابر تغیر شکلهای ناشی از فشار زمین (که به سمت ناحیه گودبرداری شده مجاور اعمال می گردد)، محافظت می نماید
براساس دستیابی به اهداف فوق، می توان به موقعیت و شکل منطقه تزریق پی برد. از جمله خواصی که بهمراه تزریق پایدارسازی در خاک ایجاد می گردد، آب بندی است. بهرحال، پس از انجام عملیات درمنطقه تزریق شده، اهداف زیر باید تامین گردند
-پایدارسازی محدوده ای مشخص از پی یا اطراف تونل
-آب بندی منطقه در برابر جریان ابهای زیرزمینی
موقعیت منطقه تزریق، براساس تامین مقاومت لازم برای انتقال بار به لایه های پایین تر و جلوگیری از ایجاد تغییرشکلهای غیرمجاز، تعیین می گردد. عملیات تزریق را می توان قبل از شروع گودبرداری به پایان رساند. در نتیجه عملیات تزریق، هیچگونه تداخلی با عملیات گودبرداری نخواهد داشت. ابعاد منطقه تزریق به میزان پایداری لازم در محل وابسته است. ساده ترین طرح در این موارد، ایجاد یک دیواره وزنی است. ناحیه تزریق، تحت بار ناشی از ساختمان، تنش های محلی ناشی از وزن خاک و آبهای زیرزمینی واقع می شود. در محاسبات پی این منطقه ضریب اطمینان در برابر لغزش دوران، نشست و شکست مدنظر قرار می گیرد. مولفه های افقی بار ناشی از وزن خاک و آبهای زیرزمینی را نیز می توان با اجرای مهار متعادل ساخت
به منظور تحلیل تنش و ارزیابی آن، باید به میزان مقاومت منطقه تزریق یعنی وضعیت تنش های منطقه در شرایط شکست، پی برد. این مقاومت به خواص درونی خاک و نوع مواد تزریق شده وابسته است. ارزیابی و تعیین مقاومت خاکهای پایدار شده بوسیه تزریق توسط سیمان، با نمونه برداری و آزمایش براحتی امکان پذیر می باشد. اما ارزیابی خاکهای تزریق شده با ژل های سیلیکاتی، مشکل تر است. این مساله به علت رفتار خزشی این گونه خاکها تحت بار ثابت می باشد. با توجه به شکل 2 ضریب اطمینان در برابر شکست در سطح شماره 7 را می توان با استفاده از میزان مقاومت برشی محاسبه نمود. بعد از تزریق، مقدار زاویه اصطکاک داخلی ثابت مانده و چسبندگی افزایش می یابد. زاویه سطوح برشی ، از رابطه (1) بدست می آید
که زاویه اصطکاک داخلی خاک است
گسترش ناحیه تزریق، باعث تراوش، نشست و تورم محیط به سمت گودبرداری های مجاور می گردد. که این خود، باعث افزایش ضریب اطمینان در برابر لغزش، دوران و شکست برشی است. با این وجود، این قبیل گسترش یافتگی ها به علت کاهش در فضای ساختمانی جدید، نامطلوب است. ممکن است تورم و تراوش دوغاب به محیط مجاور، ناخواسته و غیرقابل جلوگیری باشد، اما بهر حال باعث ایجاد شرایط تغییر شکل قابل قبول می گردد
محیط عملیات تزریق پرکنندگی، اغلب یک محیط ابرفتی (خاک درشت دانه) است. در این حالت، مسیر ماده تزریق، شبکه ای از مجراهای نامنظم و با ابعاد مختلف می باشد. به همین علت معمولا قابلیت تزریق پذیری رسوبات آبرفتی بسیار کمتر از محیط سنگی است، که این خود نیازمند بکارگیری روش های ویژه و دوغاب های متفاوت می باشد
