سفارش تبلیغ
صبا ویژن

دانشجو یار

پروژه دانشجویی مقاله دیدگاه دکارت درباره ی فلسفه آموزش و پرورش

علی م دیدگاه

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله دیدگاه دکارت درباره ی فلسفه آموزش و پرورش با pdf دارای 10 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله دیدگاه دکارت درباره ی فلسفه آموزش و پرورش با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله دیدگاه دکارت درباره ی فلسفه آموزش و پرورش با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله دیدگاه دکارت درباره ی فلسفه آموزش و پرورش با pdf :

دیدگاه دکارت درباره ی فلسفه آموزش و پرورش

فهرست موضوعات :
آشنایی با دکارت ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;3
مسائل اصلی دکارت ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;4
روش شک دکارت ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;6
فلسفه دکارت ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..7
آراء تربیتی دکارت;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;..8
منابع;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;10

آشنایی با دکارت : رنه دکارت ، فیلسوف ، ریاضی دان و فیزیک دان بزرگ عصر رنسانس در روز 31 مارس 1596 میلادی در شهرک لاهه از ایالت تورن فرانسه زاده شد. مادرش در سیزده ماهگی وی درگذشت. و پدرش قاضی و مستشار پارلمان انگلستان بود.
دکارت در سال 1606میلادی هنگامیکه که پسر ده ساله ای بود ،وارد مدرسه ی دارالفنون لافلش شد. این مدرسه برای نجیب زادگان فرانسه توسط فرقه ی

یسوعیان تاسیس شده بود و در آن علوم جدید همراه با تعالیم مسیحیت تدریس میشد. دکارت طی هشت سال تحصیل در این مدرسه ،ادبیات ، منطق ، اخلاق ،ریاضیات ، و مابعدالطبیعه را فرا گرفت. در سال 1611میلادی ، دکارت در یک جلسه سخنرانی تحت عنوان اکتشاف چند سیاره سرگردان در اطراف مشتری ،از اکتشافات گالیله اطلاع حاصل کرد. این سخنرانی در روح او تاثیر فراوان گذاشت . پس از اتمام دوره و خروج از لافلش ،مدتی به خدمت ارتش هلند درآمد چرا که فرماندهی آن را شاهزاده ای به نام موریس بر عهده داشت و بسیاری از اشراف فرانسه دوست داشتند تحت فرمان او فنون رزمی را فرا بگیرند.
دکارت در مدتی که در قشون ارتش هلند بود به علم مورد علاقه خود یعنی ریاضیات می پرداخت. در بهار سال 1619میلادی از هلند به دانمارک و آلمان رفت ،و به جدمت سرداری به نام ماکسیمیلیان درآمد. اما زمستان فرا رسیدو در دهکده نویبرگ در حوالی رود دانوب ،بی دغدغه خاطر و با فراغت تمام به تحقیق در ریاضیات پرداخت و براهین تازه ای کشف کرد که بسیار مهم و بدیع بود .و در پیشرفت ریاضیات تاثیر به سزایی گذاشت. پس از مدتی ،دکارت به فکر یکی ساختن همه علوم افتاد. در شب دهم نوامبر 1619،وی سه رویای امیدبخش دید وآنها را چنین تعبیر کرد که ((روح حقیقت او را برگزیده و از او خواسته تا همه دانش ها را به صورت علم واحدی درآورد.))این رویاها به قدری او را مشغول ساخت که نذر کرد تا مقبره ی حضرت مریم را در ایتالیا زیارت نماید. وی چهار سال بعد به نذر خود وفا کرد.
از 1619 به بعد، چند سالی را در اروپا به سیاحت پرداخت و چند سالی در پاریس اقامت کرد. اما زندگی در انجا را که مزاحم فراغت خاطر خود می دید، نپسندید و در سال 1628میلادی بار دیگر به هلند بازگشت و در آن دیار تا سال 1649میلادی ،مجرد ،تنها و دور از هر گونه غوغای سیاسی و اجتماعی ،تمام اوقات خود را صرف پژوهش های علمی و فلسفی نمود. تحقیقات وی بیشتر تجربه و تفکر شخصی بود و کمتر از کتاب استفاده می کرد. درسپتامبر 1649به دعوت کریس

تین –ملکه سوئد- برای تعلیم فلسفه به دربار وی در استکهلم رفت. دکارت از دانشمندان و فیلسوفان بزرگ تاریخ به حساب می آید. او قانون شکست نور را در علم فیزیک کشف کرد و هندسه تحلیلی را در ریاضیات و هندسه بنا نهاد.
مسائل اصلی دکارت : دکارت در آغاز با دو مسئله اساسی رو به رو بود :

معرفت یقینی :

دکارت در آغاز جوانی بسیار دلبسته ریاضیات بود .این به آن خاطر بود که می دید ریاضیات دارای نظامی کاملا یقینی است . در حالیکه سایر رشته ها ی علمی و مخصوصا فلسفه اینگونه نیست. فکر او بیش از تر از هر چیزی متوجه فلسفه بود. زیرا فلسفه را بنیاد معرفت بشری می دانست و اگر فلسفه به یقین نمی رسید ،به هیچ دانشی نمیشد اعتماد کرد.
در آن زمان بسیاری از دانشمندان به شکاکیت مطلق فلسفی گرویده بودند و می گفتند : در هیچ موضوعی نمی توان به یقین رسید .دکارت این امر را قبول نداشت و می خواست به هر صورتی که شده یقین را در فلسفه و دانش داخل کند.
به همین خاطر به این فکر افتاد تا فلسفه و تمام دانش های انسانی را به روشی ویژه با هم در آمیزد و طوری آن را بنا کند که مانند ریاضیات کاملا یقینی باشد.

رابطه جسم و روح :
در دوره دکارت (قرن هفدهم میلادی ) فیزیک و به دنبال آن مکانیک تا حد زیادی پیشرفت کرده بود ،یکی از مسائل عمده ی این فیزیک جدید ، آن بود که ماهیت ماده چیست ؟ چه چیزی باعث فرآیندهای مادی و طبیعی می شود ؟ چه چیزی موجب می شود حرکات و حوادث مختلف (مثل باریدن باران ،گردش سیارات و;) اتفاق بیفتد؟
در آن زمان نگرش مکانیکی و مادی به طبیعت ،نفوذ زیادی بین مردم و دانشمندان داشت. نگرشی که دلیل همه حرکات و حوادث جهان را در خود جهان و ماده آن می دانست ، نه امور غیر مادی و ماوراء طبیعت.
یعنی میگفت : همه چیز در عالم ، به طور خودکار و طبق قوانین فیزیکی کار میکنند. اما در اینجا پرسشی اساسی وجود داشت که با تبیین مادی از طبیعت جور در نمی آمد. علت اعمال و حرکات ما انسانها چیست؟ این علت از دو حال خارج نیست : یا جسم و بدنمان است یا چیز دیگری غیر از ان . ما به طور واضح درک میکنیم که جسم ما که ماده ما است تحت فرمان ما قرار دارد و ما خودمان علت اعمال و رفتارمان هستیم. اما این خود چه چیزی است ؟ آیا منظور از این خود ،روح ما است ؟ اما روح انسانی چیست ؟ چه رابطه ای میان روح وجسم انسان وجود دارد ؟ روح انسان به طور مسلم امری مادی نیست. بنابراین آیا امری غیر مادی در ماده اثر می گذارد ؟ این امر چگونه ممکن است ؟ این پرسش ها فکر دکارت را مشغول کرده بود .

 

روش شک دکارت :
دکارت در ابتدا برای دستیابی به معرفت یقینی ، از خود پرسید: آیا اصل بنیادینی وجود دارد تا بتوانیم تمام دانش و فلسفه را بر آ ن بنا کنیم و نتوان در آن شک کر

د ؟

راهی که برای این مقصود به نظر دکارت می رسید،این بود که به همه چیز شک کند. او می خواست همه چیز را از اول شروع کند و به همین خاطر لازم می دانست

 

که در همه ی دانسته های خود (اعم از محسوسات ،معقولات و شنیده ها ) تجدید نظر نماید. بدین ترتیب شک معروف خود را که بعدها به روش شک دکارتی معروف شد آغاز کرد .اولین شک را به همه چیزتسری داد. تا جایی که در وجود جهان خارج نیز شک کرد و گفت : از کجا معلوم که من در خواب نباشم ؟ شاید این طور که من حس میکنم و فکر میکنم و به گفته اند نباشد و همه این ها مانند عالم خواب ، خیالات محض باشد؟ دکارت به این صورت به همه چیز شک می کرد و هیچ پایه مطمئنی را باقی نگذاشت. اما سرانجام به اصل تردید ناپذیری که به دنبالش بود ، رسید: این اصل این بود که :
من میتوان در همه چیز شک کنم ، اما در این واقعیت که شک میکنم ،نمیتوان تردیدی داشته باشم .بنابراین شک کردن من امری است یقینی و از آن جا که شک ، یک نحوه از حالات اندیشه و فکر است،پس واقعیت این است که من می اندیشم .چون شک میکنم.
بدین ترتیب یک اصل تردید ناپذیر کشف شد که به هیچ وجه نمی شد در آن تردید کرد. دکارت این اصل را به این صورت بیان کرد.
می اندیشم ،پس هستم .(اصل کوژیتو)دکارت به هدف خود رسیده بود و فلسفه اش را بر اساس همین اصل بنیادین بنا کرد.
فلسفه دکارت :
همگان دکارت را از جمله بنیان گذاران فلسفه جدید (فلسفه بعد از دوران تولد مجدد)می دانند. او اولین فیلسوف بزرگ بعد از دورا ن قرون وسطی است .دکارت به مکتب اصالت عقل تعلق دارد. مکتبی که عقیده اش این بود که به آنچه حواس انسان را ارائه می دهد نمی توان اطمینان کامل داشت ،بلکه تنها از راه عقل است که شناخت حقیقی و یقین آور صورت می گیرد .

وجود خدا :
دکارت پس از این نتیجه گیری از خود پرسید : آیا چیز دیگری هم هست که به این اندازه یقینی باشد و بتوان آن را با این یقین شهودی درک کرد ؟
پاسخ وی به این پرسش مثبت بود . دکارت بیان کرد که تصئر روشن و واضحی از یک وجود کامل در ذهن دارد که همان خداوند است و این تصور را همیشه داشته است. وی به این نتیجه رسید که تصور وجود کامل و قادر مطلق ، نمی تواند ساخته و پرداخته ذهن او باشد. زیرا او موجودی ناقص و محدود است و ممکن نیست وجود کامل و نامتناهی از موجود محدود و ناقص سرچشمه بگیرد . در واقع اگر وجود کاملی وجود نداشت؛ ما نیز تصوری از آن نداشتیم. پس تصور وجود کامل باید از خود آن وجود و به سخن دیگر از خداوند برآمده باشد. بنابراین خداوند وجود دارد. دکارت اعتقاد داشت که تصور خدا در ذات ماست. خدا خودش این تصور را قبل ار اینکه به این دنیا بیاییم ،در ما قرار داده است.

وجود جهان خارج :

دکارت بقیه فلسفه اش را بر پایی این دو اصل : یعنی وجود خود و وجود خدا بنا کرد. او گفت :من در عالم خارج ،اموری را ادراک میکنم که مادی نیستند و بنابراین با عقل ادراک شده اند نه با حس. مانند امتداد (عرض ،طول ،عمق) هر شئ ء مادی امتداد دارد. چنین صفاتی که با عقل ادراک می شوند ، به اندازه این واقعیت که من وجود دارم ، روشن و بدیهی است .پس این امور هم یقینی است.
در ادامه دکارت برای اثبات اینکه جهان خارج وجود دارد و خواب و خیال نیست ،از تصور موجود کامل یعنی خدا کمک می گیرد. به این صورت که :

وقتی عقل چیزی را به طور واضح و متمایز شناخت ،این شناخت باید ضرورتا درست باشد. چرا که خداوند نه مرا فریب می دهد و نیز روا نمی دارد که من درباره ی جهان و چیستی آن فریب بخورم. فریب کاری از عجز و نقص سرچشمه می گیرد. بنابراین هرچه را با عقل خود درک کنیم ،حتما صحیح است و یکی از اموری را که با عقل می یابیم ، وجود واقعی جهان خارج می باشد.

آراء تربیتی دکارت :
در بررسی آراء تربیتی دکارت ، هر چند که از دید گاه های خاصی در این باره نداشته است ، اما از آنجا که او مبدع روش جدیدی در تفکر و تحقیق بوده است ،عموما به کارگیری این روش را در حوزه هر نوع تحقیق و تفکری مفید ولازم دانسته اند. بنابراین ،مهم ترین تاثیر او در تعلیم و تربیت را می توان ابداع و گسترش روشی جدید در نحوه دست یابی به معرفت ذکر کرد.
روش دکارت نتیجه های عمیقی در تربیت دارد . زیرا او بر این عقیده است که نمیتوان دانش معتبر را بدون زدودن تمام تعصب ها به دست آورد. او به پرهیز از تمام افراط و تفریط ها ایمان دارد و در جایی که به دست آوردن نتیجه های مطلق ممکن نیست ، بیمی ندارد که از احتمال پیروی کند وبه اخلاقیاتی که مورد تصویب جامعه واقع شده ،وفادار بماند. در عین حال بذر حس استقلال از کیفیات خارجی را افشانده است. از این رو ، غلبه برخود را بر غلبه بر جهان مقدم می شمارد و به طور خلاصه یک طرز تفکر رواقی از خود نشان می دهد.
دکارت در کتاب گفتار درباره روش ; راهی را که تا رسیدن به مرحله ی شک پیموده وروشی را که پس از آن برگزیده است ،شرح می دهد. او پس از انتقاد از چگونگی آموزش زمان خود و درس هایی که خوانده بود می گوید :
همین که به سنی رسیدم که توانستم از تبعیت آموزگاران خویش آزاد گردم ، خواندن کتاب ها را به یک سو نهادم و بر آن شدم تا در جست و جوی هیچ دانشی برنیایم مگر آنچه در خود و یا در کتاب بزرگ جهان توانم یافت .بدین سان بقیه ی جوانی خود را در سفر گذراندم تا به دربارها و ارتش ها بروم و با مردم طبقه های متفاوت و دارای سطح های گوناگون همنشینی کنم و تجربه اندوزم;در این تجربه اندوزی بود که روشن ت از پیش دریافت که اطمینان به درستی بسیاری از اندیشه ها و عقاید ، بیش از آنکه برخاسته از حقیقت آنها باشد ، نتیجه ی رسم

و عادت است .از این جا است که بسا اندیشه ها و عقیده هایی که در نظر مردمی درست اند و شک ناپذیر ؟ در نظر مردمی دیگر نادرست. وحتی عجیب و خنده آورند. او برای راهی که در پیش گرفته بود –که گونه ای خود اموزی و راهنمایی خویش بود- روشی برگزید و بر آن شد تا به هیچ رو ازآن سر برنتابد.این روش ،به کار بستن چهار قاعده بود : نخست آنکه هیچ گاه چیزی را نپذیرم مگر اینکه حقیقت آن برای من هویدا باشد. یعنی از شتابزدگی و پ

یشداری ، سخت بپرهیزم و فقط چیزی را بپذیرم که چنان روشن و متمایز به اندیشه می آید که شک کردن به آن ،روا نیست.دوم آنکه هر مشکلی را که می خواهم بیازمایم ، تا آنجا که ممکن است به اجزاء بخش کنم تا حل آن آسان گردد. سوم آنکه اندیشه های خود را با نظم هدایت کنم . با ساده ترین موضوع ها یعنی آن هایی که بهتر شناخته میشوند ،آغاز کنم و اندک اندک ،و گام به گام ،به سوی شناختن پیچیده ترین موضوع ها پیش بروم ،و در اندیشه ی خود ،آنها را مرتب کنم- حتی اگر موضوع هایی که در کار بررسی آنها هستم ، به طبیعت،یکی پیش از دیگری نباشد. و چهارم انکه بر شماری را چنان کامل کنم و بررسی را چنان کلی انچام دهم که مطمئن شوم نکته ای را فرو گذار نکرده ام.
دکارت با عرضه کردن وبه کار بستن این روش و به ویژه قاعده نخست ، از سد قرون وسطی گذشت و نادرستی روال آموزشی ان را آشکار کرد.
او از یک سو بر روشنی طبیعی خرد تکیه کرد و از سوی دیگر به کار امدن آنرا نتیجه ی توجه و تربیت شمرد.
کتاب گفتار با این اندیشه که توانایی تشخیص درست از نادرست یعنی خرد به همه داده شده است آغاز میگردد و با همین اندیشه نیز پایان میابد. با اینکه دکارت به اموزش و پرورش-به معنی محدود ان – نپرداخته اند اما ازآنجاکه کارش در تحول فلسفه و علم در نتیجه ، گشودن افق های تازه و دگرگون کردن اندیشه های قرون وسطایی ، بس مهم و کارساز بود. بازتاب آن در اندیشه ی کسانی که به نو کردن آموزش و پرورش برخاستند،نیز موثر بود.