به علت ریزشی بودن اکثر گمانه های حفر شده در این گونه خاکها، لوله گذاری اهمیت ویژه ای می یابد. حفاری به هر دو صورت دورانی یا ضربه ای ممکن است انجام گیرد
اما لوله گذاری گمانه باید به طور همزمان با حفاری صورت پذیرد. مایع حفاری مورد استفاده، می تواند آب باشد. در شرایط نفوذپذیری بسیار زیاد، می توان حفاری و ترزیق را بطور همزمان انجام داد. در این شرایط در قطعات 30 تا 50 سانتی متری، بلافاصله پس از حفاری، حجم مقرری از دوغاب تزریق می گردد و این کار تا عمق مورد نظر ادامه می یابد. در این روش، اثر تزریق و توزیع دوغاب در خاک بسیار نامنظم بوده و منطقه نفوذ دوغاب گسترده است. معمولا در ساختگاههای دائمی و حساس از این روش استفاده نمی شود
یکی از روش های معمول در تزریق پرکنندگی و حتی تزریق خاک شکنی، تزریق مانشس است. در این روش، ابتدا گمانه ای به قطر حدود 100 میلی متر تا عمق معین حفر و لوله گذاری می گردد. پس از آن، یک لوله پلاستیکی یا فولادی به قطر داخلی بسیار کمتر وارد گمانه می شود. این لوله، لوله مانشت نام دارد و حاوی سوراخ هایی به فاصله 30 تا 50 میلی متر و یا بیشتر می باشد. این سوراخ ها با یک لاستیک نرم پوشیده شده اند. عملکرد این لاستیک ها مانند سوپاپ است. قبل از تزریق، ابتدا فضای بین لوله مانشت و لوله جدار با دوغابی غنی از رس پر می شود. این محدوده از گمانه که توسط دوغاب پرشده است را آستین یا جلد گویند. همزمان با این عمل، لوله جدار نیز به بالا کشیده می شود. پس از طی مدتی که دوغاب مقاومت کافی بدست آورد، لوله دیگری بنام لوله تزریق که قطر آن از لوله مانشت کمتر است به آن وارد می گردد. عمل لوله تزریق، انتقال دوغاب به مقطع مورد نظر تحت فشار معین می باشد. همراه لوله، یک سیستم پکر منفرد یا مضاعف وجود دارد. سیستم پکر باید بگونه ای در گمانه مستقر گردد که خروج دوغاب تنها از سوراخ های موجود در مقطع مورد تزریق، صورت پذیرد. لاستیک های موجود در سوراخ ها به گونه ای طراحی شده اند که اجازه خروج به دوغاب را خواهند داد، اما از بازشت یا ورود آن به محیط درون لوله مانشت ممانعت می کنند
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله سیستم عامل با pdf دارای 45 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله سیستم عامل با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
مقدمه
پیکر بندی سیستم عامل
مدیریت حافظه در UNIX و SOLARIS
سیستم صفحه بندی ساختمان داده ها
جایگزینی صفحه
تخصیص دهنده حافظه هسته
مدیریت پرونده در یونیکس
گره های شاخص
تخصیص پرونده
راهکارهای همزمانی در یونیکس
لوله ها
پیامها
حافظه مشترک
راهنماها
علائم
اولیه های هنگام سازی نخ در SOLARIS
قفل انحصار متقابل
راهنماها
مدیریت فرایند در UNIX SVR4
شرح فرایند
کنترل فرایند
خلاصه
منابع
1- سیستم عامل استالینگ
2- گود هارت، ب، و کوکس، شرحی بر باغ سحر آمیز، از سیستم عامل یونیکس 5 نسخه 4 1994