منابع:
1-سایت ویکپدیا/فلسفه آموزش و پرورش/دکارت
2-نگاه به فلسفه ی آموزش و پرورش/دکتر میر عبدالحسین نقیب زاد

ه

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی مقاله َبررسی سودمندی متغیرهای بنیادی در پیش بینی

علی م دیدگاه

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله َبررسی سودمندی متغیرهای بنیادی در پیش بینی رشد سودعملیاتی با pdf دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله َبررسی سودمندی متغیرهای بنیادی در پیش بینی رشد سودعملیاتی با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله َبررسی سودمندی متغیرهای بنیادی در پیش بینی رشد سودعملیاتی با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله َبررسی سودمندی متغیرهای بنیادی در پیش بینی رشد سودعملیاتی با pdf :

بررسی سودمندی متغیرهای بنیادی در پیش بینی رشد سودعملیاتی
شرکت های فعال درصنعت شیمیایی ودارویی بورس اوراق بهادار تهران

چکیده:
هدف اصلی این پایان نامه بررسی سودمندی متغیرهای بنیادی در پیش بینی رشد سود عملیاتی شرکت های فعال در صنعت دارویی و شیمیایی بورس اوراق بهادار تهران است . در راستای این هدف، تعداد 48 شرکت که اطلاعات مورد نیاز برای دوره 5 ساله مورد تحقیق ( 84-88) در مورد آنها قابل دسترسی بود، انتخاب شدند . سپس اطلاعات مربوط به 4 متغیر مستقل )ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، قیمت سهام، سود تقسیمی و سود عملیاتی ( مورد مطالعه قرار گرفت . و رشد سود عملیاتی به عنوان متغیر وابسته محاسبه شد . به منظور آزمون فرضیه ها از تکنیک های آماری رگرسیون چند متغیره و پانل دیتا بهره گرفته شد . همچنین معنی دار بودن الگو ها با استفاده از آماره های tوf صورت گرفت. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که بین سه متغیر مستقل با رشد سود عملیاتی رابطه ی معنی دار وجود دارد . اما رابطه بین سود تقسیمی و رشد سود عملیا تی در سطح اطمینان 95 % رد شده است.

واژه های کلیدی :متغیر های بنیادی-رگرسیون چند متغیره-پانل دیتا- آماره های tوf

مقدمه:
پیش بینی ، عاملی کلیدی در تصمیم گیری های اقتصادی است . سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان، مدیریت و دیگر اشخاص در تصمیم گیری های اقتصادی متکی به پیش بینی و انتظارات هستند . برای مثال، یک سرمایه گذار در تصمیماتی همچون خرید، فروش یا نگهداری سهام، بطور ویژه مایل است از زمان و میزان سود های تقسیمی و ریسک آنها مطلع باشد . چون آگاهی از این گونه خصوصیات سود های تقسیمی آتی از قبل و با دقت کامل مقدور نیست، پس به ناچار باید به پیش بینی روی آورد . در این میان، پیش بینی سود همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است، زیرا از متغیر ها ی موثر بر قضاوت ها و تصمیم گیری های استفاده کنندگان و عاملی مهم در کارآیی بازار های سرمایه به حساب می آید . به همین دلیل تحقیقات زیادی و با روشهای گوناگون برای پیش بینی هر چه بهترسود انجام شده و می شود . یکی از اهداف مهم پیش بینی سود، ارا ئه برآوردی معقول و منطقی از سود آوری آتی شرکت، جهت ارزیابی اوضاع مالی شرکت می باشد.

تحقیقات نشان داده است که سود حسابداری، بار و محتوای اطلاعاتی دارد)بال و براون (1968 به هرحال چه به منظور تمایل به نوعی اندازه گیری واحد از سود که مورد نظرحسابداران حرفه ای است و چه به خاطر اطلاعات ملحوظ در محاسبه سود حسابداری، که تحلیل گران مالی به اندازه گیری و انتشار آن تاکید می ورزند، تقاضای محاسبه سود همواره مطرح است . مثلا هیأت استاندارد های حسابداری مالی (FASB)در بیانیه شماره1مفاهیم حسابداری مالی اظهار می دارد :
«مرکز اصلی توجه گزارشگری مالی آن گونه اطلاعاتی است که با اندازه گیری سود و اجزای وابسته آن تهیه شده باشد و عملکرد واحد تجاری را نشان دهد .. «(کرباسی 1383 ،172)

مساله پژوهش:
حسابداری که ازاوایل قرن بیستم به صورت علمی وکلاسیک پا به عرصه فعالیت نهاده است،در چند دهه اخیر خصوصا بعد از سالهای 1960 با شروع تحقیقات تجربی کسانی چون بال (ball) بران brown) )با سرعت توانست مبانی تئوریک خودرا بر مبنای تفکر اثبات گرایی (positivism) پایه گذاری نماید وتکامل بخشد (حجازی 1375،21 ).یکی از اهداف حسابداری وتهیه صورتهای مالی، فراهم کردن اطلاعات سودمند به منظور تسهیل تصمیم گیری است . یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری، سودمندی در پیش بینی است. معیار ارزش پیش بینی، احتمال وجود ارتباط بین رویدادهای اقتصادی مورد علاقه تصمیم گیرنده ومتغیرهای پیش بینی کننده می باشد . این مفهوم از مدل های ارزشیابی سرمایه گذاری استخراج شده است . اگر اطلاعات حسابداری برای تصمیم گیری سودمند باشد، باید امکان پیش بینی بعضی از رویدادهایی را فراهم کند که به عنوان داده های ورودی مدل های تصمیم گیری

استفاده می شود . مدل تصمیم گیری را می توان از طریق تئوریهای توصیفی، واکنش سرمایه گذاران وبازار به اطلاعات حسابداری شناسایی کرد . سود حسابداری یکی از اطلاعات اصلی مورد استفاده در این مدل ها است.
پیش بینی سود حسابداری، میزان رشد وتغییرآن مورد علاقه سرمایه گذاران، مدیران، تحلیلگران مالی، محققان واعتباردهندگان می باشد . این توجه به دلیل استفاده از سود در مدلهای ارزیابی سهام (ارتباط مفروض بین سود وجربان های نقدی )، کمک به کارکرد کارای بازار سهام(ارتباط بین تغییرات سود وتغییرات قیمت سهام )، ارزیابی توان پرداخت (سود سهام، بهره وتعهدات)؛ ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی ومباشرت مدیریت، ارزیابی نحوه انتخاب روشهای حسابداری توسط مدیریت و استفاده از پیش بینی های سود در هموار سازی سود و تحقیق های اقتصادی، مالی وحسابداری است(رحمانی1381، .(51محتوای اطلاعاتی سود واجزای آن و هم چنین موارد افشاء شده غیر از سود، بطور گسترده ای در متون حسابداری ومالی بارها مورد آزمون قرار گرفته است . درکل دو فرضیه در خصوص پیش بینی سود مطرح است . یک فرضیه این است که تغییرات سود قابل پیش بینی نیست و از فرآیند گشت تصادفی پیروی می کند وطبق فرضیه مقابل با این استدلال که بر اساس تئوری انتظارات منطقی، سرمایه گذاران ازمجموعه اطلاعاتی گسترده تری برای پیش بینی سود استفاده می کنند، سو د قابل پیش بینی است . وجود نسبتهای مختلف P/E نیز حاکی از پیش بینی سود توسط بازار می باشد . در تحـقیق حاضر سعـی می شود ارتباط بین پیش بینی رشد سود عملیاتی بعنوان متغیر وابسته و چهار متغیر بنیادی حقوق صاحبان سهام، سودعملیاتی ، سود تقسیمی و قیمت سهام بعنوان متغیرهای مستقل مورد آزمون وبررسی تحلیلی قرار گیرد.
اهمیت و ضرورت پژوهش:
با توجه به فرآیند خصوصی سازی صنایع ایران ، گسترش بورس اوراق بهادار تهران و جلب مشارکت عمومی در اداره شرکتها، ضروری است بمنظور اتخاذ تصمیمات منطقی در مورد سرمایه گذاری در شرکتها وبه لحاظ ارزیابی وضعیت سود آوری واحد تجاری و انعطاف پذیری مالی در یک سرمایه گذاری، شرایطی فراهم شود تا اطلاعات مورد نیاز سرمایه گذاران دراختیار آنان قرار گیرد . سرمایه گذاران برای انجام سرمایه گذاری باید سوالات متعددی را ازجمله سوالات زیر پاسخگو باشند :
سودآوری شرکت در آینده چگونه خواهد بود؟
آیا روند سوددهی همچنان ادامه خواهدداشت یا خیر؟
سیاستهای تولیدوفروش شرکت در آتی چگونه خواهد بود؟
شرکت قدرت پرداخت سود سهام را خواهد داشت؟ و;;..
هر یک از سوالات فوق به طریقی به سودآوری آتی مربوط می شود . لذا سرمایه گذار ان برای اتخاذ تصمیم در هر مرحله از خرید، واگذاری یا نگهداری سهام به اطلاعاتی نیاز دارند که بیان کننده وضعیت سود آوری آتی شرکت باشد . از آنجائی که سرمایه گذاران و

تحلیل گران مالی از سود بعنوان یکی از معیارهای اصلی جهت ارزیابی شرکتها استفاده می کنند ، وآنها تمایل به اندازه گیری میزان سودآوری آتی دارند تا نسبت به نگهداری ویا فروش سهام خود تصمیم گیری کنند . آنان با پیش بینی سود، نسبت به وضعیت یک شرکت قضاوت می نمایند .زیرا دراصل تفاوت در این پیش بینی هاست که تخصیص منابع سرمایه به بخشها و واحدهای مختلف تجاری را تعیین می کند . واین موضوع برای سرمایه گذاران بالقوه نیز اهمیت دارد زیرابا پیش بینی جریانهای نقدی و سودهای آتی، نسبت به سرمایه گذاری وتخصیص منابع سرمایه خود اقدام می نمایند . بطور کلی ارزش اطلاعات حسابداری با ارزش ومحتوای پیش بینی آن سنجیده می شود . از اینرو هر گونه تحقیق که توان حسابداری را برای شناخت محتوای اطلاعات حسابداری، به خصوص از نظر توان پیش بینی افزایش دهد، به همان نسبت برای حسابداری مهم است وبه همین ترتیب برای زمینه های مربوط به حسابداری نظیر مدیریت امور مالی اهمیت دارد (آقایی 1373،45).در این پژوهش رابطه بین سودعملیاتی، حقوق صاحبان سهام، سود تقسیمی و قیمت سهام با سودهای آتی را مورد بررسی قرار می دهیم تا توان پیش بینی رشد سود حسابداری را ارزیابی نمائیم.
اهداف تحقیق:
اهداف تحقیق و استفاده کنندگان از نتایج آن به طور خلاصه به شرح زیر می باشد:
1 ارزیابی سودمندی ارقام حسابداری از لحاظ پیش بینی سود وشناخت محتوای اطلاعاتی حسابداری به خصوص از نظر توان پیش بینی.
2 جمع آوری شواهد تجربی و کمک به ادبیات موجود در خصوص رفتار سود حسابداری و پیش بینی آن.
3 توسعه و ارزیابی مدل های آماری پیش بینی سود.
چارچوب نظری تحقیق:
ازآنجا که هر تحقیقی بر پایه و بستری از مفاهیم تئوریک و نظری شکل می گیرد و بدون این چارچوب پژوهش مورد نظر از پشتوانه علمی لازم برخوردار نبوده و نتیجتاً با استفاده از ادبیات موجود فاقد اعتبار لازم می باشد، لذا در این قسمت سعی میشود که چارچوب نظری که این تحقیق بر پایه آن بنا شده است، مورد بحث قرار گیرد.
پایه نظری این تحقیق بر پنج عامل کلیدی که در مجموع یک ساخت نظری یکپارچه را برای این رساله فراهم می سازد، بنا شده است . این عوامل که به طور مشروح در زیر مورد بحث قرار می گیرد، اگر چه به طور مجزا به بحث گذاشته شده است، ولی هر کدام سهمی مشخص از یک پیکره واحد را در این رساله به خود اختصاص می دهند.
الف) اهمیت و کاربرد پیش بینی سود :
پیش بینی سود حسابداری و تغییرات آن بعنوان یک عامل تاثیر گذار در تصمیم گیریهای مربوطه از دیرباز مورد علاقه سرمایه گذاران، مدیران، تحلیل گران مالی، محققین و اعتبار دهندگان بودهاست. این توجه ناشی از استفاده از سود در مدلهای ارزیابی سهام(ارتباط مفروض بین سود وجریان های نقدی)، کمک به کارکرد کارآی بازار سرمایه (ارتباط مفروض بین تغییرات سود وتغییرات قیمت سهام (، ارزیابی توان پرداخت(سود سهام ، بهره و سایر تعهدات)ارزیابی ریسک ،ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی و مباشرت مدیریت، ارزیابی نحوه انتخاب روشهای حسابداری توسط مدیریت و استفاده از پیش بینی های سود در هموار سازی سود و تحقیقات اقتصادی ،مالی و حسابداری می باشد . پیش بینی سود برای تصمیم گیری سودمند و مرتبط با مدل های تصمیم گیری می باشد.
ب( اهداف پیش بینی های سود:
گزارش کمیته تروبلا د به دنبال بررسی افشاء اطلاعاتی بود که به “پیش بینی، مقایسه و ارزیابی جریانات نقد” و” قضاوت در مورد توانایی مدیریت برای تخصیص بهینه منابع شرکت “کمک می نماید. نتایج این مطالعه بیانگر این مطلب است که “پیش بینی های مالی، هنگامی که قابلیت اتکا پیش بینی های مالی استفاده کنندگان را افزایش می دهند، می بایست افشاء شوند.”
ج) استفاده کنندگان پیش بینی سود:
یکی از اهداف اصلی حسابداری ارائه اطلاعاتی است که بتوان با استفاده از آن رویدادهای تجاری آینده را پیش بینی کرد . از دیدگاه روش مبتنی بر پیش بینی ، برای تدوین و ارائه یک تئوری حسابداری باید روشها ی گوناگون حسابداری را، از نظر توانایی آنها جهت پیش بینی رویدادهای اقتصادی یا تجاری، ارزیابی کرد . بطور کلی شاخص سودمندی در پیش بینی عبارت است از رابطه احتمالی بین رویدادهای اقتصادی مورد نظر تصمیم گیرنده و متغیر های پیش بینی کنند ه مربوطه، که تا حدی، از اطلاعات حسابداری نشات می گیرد .
د) ویژگیهای سود
اسکینر در تحقیقی درباره اصول حسابداری کانادا ویژگی های اطلاعات حسابداری منتشر شده برای استفاده کندگان را مختصرا شرح می دهد او اظهار می داردکه» : این اطلاعات می بایست قابل اتکا بوده، بگونه ای موثر به استفاده کنندگان منتقل شده و در ضمن مقرون به صرفه نیز باشند«. اسکینر این نکته را متذکر می شود که “اطلاعات برای قابلیت اتکاء داشتن می بایست قابل اندازه گیری و قابل تاکید باشند و برای اینکه اطلاعات بگونه ای موثر انتقال یابد ، بایدعاری ازهر گونه جانبداری، کمیت پذیری، افشاء کامل، ساده و به موقع باشند و بالاخره برای مقرو ن به صرفه بودن، اطلاعات می بایست از نظر تهیه عملی باشند”.
پیشینه تحقیق:
تحقیقات اثباتی در زمینه سود را می توان به پنج طبقه زیر تقسیم کرد:
.1 تحقیقات مرتبط با سری های سالانه که به بررسی توانایی پیش بینی سودهای سالانه گذشته در پیش بینی سودهای آینده می پردازد.
.2 تحقیقاتی که توانایی سودهای فصلی گذشته در پیش بینی سود را بررسی می کنند.
3 .تحقیقاتی که نقش اجزاء تشکیل دهنده در پیش بینی سود را بررسی می کنند.