کوچک زیباست . این اساس یونیکس است. برای درک مفهوم این جمله باید سیستم عاملهای نسل سوم را ( که یونیکس نیز از آنهاست) به یاد آورید . سیستم های دایناسورواری بودند که برای انجام همه کار طراحی شده بودند . سیستم عامل ماشینهای IBM 360 نمونه خوبی در این مقوله است. سیستم عاملی که توان شبیه سازی تقریبا تمامی سیستم های عرضه شده تا قبل از خود را داشت و فهرست اشکالات آن یک دفتر به قطر دفتر راهنمای تلفن را تشکیل می داد! ساختارهای اطلاعاتی غول آسا سیستم های ذخیره سازی پرونده بسیار پیچیده زبانهای برنامه نویسیی چون پی ال وان و کوبول که کاربران را تنها در یک سو جهت می داد و در کل دیکتارتوری IBM که هر استفاده کننده ای را در شبکه ایغول آسا اسیر می کرد. تیم های برنامه نوسی IBM که چون خدایان غیر قابل دسترسی بودند و همه جا با احترام درباره آنها صحبت می شد. چیزی که هیچ کس حتی جرات فکر کردن درباره آن را نمی کرد اصلاح در کاری بود که IBM و دیگر پیروان آن عرضه می کردند. دورانی که یک برنامه نوسی حرفه ای سیستم، مدت زمان درازی را فقط برای یادگیری سیستم عامل صرف می کرد و با احساس شرم اشکالات سیستم عامل را اگر از کم هوشی خود نمی دانست به IBM اطلاع می داد. چه بسیار برنامه های بزرگ تجاری که دوباره نویسی می شدند، زیرا سیست معامل امکان اتصال برنامههای دیگر را به آنها نمی داد
به هر حال یونیکس وارد بازار شد. سیستم عاملی که همه چیز در آن به هم شبیه بود، نحوه چاپ روی چاپگر نوشتن روی صفحه پایانی ویا ذخیره اطلاعات در پرونده ها همه و همه به یک صورت انجام می پذیرفت. و از همه مهمتر لیست برنامه سیستم عامل را در هر کتابخانه ای می شد پیدا کرد. برنام های یونیکس به راحتی می توانند ورودی و خروجی خود را به برنامه های دیگر بدهند و بدین صورت هیچگاه نیازی به برنامه های غول آسا پیدا نمی شود. هر سیستمی هر چقدر هم پیچیده باشد می تواند از مجموعه از برنامه های کوچک به وجود آید که ورودی و خروجی خود را به یکدیگر متصل نموده اند
برای به دست آوردن دیدی کلی از یونیکس، شناخت عوامل زیر ضروری است
1- پیکر بندی سیستم عامل: هسته مرکزی سیستم عامل یونیکس جز کوچکی از آن را تشکیل می دهد ولی ای جز از اهمیت اساسی برخوردار استکه رابط کاربر و سیستم عامل می باشد و در شکل 1 مشهود است
این ساختار کلی شبیه به ساختار PC-DOS است. Kernal یا هسته مرکزی در آنجا از دو پرونده IBMBIO.sys و IBMDOS.sys تشکیل می شود و پیوست پرونده ای به نام command.com است. تفاوت در ویژگیهای هسته مرکزی و قدرت بسیار بیشتر پوسته های یونیکس است. اولا هر سیستم یونیکس دارای چند پوسته است که کاربر می تواند هر کدام را که بخواهد انتخاب کند. (پوسته استاندارد، پوسته محدود، پوسته تصویری، پوسته C، پوسته UUCP) هر کدام از این پوسته ها قابلیت های متفاوتی دارند
یونیکس ار روش انتقال به دورن، و انتقال به بیرون نیز استفاده می کند. در این روش اگر حجم پرونده در حال اجرا بیش از ظرفیت حافظه ماشین باشد . مقداری از محتویات حافظه به دیسک سخت منتقل می شود و حافظه را در اختیار پرونده درحال اجرا قرار می دهد . پس از اتمام پرونده یا پایان نوبت آن محتویات منتقل شده دوباره به حافظه باز می گردند. این روش به یونیکس اجازه می دهد پرونده هایی بزرگتر از حجم حافظه اصلی سیستم را در آن واحد اجرارکند
یونیکس برای برقراری ارتباط بین عملیات مختلف سیستم روشهای بسیار جالبی را در اختیار کاربران قرار می دهد. استفاده از حافظه به اشتراک گذارده شده، خط لوله ها کنترل کنندههای خط و انتقال پیام از روشهایی هستند که دو یا چند برنامه درحال اجرا می توانند با هم ارتباط برقرار کنند
از آنجا که قرار است یونیکس مستقل از ماشین باشد، طرح مدیریت حافظه از سیستمی به سیستم دیگر فرق می کند. گونه های اولیه یونیکس به طور ساده از بخش بندی پویا و بدون هیچ طرح حافظه مجازی استفاده می کردند. پیاده سازیهای کنونی، از جمله SVR4 و solaris 2x از حافظه مجازی صفحه بندی شده سود می برند
در svr4 و solaris در واقع دو طرح مدیریت حافظه مجزا وجود دارد. سیستم صفحه بندی حافظه مجازی را ارائه می کند. قابلیتی که می تواند قاب صفحه های حافظه اصلی را به فرایندها و همچنین میانگین های بلوک دیسک تخصیص دهد اگر چه این طرح مدیریت حافظه مجازی برای فرایندهای کاربرد و ورودی / خروجی دیسک موثر است ولی برای مدیریت تخصیص حافظه به هسته سیستم عامل چندان مناسب نیست. برای این از تخصیص دهنده حافظه هسته استفاده می شود. این دو راهکار را به نوبت بررسی می کنیم
کلمات کلیدی:
پروژه دانشجویی مقاله ادله فلسفی اثبات کامل مطلق در یک نگاه با pdf دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله ادله فلسفی اثبات کامل مطلق در یک نگاه با pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
چکیده
کامل مطلق در متون دینی
بخش اول: نقد و بررسی ادله اثبات کامل مطلق
برهان اول و نقد و بررسی آن
نقد و بررسی برهان دوم
نقد و بررسی برهان سوم
نقد و بررسی برهان چهارم
نقد و بررسی برهان پنجم
نقد و بررسی برهان ششم
نقد و بررسی برهان هفتم
نقد و بررسی برهان هشتم
نقد و بررسی برهان نهم
نقد و بررسی برهان دهم
بخش دوم: ادله مورد قبول برای اثبات کامل مطلق
برهان اول
برهان دوم
برهان سوم
برهان چهارم
برهان پنجم
••• پىنوشتها
منابع
ـ طباطبائی، سید محمدحسین، نهایه الحکمه، (قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1378)، ج 1؛
ـ عبودیت، عبدالرسول، اثبات وجود خدا به روش اصل موضوعی، (قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382)؛
ـ فروغی، محمدعلی، سیر حکمت در اروپا، (تهران، زوار، 1375)، چ ششم، ج 1؛
ـ کلینی، محمدبنیعقوب، اصول کافی، (تهران، دارالکتاب الاسلامیه، 1363)، چ پنجم، ج 1؛
ـ مصباح، محمدتقی، آموزش فلسفه، (تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1373)، چ ششم، ج 2؛
ـ ـــــ ، تعلیقه علی نهایه الحکمه، (قم، مؤسسه در راه حق، 1405 ه ق)؛
ـ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، (تهران، صدرا، 1377)، چ ششم، ج 6؛
ـ ملاصدرا، اسفار اربعه، (قم، المکتبه المصطفویه، 1386 ه ق)، ج 2