.4 تحقیقاتی که تو انایی اقلام صورتهای مالی سودوزیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد در پیش بینی سود را مور توجه قرار داده اند . در بعضی از تحقیقات متغیرهای مربوط به صنعت یا متغیرهای کلان اقتصادی نیز بررسی شده است.
5 .تحقیقاتی که دقت وتوانایی پیش بینی سود ارائه شده توسط مدیریت، تحلیل گران مالی و یا مدل های آماری را مورد بررسی قرار داده اند و یا این پیش بینی ها را با هم مقایسه نموده اند.
تحقیق حاضر با توجه به بررسی اثر متغیرهای سودخالص، حقوق صاحبان سهام،سود تقسیمی و قیمت سهام بر پیش بینی سود های آتی، در گروه تحقیقات چهارم قرار می گیرد که به اختصار به سرفصلهای زیر طیقه بندی شده است.
• بار اطلاعاتی ارقام حسابداری )غیر از سود( در پیش بینی سودآتی
• توانایی سود در پیش بینی جریان های وجوه نقد و سودهای آتی
• ارتباط بین سود و بازده سهام .

• نرخ بازده دفتری و پیش بینی تغییرات سود های آتی
• سایر مطالعات انجام شده بر سود و رفتارهای مختلف سود
سئوالات پژوهش:
سؤالاتی که این پژوهش در صدد پاسخ به آن است به شرح زیر میباشد:
1 آیا ارتباطی بین رشد سود عملیاتی سال بعد و متغیرهای بنیادی وجود دارد ؟
2درصورت وجود رابطه، جهت آن چگونه است؟
3 در صورت وجود رابطه، شدت و اهمیت آن به چه میزانی است؟

فرضیات تحقیق:
فرضیه اصلی :
“بین متغیرهای بنیادی و رشد سود عملیاتی سال آتی رابطه معنی دار وجود دارد .”

فر ضیات فرعی :
(1 بین حقوق صاحبان سهام وپیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد.
(2 بین سودعملیاتی و پیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد.
(3 بین سود تقسیمی وپیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد.
(4 بین قیمت سهام وپیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد .

تدوین الگوی تحقیق:
الف-روش تحقیق:
روش تحقیق بر حسب نحوه جمع آوری داده ها )طرح تحقیق (، روش همبستگی / مقطعی میباشد و برای کشف همبستگی بین متغیرهای مندرج در صورتهای مالی و علامت تغییرات سود و نیز رشد سود ( متغیرپیش بینی شونده ) روش پس – رویدادی بکار رفته است . در ادامه ابتدا با استفاده از روش همبستگی به آزمون تک تک فرضیات پرد اخته شد.سپس با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره و روش پانل دیتا ارتباط بین متغیرمستقل (متغیرهای بنیادی ) ومتغیروابسته(پیش بینی رشد سود عملیاتی ) شناسایی شد. سپس با استفاده از روش آماری مناسب مذکور مدل آماری مورد نظربرازش شد.
مدل آماری بر اساس معادله زیرآزمون شد.
ERi,t+1/N= 1* PRi,t + 2* Bvi,t/N – 3*ERi,tN – 4*Dvi,t+i,t
که در معادله مزبور:
:PR قیمت سهام عادی در پایان سالt ام
:ER سود قبل از اقلام غیر مترقبه و تغییرات حسابداری، اقلام استثنایی واقلام غیر عملیاتی
:Bv ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام شامل کلیه حقوق باقیمانده و حقوق سهامداران عادی بجز حقوق صاحبان سهام ممتاز
:Dv سود تقسیم شده درپایان سالtام
:N تعداد سهام های منتشره شرکت
:I تعداد مشاهدات
:T زمان
نحوه جمع آوری اطلاعات:
اطلاعات مورد نیاز تحقیق از بانک های اطلاعاتی دنا سهم، تدبیر پرداز و صحرا گردآو ری شده اند. لازم به ذکر است که در برخی موارد برای برخی شرکتها و متغیرها نیاز به مراجعه به صورتهای مالی شرکتها، گزارشهای هفتگی، سالنامه های بورس اوراق بهادارو CDآرشیو بورس بوده است. که در مجموع همگن نمودن و قابلیت اتکای متغیرها، قسمت عمده ای از تحقیق را به خود اختصاص داد.

در تحقیق حاضر سعی می شودارتباط بین پیش بینی رشد سود عملیاتی بعنوان متغیر وابسته و چهار متغیر بنیادی حقوق صاحبان سهام، سودعملیاتی ، سود تقسیمی و قیمت سهام بعنوان متغیرهای مستقل مورد آزمون وبررسی تحلیلی قرار گیرد.

 

تعریف عملیاتی واژه ها:
پیش بینی :فعالیتی است برای محاسبه یا پیشگویی برخی وقایع / وضعیت آتی، که معمولا نتیجه یک مطالعه منطقی یا تجزیه وتحلیل داده های مربوطه می باشد . که هدف ما از پیش بینی در این تحقیق، پیش بینی رشد سود عملیاتی سال آتی با استفاده از متغیرهای بنیادی سال جاری است.

متغیرهای بنیادی : چهار متغیر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، سود عملیاتی، سود تقسیمی و قیمت سهام در این تحقیق بعنوان متغیرهای بنیادی در نظر گرفته شدند.
حقوق صاحبان سهام : برای مقاصد این تحقیق منظور از حقوق صاحبان سهام، ارزش دفتری حقوق صاحبان سرمایه که شامل کلیه حقوق باقیمانده و حقوق سهامداران عادی می باشد که باتقسیم بر تعداد سهام های منتشره شرکت در مدل استاندارد می شود.

سود: برای مقاصد این تحقیق منظور از سود، سود قبل از اقلام غیر مترقبه و تغییرات حسابداری، اقلام استثنایی واقلام غیر عملیاتی می باشدکه با تقسیم برتعداد سهام های منتشره شرکت درمدل استاندارد می شود
سود تقسیمی : عبارت است از توزیع سود های شرکت به صورت وجه نقد برای هر سهم بین سهامداران به تناسب تعداد سهام منتشره از هر گروه سهام می باشد.

قیمت سهام : منظور قیمت آخرین معامله سهام در پایان هر سال می باشد که تابلوی بازاربورس منعکس و مورد استفاده خریداران و فروشندگام این سهام قرار می گیرد.

دوره زمانی تحقیق:
برای سنجش متغیرهای تحقیق و به منظور انتخاب نمونه های تحقیق، دوره زمانی تحقیق از سال 1384تا سال 1388 در نظر گرفته شده است . دوره زمانی با توجه به تعداد متغیرهای مستقل تحقیق که 4 متغیر می باشند و تعداد سالهای دوره در برنامه eviews بایستی از تعداد متغیرها حداقل یکی بیشتر باشد، تا رگرسیون معنی داری را تهیه کند، حداکثر بازه زمانی 5 ساله انتخاب شده است.
جامعه و نمونه آماری:

جامعه آماری عبارت است از مجموعه افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند که پژوهشگر مایل است درباره صفت متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد . جامعه آماری پژوهش عبارت است از کلیه شرکتهای فعال در صنعت شیمیایی و دارویی در بورس اوراق بهادار تهران که سهام آنها در طول بازه زمانی تحقیق (1384 تا1388) بطور مداوم مورد معامله قرار گرفته باشد . تعداد این شرکتها 64 شرکت می باشد که بعنوان جامعه آماری تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است.

 

اطلاعات شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فعال در صنعت شیمیایی ودارویی از بانک اطلاعاتی صحرا، دنا سهم و تدبیر پرداز انتخاب شدند . و با توجه به معیارهای انتخاب زیر 48 شرکت بعنوان نمونه نهایی تحقیق باقی ماندند.
.1اقلام صورتهای مالی آنها به نحوی که توسط شرکت گزارش شده است، برای دوره1384تا 1388 موجود باشد.

.2سال مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه باشد با توجه به اینکه در ایران آغاز هر سال دستمزدها و نیز خدمات عمومی افزایش می یابد و عملا موجی از افزایش قیمت را ایجاد می کند، علی رغم عدم کنترل تورم در طرح تحقیق، سعی شده است حداقل تمام شرکتها به گونه ای انتخاب شوند که اقلام صورتهای مالی هر سال آنها متاثر از نرخهای تورم یکسان باشد.
.3 سهام شرکتهای مذکور از سال 1384تا سال 1388 در بورس اوراق بهادارتهران معامله شده باشد.
خلاصه و نتیجه گیری تحقیق:

بطور معمول سرمایه گذاران برای انجام سرمایه گذاری باید سوالات متعددی را از جمله سوالات زیر پاسخگو باشند :
سود آوری شرکت در آینده چگونه خواهد بود؟
آیا روند سوددهی همچنان ادامه خواهد داشت یا خیر؟
سیاستهای تولیدوفروش شرکت در آتی چگونه خواهد بود؟
شرکت قدرت پرداخت سود سهام را خواهد داشت؟ و;..

هر یک از سوالات فوق به طریقی به سودآوری آتی مربوط می شود . لذا سرمایه گذاران برای اتخاذ تصمیم در هر مرحله از خرید، واگذاری یا نگهد اری سهام به اطلاعاتی نیاز دارند که بیان کننده وضعیت سود آوری آتی شرکت باشد . از آنجائی که سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی از سود بعنوان یکی از معیارهای اصلی جهت ارزیابی شرکتها استفاده می کنند ، آنان با پیش بینی سود، نسبت به وضعیت یک شرکت قضاوت می نمایند . زیرا در اصل تفاوت در این پیش بینی هاست که تخصیص

منابع سرمایه به بخشها و واحد های مختلف تجاری را تعیین می کند. همچنین این موضوع برای سرمایه گذاران بالقوه نیز اهمیت دارد . بطور کلی ارزش اطلاعات حسابداری با ارزش و محتوای پیش بینی آن سنجیده می شود . در واقع هدف اصلی حسابداری تهیه اطلاعات سودمند برای تصمیم گیری است . یکی از جلوه های این سودمندی توان پیش بینی اقلام

صورتهای مالی است. پیش بینی سود حسابداری و تغییرات آن بعنوان یک رویداد اقتصادی از دیرباز مورد علاقه سرمایه گذاران، مدیران، تحلیل گران مالی، محققین و اعتبار دهندگان بوده است. چنانچه با استفاده از اقلام حسابداری بتوان سود را پیش بینی کرد، ضمن کسب رضایت استفاده کنندگان مختلف، اعتبار و منزلت این دانش نیز افزایش می یابد. در خصوص پیش بینی رشد سود بر اساس سری سودهای گذشته، تلاش تحقیقی زیادی انجام شده است . نتیجه این رشته از

تحقیقات این است که رفتار سود حسابداری تصادفی و غیر قابل پیش بینی است . همچنین برخی تحقیقات با این فرض که بر اساس تئوری انتظارات منطقی، سرمایه گذاران از مجموعه اطلاعات گسترده تری برای پیش بینی سود استفاده می کنند، به بررسی نقش اطلاعات خاص ) اقلام صو رتهای مالی(و یا متغیرهای کلان اقتصادی)شرایط اقتصادی، تورم و یا صنعت، رقابت، اندازه، نوع محصول،سرمایه بری(پرداخته اند . تلاش های زیادی نیز برای پالایش روش های تحقیق و ابزارهای آماری شده است. این پژوهش با هدف ارزیابی تجربی ارزش پیش بینی متغیرهای بنیادی در پیش بینی سود،
انجام شده است . مدل آماری اصلی پژوهش پانل دیتا است، هر چند که به منظور مقایسه عملکرد مدل های مختلف در پیش بینی، از مدل رگرسیون چند متغیره نیز استفاده شده است .
یافته های حاصل از آزمون فرضیه ها به شرح زیر است:

در فرضیه اول ارتباط بین متغیر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام با سود عملیاتی در فاصله زمانی 1384الی 1388 مورد سنجش قرار گرفت که نتا یج حاصل از کلیه روشهای آماری مذکور مورد استفاده حاکی از آن است که ارتباط معکوس بین این متغیر با سود عملیاتی وجود دارد که در سطح کمتر از 5%معنی دار می باشد، لذا نتا یج ارتباط معنی داری را بین متغیر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام با سود عملیاتی تایید می کند . ضریب رگرسیونی بدست آمده با استفاده از روش پانل دیتا ارتباط متغیر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام با سود عملیاتی را -275 نشان میدهد.

تحقیق فریمن، اوهلسان و پن ما ن در سال 1982 نشان می دهد که نرخ بازده دفتری (BROR) از یک فرآیند برگشت به میانگین پیروی می کند . آنها با این استدلال که تفاوت گسترده در نسبت های P/E بدلیل وجود انتظارات در مورد سود سالهای آینده شرکتهای مختلف و نیز در طی زمان است، نتیجه گرفتند که سرمایه گذاران منطقی احتمالاّ از مجموعه گسترده ای از اطلاعات ممکن برای پیش بینی استفاده می کنند . اطلاعات صورتهای مالی بغیر از سود ممکن است در

چنین مجموعه گسترده اطلاعات وجود داشته باشد . اگر سرمایه گذاران می توانند بر اساس مجموعه اطلاعات سود را پیش بینی نمایند که به معنی رد فرضیه گشت تصادفی است، همین امر می تواند در مورد مجموعه اطلاعات مبتنی بر صورت های مالی نیز صادق باشد. بنظر میرسد BRORیکی از این اطلاعات باشد. در مدل این تحقیق ارتباط بین دو متغیر مذکور برای شرکتهای فعال در صنعت شیمیایی بورس تهران منفی می باشد یعنی رفتار متغیرحقوق صاحبان سهام همانند تحقیق اوهلسان برگشت به میانگین می باشد.

فرضیه دوم این پژوهش که بررسی ارتباط معنی دار بین متغیر سود عملیاتـی و رشد سود عملیاتـی سال آتـی می باشد توسط روشهای آماری استفاده شده اثبات گردید. وجود رابطه معنی دار بین متغیر سود عملیا تی و رشد سود عملیاتی سال آتی در روش پانل دیتا با سطح اطمینان 99 % بدست آمده و بطور میانگین 47 % از تغییرات رشد سود عملیاتی سال آتی راتبیین می کند. در اکثر تحقیقات انجام شده نظیربیور در سال 1970 ، واتس ولفت و ویچ )سال(1977 و فاما وفرنچ در سال 2004 ، رفتار سود از رفتار برگشت به میانگین یا انتظارات ثابت تبعیت می کند .

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی مقاله شرکت های مختلط غیر سهامی با pdf

علی م دیدگاه

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله شرکت های مختلط غیر سهامی با pdf دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله شرکت های مختلط غیر سهامی با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله شرکت های مختلط غیر سهامی با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله شرکت های مختلط غیر سهامی با pdf :

شرکت های مختلط غیر سهامی

به موجب ماده 141 «شرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوص بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یکم یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود بدون

انتشار سهام تشکیل می شود.»

تشکیل این قبیل شرکت ها ، در اروپا از قرون وسطی سابقه داشته در آن زمان تجارت عمومیت نداشته و اشراف اشتغال به تجارت را بدون شأن خود می دانستند ، اغلب در تجارت ها مخصوصاً تجارت های دریائی با تجار شریک شده و قسمتی از سرمایه شرکت را می پرداختند، ولی دردو چیز دخالت نمی نمودند. یکی این که نامش در شرکت برده می شد و دیگر این که بیش از میزانی که سرمایه گذارده بودند خود را مسئول قرار نمی دادند.

بالعکس تاجر ، مسئول کلیه قروضی بود که شرکت ممکن بوده بعد از استهلاک سرمایه پیدا کند.

تشکیل این قبیل شرکت ها با تنظیم شرکتنامه است و نکات لازم و قرارها در شرکتنامه و یا اساسنامه شرکت قید می شود.

شرط تشکیل شرکت تأدیه تمام سرمایه نیست زیرا از مفاد بعضی از مواد بر می آید که شرکاء با مسئولیت محدود ممکن است قسمتی از سرمایه نقدی را تأدیه و بقیه را تعهد نمایند(ماده 141 و 152) ولی شرکاء ضامن باید تمام سرمایه خود را بپردازند.

در مورد سرمایه غیر نقدی که یکی از شرکاء با مسئولیت محدود معرفی می نماید ، بین علماء حقوق تجارت بحث خاصی موجود است. به این طریق که هرگاه ثابت شود که سهم الشرکه غیر نقدی که از ناحیه یکی از شرکاء با مسئولیت محدود، معرفی شده، قیمت آن را بیش ا

ز میزان واقعی معرفی نموده اند، مسئولیت شریک مزبور در پرداخت دیون شرکت تا میزان ما به التفاوت آن خواهد بود. مثلاً هر گاه شریکی به جای سهم الشرکه خود مقداری پارچه آورد که قیمت آن سیصد هزار ریال بود ولی شرکاء آن را پانصد هزار ریال تقویم و به همین م

یزان برای او سهم الشرکه معین نمودند. هر گاه چنین امری ثابت شود و شرکت بدهی داشته باشد شریک با مسئولیت محدود تا میزان دویست هزار ریال دیگر علاوه بر سهم الشرکه که پرداخته مسئول است. زیرا ممکن است شریک ضامن نتواند ما به التفاوت قیمت سهم الشرکه مزبور را بپردازد ، و اشخاص علاوه بر اعتبار شریک ضامن به اطمینان سرمایه شرکت معامله نموده اند، از این جهت شریک با مسئولیت محدود از مسئولیت پرداخت بری نیست، این امر در شرکتهای با مسئولیت محدود صراحتاً ضمن مواد 98 و 99 تصریح شده است.
نام شرکت
«در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکاء ضامن قید شود». قید عبارت شرکت مختلط جهت معرفی نوع آن در مقابل اشخاص ثالث و تمایز آن از شرکت تضامنی است. قید نام یک یا چند نفر از شرکاء ضامن جهت معرفی آنها واعتبار شرکت می باشد. ولی هیچ یک از شرکاء با مسئولیت محدود نباید جزء نام شرکت قید شود ، زیرا به قاعده ای که ذکر شد ممکن است از ذکر نام شخصی که در شرکت قید شده اشخاص خارج توهم ضامن بودن او را نموده و به اعتبار او معامله کنند و حال آن که مسئولیت چنین شریکی محدود به سرمایه ای است که گذارده «هر یک از شرکاء با مسئولیت محدود که اسمش جزء اسم شرکت با

شد در مقابل طلبکاران شرکت ، شریک ضامن محسوب خواهد شد» این عبارت حکم صریح ماده 143 قانون است و تخلف از آن جایز نیست زیرا «هر قراردادی که بر خلاف این ترتیب بین شرکاء داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث بی اثر است».
اداره شرکت
مدیریت شرکت در هر حال با شریک ضامن است اگر شرکاء ضامن متعدد باشند بسته به قرارداد بین آنها خواهد بود. یا مجتمعاً و یا یکی از شرکاء ضامن سمت میدیریت را خواهند داشت . زیرا حقاً آنها خواهند بود که به حسن روابط شرکت علاقه بیشتری داشته و در معام

لات حزم و احتیاط و دوراندیشی خواهند داشت ، چون در صورت سهل انگاری نتیجه زیان، به ضرر خودشان خواهد بود.

قانون مقرر داشته «شریک با مسئولیت محدود نه به عنوان شریک حق اداره کردن شرکت را دارد و نه اداره امور از وظایف اوست» یعنی شریک با مسئولیت محدود حق انتخاب مدیر برای شرکت ندارد ، به همین علت هم وظیفه حتمی در اداره کردن شرکت نخواهد داشت ، ولی گاهی اتفاق می افتد که شرکاء ضامن بالاتفاق و به میل خود ، شریک با مسئولیت محدود را مدیر شرکت قرار می دهند. و نیز ممکن است شریک با مسئولیت محدود به وکالت از مدیر شرکت انجام وظیفه نماید و آن در حالی است که چنین حقی به موجب اساسنامه به مدیر شرکت داده شده باشد.
حدود مسئولیت شرکاء ضامن که مدیر شرکت تضامنی هستند و اختیارات آنها همان است که در مورد شرکت تضامنی مقرر است.
نظارت شرکاء
شریک با مسئولیت محدود به عنوان شریک حق اداره کردن شرکت را ندارد. مدیریت شرکت با شریک یا شرکاء ضامن است ولی برای این که از اعمال خلاف رویه مدیران که مالاً بر علیه شرکاء با مسئولیت محدود تمام می شود جلوگیری شود ، در ماده 147 مقرر شده «هر شریک با مسئولیت محدود حق نظارت در امور شرکت داشته و می تواند از روی دفاتر و اسناد شرکت برای اطلاع شخصی خود راجع به وضعیت مالی شرکت صورت خلاصه ای ترتیب دهد- هر قراردادی که بین شرکاء بر خلاف این ترتیب داده شود از درجه اعتبار ساقط است». اگر قانون اختیار کامل اداره شرکت را به دست شرکاء ضامن داده، در عوض شرکاء با مسئولیت محدود را به میزان نامحدود محق در نظارت نموده است، حتی این اختیار قابل سلب نیست ولو به تراضی شرکاء باشد.

روابط شرکاء

 

در شرکت مختلط غیر سهامی دو قسم شریک موجود است.

الف – شرکاء ضامن.
ب – شرکاء با مسئولیت محدود.

«شریک ضامن مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارائی شرکت پیدا شود. شریک با مسئولیت محدود کسی است که مسئولیت او فقط تا میزان سرمایه ای است که در شرکت گذارده و یا بایستی بگذارد.»

شرکاء با مسئولیت محدود پس از پرداخت سهم الشرکه خود دیگر به هیچ وجه مسئولیت نخواهد داشت. و نیز ممکن است قسمتی از سرمایه نقدی را تأدیه و بقیه را تعهد نمایند. در این صورت علاوه بر آنچه تأدیه شود. شرکاء ضامن باید کلیه سهم الشرکه خود را اعم از نقدی و غیر نقدی بپردازند و مسئول پرداخت کلیه قروضی هستند که ممکن است شرکت علاوه بر استهلاک سرمایه پیدا کند.

شرکاء با مسئولیت محدود در دو مورد ممکن است مسئولیت ضمانتی پیدا کنند :
1 اگر شریک با مسئولیت محدود معامله ای برای شرکت کند – مگر این که تصریح کند که معامله را به وکالت از طرف شرکت انجام می دهد» که اشخاص خارج تصور ننمایند این شخص چون در شرکت مختلط عمل مدیریت را انجام می دهد شریک ضامن را خواهد داشت.»
2 اگر قبل از رسمیت یافتن شرکت یعنی ثبت آن در اداره ثبت اسناد ، شریک با مسئولیت محدود معامله ای کرده باشد. به نحوی که در ماده 150 مقرر است«در مورد تعهداتی که شرکت مختلط غیر سهامی ممکن است قبل از ثبت شرکت کرده باشد، شریک با مسئولیت محدود درمقابل اشخاص ثالث در حکم شریک ضامن خواهد بود. مگر ثابت نماید که اشخاص مزبور از محدود بودن مسئولیت او اطلاع داشته اند».

انتقال سهم الشرکه
سهم الشرکه شرکاء ضامن تابع مقررات شرکت تضامنی است و طبق ماده 123 انتقال آن جز با موافقت شرکاء ممکن نیست .

شرکاء با مسئولیت محدود نیز بدون رضایت سایر شرکاء نمی توانند سهم الشرکه خود را به غیر منتقل نمایند و در ماده 148 مقرر گردیده «هیچ شریک با مسئولیت محدود نمی تواند بدون رضایت سایر شرکاء شخص ثالثی را با انتقال تمام یا قسمتی از سهم – الشرکه خود به او، داخل در شرکت نماید» بنابراین کلمه «نمی تواند» یعنی «حق ندارد» و وقتی بدون رضایت سایر شرکاء حق انتقال نداشته باشد قاعدتاً انتقال صحیح نبوده و آثار قانونی نخواهد داشت. درماده 149 مقرر است «اگر یک یا چند نفر از شرکاء با مسئولیت محدود حق خود را در شرکت بدون اجازه سایرین کلاً یا بعضاً به شخص ثالثی واگذار نمایند ، شخص مزبور نه حق دخالت در اداره شرکت و نه حق تفتیش در امور شرکت را خواهد داشت» عبارت این ماده با ماده 148 ظاهراً تباینی دارد یعنی وقتی که معلوم شد انتقال سهم الشرکه شرکاء با مسئولیت محدود بدون رضایت سایر شرکاء صحیح نیست دیگر مفاد ماده 149 که اگر بدون رضایت انتقال واقع شد، انتقال گیرنده حق تفتیش ندارد معنی نخواهد داشت. در تفسیر این ماده و اختلافی که ظاهراً با یکدیگر دارند.

بعضی خواستار لغو ماده 149 و برخی با تنظیم ماده مزبور عبارت ماده 148 را نسخ

ضمنی دانسته و انتقال سهم الشرکه را از مداخله در امور شرکت اگر بدون رضایت سایر شرکاء باشد محروم دانسته اند.

 

به نظر نگارنده هر دو نظریه ناصحیح بوده و عبارات هر دو ماده کاملاً و به جا و مناسب است . زیرا بین انتقال «سهم الشرکه» و انتقال «حق» باید فرق گذاشت. انتقال سهم الشرکه یعنی شریک نمودن دیگری به جای خود در شرکت با سایر شرکاء و قطع و انتقال کلیه علاقه ای که شریک در شرکت دارد. و این موضوع یعنی شریک نمودن اشخاص بدون رضایت سایرین در شرکت و برقراری تمام حقوق برای او مطابق قاعده فوق صحیح به نظر نمی رسد و هیچ شریکی «نمی تواند» بدون رضایت سایرین چنین کاری بکند. ولی نمی توان منکر شد که شریک دارای حقی است که آثاری بر آن مترتب می باشد. حال اگر فقط حق مالی خود را که حق بردن منافع در پایان هر سال مالی و حق استفاده از قسمتی از سرمایه در صورت انحلال شرکت است بدون رضایت شرکاء انتقال دهد هیچ اشکالی نخواهد داشت. منتهی «انتقال گیرنده حق» فقط دارای همین حق خواهد بود. بدون این که مانند شرکاء دیگر حق نظارت داشته باشد. زیرا داشتن حق نظارت فرع بر شریک بودن و داشتن سهم الشرکه است، در این جا سهم الشرکه است ، در این جا سهم الشرکه انتقال نیافته ، بلکه حقی که شریک از منافع و عواید داشته مورد انتقال واقع شده است.

لزوم قید این که بدون رضایت شرکاء کسی نمی تواند سهم الشرکاء خود را به نحو کلی انتقال دهد که شریک جدید قائم مقام فروشنده باشد از این جهت است که، شریک با مسئولیت محدود حق دارد از دفاتر واسناد شرکت برای اطلاع شخصی خود راجع به وضعیت مالی هر موقع بخواهد صورت بردارد. حال ، شرکاء ضامن ممکن است حاضر نباشند که هر کس از وضعیت داخلی و اسناد شرکت انها اطلاع پیدا کند. و اگر این طور می بود ممکن بود رقباء شرکت سهم مختصری را از شرکاء با مسئولیت محدود خریداری و هر آن از معاملات شرکت با اطلاع می شدند و این عمل بر ضررر سیاست اقتصادی شرکت بود ، از این کار قانون جلوگیری کرده است منتهی این عمل نباید به ضرر شرکاء با مسئولیت محدود تمام شود و از انتقال حق مالی محروم باشند به این جهت در انتقال حق مالی آزادند.
در انتقال سهم الشرکه هر گاه با رضایت کلیه شرکاء واقع اعم از این که شریک ضامن یا با مسئولیت محدود سهم خود را انتقال دهد شریک جدید مسئول کلیه قروضی هم خواهد بود که قبل از او در شرکت موجود بوده است. نسبت به شرکاء ضامن ضمن شرکت های

تضامنی درماده 125 این موضوع تصریح و در محل خود ذکر شده و نسبت به شرکاء با مسئولیت محدود نیز در ماده 155 بیان گردیده «هر کس به عنوان شریک با مسئولیت محدود در شرکت مختلط غیر سهامی موجودی داخل شود تا معادل سهم الشرکه خود مسئول قروضی خواهد بود که شرکت قبل از ورود او داشته خواه اسم شرکت عوض شده یا نشده باشد. هر شرطی برخلاف این ترتیب باشد در مقابل اشخاص ثالث کان لم یکن خواهد بود». البته از قید عبارت «تا معادل سهم الشرکه» نباید تصور نمود که شریک با مسئولیت محدود جدید علاوه ب

ر سهم الشرکه خود به میزان مبلغ دیگری نیز تا معادل سهم الشرکه اش گردد مسئول است ، بلکه مقصود آن است که فقط به میزان سهم الشرکه خود مسئول قروض است و اگر بیشتر باشد به عهده شرکاء ضامن خواهد بود.
طلبکاران
طلبکاران شرکت ، مادام که شرکت باقی است حق مطالبه از شرکاء ضامن را ندارند بلکه طبق ماده 151 «شریک ضامن را وقتی می توان شخصاً برای قروض شرکت تعقیب نمود که شرکت منحل شده باشد» به این معنی که مادام سرمایه شرکت باقی است طلب بستانکاران باید از آن پرداخت شود و «اگر دارائی شرکت برای تأدیه قروض آن کافی نباشد وصول کنند» و شرکاء بامسئولیت محدود درباره طلبکاران اضافه بر وجهی که به عنوان سرمایه تأدیه نموده مسئولیتی ندارند مگر در دو مورد به شرح زیر:
1 هر گاه شرکاء با مسئولیت محدود سهم الشرکه خود را تماماً تأدیه ننموده باشند در این مورد ماده 152 مقرر می دارد «هرگاه شرکت ; منحل شود و شریک با مسئولیت محدود هنوز تمام با قسمتی از سهم الشرکه خود را نپرداخته و یا پس از تأدیه مسترد داشته است ، طلبکاران حق دارند معادل آنچه را که از بابت سهم الشرکه باقی مانده است مستقیماً بر علیه شریک با مسئولیت محدود اقامه دعوی نمایند;»
2 هر گاه از سرمایه برداشت نموده و تقلیل سرمایه را آگهی ننموده باشد « اگر در نتیجه قرار داد با شرکاء ضامن و یا در اثر برداشت قبلی از سرمایه شریک شرکت با مسئولیت محدود از سهم الشرکه خود که به ثبت رسیده است بکاهد ، این تقلیل مادام که به ثبت نرسیده و بر طبق مقررات راجع به نشر شرکت ها منتشر نشده است در مقابل طلبکاران شرکت معتبر نبوده و طلبکاران مزبور می توانند برای تعهداتی که از طرف شرکت قبل از ثبت و انتشار تقلیل سرمایه به عمل آمده است تأدیه همان سرمایه اولیه شریک با مسئولیت محدود را مطالبه نمایند». اشخاصی که با شرکت معامله می نمایند گرچه به ضمانت شرکاء ضامن واقف اند ، ولی بیشتر به اطمینان سرمایه شرکت معامله می نمایند. واین معنی ندارد که شریکی سرمایه خود را بدون تقلیل سرمایه و انتشار آن و در حقیقت با پنهان داشتن از نظر طلبکاران برداشت نماید و اگر شرکت کسر آورد به عهده شرکاء ضامن حواله کند. قانون این عمل را که فریب مردم است قبول ندارد و لو شرکاء ضامن به این امر راضی باشند.