از باورهای مهم همه موحدان، به ویژه مسلمانان، اعتقاد به وجود کامل مطلق و وجود لایتناهی است. اذکار مبارکه «سبحان الله»، «الحمدلله»، «یا سبوح، یا قدوس» و مانند آنها بر کامل مطلق بودن ذات حق دلالت دارند. فلاسفه الهی به ویژه فلاسفه اسلامی در پی اثبات عقلی و برهانی این باور اساسی برآمدهاند، و نتیجه تلاشهای آنان ارائه و اقامه چندین برهان عقلی و فلسفی در این باب بوده است. آنچه این مقاله بدان پرداخته است از یک سو، بررسی این ادله است، و از سوی دیگر، ارایه برهانهای دیگری که کتب فلسفی به روشنی بدانها نپرداختهاند
کلید واژهها
کامل مطلق، وجود لایتناهی، واجبالوجود، ماهیت، ممکنالوجود، ضرورت، امکان، برهان عقلی
همه موحدان بر این باورند که خداوند موجودی است مبرّای از هر عیب و نقص و ضعف و کاستی. او کامل مطلق و هستی لایتناهی است. این عقیده از بنیادىترین باورهای موحدان، و به ویژه مسلمانان است. بسیاری از اوراد و ادعیه ما به تصریح یا تلویح ناظر بر این باورند. سبوح و قدوس بودن ذات حق، به این معناست که او از هر نقص و عیب و کاستی منزّه و مبرّاست. هر جا از تسبیح و تقدیس او سخن به میان مىآید همین موضوع در نظر است. از این گذشته، برخی تعابیر که درباره حمد و ستایش او آمده است، بر همین امر دلالت دارند: حمدا لامنتهی لحدّه و لاحساب لعدده و لامبلغ لغایته و لا انقطاع لأمده؛150 «خداوند را سپاس و ستایش مىکنیم به گونهای که حد آن را انتها، و عددش را شمارش، و پایانش در دسترس، و مدت آن تمام شدنی نیست.»
حمد و ثنا در برابر کمال و جمال است، و حمد بىپایان و مطلق بدون کمال و جمال مطلق، مفهوم ندارد. در نهج البلاغه آمده است: الحمدلله الذی لایبلغ مدحته القائلون و لایحصی نعمائه العادّون و لایؤدّی حقّه المجتهدون الذی لایدرکه بُعد الهمم و لایناله غوص الفطن الذی لیس لصفته حدّ محدود و لانعت موجود و لاوقت معدود و لااجل ممدود؛151 «سپاس خدایی را که سخنوران در ستودن او بمانند و شمارگان نعمتهای او ندانند و کوشندگان حق او را گزاردن نتوانند؛ خدایی که پای اندیشه تیزگام در راه شناسایی او لنگ است و سر فکرت ژرف، رو به دریای معرفتش بر سنگ، صفتهای او تعریفناشدنی است و به وصف درنیامدنی و در وقت ناگنجیدنی و به زمانی مخصوص نابودنی.»
این عبارت نیز بر کمال بودن ذات حق دلالت دارد. امام چهارم علیهالسلام به ابوحمزه مىفرماید: «ای اباحمزه، همانا خدا به هیچ محدودیتی وصف نشود. پروردگار ما بزرگتر از وصف است. چگونه به محدودیت وصف شود آن که حدی ندارد؟»
در روایتی از امام کاظم علیهالسلام آمده است: «منزه است آن خدایی که حدی ندارد، و به وصف در نیاید، و چیزی مانند او نیست، و او به چیزی نماند، و او شنوا و بیناست.»
در روایتی دیگر آمده است که راوی مىگوید: «به امام موسی علیهالسلام نوشتم و درباره این جمله دعا که سپاس خدای راست تا نهایت علمش، از او نظر خواستم. حضرت به من نوشت: نگو نهایتِ علمش؛ زیرا علمش را نهایت و حدی نیست. بگو نهایت رضایش.»