زمانی که طلبکاران شرکت برای وصول طلب خود که مازاد بر سرمایه ش

رکت است به شرکاء ضامن رجوع نمایند ، اولویتی بر سایر طلبکاران آنها نخواهند داشت بلکه «بین طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی شرکاء ضامن تفاوتی نخواهد بود.»
آثار ورشکستگی

ورشکستگی یک یا چند نفر از شرکاء ضامن موجب ورشکستگی شرکت نبوده و ورشکستگی شرکت لازمه قانونی با ورشکستگی شرکاء ضامن ندارد. در صورت ورشکستگی شرکت ، طلبکاران به شرکاء ضامن رجوع خواهند نمود و به شرکاء با مسئولیت محدود جز در دو موردی که ذکر شد (هرگاه سهم الشرکه تماماً تأدیه نشده باشد- هر گاه برداشت سرمایه به ثبت نرسیده باشد) حق رجوع ندارند و در این دو مورد مدیر تصفیه شرکت مبادرت به اقدام و وصول خواهد نمود. در چنین موردی به موجب ماده 158«در صورت ورشکستگی یکی از شرکاء با مسئولیت محدود ، شرکت یا طلبکاران آن با طلبکاران شخصی شریک مزبور متساوی الحقوق خواهند بود».

طلبکاران شخصی شرکاء دارائی شرکت مختلط که ورشکست شده حقی ندارند و طلبکاران شرکت برای وصول هر مقدار از طلب خود که ممکن شود بر دیگران تقدم دارند و «سهم الشرکه با مسئولیت محدود نیز جزء دارائی شرکت محسوب است».
سود

طریقه تقسیم سود تابع قرار داد شرکاء است که در شرکتنامه یا اساسنامه ذکر شده ولی هرگاه قراردادی در این باره نشده بود قاعده کلی بر تقسیم سود به نسبت سهم الشرکه است وبین شرکاء ضامن و مسئولیت محدود تفاوتی نیست. ولی موقعی می توان به شرکاء شرکت سود پرداخت که موجب نقصان سرمایه نشود. مثلاً اگر شرکت در سال قبل یک صد هزار ریال زیان داشته و در نتیجه یک صد هزار ریال از سرمایه سهم شده ، در سال بعد که فرضاً یکصد و پنجاه هزار ریال سود داشته باشد فقط نسبت به پنجاه هزار ریال اضافه می توان به تقسیم سود اقدام نمود ، زیرا یک صد هزار ریال باقی باید به جای سرمایه ای که کم شده باقی بماند. مگر این که سرمایه به میزان یکصد هزار ریال تقلیل یافته واین تقلیل مطابق قانون به ثبت رسیده باشد. به این جهت فرع ثابت هم به هیچ یک از شرکاء نمی توان پرداخت . زیرا فرع ثابت مستلزم سود است و ممکن است شرکت در یک سال سود نداشته باشد ، در این صورت پرداخت آن از سرمایه مستلزم کسر آن خواهد بود.

 

نسبت به شرکاء ضامن در ماده 132 شرکت های تضامنی تصریح شده «اگر در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه شرکاء کم شود ، مادام که این کمبود جبران نشده تأدیه هر نوع منفعت به شرکاء ممنوع است» و در ماده 160 قانون ، روابط شریک با شرکاء ضامن را در شرکت مختلط غیر سهامی تابع مقررات شرکت های تضامنی دانسته است و نسبت به شرکاء با مسئولیت محدود به شرح ماده 154 «به شریک با مسئولیت محدود فرع نمی توان داد مگر در صورتی که موجب کسر سرمایه او در شرکت نشود – اگر در نتیجه ضررهای وارده سهم الشرکه شریک با مسئولیت محدود کسر شود ، مادام که این کمبود جبران نشده تأدیه هر ربح یا منفعتی

به او ممنوع است. هر گاه وجهی بر خلاف حکم فوق تأدیه گردید ، شریک با مسئولیت محدود تا معادل وجه دریافتی مسئول تعهدات شرکت است مگر در موردی که با حسن نیت و به اعتبار بیلان مرتبی وجهی گرفته باشد».
انحلال
موارد انحلال شرکت مختلط غیر سهامی، مانند موارد انحلال شرکت تضامنی است ولی «مرگ یا محجوریت یا ورشکستگی شریک یا شرکاء با مسئولیت محدود موجب انحلال شرکت نمی شود».

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی مقاله تجزیه و تحلیل نسبت های نقدینگی جهت پیش بین

علی م دیدگاه

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله تجزیه و تحلیل نسبت های نقدینگی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با pdf دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تجزیه و تحلیل نسبت های نقدینگی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله تجزیه و تحلیل نسبت های نقدینگی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله تجزیه و تحلیل نسبت های نقدینگی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با pdf :

تجزیه و تحلیل نسبت های نقدینگی جهت پیش بینی ورشکستگی
در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده:
در این پژوهش قدرت نسبت های نقدینگی حاصل از صورت جریان وجوه نقد جهت پیش بینی ورشکستگی شرکت ها مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از مدل رگرسیون لوجستیک استفاده شده و مدلی جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارائه شده است.برآورد مدل با استفاده از اطلاعات دو گروه از

شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفته است.گروه اول متشکل از 40 شرکت غیر ورشکسته بوده و گروه دوم نیز مشابه گروه اول ومتشکل از 40 شرکت ورشکسته بوده است. مدل ارائه شده با استفاده از چهار نسبت، جریان های نقدی بر دارایی ها، جریان های نقدی بر بدهی ها، جریان های نقدی بر بدهی های جاری و جریان های نقدی بر فروش بوده که نسبتهای مذکور نشان دهنده نقدینگی شرکت هاست.

نتایج آماری مدل حاکی از برابری قدرت پیش بینی، و وجود رابطه هم خطی بین نسبتهای جریان های نقدی بر دارایی ها و جریان های نقدی بر فروش می باشد. و در نهایت مدل با حذف نسبت جریان های نقدی بر دارایی ها و با سه متغییر باقی مانده طراحی شده است. و نتایج نشان دهنده معتبر بودن مدل و نسبت های انتخاب شده بوده است. نتایج آزمون توانایی پیش بینی مدل نشان دهنده این واقعیت است که مدل قادر است تا دو سال قبل از وقوع ورشکستگی در شرکتها، پیش بینی صحیحی در خصوص ورشکستگی ارائه دهد. و با دور شدن از زمان وقوع ورشکستگی به دلیل کمرنگ شدن شاخص های پیش بینی کننده ورشکستگی از قدرت پیش بینی مدل کاسته میگردد.

واژگان کلیدی:
نسبت های نقدینگی ، جریانات نقدی ، پیش بینی ، ورشکستگی ، بورس اوراق بهادار تهران .

مقدمه:
پیشرفت سریع فناوری و تغییرات محیطی وسیع، شتاب فزاینده ای به اقتصاد بخشیده است. رقابت روز افزون بنگاه های اقتصادی دست یابی به سود را محدود و احتمال ورشکستگی را افزایش داده است. در این میان نقش اطلاعات حسابداری در تمایز بین شرکت های دارای بحران مالی(ورشکسته) و شرکت های فاقد بحران مالی (شرکت های غیر ورشکسته) و پیش بینی ورشکستگی یکی از موضوعات بحث انگیز در ده های اخیر بوده است.
یکی از راه هایی که می توان با استفاده از آن به بهره گیری مناسب از فرصت های سرمایه گذاری و هم چنین جلوگیری از به هدر رفتن منابع کمک کرد، پیش بینی بحران مالی و در نهایت ورشکستگی است. به این ترتیب که اولاً، با ارایه هشدارهای لازم می توان شرکت ها را نسبت به بحران مالی هوشیار کرد تا آنها با توجه به این هشدارها دست به اقدامات مقتضی بزنند و دوم این که سرمایه گذاران فرصت های مطلوب سرمایه گذاری را از فرصت های نا مطلوب تشخیص داده، منابع شان را در فرصت های مناسب سرمایه گذاری کنند. معمولاً نشانه های بحران مالی در شرکت ها عبارتند از:

1 فزونی کل بدهی ها بر کل دارایی ها یا فزونی بدهی های جاری بر دارایی های جاری؛
2 نامساعد بودن نسبت های مالی در مقایسه با متوسط صنعت و با نسبت های مالی دورهای قبلی؛
3 ناتوانی در پرداخت به موقع حساب های پرداختنی؛(بزرگ بودن متوسط دوره پرداخت)
4 اتکای بیش از حد بر استقراض کوتاه مدت برای تامین مالی دارایی های بلندمدت.

همان گونه که ملاحظه می شود، بخش عمده ای از عوامل موثر بر بحران مالی ناشی از مشکلات نقدینگی واحد تجاری است.

می توان این نشانه ها را از نسبت های مالی براساس ارقام مندرج درصورت های مالی که بر اساس روش تعهدی تهیه شده اند و هم چنین نسبت های نقدینگی حاصل از صورت جریان وجوه نقد، محاسبه و استخراج کرد. اما صورت های مالی تهیه شده بر مبنای تعهدی اطلاعاتی در مورد جریان های نقدی منعکس نمی کنند و این یکی از نقطه ضعف های اساسی آن است و به علاوه اطلاعات موجود در ترازنامه ایستا می باشد و وضعیت بنگاه اقتَصادی را در یک مقطع زمانی خاص اندازه گیری می نماید در حالی که صورت جریان وجوه نقد تغییرات در سایر صورت های مالی را گزارش می کند و تأثیر تخصیص های اختیاری را بر نسبت های مالی از بین می برد.

مطالعه حاضر در پی بررسی توانایی نسبت های موجود در صورت جریان وجوه نقد جهت پیش بینی ورشکستگی شرکت هاست. و درصورتی که این نسبت ها توانایی لازم را جهت پیش بینی داشته باشند، می توان مدلی طراحی کرد که وقوع ورشکستگی را فبل از رخداد آن پیش بینی کرده و مدیران، سهامداران و دیگر مدعیان می توانند با استفاده از این هشدارها اقدامات اصلاحی و ترمیمی لازم را انجام دهند.

بنابراین هدف این پژوهش ارائه مدلی با استفاده از نسبت های موجود در صورت جریانات نقدی است که ورشکستگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران راپیش بینی نماید.
مروری بر پیشینه تحقیق:
مطالعات زیادی در خصوص توانایی اطلاعات مالی جهت پیش بینی ورشکستگی صورت گرفته است که البته اکثراً در کشورهای خارجی انجام گرفته است.
پیش بینی ورشکستگی با استفاده از اطلاعات حسابداری برای اولین بار توسط بیور (Beaver, 1966) صورت گرفت. او از مدل های یک متغیره بهره گرفت و نسبت های حسابداری را مورد آزمون قرار داد. او در نهایت به این نتیجه رسید که نسبت جریانات نقدی بر کل بدهی ها از توان بالایی جهت پیش بینی ورشکستگی برخوردار است. و سپس نسبت سود خالص به کل دارایی از این ویژگی برخوردار است.
آلتمن (Altman, 1968)نخستین فردی بود که الگوی های پیش بینی ورشکستگی چند متغیره را عرضه کرد. او با بکارگیری الگوی چند متغیره و استفاده از نسبت های مالی الگوی معروف خود را با نام الگوی رتبه Z را ارائه داد. او از میان 22 نسبت مالی 5 نسبت را که به نظر او بهترین نسبت ها جهت پیش بینی ورشکستگی بودند را انتخاب کرد. و با ترکیب این 5 نسبت مدل خود را ارائه کرد.
در سال های بعد ایراداتی به الگوی آلتمن گرفته شد که او خود موفق به رفع و اصلاح اشکالات الگو شد.و الگوی چدید Z را ارائه نمود.(آلتمن، 2000)

که در آن:
X1=سرمایه در گردش بر کل دارایی ها
X2=سود انباشته بر کل دارایی ها
X3=سود قبل از بهره ومالیات بر کل دارایی ها
X4=ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام بر ارزش دفتری کل بدهی ها
X5=فروش بر کل دارایی ها
Z=مقدار متغیر وابسته بدست آمده از الگو(شاخص کلی)
Z< 1/21 شرکت ورشکسته
Z>2/90شرکت غیر ورشکسته

نرتون و اسمیت(Norton & Smith, 1979) از مدل تجزیه وتحلیل خطی چند گانه با استفاده از روش گام به گام جهت پیش بینی ورشکستگی استفاده کردند. نسبت های مورداستفاده آنان شامل جریانات نقدی به فروش، جریانات نقدی به مجموع دارایی ها، جریانات نقدی به جریانات نقدی به ارزش ویژه مجموع بدهی ها بوده است.دو گروه نمونه آنها بر مبنای اندازه ونوع صنعت طراحی شده بود. نتایج تحقیق آنان نشان داد که جریانات نقدی عملیاتی به کل دارایی ها و جریانات نقدی عملیاتی به کل بدهی ها بهترین شاخص را جهت پیش بینی ورشکستگی برای سه سال قبل از ورشکستگی ارائه می دهد.

زیمسکی(Zmigewski, 1984) از نسبت های مالی، نقدینگی، عملکرد و اهرمی استفاده کرد تا الگوی خود را ارائه دهد. این نسبت ها بر مبنای تئوریکی گزینش نشده بودند بلکه بیشتر بر اساس تجربیات او در مطالعات قبلی اش بود. الگوی زیمسکی بر مبنای نمونه ای شامل 40 شرکت ورشکسته و80 شرکت غیر ورشکسته تولیدی غیر ورشکسته پی ریزی شد. او در الگوی خود از نسبت های سود خالص بر کل دارایی، کل بدهی بر کل دارایی و دارایی جاری بر بدهی جاری استفاده کرد. این الگو یکی از ساده ترین الگوهای پیش بینی کننده ورشکستگی است که اصل تعداد کم متغیرهای مستقل در الگوها در آن به خوبی رعایت شده است.

همان طور که دیدید کلیه مطالعات در کشورهای غربی صورت گرفته و در ایران تحقیقات قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفته است بجز تحقیقات ذیل:

غلامرضا سلیمانی امیری در سال 1383 در رساله خود تحت” عنوان بررسی شاخص های پیش بینی کننده ورشکستگی در ایران” درباره پیش بینی بحران مالی با استفاده از مدلی که از نسبت های شامل نسبت سرمایه در گردش به کل دارائی ها، نسبت دارائی های جاری به بدهیهای جاری، نسبت سود قبل از بهره به کل دارائی ها و نسبت فروش به کل دارائی ها تشکیل شده است، بحث می کند نتایج تحقیق حاکی از توانایی پیش بینی مدل در سطح بالایی دارد و با دور شدن از زمان وقوع بحران مالی توانایی مدل نیز کاهش می یابد.

نتایج این تحقیق با یافته های محققین غربی نظیر آلتمن و بیور سازگار می باشد. (سلیمانی امیری، 1381)
‌‌ ‌دیگر تحقیق، ” بررسی‌ کاربرد مدل‌ آلتمن دربورس اوراق بهادار تهران”می باشد که توسط مهدی رسول زاده در سال 1380 انجام شده است، ‌در این‌ تحقیق، با استفاده‌ از اطلاعات‌ استخراج‌ شده‌ از صورت های‌ مالی‌ شرکت های‌ پذیرفته‌ شده‌ در بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران، در دو صنعت نساجی‌ و ساخت‌ فلزات‌ اساسی‌ نسبت های‌ موجود در مدل‌ را محاسبه‌ و با قرار دادن‌ آن‌ نسبت ها در مدل، مقدار مدل‌ آلتمن‌ برای‌ هر شرکت‌ در هر سال‌ موردمطالعه، تعیین‌ شده است.(رسول زاده، 1380)

منصفی نیز در تحقیقی کاربرد مدل های پیش بینی کننده ورشکستگی شیراتا و زیمسکی را در بورس اوراق بهادار تهران در دو صنعت دارو سازی و نساجی بررسی می کند که نتیجه تحقیق برای الگوی شیراتا پیش بینی صحیح 7/94 درصد و برای الگوی زیمسکی 4/97 درصد، بدست آمد. (منصفی،1384)

همانگونه که مشاهده گردید اکثر تحقیقات به پیاده سازی الگوهای دیگر کشورها در ایران پرداخته اند و کمتر به طراحی مدل بر اساس نیازها و شرایط محیطی ایران پرداخته شده است.