قرآن کریم نیز بر نامتناهی بودن صفات خداوند تکیه و تأکید فراوان کرده است؛ جملاتی مانند: «ان الله علی کل شىء قدیر»،155 «ان الله بکل شىء علیم»،156 «ربنا وسعت کل شىء رحمه و علما»157 بر این امر دلالت دارند
به هر روی، اعتقاد ما مسلمانان این است که خداوند واجبالوجود و علت هستی بخش و خالق همه جهان است. بلکه او کامل مطلق و غنی من جمیعالجهات است. ذات و صفات او در مرتبه اطلاق و لاحدّی است. او هستی، علم، قدرت و حیات بىپایان و نامتناهی دارد
برای اثبات کامل مطلق از لابلای کتب فلسفی مىتوان ادله متعددی اصطیاد کرد. واکنش فلاسفه اسلامی در مقابل این مسئله نشان مىدهد که آنان این موضوع را غامض و دشوار نشمردهاند. امّا حقیقت این است که اثبات فلسفی این باور چندان آسان نیست. ما گمان مىکنیم ادلهای که برای اثبات این مسئله اقامه کردهاند خالی از خدشه و نقد نیست
در این گفتار، بحث را در دو بخش مطرح مىسازیم: در بخش نخست مهمترین ادله فلسفی اقامه شده بر این امر را نقد و بررسی مىکنیم و در بخش دوم به پارهای ادله که به گمان ما از اتقان کافی برخوردارند امّا در کتب فلسفی به روشنی بر آنها اشارت نرفته است، مىپردازیم
یکی از مهمترین براهین در این باره بر این گزاره استوار است که هر ماهیتی ممکن است. عکس نقیض آن این است که چیزی که ممکن نیست، ماهیت ندارد. با نظر به اینکه خداوندِ واجبالوجود (نه ممکنالوجود) قهرا ماهیت ندارد، و با توجه به اینکه ماهیت از حد وجود حکایت مىکند، نفی ماهیت از واجبالوجود به معنای نامحدود بودن وجود اوست
این برهان مبتنی بر اذعان به وجود واجبالوجود است، و با عنایت به اینکه اثبات آن در مباحث فلسفی کار دشواری نیست، وابستگی این برهان به آن مشکلی ایجاد نمىکند
نکتهای که باید بدان توجه کرد این است که اثبات واجبالوجود، کاملِ مطلق بودن او را ثابت نمىکند؛ زیرا واجبالوجود، موجودی است که هستی عین ذات اوست و وجود برای او ضرورت دارد، و وجود او قائم به غیر نیست. این معنا به تنهایی دلالت بر این ندارد که هستی او نامحدود و لایتناهی است و همه کمالات را در حد اطلاق در خود دارد و ضعف و نقص را در او راهی نیست
نقد: اولاً، این برهان بر امکان ماهوی استوار است، و امکان ماهوی نیز بر اصالت ماهیت؛ زیرا بنابر نظریه اصالت وجود، ماهیت یک امر اعتباری و پنداری و ذهنی است و همه اوصافی که به آن نسبت مىدهند نیز به تبع آن ذهنی و اعتباری خواهد بود و انتساب ماهیت به اوصاف وجود خارجی (مانند خود ماهیت) از باب مجاز فلسفی و مسامحه است
شهید مطهری در این باره مىفرماید: «هم بنابه نظریه قدما و هم بنابر اصالت وجود، معنای امکان ذاتی ماهیت، لااقتضائیت ذات ماهیت است نسبت به موجودیت و معدومیت; لکن بنابر نظریه قدما باید به واقع نظر داشت و معنای اینکه مىگوییم ماهیت به خودی خود نمىتواند موجود باشد، یعنی قطع نظر از علت خارجی نمىتواند در واقع موجود باشد، ولی با فرض علت خارجی واقعا موجود است. ولی بنابر اصالت وجود باید نظر به اعتبار ذهن داشت و معنای اینکه مىگوییم ماهیت به خودی خود نمىتواند موجود باشد یعنی قطع نظر از اعتبار ذهن نمىتواند موجود باشد و با اعتبار ذهن به نحو مجاز موجود است; .»
تذکر این نکته لازم است که این اشکال بنابر دیدگاه کسانی است که ماهیت را اعتباری مىدانند
ثانیا، این اعتقاد که ماهیت از حد وجود حکایت مىکند و به همین سبب خداوند ماهیت ندارد، از ذهنیتِ پنداری بودنِ ماهیت برمىخیزد، که از نظر راقم این سطور پذیرفته نیست. به نظر ما، تمام ادله اعتباری بودن ماهیت مخدوش و ناتمام است و شواهد از اصیل بودن ماهیت مانند وجود حکایت دارد. ماهیت، آن است که در جواب «ماهو» (او چیست) گفته مىشود. هر موجودی ـ حتی خداوند ـ چیستی دارد. فرض موجودی خاص با ویژگىهای خاص و متمایز از موجودات دیگر، بدون داشتن چیستی، اساسا فرض نامعقولی است. مفهوم وجود از اصل وجود حکایت مىکند و ماهیت از مرتبه و چند و چونی آن. همانگونه که اصل وجود، واقعیت دارد چند و چونی آن نیز برخوردار از واقعیت است
ثالثا، اینکه «ماهیت ممکن است» مبنای موجه و مقبولی ندارد. این گزاره از قاعده معروف: «الماهیه من حیث هی لیست الا هی لاموجوده و لامعدومه» برخاسته است. پذیرش این قاعده بحث و بررسی و تأمل بیشتری مىطلبد؛ زیرا باید پرسید منظور از این قاعده چیست. برخی از فلاسفه متأخر گفتهاند: منظور از این قاعده آن است که بر ماهیت، به حمل اولی جز خود ماهیت بار نمىشود؛ نه مفهوم وجود بر آن بار مىشود، نه مفهوم عدم
اگر مقصود از قاعده مزبور، همین معنا باشد، اختصاص به مفاهیم ماهوی ندارد و همه مفاهیم اعم از ماهوی و فلسفی و منطقی چنیناند؛ زیرا درباره هر مفهومی مىتوان گفت که به حمل اولی تنها خودش بر خودش قابل حمل است نه چیز دیگر
علامه طباطبایی در پاسخ این اشکال مىفرماید: «این حکم از خواص ماهیت است. اگر به مفاهیم دیگر هم نسبت داده مىشود به نحو بالعرض است؛ زیرا به دلیل انتزاع مفاهیم دیگر در ذهن از ماهیات، میان آنها اتحاد برقرار است.»
اما همانگونه که برخی بزرگان فرمودهاند، این توجیه افزون بر اینکه تکلف آشکار است، مخدوش است؛ زیرا مفاهیم فلسفی برگرفته از مفاهیم ماهوی نیست
برخی محققان توجیه دیگری برای این قاعده ارائه کردهاند. به نظر آنان مقصود این است که مصداق ماهیت در وعاء اعتبار به وجود و عدم متصف نیست. توضیح اینکه حمل در قضیه هلیه بسیطه «الأنسان موجود» با اینکه از نوع شایع است نه اولی، ذهن باید قبل از اتصاف انسان (ماهیت) به وجود یا به تعبیر دیگر، قبل از حمل این محمول (موجود) بر انسان، برای موضوع (یعنی انسان) مصداقی را اعتبار کند تا بتواند وجود را به حمل شایع بر او بار کند. طبیعی است مصداق اعتباری ماهیت باید به گونهای باشد که بتوان هم مفهوم وجود و هم مفهوم عدم را بر آن بار کرد. بنابراین، مصداق اعتباری ماهیت در ذات خود به گونهای است که نه متصف به وجود است و نه متصف به عدم
به نظر ما این توجیه نیز نمىتواند نشان دهد که حکم در قاعده مزبور «الماهیه من حیث هی;» از مختصات ماهیت است. توجیه مزبور در هر هلیه بسیطه قابل طرح است، اعم از اینکه موضوع آن از مفاهیم ماهوی باشد و یا مفاهیم دیگر. مثلاً جمله «المعلول موجود» یا «الواجب موجود» نیز هلیه بسیطه است و عین همان توجیه در این موارد نیز قابل طرح است
نتیجه اینکه، برای قاعده مزبور توجیه مقبولی نیافتیم و بنابراین گزاره «الماهیه ممکنه» نیز اساس مقبولی ندارد
کلمات کلیدی:
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.