اهمیت تحقیق:
عدم آگاهی در خصوص بحرانی شدن وضع شرکت ها و در نهایت ورشکستگی زیان های هنگفتی را به هر یک از ذی نفعان شرکت وارد می نماید، با پیش بینی اضمحلال شرکت ها می توان برنامه ریزی لازم را جهت جلوگیری از ورشکستگی آنها انجام داد. بنابراین هدف این بررسی ارائه روشی جهت پیش بینی ورشکستگی، با توجه به اطلاعات حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.
در اکثر پژوهش های گذشته در ایران از الگوهای خارجی برای پیش بینی ور شکستگی در ایران استفاده شده است. و همچنین از صنایع محدودی استفاده شده است و یا اینکه جریانات نقدی به عنوان یکی از مهمترین فاکتورهای ادامه فعالیت شرکت ها نادیده گرفته شده است. بنابراین در این پژوهش برآنیم که کاستی های مذکور را که در تحقیقات پیشین بوده برطرف نموده و الگویی ایرانی و متناسب با شرایط محیطی ایران و با ترکیب همه صنایع و با استفاده از نسبت های صورت جریانات نقدی طراحی نماییم.
فرضیه های تحقیق:
فرضیه اصلی:
اطلاعات مندرج در صورت جریان وجوه نقد قابلیت پیش بینی ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه را دارد.
فرضیه های فرعی :
1.نسبت جریان های نقدی عملیاتی به کل دارائی ها جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکت ها موثر است.
2.نسبت جریان های نقدی عملیاتی به کل بدهی ها جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکت ها موثر است.
3. نسبت جریان های نقدی عملیاتی به کل بدهی ها جاری جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکت ها موثر است
4.نسبت جریان های نقدی عملیاتی به فروش جهت پیش بینی ورشکستگی در شرکت ها موثر است.

روش تحقیق:
جامعه آماری تحقیق شامل کل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است نمونه تحقیق شامل تعدادی از شرکت هاست که در دو گروه ورشکسته و غیر ورشکسته تقسیم می شوند.
نمونه تحقیق گروه اول شامل 40 شرکت ورشکسته می باشد.در این تحقیق شرکت های ورشکسته شرکت هایی هستند که صورت های مالی آنها تا پایان سال 1385 بر اثر زیان انباشته منطبق بر ماده 141 قانون تجارت ایران می باشند. چون در این تحقیق تعداد شرکت های ورشکسته زیاد نیست جامعه و نمونه در این تحقیق با هم برابر هستند.

گروه دوم شامل 40 شرکت غیر ورشکسته یا سالم می باشند. معیار فعال بودن این دسته از شرکتها سوددهی آنها در چهار سال متوالی از سال1382 الی سال 1385 و معامله مستمر سهام آنها می باشد
از آنجا که تعداد شرکت های غیرورشکسته مطابق با معیارهای فوق زیاد است از بین آنها تعدادی به صورت تصادفی انتخاب می شوند.
سپس اطلاعات و نسبت های نقدینگی مورد نیاز تحقیق برای سه سال شامل سال ورشکستگی و دو سال قبل از آن گردآوری شدند.
مراحل اساسی در اجرای پژوهش به شرح زیر است:
1 تفکیک دو نمونه ورشکسته و غیر ورشکسته با استفاده از ماده 141 قانون تجارت (ساعتچی یزدی، 1385، ص176)
2 محاسبه نسبت های مالی و یا پارامترهای مورد نیاز به عنوان متغیرهای مستقل برای سال های مورد بررسی.
3 بررسی صحت تفکیک دو نمونه ورشکسته و غیر ورشکسته با استفاده ار آزمون F برای مقایسه میانگین های متغیرهای دو نمونه
4 آزمون فرضیات تحقیق جهت بررسی میزان توانایی پیش بینی نسبت ها با استفاده از رگرسیون لوجستیک
5 طراحی مدلی با استفاده از همه متغیرهای مستقل و رگرسیون لوجستیک
6 بررسی پدیده هم خطی برای حذف یکی از متغیرهای مستقل
7 ارزیابی و آزمون مدل طراحی شده با اعداد وارقام یک ودو سال قبل از ورشکستگی.

بدین صورت که نسبت های مورد نظر از دو گروه در سال ورشکستگی با استفاده از رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل نموده و مدل را با استفاده از اطلاعات این سال تهیه می کنیم. و از اطلاعات یک و دو سال قبل از ورشکستگی برای بررسی قدرت پیش بینی مدل استفاده کردیم.

آزمون بررسی صحت تفکیک دو نمونه ورشکسته وغیر ورشکسته با ماده 141 قانون تجارت:
به منظور بررسی صحت تفکیک دو نمونه ورشکسته وغیر ورشکسته با ماده 141 قانون تجارت از آزمون F برای مقایسه میانگین های متغیرهای مستقل دو نمونه استفاده می کنیم. یکی از پیش فرض های آزمون فوق نرمال بودن داده های پژوهش می باشد. اما از آنجا که پس از بررسی نرمال بودن داده ها برای چهار متغیر مستقل، با آزمون کولوموگرف- اسمیرنوف به این نتیجه رسیدیم که داده های تحقیق ما نرمال نیستند آزمون Mann-Witney Test را که معادل ناپارامتریک آزمون Fمی باشد، بکار می بریم.

نتایج آزمون من- ویتنی در جدول زیر آمده است.
نگاره1: نتایج آزمون من-ویتنی
متغیرها
آزمون نسبت جریانات نقدی بر داراییها نسبت جریانات نقدی برکل بدهیها نسبت جریانات نقدی بر بدهیهای جاری نسبت جریانات نقدی بر فروش
Mann-Whitney U 57.000 19.000 26.000 106.000
Wilcoxon W 877.000 839.000 846.000 926.000
Z -7.150 -7.515 -7.448 -6.678
P-Value .000 .000 .000 .000
در نگاره 1 با توجه به نتایج آزمون من-ویتنی هر چهار نسبت در دو گروه تفاوت معنی داری دارد، و تمامی متغیر های مستقل مورد مطالعه در تحقیق برای تفکیک دو گروه ورشکسته و غیر ورشکسته مناسب تشخیص داده شده اند. وفرض رد شده است.
آزمون فرضیات تحقیق:
فرضیات فرعی تحقیق با استفاده از رگرسیون لوجستیک بررسی گردیدند. نتایج آزمون هر چهار فرضیه فرعی در نگاره 2 آمده است.
نگاره2: نتایج فرضیات چهارگانه
فرضیات آماره

تعدیل شده نتیجه آزمون فرض
فرضیه اول 5/396 0/715 0/592 0/789 رد فرض
فرضیه دوم 2/170 0/975 0/667 0/889 رد فرض
فرضیه سوم 2/719 0/951 0/645 0/861 رد فرض
فرضیه چهارم 11/902 0/156 0/488 0/651 رد فرض

با توجه به نگاره 2 مشاهده می نماییم که هر چهار فرضیه فرعی تایید می گردند. و بدین ترتیب فرضیه اصلی تحقیق نیز تایید می گردد، زیرا با تایید هر کدام از فرضیات فرعی نتیجه می گیریم که اطلاعات موجود در صورت جریان های نقدی قابلیت پیش بینی ورشکستگی شرکت ها را دارد. و چون در اینجا هر چهار فرضیه فرعی تایید گشتند پی می بریم که اطلاعات صورت جریان های نقدی حاوی ارزش اطلاعاتی برای پیش بینی ورشکستگی شرکت ها می باشند و به تبع آن فرضیه اصلی نیز تایید می گردد.

ایجاد مدل:
پس از تایید فرضیات اصلی اکنون می توانیم این متغیرهای مستقل تایید شده را در مدلی جهت پیش بینی ورشکستگی بکار ببریم.
بار دیگر از رگرسیون لوجستیک استفاده می نماییم ولی این بار به جای یک متغیر مستقل از چهار متغیر مستقل بهره می گیریم.

نتایج حاصل از استفاده رگرسیون لوجستیک و ضریب ثابت و ضرایب متغیرها در جدول زیر آمده است.
نگاره3 : ضرایب مدل و میزان معناداری آنها در نسبت های چهار گانه و ورشکستگی
B S.E. Wald df Sig. Exp(B)
نسبت جریانات نقدی برکل دارایی ها -5/038 5/284 0/909 1 0/340 0/006
نسبت جریانات نقدی برکل بدهی ها 119/983 46/136 6763 1 0/009 1/3E+052
نسبت جریانات نقدی برکل بدهی های جاری -38/945 16/173 5801 1 0/016 .000
نسبت جریانات نقدی بر فروش -5/912 2/378 6/179 1 0/013 .003
Constant -5/358 1/878 8/137 1 0/004 .005

ضریب ثابت و ضرایب متغیرها و مقادیر ثابت برای مدل فوق با استفاده از نگاره 2 به شرح زیر می باشد.
ضریب ثابت: مقدار = 358/5- :
ضرایب متغیرها:
مقدار 1 =-5/038 مقدار 2 =119/983 مقدار 3 =-38/945 مقدار 4 =358/5-
Y= متغیر وابسته (ورشکستگی)
Xi= متغیر مستقل(i =1,2,3,4)
e=2/71828182 (عدد نپر)

جدول بالا بیانگر آن است که؛ مقدار احتمال محاسبه شده از داده‌ها برای
1= (340 (P.Value = 0/ 2= (009 (P.Value = 0/ 3= (016 (P.Value = 0/
4= (013 (P.Value = 0/ 0= (4(P.Value = 0/00
می باشد که در نتیجه برای 2، 3، 4 و0 کمتر از سطح معناداری در نظرگرفته شده مدل یعنی( ) می‌باشد؛ و در واقع سطح معنی داری برای 2، 3، 4 و0 بیشتر از95% است، بنابراین مدل رگرسیون برای آنها معنادار می‌باشد.و بین متغیر های با رابطه معنادار و خوبی برقرار است ولی چون برای 1 (05/0P.Value>) است لذا نمی‌توان وجود ارتباط بین متغیر مستقل و وابسته را در این مدل برای x1 تأیید نمود.
یعنی می‌توان نتیجه گرفت که بین نسبت جریانات نقدی برکل بدهی ها، نسبت جریانات نقدی برکل بدهی های جاری و نسبت جریانات نقدی بر فروش و ورشکستگی شرکت‌های مورد مطالعه، پیوند قوی و معناداری وجود دارد و با افزایش این نسبت ها احتمال ورشکستگی کاهش می یابد. ولی نسبت جریانات نقدی برکل دارایی ها با ورشکستگی در این مدل دارای ارتباط معناداری نیست.
دلیل حذف متغیر مستقل نسبت جریانات نقدی برکل دارایی ها علی رغم تایید فرضیه اول وجود پدیده هم خطی مابین این متغیر با یکی دیگر از متغیر های مستقل است.وجود پدیده هم خطی با رسم نمودار وضریب همبستگی پیرسون اثبات می گردد.
پس از بررسی و رسم نمودارها تنها بین متغیر جریانات نقدی برکل دارایی ها و نسبت جریانات نقدی بر فروش رابطه هم خطی وجود داشت.

از نمودار بالا مشاهده می شود که: رابطه خطی بین متغیرهای X1 باX4 وجود دارد.
حال می خواهیم میزان این رابطه را بدست آوریم که برای این کار از ضریب همبستگی پیرسون بهره می گیریم.
نگاره3: میزان همبستگی ومعناداری بین نسبت جریانات نقدی بر کل دارایی ها و نسبت جریانات نقدی بر فروش
متغیر میزان همبستگی(r) Sig
نسبت جریانات نقدی بر فروش 799/0 0/000
چون در اینجا (05/0P.Value<) در نتیجه رابطه دو متغیر معنی دار خواهد بود. و میزان ارتباط بین دو متغیر و یا ضریب همبستگی پیرسون 80/0 می باشد.و رابطه خطی میان این دو متغیر اثبات می شود.
رابطه هم خطی بیان می کند که دو متغیر جریانات نقدی بر کل دارایی ها از نظر قدرت پیش بینی ورشکستگی با نسبت جریانات نقدی بر فروش یکسان بوده و وجود آن بار اطلاعاتی به مدل نمی افزاید پس بایستی از مدل حذف گردد.
اصلاح مدل:
مدل نهایی ما شامل سه متغیر X2 ، X3 ، X4 می باشد. و برای انتخاب مدل صحیح، اکنون بار دیگر بایستی آزمون رگرسیون لوجستیک را با سه متغیر مستقل باقیمانده انجام دهیم.
ضرایب مدل و میزان معناداری آنها در مدلی با نسبت های سه گانه و ورشکستگی
B S.E. Wald Df Sig. Exp(B)
نسبت جریانات نقدی برکل بدهی ها 107647 39644 7373 1 .007 .005
نسبت جریانات نقدی برکل بدهی های جاری -35256 14225 6142 1 .013 .000
نسبت جریانات نقدی بر فروش -5537 2154 6608 1 .010 .004

Constant -5.104 1.767 8.342 1 .004 .006

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی:

پروژه دانشجویی مقاله حجاب و عفاف با pdf

علی م دیدگاه

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله حجاب و عفاف با pdf دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله حجاب و عفاف با pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله حجاب و عفاف با pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله حجاب و عفاف با pdf :

حجاب و عفاف
مقدمه
بسم‏الله الرحمن الرّحیم، و صلّى‏الله على محمّد و آله الطیّبین الطّاهرین، و لعنهالله على أعدائهم أجمعین.
در قرآن کریم، آیه‏هاى متعدّدى پیرامون حجاب آمده، از جمله، آیه:
(و اذا سألتموهنّ متاعاً فاسئلوهنّ من وراء حجاب)، اگر چیزى از زنان خواستید، از پشت پرده با آنان صحبت کنید، ـ بدون حجاب روبروى هم قرار نگیرید

ـ.
و آیه: (ولیضربن بخمرهنّ على جیوبهنّ)، بایستى که زنان مسلمان، خمارهاى خود را روى سینه‏هایشان بیندازند ـ خمار همان پوششى ا

ست که روى سر قرار گرفته، وگوش و سینه و گردن را مى‏پوشاند ـ.
و همچنین آیه: (وقرن فى بیوتکنّ ولا تبرّجن تبرّج الجاهلیّه الأولى)، اى زنان مسلمان: در خانه‏هاى خود قرار بگیرید، و هنگام بیرون آمدن، بى‏حجاب و بى‏عفّت، مانند زنان دوره جاهلیّت نباشید.

اسلام و حجاب
غالباً چنین تصور می شود که آداب و سنن و همچنین شعائر و قوانین اسلامی، مستقلا توسط بنیانگزاران و رهبران صدر اسلام وضع گردیده. بسیاری نیز با اینکه اعتقادی به خرافات مذهبی ندارند برخی شعائر و قوانین مذهبی را مفید بحال جامعه می شمارند. حجاب یکی از مهمترین این شعائر است. از یاد نبرده ایم زمانی که مزدوران و اوباشان حزب اللّه شعار “بی حجابی زن از بی غیرتی مرد اوست” را سر می دادند، چگونه با این شعار برده دارانه بر اینگونه ادراکات رایج و ارتجاعی خصوصاً در بین مردان اتکاء می کردند. مشاهده اسناد و شواهد تاریخی نشان میدهد که بسیاری از اینگونه شعائر و قوانین بطور مستقیم متاثر از شرایط جامعه و سایر ادیان بوجود آمده اند، و نه از توهمی بنام چشمه فی اض و نوربخش الهی. بع

نوان مثال بسیاری از آداب و سنن و مناسک اسلامی متاثر از عیسویت، یهودیت، زرتشتیگری و حتی جاهلیت اعراب 14 قرن پیش است. مثلا روزه از مذهب یهود و از مجرای عادات اعراب به اسلام آمده. در آن دوران اعراب، پیش از اسلام روز دهم محرم را روزه می گرفتند. پس از هجرت به مدینه ده روز اول محرم را روزه می گرفتند. و پس از آن

که مسلمانان خرج خود را از یهودیان جدا کردند ماه رمضان به ماه روزه گرفتن اختصاص یافت. حج تحقیقاً برای تایید و تثبیت عادات قومی عرب مقرر شده است. عاداتی که بعلت رونق کسب و کار و تجارت سران قریش و دیگر قبایل عرب رواج یافته بود. چرا که بعلت وجود بتخانه بزرگ کعبه و هجوم زوار، مکه به یک مرکز تجاری بزرگ اعراب تبدیل شده بود، و تبلیغات علیع بت پرستس از جانب محمد خطر لطمه وارد ساختن به کسب و کار برده داران و تجار بزرگ عرب و در نتیجه عدم برخورداری وی از حمایت آنان را بهمراه داشت. بهمین دلیل سنت حج که پیش از اسلام و در میان اعراب بت پرست نیز وجود داشت، ابقاء گردید. تمام مناسک حج، عمره، احرام، لمس حجرالاسود یا سنگ سیاه، “سعی” یعنی باشتاب راه رفتن میان

دو نقطه صفا و مروه، وقفه در عرفات، رمی جمره یا سنگباران شیطان، همگی در دوره جاهلیت متداول بود و در اسلام تنها با برخی تعدیلات مواجه شد. حتی بریدن دست راست دزد نیز پیش از اسلام متداول بود. همچنین انواع غسل، و منع ازدواج با برخی نزدیکان. شباهت مقام معنوی دختر زرتشت “پوروچیستا” با فاطمه دختر پیغ

مبر، شباهت اهمیت پنج نماز روزانه در اسلام و زرتشتیگری، اعتقاد به روز محشر و پل صراط ـ همان پلی که بهنگام عبور از آن در آخرت کافران و زیانکاران به قعر جهنم سقوط می کنند و مومنان به بهشت راه خواهند یافت ـ اعتقاد به ملائک مقرب، و همچنین باور به ظهور مهدی همه از مشترکات این دو مذهب است. قابل ذکر است که حتی خود قرآن که کتابی بزبان عربی فصیح بوده و به نسبت زیاد از کلمات غیرعربی برکنار می باشد، حدود 30 کلمه فارسی در آن وجود دارد.
تاریخچه حجاب نیز از این قاعده مستثنی نیست. ویل دورانت، مورخ سرشناس در کتاب تاریخ تمدن خود می نویسد: “در زمان زرتشت زنان منزلتی عالی داشتند، در کمال آزادی و با روی گشاده در میان مردم آمد و شد می کردند.”
اما با گذشت زمان و تحولات حاصله در ایران آن دوره، اوضاع تغییر مییابد. در اوایل حکومت هخامنشیان چهار طبقه اصلی در ایران وجود داشت: بردگان، برزگران، فرمانروایان ولایت (یعنی مامورین دولتی) و درباریان. غیر از سیل عظیم و روزافزون بردگان که بدون مزد فقط بیگاری می کردند، دهقانان نیز مالیات می پرداختند، بیگاری می کردند، وبصورت آزاد نیز زندگی می کردند. با وجود اینکه این مالیات و بیگاری

کمر دهقانان را خرد می کرد ولی آنها بهرحال جزء دهقانان آزاد محسوب می شدند. فشار طاقت فرسای کار و تولید، زنان زحمتکش را نیز به پروسه تولید می کشاند و این امر خود به آزادی زنان روستا نسبت به زنان شهری و درباری کمک می کرد. ولی مامورین دولت، دولتی که هر روز در اثر جهان گشای قدرتمندتر میشدو بدین جهت مامورین آن نیز جابرانه تر عمل می کردند، با چشمانی حریص بدنبال زیباترین زنان و دختران جهت ارائه و هدیه به شاه، درباریان، حکام و سوءاستفاده شخصی، می گشتند. به اینجهت مرد که در این جامعه صاحب و مالک خانه و مالک زن و فرزندان خود بود، جهت جلوگیری از غارت زنان و دختران خود چاره ای جز پوشاندن و مخفی کردن آنها از نظر مامورین دولتی نداشت. پوشاندن زن و دست و پاگیر بودن آن در پروسه تولید و کار خانه، حجابی متناسب با کار را برای زنان که عبارت از شلوار بلند چین دار، روسرس و شالی در کمر بود، ایجاب می کرد. بدین ترتیب میل به عیش و عشرت شاهان، برده داران و فئودالها از یکسو، و حکومت مردان در خانه بتدریج نقش زن در اقتصاد در اقتصاد و سیاست و علم و هنر و فرهنگ، و به یک کلام به حاشیه راندن زنان در جامعه را شدت بخشید.
زنان در شهرها بر خلاف زنان روستاها، اساساً در کار تولید اجتماعی شرکت نداشتند. به اینجهت تنها فعالیت مهم آنها انجام کارهای خانه، خدمتگزاری مردان و زائیدن و بزرگ کردن فرزندان بود. این تقسیم کار اجتماعی بعنوان زیربنا که در نهایت مردان را سرور و حاکم، چه در سطح جامعه و جه در عرصه خانواده تعیین می نمود، رفته رفته موقعیت زن بمثابه موجود درجه دوم و در خدمت مردان را تثبیت کرد.
البته این تقسیم کار تاریخی

بسیار پیشتر از اینها آغاز و تثبیت شده بود، اما آنچه در اینجا بیان می شود، اسناد تاریخی معتبر مربوط به آن دوره از حیات جامعه ایران است.
هردوت، مورخ معروف یونانی، درباره طبقه اشراف عهد هخامنشی می نویسد: “هرکدام از آنها چند زن عقدی داشتند ولی عده زنان غیرعقدی آنان بیشتر بود. وجود مامورین بسیار در شهرها، بویژه زنان زحمتکش را در خطر ربوده شدن و تجاوز قرار می داد. به این جهت در شهرهای ایران حجاب اهمیت بیشتری را نسبت به روستا کسب می کرده و با شدت بیشتری رعایت می شد.”
پس از حمله اسکندر و گس

ترش فرهنگ یونانی در قلمرو وسیع او در ایران، قدری از محدودیت زنان در زمینه های مختلف بویژه مسئله حجاب کاسته شد. این امر در مناطقی که یونانی ها در جوار سکنه بومی زندگی می کردند و یا با سکنه بومی در نتیجه ازدواج مخلوط شده بودند، بروشنی دیده می شود.
از اسناد و شواهد تاریخی چنین برمی آید که در زمان اشکانیان نیز تعدد زوجات معمول بوده. مرد می توانست فقط یک زن عقدی و تعداد زیادی زنان غیرعقدی داشته باشد. با توجه به این واقعیت می بینیم که با ظهور اسلام و حمله مسلمانان به ایران در زمان عمر، و مشروع بودن داشتن چهار زن عقدی در قرآن، بر ابعاد محرومیت و تعدی به حقوق زن در ایران افزوده شد. البته ناگفته نماند که بسته به اینکه قدرت اقتصادی مردان طبقه اشراف و درباریان و همچنین میزان نفوذ سیاسی آنان در جامعه چقدر بوده، ابعاد تسلط آنان بر شئون اجتماعی نیز متغیر بوده. بعنوان مثال، خسرو یکی از شاهان ساسانی حرمسرایی مشتمل بر 3000 زن داشت، و هر زمان که وی میل تجدید حرم می کرد، نامه ای به فرمانروایان اطراف می فرستاد و در آن وصف زنان مورد دلخواه خود را برمیشمرد. پیرو چنین نامه هایی مامورین او در هر کجا زنی را که با مشخصات توصیف شده تطابق می کرد، به دربار می بردند.
کشورگشائی های مکرر در دوره ساسانیان و افزایش تعداد بردگان یکی از دلایل رشد تعدیات وحشیانه به حقوق زنان در این دوره می باشد. چرا که در اثر این کشور گشائی ها و افزایش ثروت طبقات حاکم و عدم برخورداری زنان از استقلال اقتصادی، بر توان مالی و نفوذ مردان در جامعه افزوده گشت. بارتلو مه ی از شرق شناسان معروف در مورد تعدد زوجات در دوره ساسانیان چنین می نویسد: “تعداد زوجات در ا

مپراتوری ساسانی همانند امروزه کشورهای اسلامی بوده است. در عمل تمایل مرد، مخصوصاً موقعیت مالی او بود که تعداد زنان را معین می کرد. یک مرد معمولی باید به یک زن قناعت کند، در حالیکه مرد ثروتمند و اشرافی می توانست با تعداد زیادی از زنان ازدواج نماید. گزارشات یونانی حتی از صدها زن در این رابطه صحبت می کنند.”
بنابراین می بینیم که ایدئولوژی

اسلامی اگر حق و حقوق بیشتری در خصوص تعدد زوجات به مردان اعطاء نکرده باشد، حقوق کمتری نسبت به آنچه که شاهان و اشراف ایرانی قبل از اسلام برای مردان قائل بودند، در نظر نگرفته است.

علت وجوب حجاب
سؤال: چرا حجاب بر زنان واجب شده؟
پرسشى است که عدّه زیادى از برادران و خواهران مى‏کنند، (چرا حجاب بر زنان واجب شده)؟، آیا این آزادى زن را محدود نمى‏کند؟ و اساسا عواملى که واداشت تا اسلام قانون حجاب را تشریع کند، چیست؟
پاسخ این سؤال درچند مطلب خلاصه مى‏شود:
اوّل: براى بقاى دوستى زوجین:
علم (روانشناسى) ثابت کرده که زن با حجاب محبّت شوهر و اهتمامش را بیش از دیگران جلب مى‏کند، امّا چگونه؟
چون انسان بر دانستن آنچه منعش کرده‏اند کنجکاو مى‏شود، و همیشه سعى دارد که زنجیر ممنوعیّت را پاره کرده، و از همه چیز آگاهى یابد و زن باحجاب به محبّت قلبى شوهر نزدیکتر است تا زن بىحجاب، و مردى که زنش بىحجاب است از موى سر انگشتان پا روزانه دهها بار مى‏بیند، بدین وسیله زن آن صورت زیبا و دلربایش را براى مرد بطور کلّى از دست مى‏دهد، بخلاف زن با حجاب که همیشه با پوشاندن بدنش، محبّت و اشتیاق شوهرش را نسبت به خود جلب مى‏کند.
و به همین علّت مى‏بینم که معمولا زن دهاتى به محبّت قلبى شوهر، از زن معمولى شهرى نزدیکتر است.

زن دهاتى و شوهرش را کمک مى‏کند، براى زراعت صبحگاهان به مزرعه مى‏رود و با یک دنیا تفاهم و عشق، با دستان لطیفش گندم را آرد کرده و نان مى‏پزد، سپس کنار قنات به شستشوى لباس و غیره مى‏پردازد، و بالأخره تمام اعمال و مسئولیّتهائى را که به عهده دارد، با کمال عفّت و با حفظ حجاب انجام مى‏دهد و هنگامى که تاریکى از راه مى‏رسد سر حال و شاداب به گوشه کوخ یا خانه کاهگلیش باز مى‏گردد آنگاه شوهر او که سفر خسته‏کننده روز را پشت سر نهاده، او را مانند یک ملکه زیبا و حوریّه با آغوش باز مى‏پذیرد و به وى اظهار عشق و محبّت مى‏کند، و با هم رازیهاى دوست داشتنى و آرزوهاى امیدبخش و نغمه‏هاى لطیف زندگى پیروز بر مشکلات و ناملایمات، هردو در آغوش سعادت و یکدلى به خواب ناز مى‏روند.
و لذا یکى از مکروهات دین مبین اسلام، این است که زوجین با حالت عریان به اطاق خواب بروند زیرا در این حالت، در بدن هیچ

موضع هوس‏انگیز و دلپذیرى پنهان نخواهد بود، تا غریزه و عشق طرف دیگر را برانگیخته، و به خود جلب کند.
و به همین علّت مى‏بینیم که پدران و نیاکان ما، در ایّام جوانى ازدواج مى‏کردند بدون اینکه کلمه (طلاق) بر زبانشان جارى شود، سالهاى طولانى و شیرینى را پشت سر مى‏گذاشتند، زیرا در همسران خود که با حجاب کامل بودند جاذبیّت و زیبائى دل‏انگیزى یافته، و همیشه علاقمند به آنان بودند.

فلسفه حجاب در قرآن
بنابراین در هر بخشى و هر بعدى از ابعاد براى سیر به مدارج کمال بین زن ومرد تفاوتى نیست منتها باید اندیشه‏ها قرآن‏گونه باشد، یعنى همان‏گونه که قرآن بین کمال و حجاب واندیشه و عفاف جمع نمود، ما نیز در نظام اسلامى بین کتاب و حجاب جمع کنیم. یعنى عظمت زن در این است که:
«ان لایرین الرجال ولایراهن الرجال‏» (1)
نبینند مردان نامحرم را و مردان نیز آنان را نبینند.
قرآن کریم وقتى درباره حجاب سخن مى‏گوید مى‏فرماید: حجاب عبارت است از احترام گذاردن و حرمت قائل شدن براى زن که نامحرمان او را از دید حیوانى ننگرند لذا، نظر کردن به زنان غیر مسلمان را، بدون قصد تباهى جایز مى‏داند و علت آن این است که زنان غیر مسلمان از این حرمت‏بى‏بهره‏اند.
حال اگر کسى از تشخیص ا

صول ارزشى عاجز باشد، ممکن است‏معاذ الله حجاب را یک بند بنداند، و حال این که قرآن کریم وقتى مساله لزوم حجاب را بازگو مى‏کند، علت و فلسفه ضرورت حجاب را چنین بیان مى‏فرماید:
«ذلک ادنى ان یعرفن فلا یؤذین‏» (2)
یعنى براى این که شناخته نشوند و مورد اذیت واقع نگردند. چرا که آنان تجسم حرمت و عفاف جامعه هستند و حرمت دارند.
عمده متون دینی که در این ب

خش مطرح می‌گردد، آیات مربوط به حجاب است که دو سوره قرآن، نور و احزاب آمده است. در این نوشتار، به آنچه در این آیات در مورد تعیین حد واجب آمده پرداخته نمی‌شود، بلکه مقصود اصلی بهره بردن از آن‌ها در راستای موضوع بحث است.

محدود شدن تقاضا
«قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم ذلک ازکی لهم اِنّ الله خبیر بما یصنعون.»
خداوند متعال در این آیه تکلیف مرد نامحرم را در عرصه اجتماع و به هنگام برقرار کردن ارتباط با زن نامحرم مشخص ساخته است. خداوند متعال به پیامبر اکرم (ص) دستور می‌دهد که به مردان مؤمن ابلاغ کند که ا² خیره شدن به زنان بپرهیزند و دامان خود را از گنـاه حفظ کننـد. (یـا بر طبق تفسیر دیگری، فرج خـود را از دیـدگان دیگران بپوشانند.)

محدود شدن عرضه
زنان مؤمن همچون مردان باید نگاه خویش را کنترل نمایند. اما آن‌ها علاوه بر این تکلیف مشترک، موظف به انجام تکالیف دیگری نیز هستند. این تفاوت و تکلیف اضافی، نه از روی تبعیض ناروا بین زن و مرد است بلکه متناسب با تفاوت ذاتی این دو جنس است. مرد متقاضی است و همواره از طریق دیدن به دامن خطا می‌افتد، بر خلاف زن که چنین نیست. خطای زن در نحوه عرضه زیبایی‌های خویش است که همان خودنمایی و جلب نظر است؛ از این رو، شارع مقدس با تشریع حجاب در نظر داشته که عرضه، به حیطه خاصی (محیط امن خانواده) محدود شود. محدودیت عرضه، در اصل موجب محدود گشتن تقاضا می‌گردد. زیرا زنان با رعایت

و حفظ حجاب، خود را از هوس‌بازی‌های مردان در امان نگه می‌دارند و می‌توانند آزادانه در جامعه حضور پیدا کنند، بدون اینکه مورد اذیت و آزار قرار بگیرند و خود را به راحتی و ارزان در عرضه تماشای مردان قرار دهند.
همان‌طور که در مفهوم‌شناسی حجاب ذکر گردید، عرصه حجاب محدود به یک زمینه نیست، بلکه دامنه آن فراتر از حفظ پوشش ظاهری است که به این موارد اشاره می‌گردد:

1)- پوشش
«یحفظن فروجهن و لایبدین زینتهن الا ما ظهر منها و لیضربن بخن‌ها بزنند.» در فراز انتهایی این آیه، دستور دیگری به عنوان مکمل حجاب شرعی ذکر شده که مؤید نگرش مذکور است: «و پای به زمین نکوبند که زیورهای مخفیشان دانسته شود.» زنان عرب معمولاً خلخال به پا می‌کردند و گاه برای آن‌که بفهمانند که زینتی قیمتی به پا دارند، پای خود را محکم به زمین می‌کوبیدند. مضمون این نهی را می‌توان توسعه داد وهر آنچه عرضه و خودنمایی زن تلقی می‌شود، مانند استعمال عطرهای تند و آرایش در چهره را می‌توان ممنوع دانست.

موارد استثنائی
البته در جایی که تقاضایی نباشد، منطق حکم می‌کند که این حکم لغو شود، چنانچه در ادامه فرازی از این آیه ذکر گردیده است. این موارد استثنائی، گاهی در جانب تقاضا یعنی مرد و گاهی در جنبه عرضه، یعنی زن قرار دارد که به اجمال شامل موارد ذیل می‌گردد:
ـ مردانی که احتیاج به زن نـدارند؛ «و زیور خـویش آشکار نکنند مگر ; مردان طفیلی که حاجت به زن ندارند.» مقصود از مردان طفیلی، قدر مسلم دیوانگان و افراد ابله است که به علت عدم درک زیبایی‌های زنان در زمینه امور جنسی اساساً در خارج از دایره تقاضا قرار دارند.
ـ کودک نابالغ؛ «کودکانی که از راز زنان آگاه نیستند (یا بر کام‌جوی

ی از زنان توانا نیستند).» ـ زنان پیر؛ «و زنان قاعده و بازنشسته که امید ازدواج ندارند، باکی نیست که جامه خویش ]یعنی روسری و چهارقد[ را بر زمین نهند ]البته[ در صورتی که خود را به زیوری نیاراسته باشد و قصد خودنمایی نداشته باشند؛ و اگر از این نیز خودداری کنند برایشان بهتر است.» این آیه را می‌توان به عنوان استثنایی دیگر بر حکم حجاب که قبلاً ذکر شد دانست و فلسفه آن این است که این زنان به طور عادی، چیزی برای عرضه ندارند و رغبت و تق

اضایی نسبت به آنان وجود ندارد؛ از این رو، وجوب حجاب (لزوم پوشانیدن س

ر در حضور نامحرم) از آنان برداشته شده است؛ ولی همان‌گونه که در آیه تصریح شده این رخصت مشروط به این است که قصد عرضه و خودنما

یی در کار نباشد. دستور کلی اخلاقی‌ که در انتهای آیه آمده، مبنی بر ترجیح داشتن رعایت عفاف در هر حالی و در هر سنی، بیانگر توجه بیشتر شارع به جنبه عرضه و سالم نگه‌داشتن اجتماع از زمینه‌های انحراف است.

ـ «والذین یُؤذون المؤمنین و المؤمنات بغیر ما اکتسبوا فقد احتملوا

بهتاناً و اثماً مبیناً یا ایها النبّی قل لازواجک و بناتک و نساء المؤمنین یدنین علیهنّ من جَلابیبهنَّ ذلک أَدنی اَن یعرفن فلا یؤذین و کان الله غفوراً رحیماًـ لئن لم ینته المنافقون و الذین فی قلوبهم مرض و المرجفون فی‌المدینه لنغرینّک بهم ثم لا یجاورونک فیها الا قلیلاً.» «آنان که بدون جهت مردان و زنان با ایمان را آزار می‌رسانند، بهتان و گناه بزرگی مرتکب می‌شـوند. ای پیـامبر به همسـران و دختـرانت و بـه زنـان مؤمنیـن بگو که روسری‌های خویش را به خود نزدیک سازند (خود را با آن‌ها بپوشانند). این کار برای اینکه شناخته شوند و مورد اذیت قرار نگیرند بهتر است و خدا آمرزنده و مهربان است. اگر منافقان و بیماردلان و کسانی که در شهر نگرانی ایجاد می‌کنند از کارهای خود دست برندارند، ما تو را علیه آنان خواهیم برانگیخت؛ آن‌گاه فقط مدت کمی در مجاورت تو خواهند زیست.»
این آیات به خوبی صحنه بازار جرم و انحراف را تصویر می‌نماید. ظاهراً چنان‌که برخی مفسرین گفته‌اند، گروهی از منافقین و افراد منحرف در اوایل شب که هوا تازه تاریک می‌شد، در کوچه‌ها و معابر مزاحم زنان (اکثراً کنیزان) می‌شدند؛ برای مقابله با این پدیده دو راهکار در پیش روی جامعه قرار داده شده است که هر یک در جای خود اهمیت دارد:

– رعایت حجاب در خارج از منزل؛ زیرا از این طریق زنان نجیب و عفیف یعنی کسانی که قصد عرضه خود را ندارند، شناخته می‌شوند و بیماردلان از اینکه چشم طمع به آنان ببندند و آنان را مورد اذیت قرار دهند، چشم می‌پوشند.
برخورد فیزیکی و کاربرد زور و اجبار علیه افراد خاطی و منحرف؛ خداوند در این آیه، افراد مزاحم و بیماردل را به حمله و حرکت شدید پیامبر (ص) علیه آنان و حتی تبعید از جامعه پاک اسلامی تهدید می‌کند.

نکته مهم دیگر در این باب، مقدم داشتن راهکار فرهنگی است که کانون آن را کنترل بزه‌دیدگان احتمالی و آماج‌های جرم و انحراف بر رفتار خود و محافظت آنان از خود در برابر افراد آماده ارتکاب انحراف و جرم تشکیل می‌دهد. این تقدم در ذکر راهکارها در آیه شریفه، هرچند تقدم زمانی استفاده از راهکار اولی بر راهکار دوم را نمی‌رساند، ولی می‌تواند بیانگر تأکیـد و اهمیت بیشتر در نظر شارع مقدس باشد.

2)- گفتار
ـ «یا نساء النبی لستن کاحدٍ من النساء إن اتقیتن فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قبله مرض و قلن قولاً معروفاً.»، «ای زنان پیغمبر، شما اگر پرهیزکار باشید، همچون سایر زنان نیستید؛ مواظب باشید که در سخن، نرمش زنانه و شهوت‌آلود به کار نبرید که موجب طمع بیماردلان گردد؛ به خوبی و شایستگی سخن بگویید.»
خودداری از سخن گفتن به شیوه تحرک‌آمیز، شـاخصه دیگر حجاب است. در این آیه با صرف نظر از اینکه روی سخن با زنان پیامبر (ص) است، به خوبی نشان داده شده مردانی که احتمال انحراف در آن‌ها وجود دارد، آنچه در نزد آنان است، آمادگی درونی و تقاضا است، اما طرف

دیگر قضیه این است که درعرصه اجتماع آنچه مایه گسترش این بیماری و خارج شدنش از حالت درونی و باطنی به حالتی بیرونی و عملی می‌شود، عرضه نشود تا از این طریق زن‌ها در امنیت قرار بگیرند و بتوانند آزادانه در اجتماع حضور پیدا کنند.
بخشی از آیه 53 همین سوره، نیز همین مضمون را با بیانی دیگر تأکید و تقویت می‌کند؛ آنجا که خداوند به مسلمانان توصیه می‌کند که اگر از زنان پیامبر (ص) درخواستی دارند، خواسته خود را از پشت حجاب و پرده‌ای و بدون داخل شدن در منزل مطرح کنند: «وَ اذا سألتموهنَّ متاعاً فاسئَلوهنَّ مِن وراءِ حجابٍ»؛ سپس به علت این توصیه اشاره می‌فرماید: «این برای پاکیزگی دل شما و دل آنان ]زنان پیامبر[ بهتر است.» «ذلک اطهر لقلوبکم و قلوبِهنَّ» از مقدم داش

تن «لقلوبکم» یعنی دل شما مردان، بر «قلوبهن» یعنی دل زنان پیامبر (ص)، شاید بتوان استنباط کرد که آمادگی برای انحراف قلبی که مقدمه انحراف عملی است، از راه شنیدن صدای جنس مخالف، در مردان بیشتر و قوی‌تر است لذا خداوند تکلیف بیشتری را متوجه زنان کرده و آنان را به پوشاندن خود از دیدگان نامحرمان و محافظت خود از طریق حفظ حریم در رفتار و سخن واداشته است.

3)- رفتار
ـ «قل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن.»، «و به زنان مؤمن بگو که چشمان خویش را ببندند.»
ـ «وَ قرن فی بیوتکن ولا تبّرج الجاهلیه الاولی»، «و در خانه‌های خویش قرار گیرید و مانند دوران جاهلیت نخستین، به خودنمایی و خودآرایی از خانه خارج نشوید.» این آیه نیز چنان‌که از سیاق آن پیداست، بر روی خارج شدن زنان پیامبر (ص) از منزل، همراه با عرضه خود به نامحرمان، حساسیت به خرج داده است. البته مقصود از آن حبس کردن زنان ایشان در منزل نیست، چرا که تاریخ اسلام گواه آن است که سیره معمول پیامبر (ص) بر چنین رفتاری استوار نبوده است و نیز فقط حفظ پوشش مراد نیست، بلکه خودنمائی در تمام صور و شیوه‌هایش، اعم از نوع نگاه و رفتار مورد نظر است.
در مجموع، آنچه از ملاحظه چند آیه شریفه مذکور به دست می‌آید، این است که در تمام این آیات، بیش از همه بر حفاظت زنان از خود در پوشش، رفتار، سخن و ;، و تأثیر آن در پیشگیری از وقوع انحراف در مرحله عمل (و حتی در مرحله نیت و خطورات ذهنی) تأکید شده و فقط در یکی از این آیات به راهکار کنترل از طریق اعمال زور و سیاست‌های بازدارنده راهنمایی شده است. همین امر به ما نشان می‌دهد که در یک جامعه اسلامی، برابر تعالیم دینی و نتایج تحقیقات جدید علمی، در امر کنترل انحرافات اجتماعی و اخلاقی در روابط زن و مرد، نقطه تأکید باید بر مقاوم‌سازی بزه‌دیدگان (زنان) در برابر افراد آماده جرم و انحراف و کنترل عرضه در برابر افراد متقاضی، از طریق کار فرهنگی سنجیده و بلند مدت در زمینه ترویج معنای صحیح حجاب صورت گیرد.

شبهات در مورد حجاب
شبهه‏اى که در ذهنیت‏بعضى افراد هست، این است که خیال مى‏کنند حجاب براى زن محدودیت و حصارى است که خانواده و وابستگى به شوهر براى او ایجاد نموده است، و بنابراین، حجاب نشانه ضعف ومحدودیت زن است.

راه حل این شبهه و تبیین حجاب در بینش قرآن کریم این است که زن باید کاملا درک کند که حجاب او تنها مربوط به خود او نیست تا بگوید من از حق خودم صرف نظر کردم، حجاب زن مربوط به مرد نیست تا مرد بگوید من راضیم، حجاب زن مربوط به خانواده نیست تا اعضاى خانواده رضایت‏بدهند، حجاب زن، حقى الهى است، لذا مى‏بینید در جهان غرب و کشورهایى که به قانون غربى مبتلا هستند اگر زن همسردارى الوده شد وهمسرش رضایت داد، قوانین آنها پرونده را مختومه اعلام مى‏کنند، اما در اسلام این‏چنین نیست، حرمت زن نه اختصاص به خود زن دارد نه شوهر و نه ویه برادر وفرزندانش مى‏باشد، همه اینها اگر رضایت‏بدهند قرآن راضى نخواهد بود، چون حرمت زن وحیثیت زن به عنوان حق الله مطرح است و خداى سبحان زن را با سرمایه عاطفه آفرید که معلم رقت‏باشد وپیام عاطفه بیاورد، اگر جامعه‏اى این درس رقت و عاطفه را ترک نمودند و به دنبال غریزه وشهوت رفتند به همان فسادى مبتلا مى‏شوند که در غرب ظهور کرده است. لذا کسى حق ندارد بگوید من به نداشتن حجاب رضایت دادم، از این که قرآن کریم مى‏گوید هر گروهى، اگر راضى هم باشند، شما حد الهى را در برابر آلودگى اجرا کنید، معلوم مى‏شود عصمت زن، حق‏الله

است وبه هیچ کسى ارتباط ندارد. قهرا همه اعضاى خانواده واعضاى جامعه وخصوصا خود زن امین امانت الهى هستند. زن به عنوان امین حق‏الله از نظر قرآن مطرح است‏یعنى این مقام

را و این حرمت و حیثیت را خداى سبحان که حق خود اوست، به زن داده وفرموده: این حق مرا تو به عنوان امانت‏حفظ کن، انگاه جامعه به صورتى در مى‏آید که شما در ایران مى‏بینید، جهان در برابر ایران خضوع نموده است، زیرا که در مساله جنگ تا آخرین لحظه، صبر نمود و کارى که بر خلاف عاطفه ورقت ورافت و حمت‏باشد انجام نداد. با این که دشمنان او از آغاز، حمله به مناطق مسکونى، کشتار بى‏رحمانه بى‏گناهان و غیر نظامى‏ها را مشروع نمودند.
جامعه‏اى که قرآن در او حاکم است، جامعه عاطفه است و سرش این است که نیمى از جامعه را معلمان عاطفه به عهده دارند و آن مادرها هستند، چه بخواهیم، چه نخواهیم، چه بدانیم و چه ندانیم اصول خانواده درس رافت ورقت مى‏دهد، و رافت و رقت در همه مسائل کارساز است.

نتیجه
مرد و زن در آن معیارهاى اصلى همتاى هم هستند، و یک سلسله مسؤولیت‏هاى اجرایى براى مرد است که اگر انجام ندهد باید وزر آن را تحمل کند، بنابراین نتیجه مى‏گیریم که اولا: آن تهمت‏هایى که به اسلام زده ومى‏گویند که: اسلام نیمى از جامعه را از بسیارى از حقوق محروم نموده است، نارواست.
ثانیا: این تعصبات و رسومات جاهلى که از دیرباز در فرهنگ جوامع اسلامى رواج پیدا کرده است که زن را به عنوان مظهر ضعف و زبونى یاد مى‏کنند این باید زدوده بشود.
ثالثا: اگر کسى احساس مى‏کند که زن نباید از علوم و مسائل تربیتى و مانند آن که خدمات قابل عرضه‏اى به جامعه ارائه مى‏دهد استفاده کند، باید از این اعتقاد صرف نظر کند و علاقه‏مند باشد زن همتاى مرد در این علوم و معارف بار یابد و به جامعه خدمت کند مگر آنجایى که به

طور استثنا وظیفه مرد قرار گرفته است.
رابعا: جمله «عاشروهن بالمعروف‏» اختصاصى به مسائل داخل منزل ندارد، بلکه در کل جامعه هم جارى است و مساله پنجم این است که زن در مقابل مرد غیر از زن در مقابل شوهر است‏یعنى زن در مقابل شوهر باید تمکین کند اما زن در مقابل جامعه، مثل فردى از افراد جامعه است واین چنین نیست که باید اطاعت کند و در مسائل خانوادگى هم مى‏بینیم که گاهى زن قوا وقیوم است و مرد باید اطاعت کند، همچنانکه لاسر باید از مادر اطاعت کند ولو در حد بالایى از تخصص‏هاى علمى باشد.
در پایان گرچه هنوز شبهاتى در مساله برابرى زن و مرد قابل طرح است لیکن باتوجه به اصول کلى یاد شده وآشنایى با خطوط اصیل نظام ارزشى در اسلام وتبیین محور سعادت و شقاوت پاسخ آنها روشن خواهد بود.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی:

<   <<   6   7   8   9   10   >>   >

ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.

سرویس وبلاگ نویسی پارسی بلاگ